ТӘРҖИМИҺАЛ
«Бу уруш Йәһваниң»
2010-ЖИЛИ, 28-январь күни мән Франциядики Страсбург дегән чирайлиқ шәһәрдә болдум. Лекин мән у йәргә сәяһәт қилғили бармидим. Мән у йәрдә Европа кишилик һоқуқ сотиниң алдида Франциядики Йәһва гувачилириниң һоқуқлирини қоғдайдиған юристларниң бири болдум. Франция һөкүмити Йәһва гувачилиридин 64 миллион евро (89 000 000 доллар) тәләп қилди, лекин биз бу тәләпниң қанунсиз екәнлигини испатлимақчи болдуқ. Бу бир чәттә турсун. Әң муһими, биз бу сотта йәңсәк, Йәһва Худаниң исмиға шан-шәрәп кәлтүрәттуқ. Худа хәлқиниң яхши нам-абройини сақлап қалаттуқ вә Франциядики етиқатдашлиримиз Йәһва Худаға давамлиқ әркин-азадә ибадәт қилалатти. Мошу сотта «бу уруш Йәһваниң» екәнлигигә көзүмиз йәтти (Сам. 1-яз. 17:47). Бу тоғрилиқ көпирәк ейтип берәй.
Бу талаш-тартиш 1990-жили башланди. Шу чағда Франция һөкүмити 1993—1996 жиллар арилиғида филиалға чүшкән ихтиярий ианилиримизгә селиқ салмақчи болған. Биз Франциядики сотларда адаләтлик қарарға еришәлмидуқ. Биз наразилиқ әрзи сотида йеңилгәндин кейин, һөкүмәт филиалниң банк счетидин 4,5 миллион евро (6 300 000 доллар) пулни еливалди. Бар үмүтимиз Европа кишилик һоқуқ сотида еди. Бирақ Европа кишилик һоқуқ сотиниң тәливи бойичә биз һөкүмәтниң юристлири вә сот вәкили билән учришип, бир келишимгә келишимиз керәк еди.
Биз сотниң вәкили пулниң бир қисмини Франция һөкүмитигә төләшни сорайду дәп әнсиригән едуқ. Лекин биз бир тийин төлисәк, бу Әйсаниң Мәтта 22:21дики сөзлиригә қарши болидиғанлиғини чүшәндуқ. Қериндашлиримиз бу ианиләрни Худа тәшкилатиниң ишлирини қоллап-қувәтләш үчүн бәргән. Шуңа һөкүмәтниң бу пулни тәләп қилишиға һеч һоқуқи йоқ еди. Амма биз Европа сотиниң қаидилирини һөрмәтлигәнлигимизни көрситиш үчүн бу учришишқа қатнаштуқ.
Бизниң юристлиримиз Европа кишилик һоқуқ сотиниң алдида (2010-жил)
Европа сотиниң вәкили дәрру биз Франция һөкүмити тәләп қилған селиқниң бир қисмини төлишимиз керәклигини ейтти. Йәһва Худаниң роһи бизни униңдин: «Сиз һөкүмәтниң биздин 4,5 миллиондин ошуқ еврони еливалғанлиғини биләмсиз?»— дәп сорашқа дәвәт қилди.
Буни аңлиғанда, сот вәкилиниң чирайи өзгирип кәтти. Һөкүмәтниң юристлири улар раст шундақ қилғанлиғини ейтқанда, униң бизгә болған көзқариши түп йилтизи билән өзгәрди. У буниңға наразилиғини билдүрүп, бу учришишни дәрру аяқлаштурди. Биз Йәһва Худаниң бу сотни йеңишимиз үчүн һәммини өзи башқуриватқанлиғини чүшәндуқ. Биз бу учришиштин чиққанда, хошаллиғимиз қин-қинимизға патмай, бу оңумизму чүшимизму чүшәнмәй қалдуқ.
2011-жил 30-июнь күни Европа кишилик һоқуқ сотиниң бир еғиздин чиққан қарари бойичә Франция һөкүмити биздин еливалған пулни вә өсүмни қайтуруши керәк еди. Сотниң бу муһим қарари Франциядики пак ибадәтни һазирғичә қоғдайду. Биз ойлимиған йәрдин сориған бу соал худди Ғолиятни өлтүргән таштәк болған. У ишниң нәтиҗисини өзгәрткән. Биз немә үчүн йәңдуқ? Чүнки, Давут Ғолиятқа ейтқандәк, «бу уруш Йәһваниң» болған (Сам. 1-яз. 17:45—47).
