Оскондэс возьматэ но визьмо ужпумъёс кутэ
«Оскыса, чик шекланытэк мед куроз» (ИАК. 1:6).
1. Малы Каин шонер ужпум кутыны ӧз быгаты но кытчы со вуттӥз?
КАИНЛЫ кулэ луись ужпум кутоно вал: сьӧлыко мылпотонъёсызлы сётскыны яке соосты кияз кутыны. Кыӵе гинэ ужпум со медаз кутысал, со одно ик солэн улоназ шӧдӥськысал. Кызьы тодӥськомы, Каин шонертэм ужпум кутӥз, кудӥз Авель вынызлэсь улонзэ нуиз. Со сяна, кутэм ужпумез сэрен, Каинлэн Кылдытӥсен кусыпъёсыз сӧриськизы (Ул.-выл. 4:3—16).
2. Малы визьмо ужпумъёс кутыны кулэ?
2 Милемлы ӵем дыръя ужпумъёс кутоно луэ. Ваньмыз ик соос пӧлысь улонэн яке кулонэн герӟаськемын ӧвӧл ке но, тросэз кутэм ужпумъёс улонамы юн шӧдӥськыны быгато. Визьмо ужпумъёс кутӥськомы ке, милям шуг-секытъёсмы ӧжытгес луозы но ми шудогес луомы. Нош кутэм ужпумъёсмы визьмо ӧз луэ ке, ми сюлмаськонъёсын пумиськомы, ӝоже усёмы но мукетъёсыныз кусыпъёсмес сӧромы (Мад. 14:8).
3. а) Мар кароно, визьмо ужпумъёс кутон понна? б) Кыӵе юанъёсты ми эскеромы?
3 Мар кулэ, визьмо ужпумъёс кутон понна? Милемлы оскыны кулэ, Инмарлэн потэ но со быгатэ милемлы юрттыны визьмо ужпумъёс кутыны шуыса. Озьы ик, Инмарлэн Кылызлэсь но солэн визь-кенешъёсызлэсь кылзӥськоно но соосъя улоно. (Лыдӟы Иаковлэсь 1:5—8.) Инмарлы матэ кариськиськомы но солэн Кылызлы яратонмес будэтӥськомы ке, со юрттэ милемлы оскыны, Инмар умойгес тодэ шуыса, мар милемлы пайда ваёз. Соин ик, нырысь, ужпум кутэмлэсь азьло, ми дышетскиськомы Библиысь визь-кенеш утчаны. Мар кароно, милям кутэм ужпумъёсмы умой емышъёс мед ваёзы шуыса? Но кулэ-а милемлы кутэм ужпумъёсмес вошъяны?
УЛОНЫН УЖПУМ КУТЫТЭК УГ ЛУЫ
4. Мае быръёно вал Адамлы но кытчы со вуттӥз?
4 Нырысетӥ адямиос улон дырысен пиосмуртъёслы но кышномуртъёслы ужпумъёс кутоно луэ. Адамлы быръёно вал, кинлэсь кылзӥськоно: Кылдытӥсезлэсь яке Ева кышноезлэсь. Мае со бырйиз? Солэн кышноез, кудзэ кый пӧяз, солэсь мылкыдзэ ӝутӥз шонертэм ужпум кутыны. Со понна со райысь уллямын вал но бератаз кулӥз. Но со кутсконэз гинэ вал. Кутэм ужпумезлэсь секыт бервылъёссэ ми али ке но шӧдӥськомы на.
5. Кызьы учконо ужпумъёс кутыны луонлык шоры?
5 Кин ке но вералоз, улонмы капчигес луысал шуыса, милемлы ужпумъёс кутоно ӧй луысал ке. Тӥ но озьы малпаськоды-а? Кызьы тодӥськомы, Иегова адямиосты роботъёс карыса ӧз кылдыты, кудъёсыз малпаськыны но ужпум кутыны уг быгато. Библия дышетэ милемыз, кызьы визьмо ужпумъёс кутоно. Иегова милемлы луонлык сётӥз асьмелы ужпумъёс кутыны, но сыӵе луонлык понна ми кыл кутӥськомы. Малы озьы вераны луоз?
