Ичи тарлиқ билән күрәш қилип, инақлиққа интиләйли

1. Акилири Йүсүпкә көрәлмәслик қилғанлиқтин, уларниң аилисидә немә иш болған?

ЯҚУП һәммә оғуллирини яхши көргән, бирақ он йәттә яшлиқ Йүсүпни техиму бәкирәк яхши көргән. Йүсүпниң акилири буниңға қандақ қариған? Улар көрәлмәслик қилип, Йүсүпни өч көрүшкә башлиған. Йүсүп акилири униңға өчмәнлик қилғудәк һечбир иш қилмиған еди. Шундақ болсиму, қериндашлири уни қуллуққа сетиветип, Йүсүпни жиртқуч һайван йәвәтти дәп дадисини алдиған. Улар көрәлмәслик қилғанлиқтин, аилисиниң инақлиғини вәйран қилип, дадисини чоң қайғу-һәсрәткә дучар қилған (Ярит. 37:3, 4, 27—34).

2. Галатилиқларға 5:19—21гә асасән, көрәлмәслик немә үчүн хәтәрлик?

² Язмиларда көрәлмәсликb өлүмгә елип баридиған вә Худа Падишалиғиға киришкә тосалғу болидиған «тәнниң ишлири» арисида тилға елинған (Галатилиқларға 5:19—21ни оқуң). Адәттә көрәлмәслик өчмәнлик, җедәл-маҗира вә аччиқлинишқа охшаш яман мевиләрни пәйда қилиду.

3. Бу мақалидә немини көрүп чиқимиз?

³ Йүсүпниң акилириниң мисалидин көргинимиздәк, ичи тарлиқ яхши мунасивәтни вә аилидики инақлиқни бузуши мүмкин. Әлвәттә, биз Йүсүпниң акилиридәк яман ишни қилмаймиз, лекин һәммимиз намукәммәл вә жүригимиз алдамчидур (Йәр. 17:9). Шу сәвәптин, биз бәзидә башқиларға ичи тарлиқ қилимиз. Келиңлар, һәсәтхорлуқниң жүригимиздә йилтиз тартишиға немә сәвәп болидиғанлиғини ениқлашқа ярдәм беридиған бәзи мисалларни көрүп чиқайли. Андин ичи тарлиқ билән күрәш қилип, инақлиққа интилиш үчүн немә қилишқа болидиғанлиғини биливалайли.

ИЧИ ТАРЛИҚ НЕМӘ СӘВӘПТИН ПӘЙДА БОЛИДУ?

4. Филистийәликләр Исһаққа немә үчүн һәсәтхорлуқ қилған?

⁴ Бирсиниң бай болуши. Исһақ бәк бай адәм болған вә филистийәликләр буниңға һәсәтхорлуқ қилған (Ярит. 26:12—14). Улар һәтта Исһақ падилирини суғуруш үчүн ишләткән қудуқларни тиндурувәткән (Ярит. 26:15, 16, 27). Филистийәликләргә охшаш, бүгүнки күндиму бәзи адәмләр башқиларниң мал-мүлкигә көрәлмәслик қилиду. Улар пәқәт бирсиниң бир нәрсисигә егә болушнила әмәс, шу адәмдә бар нәрсиләрниң униңда болмаслиғини халайду.

5. Дин рәһбәрлири немә үчүн Әйсаға һәсәтхорлуқ қилған?

⁵ Башқилар бирсини яхши көргәндә. Тәврат устазлири вә пәрисийләр аддий хәлиқниң Әйсани яхши көргәнлигигә ичи тарлиқ қилған (Мәт. 7:28, 29). Әйса Йәһва Худаниң вәкили болған вә адәмләргә һәқиқәтни үгәткән болсиму, йәһудий дин рәһбәрлири униң тоғрилиқ сөз-чөчәк тарқитип, исмиға дағ кәлтүрүшкә тиришқан (Марк 15:10; Йоһ. 11:47, 48; 12:12, 13, 19). Буниңдин қандақ савақ алалаймиз? Җамаәттикиләр бирәр қериндашни яхши хисләтлири үчүн яхши көрсә, биз униңға һәсәт қилмаслиғимиз керәк. Буниң орниға, биз шу қериндашниң меһир-муһәббитидин үлгә алсақ болиду (Кор. 1-х. 11:1; Йоһ. 3-х. 11).