Биз йәнә нурғун сотларда ғәлибә қазандуқ. Гәрчә күчлүк дөләтләр вә динлар бизгә қарши чиқсиму, биз 70 дөләтниң алий сотлири вә бәзи хәлиқара сотларда 1225 қетим йәңдуқ. Бу утуқлар түпәйли, биз рәсмий түрдә ибадәт қилиш, вәз қилиш, патриотлуқ чарә-тәдбирләргә қатнишишни вә қан қуйғузушни рәт қилиш қатарлиқ асасий һоқуқлиримизни қоғдалаймиз.
Мән Дуниявий баш идаридә хизмәт қилсам, Европидики сотқа немә үчүн қатнаштим?
АТА-АНАМНИҢ ҚИЗҒИНЛИҒИ
Ата-анам Джордж вә Люсиль, Гилиад мәктивиниң 12-синипини пүтүрүп, Эфиопиядә хизмәт қилған. Мән 1956-жили дунияға кәлдим вә маңа биринчи әсирдә қизғин вәз қилған Филипниң исмини қойған (Әлч. 21:8). Мениң һәдәм Джуди вә иним Леслиму Эфиопиядә туғулған. 1957-жили һөкүмәт бизниң паалийитимизни мәнъий қилған. Шу чағда мән кичик болсамму, аилимизниң йошурун ибадәт қилғанлиғи техичә есимдә. Бала болғанлиқтин, бу маңа худди бир оюндәк болған. Ечинарлиғи, 1960-жили һөкүмәт бизни кетишкә мәҗбурлиди.
Нейтан Норр Аддис-Абебадики өйүмиздә (Эфиопия, 1959-жил)
Аилимиз Канзастики Уичито шәһиригә көчүп барсиму, ата-анам миссионерлиқ роһини йоқатмиди. Улар бизгә Йәһва Худани яхши көрүп, Униңға чин дилимиздин хизмәт қилишни үгәтти. Мән 13 йешимда чөмдүрүлүш мәрасимидин өттүм. Үч жилдин кейин аилимиз көпирәк хизмәт қилиш үчүн Перудики Арекипа шәһиригә көчүп барди.
1974-жили мән әндила 18 яшқа киргәндә, Перудики филиал мени вә башқа төрт бурадәрни мәхсус пионер қилип тәйинлиди. Биз техи һечким вәз қилмиған Анд тағлириниң жирақ районлирида вәз қилдуқ. Кечуа вә аймара тиллирида сөзләйдиған йәрлик турғунларғиму вәз қилдуқ. Бизниң моторлуқ өйүмиз болуп у төрт булуңлуқ болғанлиқтин, биз уни Нуһниң кемисигә охшитип, өз ара «кемә» дәп атавалдуқ. Биз йәрликләргә Муқәддәс китаптин Йәһва Худаниң пат арида кәмбәғәлликни, ағриқларни вә өлүмни йоқ қилидиғанлиғини көрсәттуқ (Вәһ. 21:3, 4). Мән нурғун адәмләр һәқиқәтни қобул қилған шу чағларни хошаллиқ билән әсләймән.
«Кемә» (1974-жил)
ДУНИЯВИЙ БАШ ИДАРИДИКИ ХИЗМИТИМ
Рәһбәрлик кеңәшниң әзаси болған Альберт Шрёдер бурадәр 1977-жили Перуға кәлгәндә, мени Баш идаридә хизмәт қилиш үчүн илтимас толтурушқа дәвәт қилди. Мән шундақ қилдим. Шуңа 1977-жилниң 17-июнь күни мән Бруклиндики Бәйтәлдә хизмәт қилишни башлидим. Кейинки төрт жил ичидә мән тазилиқ бөлүми вә техникилиқ хизмәт бөлүмидә ярдәм бәрдим.
Бизниң той күнимиз (1979-жил)
1978-жилниң июнь ейида Йеңи Орлеанда (АҚШ, Луизиана) өткән хәлиқаралиқ конгресста Элизабет Аваллон дегән қериндаш билән тонуштум. Униңму ата-аниси мениң ата-анамға охшаш, Йәһва Худаға чин жүригидин хизмәт қилған. Мән Элизабет билән тонушқанда, у төрт жил пионер болуп хизмәт қилған екән вә Йәһва Худаға өмүр бойи хизмәт қилишни халиған. Биз өз ара арилишип жүрүп, бир-биримизни қаттиқ яхши көрүп қалдуқ. 1979-жили 20-октябрьда той қилдуқ. Кейин Элизабет Бәйтәлдә мениң билән хизмәт қилишни башлиди.