6, 7. Мае быръёно вал израиль калыклы но малы соослы секыт вал шонер ужпум кутыны? (Учке статья кутсконысь суредэз.)
6 Куке израиль калык Сӥзем музъеме интыяськиз, солы быръёно вал, кинлы ужано-тыршоно: Иеговалы яке мукет инмаръёслы. (Лыдӟы Иисус Навинлэсь 24:15.) Ми малпаны быгатомы, та юанын ужпум кутыны секыт ӧй вал шуыса. Но соин соослэн улонзы герӟаськемын вал. Судьяос кивалтыку, израиль калык трос пол шонертэм ужпумъёс кутылӥз. Со Иеговаез кельтылӥз но зэмос луисьтэм инмаръёслы йыбыртъяны кутскылӥз (Суд. 2:3, 11—23). Берлогес пророк Илия валэктӥз израиль калыклы, солы ужпум кутоно шуыса: Иеговалы ужаны-тыршыны яке Вааллы, зэмос луисьтэм инмарлы (3 Экс. 18:21). Илия пыкылӥз калыкез дӥсьтӥсьтэм луэмез понна. Тӥ малпалоды, вылды, бырйыны капчи вал шуыса, малы ке шуоно Иеговалы ужан-тыршонэз быръён — самой визьмо быръён. Визьмо мурт бырйысал-а Вааллы йыбырттонэз? Озьы ке но, израиль пиос «кык пыдынызы но чутыса ветлӥзы», кык пӧртэм малпанъёсын улыса. Илия ӧтиз соосты Иеговалы ужаны-тыршыны. Со трослы умойгес вал мукет инмаръёслы ужан-тыршонлэсь.
7 Нош малы меда израиль калыклы сокем секыт вал шонер ужпум кутыны? Нырысетӥез, израиль пиос Иеговалы осконзэс ыштӥзы но солэсь ӧз кылзӥське ни. Соос шонер тодон-валан но, визьлык но ӧз басьтэ. Иеговалы оскиськыны но ӧз дышетске. Тодон-валан басьтыса, соя улысалзы ке, со юрттысал соослы визьмо ужпумъёс кутыны (Пс. 24:12). Кыкетӥез, израиль пиослы мукет калыкъёслэн мылкыдзы палаз. Со сяна, соос мукет калыкъёслы лэзизы асьсэ интые ужпумъёс кутыны. Мукет калыкысь адямиос, кудъёсыз Иеговалы уг йыбыртъяло вал, израиль калыклэсь малпанъёссэ воштӥзы, соин ик со соослэн инмаръёссылы йыбыртъяны кутскиз (Пот. 23:2).
КУЛЭ-А ЛЭЗЬЫНЫ МУКЕТЪЁСЫЗЛЫ МИ ИНТЫЕ УЖПУМ КУТЫНЫ?
8. Малы дышетэ милемыз израиль калыклэн улонэз?
8 Вылӥын гожтэм примеръёс дышето милемыз, котькуд адями ачиз ужпум кутыны кулэ шуыса. Нош шонер, визьмо ужпум кутон понна, кулэ Библиез умой тодыны. Галатъёслы 6:5 тодамы вайытэ, «котькудӥз адями аслаз улонысьтыз секытлыкъёсты ачиз нуыны кулэ» шуыса. Милемлы лэзёно ӧвӧл мукетъёсызлы ми интые ужпумъёс кутыны. Милемлы асьмелы валаны тыршоно, мар шонер луоз Инмарлэн син азяз, но озьы лэсьтоно.
9. Малы туж кышкыт мукетъёсызлы лэзьыны ми интые ужпумъёс кутыны?