6. Диотреп көрәлмәсликни қандақ көрсәтти?

⁶ Җамаәттики вәзипиләр. Биринчи әсирдә яшиған Диотреп җамаәттә рәһбәрликни қолиға алғанларға ичи тарлиқ қилған. У җамаәттә биринчи орунға егә болушни халиғачқа, етиқатдашларниң алдида әлчи Йоһан вә башқа мәсъулийәтлик бурадәрләр тоғрилиқ яман нәрсиләрни ейтқан (Йоһ. 3-х. 9, 10). Диотрепқа охшаш иш тутмисақму, биз елишқа үмүт қилған вәзипә башқа бир қериндашқа тапшурулса, униңға көрәлмәслик қилишимиз мүмкин. Болупму, «мениңму қолумдин келәтти» яки «мән униңдинму яхши қилалаттим» дәп ойлиғанда, шундақ болуп қелиши мүмкин.

7. Ичи тарлиқ бизгә қандақ тәсир қилиши мүмкин?

⁷ Ичи тарлиқни явайи от-чөп билән селиштурушқа болиду. Ичи тарлиқ уруғи жүригимиздә йилтиз тартса, уни йоқ қилиш оңайға тохтимайду. Тәкәббурлуқ, шәхсийәтчилик вә риқабәтчилик ичи тарлиқниң өсүшигә тәсир қилиду. Ичи тарлиқ меһир-муһәббәт, һисдашлиқ вә меһрибанлиққа охшаш есил пәзиләтләрни боғуветиши мүмкин. Жүригимиздә ичи тарлиқниң өсүшкә башлиғанлиғини байқиғанда, уни дәрһал йилтизи билән қомуруп ташлишимиз керәк. Биз ичи тарлиқ билән қандақ күрәш қилалаймиз?

КӘМТӘР БОЛУП, БАРИҒА ШҮКҮР ҚИЛИҢ

8. Ичи тарлиқ билән күрәш қилишқа қайси хисләтләр ярдәм бериду?

⁸ Кәмтәр болуш вә бариға шүкүр қилиш арқилиқ биз ичи тарлиқ билән күрәш қилалаймиз. Бу есил пәзиләтләрни йетилдүрсәк, жүригимиздә ичи тарлиққа орун болмайду. Кәмтәр болсақ, өзүмиз тоғрилиқ һәддидин зиядә көп ойлимаймиз. Кәмтәр киши өзини башқилардин артуқ дәп һесаплимайду (Гал. 6:3, 4). Бариға шүкүр қилидиған адәм өзини башқилар билән селиштурмайду (Тим. 1-х. 6:7, 8). Кәмтәр вә бариға шүкүр қилидиған адәм бирсиниң бир яхши нәрсигә еришкәнлигини көргәндә, униң үчүн хошал болиду.

9. Галатилиқларға 5:16 вә Филипиликләргә 2:3, 4кә асасән, муқәддәс роһ бизгә қандақ ярдәм бериду?

⁹ Ичи тарлиқ қилишниң орниға кәмтәр болуш вә бариға шүкүр қилиш үчүн биз Йәһва Худаниң муқәддәс роһиниң ярдимигә муһтаҗ (Галатилиқларға 5:16; Филипиликләргә 2:3, 4ни оқуң). Муқәддәс роһ жүригимизниң чоңқур қатламлиридики ойлиримиз вә нийәтлиримизни тәкшүрүшкә ярдәм бериду. Худаниң ярдими билән биз яман ой-хияллар вә һис-туйғуларни яхши ой-пикирләр билән алмаштуралаймиз (Зәб. 26:2; 51:10). Һазир ичи тарлиқни йеңәлигән Муса пәйғәмбәр вә әлчи Паулниң мисаллирини көрүп чиқайли.

10. Мусаниң ичи тарлиқ қилишиға немә сәвәп болуши мүмкин еди? (Муқавидики рәсимгә қараң.)