Биринчи Бруклин испан җамаитидики қериндашлар бизни қучақ йейип, қарши алди. Кейин биз үч башқа җамаәтләрдә хизмәт қилдуқ. Һәрбир җамаәттә қериндашлиримиз бизни яхши көрүп, қоллап-қувәтләп, ярдимини айимиған. Улар бизни Бәйтәлдики хизмәтни әнсиримәй атқурсун дәп, һәтта яшанған ата-анилиримизға ғәмхорлуқ қилишқа ярдәм бәрди. Уларниң ярдими үчүн биз интайин миннәтдармиз.
Бруклин испан җамаитидики бәйтәлликләр (1986-жил)
ҚАНУН БӨЛҮМИДӘ ХИЗМӘТ ҚИЛИШИМ
1982-жилиниң январь ейида Қанун бөлүмигә тәйинләндим. Ундақ болиду дәп һеч күтмигән. Үч жилдин кейин бурадәрләр мени лаяқәтлик адвокат болушум үчүн, университетқа әвәтти. Дәрис вақтида мән бир нәрсигә һәйран қалдим. Америкида вә башқа дөләтләрдә адәмләр әркин-азадә ой-пикирни ипадиләш, дин таллаш вә виждани бойичә яшашни адәттики нәрсә дәп көриду. Йәһва гувачилири һәр түрлүк сотларда ғәлибә қазанғанлиғи буниңға һәссә қошқанлиғини билгинимдә, һәйран қалдим. Йәһва гувачилириниң сотлардики муһим ғәлибилирини дәристә муһакимә қилдуқ.
1986-жили 30 йешимда Қанун бөлүмигә назарәтчи болуп тәйинләндим. Яш болсамму, Бәйтәл маңа ишәнч қилғанлиғидин хошал болдум. Лекин шундақла мениң тәҗрибәм бу саһада аз болғанлиқтин, мән нурғун нәрсиләрни билмигән. Бу вәзипини маңа атқуруш асан болмайдиғанлиғини чүшәнгән.
1988-жили университетни пүтүрүп, адвокат болдум. Лекин алған жуқури алий билим маңа Йәһва Худа билән болған мунасивитимгә тәсир қилди. Алий билим адәмни тәкәббур қилип, билими йоқларни пәсләштуридиғанлиғини билмәптимән. Мениң аялим Элизабет маңа бурунқидәк роһий адәтлиримни қолумға елишқа ярдәм бәрди. Шундақ қилип, Йәһва Худа билән қайтидин йеқин мунасивәттә болалидим. Һәқни ейталаймәнки, һаятта башни билим билән тоштуруш муһим әмәс. Һәқиқий бәхитлик болуш үчүн Йәһва Худа билән йеқин мунасивәттә болуш вә Униң хәлқини җан-җигәр билән яхши көрүш керәк.
ХУШ ХӘВӘРНИ ҺИМАЙӘ ҚИЛИП, ҚАНУНИЙ ҺАЛДА ТӘСТИҚЛӘШ
Мән университетни пүтүргәндин кейин, Бәйтәлдики қануний мәсилиләрни һәл қилишқа, Йәһва Худаниң тәшкилатини вә вәз қилиш һоқуқумизни бар күчүм билән қоғдашқа кириштим. Мениң ишим қизиқарлиқ, шундақла қийин болған, чүнки тәшкилатта сан-санақсиз өзгиришләр болуп туратти. Мәсилән, биз бурун әдәбиятлиримиз үчүн ианә сориған едуқ. Амма 1990-жилдин башлап, Қанун бөлүми әнди әдәбиятлиримиз үчүн ианә алмайдиғанлиғимиз тоғрилиқ көрсәтмиләрни бәрди. Әнди биз әдәбиятлиримизни бекарға беридиған болдуқ. Бу өзгириш Бәйтәлдики вә җамаәттики ишларни аддийлаштурди вә бизни һазирғичә зөрүр болмиған селиқтин қоғдайду. Бешида бәзибир қериндашлар бу өзгиришләр ишимизға яман тәсир қилиду дәп қорққан еди. Улар әдәбиятларни чиқиришқа пулумиз йәтмәй, нурғун адәмләр Йәһва Худа тоғрилиқ билмәй қалиду дәп әнсириди. Көз қорққақ, қол батур дегәндәк, буниң нәтиҗиси интайин яхши болди. 1990-жилдин тартип, Йәһва Худаниң хизмәтчилириниң сани икки һәссидин артуқ көпәйди. Бүгүнки күндә, һәрбир адәм Муқәддәс китапқа асасланған әдәбиятларни бекарға алалайду. Тәшкилатта чоң өзгиришләр пәқәт Йәһва Худаниң ярдими вә әқил-парасәтлик қулдин алған көрсәтмиләр арқилиқ утуққа еришидиғанлиғиға көз йәткүздүм (Чиқ. 15:2; Мәт. 24:45).