9 Кыӵе учырын ми лэзьыны быгатомы мукетъёсызлы ми интые ужпумъёс кутыны? Мукетъёсызлы сётскыса, ми быгатомы шонертэм ужпум кутыны (Мад. 1:10, 15). Нош кызьы гинэ ми вылэ медаз зӥбе, кутэм ужпумъёсмы понна ми асьмеос ик кыл кутӥськомы. Милемлы кулэ кылзӥськыны Библия вылэ пыкиськыса дышетэм возьытлыкмылэсь. Мукетъёсызлы ми интые ужпумъёс кутыны лэзиськомы ке, озьы ми соглаш луиськомы «соосын одӥг сюрестӥ» ветлыны, нош со шугадӟонэ вуттыны быгатэ.
10. Мар сярысь Павел галатъёслы азьло ик вераз?
10 Апостол Павел галатъёслы азьло ик вераз, соос интые мукетъёсыз ужпум медаз кутэ шуыса. (Лыдӟы Галатъёслы 4:17.) Кенешысь куд-ог вын-агайёс мукетъёсыз интые ужпумъёс кутыны тыршизы. Малы? Соос асьсэды гинэ яратӥзы, но соослэн потэ вал, кенешысь вын-агайёс, апостолъёс бордысь палэнтӥськыса, соос сьӧры мед мынозы шуыса. Соос зӥбыт-востэмесь ӧй вал но уг гажало вал вын-агайёссылэсь бырйыны правозэс.
11. Кызьы ми адямилы юрттыны быгатӥськомы ужпум кутыны?
11 Павел умой пример возьматӥз, кызьы гажано мукет адямиослэсь ужпум кутыны правозэс. (Лыдӟы 2 Коринфъёслы 1:24.) Куке тӧроос визь-кенеш сёто со пумысен, мар герӟаськемын адямилэн аслыз ужпум кутыны правоеныз, соослы апостоллэсь адӟем карыны кулэ. Соос шумпотыса верало Библиысь малпанъёсты мукет христианъёслы. Но соос луонлык сёто асьсэлы христианъёслы ужпум кутыны, малы ке шуоно кутэм ужпумлэн бервылъёсыз понна кыл кутэ ачиз адями. Отысь, мар верамын вал вылӥынгес, ми дышетскиськомы: ми быгатӥськомы мукетъёсызлы юрттыны но соослэсь саклыксэс висъяны Библиысь возетъёслы яке визь-кенешъёслы. Но соослэн правозы вань ужпумъёс кутыны, кудъёсыз понна соос асьсэос кыл куто. Шонер ужпум кутӥзы ке, ӟеч емышъёс аралозы. Озьыен, милемлы малпаны но уг яра, милям мукет вын-агайёс но сузэр-апайёс интые ужпумъёс кутыны правомы вань шуыса.
Тӧроос яратыса юртто мукетъёсызлы ужпумъёс кутыны (Учке 11-тӥ абзацез.)
УЖПУМ КУТЫКУДЫ, ШӦДОНЪЁСТЫЛЫ ТӤЛЕДЫН КИВАЛТЫНЫ ЭН ЛЭЗЕ
12, 13. Малы кышкыт луэ сюлэммес кылзыны, куке туж зол вожмы потэ яке шуге-леке усемын?
12 Трос адямиос таӵе веранъя уло: «Кылзы сюлэмдэ». Нош озьы улыны туж кышкыт. Вераны луоз, со пумит луэ солы, малы дышетэ Библия. Нош Библия алэ милемыз, ужпумъёс кутыкумы, ас выламы гинэ медам оскиське, яке сьӧлыко сюлэммылэсь медам кылзӥське шуыса (Мад. 28:26). Отын гожтэм примеръёс возьмато, кыӵе умойтэм бервылъёсы вуттэ, адями сюлэмзэ кылзэ ке. Ми ум быгатӥське сюлэммылы оскыны, малы ке шуоно «адями сюлэм кадь кескич номыр ӧвӧл, со укыр сӧриськемын» (Иер. 3:17; 13:10; 17:9; 3 Экс. 11:9). Мар меда луоз, сюлэммылэсь кылзӥськимы ке?