¹⁰ Мусаниң Худа хәлқи арисида нам-абройи бәк жуқури болсиму, у башқиларниңму вәзипиләргә еришишигә тосалғулуқ қилмиған. Мәсилән, бир қетим Йәһва Худа Муса пәйғәмбәргә бәргән муқәддәс роһниң бир қисмини чедирниң қешида турған бир топ исраил ақсақаллириға бәргән. Бир аз вақит өтүп, Муса чедирниң қешиға чиқмиған икки ақсақалниңму муқәддәс роһқа еришип, пәйғәмбәрлик қилишқа башлиғанлиғини аңлиған. Йәшуа бу икки ақсақални тохтитишини сориғанда, Муса немә қилған? У Йәһва Худаниң бу икки кишигиму диққәт ағдурғанлиғиға көрәлмәслик қилишниң орниға, уларниң хошаллиғиға ортақ болған (Сан. 11:24—29). Биз буниңдин қандақ савақ алимиз?

11. Ақсақаллар Мусадин қандақ үлгә алалайду?

¹¹ Ақсақал болсиңиз, сизни өзүңиз яхши көридиған вәзипини орунлашни башқа бирсигә үгитишни сориши мүмкин. Мәсилән, сиз һәр һәптә «Күзитиш мунарини» тәтқиқ қилишни өткүзидиғансиз. Лекин Мусаға охшаш кәмтәр болсиңиз, бу тапшуруқни келәчәктә башқа бурадәр орунлалиши үчүн, униңға үгитишни сориса, өзүңиз чәттә қалғандәк һис қилмайсиз. Әксинчә, униңға хошаллиқ билән ярдәм берисиз.

12. Бүгүн көп қериндашлар бариға шүкүр қилип, кәмтәр екәнлигини қандақ көрсәтмәктә?

¹² Әнди бәзи яшанған бурадәрләр дуч келидиған вәзийәтни көрүп чиқайли. Нурғун жиллар давамида улар ақсақаллар кеңишиниң рәиси болуп хизмәт қилип кәлгән. Лекин улар 80 яшқа толғанда, бу вәзиписини өз ихтияри билән тохтитиду. Наһийилик назарәтчиләр 70 яшқа киргәндә, кәмтәрлик көрситип, хизмәтлирини тохтитиду вә хошаллиқ билән хизмәтниң башқа түрини қилиду. Ахирқи жилларда, дунияниң җай-җайлирида яшайдиған нурғун Бәйтәлдә хизмәт қилғанлар хизмәтниң башқа түригә тәйинләнгән. Бу садақәтмән қериндашлар бурун қилған хизмитини һазир қиливатқан қериндашларға аччиғи кәлмәйду.

13. Паулниң 12 әлчигә ичи тарлиқ қилишиға немә сәвәп болуши мүмкин еди?

¹³ Әлчи Паулму бариға шүкүр қилип, кәмтәр болушта яхши үлгә көрсәткән. У жүригидә ичи тарлиқниң йилтиз тартишиға йол бәрмигән. Паул тиришчанлиқ билән хизмәт қилсиму, өзи тоғрилиқ: «Мән әлчиләрниң арисидики әң әрзимәс»,— дегән (Кор. 1-х. 15:9, 10, УМКҖ). Әйса йәрдә хизмәт қилғанда, 12 әлчи униң кәйнидин әгишип жүргән еди. Паул болса, пәқәт Әйса өлүп тирилгәндин кейин Мәсиһниң әгәшкүчиси болған еди. Кейинирәк, у «башқа хәлиқләр үчүн әлчи» болуп тәйинләнсиму, 12 әлчиниң бири болмиған (Рим. 11:13; Әлч. 1:21—26). 12 әлчиниң Әйса билән йеқин мунасивәттә болғанлиғиға һәсәт қилишниң орниға, Паул бариға рази болған.

14. Бариға шүкүр қилип, кәмтәр болсақ, биз немә қилимиз?

¹⁴ Әгәр бариға шүкүр қилип, кәмтәр болсақ, биз Паулдин үлгә елип, җамаәттә мәсъулийәткә егә болған қериндашларни һөрмәтләймиз (Әлч. 21:20—26). Йәһва Худа җамаәттә йетәкчиликни қолиға алидиған ақсақалларниң болушиға көңүл бөлгән. Улар намукәммәл болсиму, Йәһва Худа уларни «һәдийәләр сүпитидә инсанлар» дәп һесаплайду (Әфәс. 4:8, 11). Биз тәйинләнгән бурадәрләрни һөрмәтләп, уларниң көрсәтмилиригә кәмтәрлик билән әгәшсәк, Йәһва Худаға йеқин болуп қалимиз вә қериндашлиримиз билән инақлиқта болимиз.