Сотларда ғәлибә қазанғанлиғимизниң сәвәви — пәқәт бизниң яхши юристлар болғанлиқтинла әмәс. Пат-пат бизниң яхши жүрүш-турушимиз сотчилар вә әмәлдарларни бизни яқлашқа үндәйду. Мән буни 1998-жили Кубада өткән мәхсус конгресста көрдүм. У йәргә Рәһбәрлик Кеңәшниң үч әзаси аяллири билән кәлди. Буниңдин авал биз нәччә қетим һөкүмәт әмәлдарлири билән учришип, уларниң Йәһва гувачилири тоғрилиқ натоғра көзқаришини өзгәртишкә тириштуқ. Лекин бизниң ейтқанлиғимизға қариғанда, Рәһбәрлик Кеңәшниң меһрибанлиғи, һөрмити уларға қаттиқ тәсир қилди.
Биз һәммә мәсилини достанә йешишкә тиришимиз. Болмиса, «хуш хәвәрни һимайә қилип, қануний һалда» тәстиқләштин башқа амалимиз қалмайду (Флп. 1:7). Нурғун жиллар давамида Европида вә Кореядә һөкүмәт һәрбий хизмәтни рәт қилиш һоқуқумизни етирап қилмиған. Нәтиҗидә, виждани һәрбий хизмәт қилишқа йол қоймиған Европидики 18 000 бурадәр вә Җәнубий Кореядики 19 000дин ошуқ бурадәр түрмигә қамалған.
2011-жили 7-июльда Европа кишилик һоқуқ соти «Баятян Армениягә қарши» дегән ишни қараштуруп тарихи қарар чиқарди. Бу қарарға мас, Европидики һәммә дөләтләр гражданлиқ хизмәт атқурушни рухсәт қилиши керәк еди. 2018-жили 28-июньда Җәнубий Кореяниң Конституциялиқ соти охшаш қарар чиқарди. Әгәр яш бурадәрлиримизниң бирнәччисиму бетәрәпликни сақлимиған болса, биз бу сотларда йеңәлмәттуқ.
Баш идаридики вә башқа дөләтләрдики Қанун бөлүмлири вәз ишини вә Йәһва Худаға ибадәт қилиш һоқуқумизни қоғдаш үчүн көп әмгәк қиливатиду. Һөкүмәтниң қаршилиққа дуч кәлгән қериндашлиримизни қоғдаш — биз үчүн шан-шәрәп. Биз сотларда ғәлибә қазансақму-қазанмисақму, әмәлдарлар, падишалар вә башқа хәлиқләрниң алдида яхши гувалиқ берәләймиз (Мәт. 10:18). Сот ишиға мунасивәтлик һөҗҗәтләрдин вә сотниң алдида ейтқан сөзлиримиздин сотчилар, һөкүмәт әмәлдарлири, мухбирлар яки журналистлар билән башқа адәмләрму Муқәддәс китаптин кәлтүрүлгән айәтләрни көрүп, аңлайду. Уларниң арисидики сәмимий кишиләр Йәһва гувачилириниң ким екәнлигини вә уларниң ишәнчиси Муқәддәс китапқа асасланғанлиғини ениқ көриду. Уларниң бәзилири қатаримизға қошуливатиду.
ЙӘҺВА ХУДАҒА РӘХМӘТ
Мән ахирқи 40 жил җәриянида дуния йүзидики һәрхил филиаллар билән һәмкарлишип, Алий сот вә жуқури лавазимлиқ әмәлдарларниң алдида қериндашлиримизниң һоқуқини қоғдидим. Бу мән үчүн чоң шан-шәрәп болди. Мән Баш идаридики вә дуния йүзидики Қанун бөлүмлиридә хизмәт қиливатқан қериндашларни яхши көрүмән вә қәдирләймән. Мән һаятимни мәналиқ вә қанаәтлинәрлик өткүзүватимән.
Аялим Элизабет иккимиз иссиқ-соғни баштин өткүзүп, у мени 45 жил давамида садиқ йөләп келиватиду. У ағриқтин һалсизлинип қалсиму, мени дайим қоллап-қувәтләп жүргәнлиги үчүн униңға чәксиз миннәтдармән.
Ғәлибигә йетиш күчимиз вә қабилийитимизгә мунасивәтлик әмәслигини өз көзүмиз билән көрдуқ. Давут ейтқандәк, «Йәһва Өз хәлқиниң қувити» (Зәб. 28:8). Һәқиқәтән, «бу уруш Йәһваниң».