13 Инмарлы ужан-тыршонамы сюлэм бадӟым инты басьтэ, малы ке шуоно милемлы Иеговаез вань сюлмынымы яратоно, озьы ик матысьмес но асьмеды кадь ик яратоно (Матф. 22:37—39). Азьпал абзацын гожтэм кылбуръёс верало кышкытлык сярысь, кудӥныз пумиськыны быгатозы ваньмыз, кинъёс лэзё, малпанъёсынызы но ужъёсынызы шӧдонъёссы мед кивалтозы шуыса. Кылсярысь, кыӵе кышкытлык кылдыны быгатоз, ми ужпум кутӥмы ке соку, куке туж зол вожмы потэ? Сыӵе югдуре шедемды вань ке, та юанлы капчиен ответ сётыны быгатоды (Мад. 14:17; 29:22). Нош быгатоды-а тӥ шонер ужпум кутыны, тӥ шуге-леке усемын ке? (Лыд. 32:6—12; Мад. 24:10). Эн вунэтэ, Библия верамъя, визьмогес луоз «Инмар законлэн ляльчиез» луыны (Рим. 7:25, ВД). Ужпум кутыкумы шӧдонъёсмылы милемын кивалтыны лэзиськомы ке, шонер ужпум кутыны ум быгатэ.
КУКЕ КУТЭМ УЖПУМЕЗ ВОШТЫНЫ КУЛЭ
14. Кытысь ми тодӥськомы, куддыръя кутэм ужпумъёсмес воштыны кулэ шуыса?
14 Милемлы визьмо ужпумъёс кутыны кулэ. Нош куддыръя луыло учыръёс, куке кутэм ужпумез воштоно луэ. Ойдолэ тодамы ваёмы, мар кариз Иегова Ниневиын улӥсьёсын Иона улон нуналъёсы. Библиын верамын: «Инмар соослэсь ужъёссэс адӟиз, адӟиз, кызьы соос урод-лек сюрес вылысьтызы кожизы, шугадӟонзы пумысен соосты жаляз, шугадӟон соос вылэ лэзё шуиз но, ӧз лэзьы» (Иона 3:10). Иегова адӟиз, Ниневиын улӥсьёс ӧпкелизы но воштӥськизы шуыса, соин ик со кутэм ужпумзэ воштӥз. Озьы Иегова визьмо, зӥбыт-востэм но жалясь луэмзэ возьматӥз. Со сяна, адямиосын ӵошатоно ке, Инмар, туж зол вожзэ поттыкуз, ужпумъёс уг куты.
15. Малы куддыръя милемлы кутэм ужпуммес воштоно?
15 Ку умой луысал кутэм ужпуммес воштыны? Кылсярысь, куке югдуръёс воштӥсько. Иегова гинэ но та муген аслэсьтыз кутэм ужпумъёссэ вошъяз (3 Экс. 21:20, 21, 27—29; 4 Экс. 20:1—5). Со сяна, ми быгатӥськомы мае ке выльзэ тодыны, мар понна кутэм ужпуммес воштоно луоз. Давид эксэйлы шонертэм веразы Сауллэн пиезлэн пиез, Мемфивосфей, сярысь. Берлогес, куке ваньмыз тодмо луиз, Давид кутэм ужпумзэ воштӥз (2 Экс. 16:3, 4; 19:24—29). Ми но озьы ик лэсьтӥськомы ке, визьмо луэммес возьматӥськомы.
16. а) Мар юрттоз милемлы шонер ужпумъёс кутыны? б) Кызьы учконо кутэм ужпумъёсмы шоры но малы?