ИНАҚЛИҚҚА ИНТИЛИҢ

15. Биз немә қилишимиз керәк?

¹⁵ Әгәр биз башқиларға ичи тарлиқ қилсақ, аримизда инақлиқ болмайду. Биз ичи тарлиқни жүригимиздин йилтизи билән жулуп ташлап, башқиларға һәсәт қилишни қозғайдиған һис-туйғулардин нери болушимиз керәк. Йәһва Худаға бойсунушни халисақ, биз чоқум муһим қәдәмләрни ташлап, «инақлиққа һәм өз ара мустәһкәмлинишкә ярдәмлишидиған нәрсигә интилайли» дегән сөзләргә мас һәрикәт қилишимиз керәк (Рим. 14:19). Башқиларниң һәсәтхорлуқ билән күрәш қилишиға қандақ ярдәм берәләймиз вә инақлиқни қандақ сақлап қалалаймиз?

16. Башқиларниң һәсәтхорлуқ билән күрәш қилишиға қандақ ярдәм берәләймиз?

¹⁶ Көзқаришимиз вә иш-һәрикәтлиримиз башқиларға қаттиқ тәсир қилиду. Бу дуния мал-мүлкимиз билән махтинишимизни халайду (Йоһ. 1-х. 2:16). Лекин махтиниш ичи тарлиқни пәйда қилиду. Өзүмиздә бар яки сетивелишни халиған нәрсиләр тоғрилиқ пат-пат сөзлисәк, башқиларни һәсәт қилишқа дәвәт қилимиз. Җамаәттә җавапкарлиғимиз болса, өзүмизни қандақ тутушимиз интайин муһим. Вәзипилиримиз һәққидә көп сөзлисәк, һәсәтхорлуқниң бихлинип йилтиз тартишиға йәр тәйярлиған болимиз. Әксинчә, башқиларға сәмимий қизиқиш көрситип, уларниң яхши ишлири тоғрилиқ сөзлисәк, бариға шүкүр қилишиға ярдәм беримиз вә җамаәттә инақлиқ һөкүм сүрүшигә һәссимизни қошумиз.

17. Йүсүпниң акилири немә қилалиған вә немә үчүн?

¹⁷ Биз ичи тарлиқни йеңәләймиз. Йүсүпниң акилирини йәнә бир қетим есимизгә алайли. Улар Йүсүпкә рәһимсизлик қилғандин кейин көп жиллар өтүп, униң билән Мисирда учришиду. Йүсүп акилириға өзиниң ким екәнлигини ейтиштин авал, уларниң өзгәргән-өзгәрмигәнлигини синап көрмәкчи болған. У дәстихан йейип, башқа қериндашлириға қариғанда, Бениаминға артуғирақ көңүл бөлгән (Ярит. 43:33, 34). Лекин акилири Бениаминға ичи тарлиқ қилмиған еди. Әксинчә, улар инисиға вә дадиси Яқупқа сәмимий ғәм қилғанлиғини көрсәткән (Ярит. 44:30—34). Йүсүпниң акилири ичи тарлиқни йәңгәнликтин, аилисидә инақлиқ һөкүм сүргән (Ярит. 45:4, 15). Шуниңға охшаш, ичи тарлиқни жүригимиздин түп йилтизи билән қомуруп ташлисақ, аилимиздә вә җамаитимиздә инақлиқни сақлалаймиз.

18. Яқуп 3:17, 18гә асасән, тинч-инақ шараит яратсақ, қандақ нәтиҗә болиду?

¹⁸ Йәһва Худа ичи тарлиқ билән күрәш қилип, инақлиққа интилишимизни халайду. Буниң үчүн пүтүн күчимиз билән тиришишимиз керәк. Бу мақалидә көргинимиздәк, һәммимиз һәсәтхорлуқ қилишқа майил (Яқуп 4:5). Бу дунияму бизни ичи тарлиқ қилишқа үндәйду. Лекин әгәр биз кәмтәр, миннәтдар болсақ вә бариға шүкүр қилсақ, жүригимиздә ичи тарлиқ яки һәсәтхорлуқ үчүн орун қалмайду. Әксинчә, биз һәққанийлиқ мевисиниң өсүши үчүн тинч-инақ шараит яритимиз (Яқуп 3:17, 18ни оқуң).