16 Библия визь-кенеш сётэ, кулэ луись ужпумъёсты дыртыса кутоно ӧвӧл шуыса (Мад. 21:5). Ваньзэ умой-умой малпаса, ужпум кутӥмы ке, шонер ужпум кутыны быгатомы (1 Фес. 5:21). Ужпум кутон азяз семьялэн йырызлы дыр висъяно эскерыны, мар вераське та юан пумысен Библиын но публикациосамы. Озьы ик, солы лыдэ басьтоно сое, мар малпа семьяез. Кылсярысь, Инмар Авраамез кышнозэ кылзыны косӥз (Ул.-выл. 21:9—12). Тӧроослы но туж кулэ нырысь эскерон ортчытыны. Визьмо но зӥбыт-востэм тӧроос та юан пумысен публикациосысьтымы тросгес тодон-валан шедьтӥзы ке, соос дась луозы воштыны асьсэлэсь кутэм ужпумзэс но уз кышкалэ, мукетъёсыз сооосыз гажамысь дугдозы шуыса. Милемлы но соослэсь адӟем кароно. Со юрттоз кенешын огъя но тупаса улыны (Ап. уж. 6:1—4).
КУТЭМ УЖПУМЪЁСТЫЯ УЛЭ
17. Кыӵе учырын кутэм ужпумъёсмы умой емышъёс ваёзы?
17 Милемлы пӧртэм ужпумъёс кутоно луэ, куддыръя туж кулэоссэ но. Кулэоссэ ужпумъёсты кутон азьын умой малпаськоно но трос пол соос сярысь Инмарлы вӧсяськоно, нош солы дыр кулэ. Куд-ог христианъёслы быръёно луэ: семья кылдытоно-а, ӧвӧл-а, озьы ик, кинэ кузпаллы быръёно. Эшшо одӥгез кулэ луись ужпум, кудӥз трос бакель каронъёс вайыны быгатэ,— ку пионер луоно, кудӥз вань дырзэ тодытон ужлы сӥзе, но мар кароно со понна. Та юанъёсын быдэсак Иеговалы оскиськоно но осконо, со милемлы визьмо ужпум кутыны юрттоз шуыса (Мад. 1:5). Соин ик туж кулэ Библиез лыдӟыны, кытысь умой визь-кенешъёс шедьтомы, но Инмарлы вӧсяськыны, солэсь кивалтэтсэ курыса. Тодады возе: Иегова милемлы кулэ луись сямъёс сётыны быгатэ, кудъёсыз юрттозы милемлы Иеговалэн эрикезъя ужпумъёс кутыны, соос умой емышъёс мед ваёзы шуыса. Ужпум кутон азьын котьку юалэ асьтэлэсь: кутэм ужпуме возьматоз-а, мон Иеговаез яратӥсько шуыса? Мынам семьяе шудо луоз-а? Адӟиськоз-а, мон чиданме но яратонме возьматӥсько шуыса?
18. Малы Иегова возьма, ми асьмеос ужпумъёс кутомы шуыса?
18 Иегова кужмысь уг косы милемыз сое яратыны но солы ужаны-тыршыны. Ми асьмеос сыӵе ужпум кутӥськомы. Инмар милемлы бырйыны луонлык сётӥз; со гажа милесьтым бырйыны правомес, ужано-тыршоно-а солы, ӧвӧл-а (Иис. Н. 24:15; Екк. 5:3). Но со возьма, ми кутэм ужпумъёсмыя уломы шуыса, кудъёссэ ми кутӥмы, солэсь визь-кенешъёссэ лыдэ басьтыса. Ми оскиськомы ке, Инмарен сётэм визь-кенешъёсъя улыны визьмо луэ шуыса, но оскиськомы ке, солэн возетъёсызлы, кудъёссэ со яратыса сётӥз милемлы, соку ми визьмо ужпумъёс кутыны быгатомы но юн сыломы сюрес выламы (Иак. 1:5—8).