«Пүткүл зәминниң Сотчиси» һәрдайим адил һәрикәт қилиду

1. Ибраһим пәйғәмбәр Йәһваниң адил һәрикәт қилишиға ишәнч қилғинини қандақ көрсәтти? (Мақалиниң бешидики рәсимгә қараң.)

«ПҮТКҮЛ зәминниң Сотчиси адаләтсиз иш қиламду?!» (Яритилиш 18:25). Садақәтмән Ибраһим пәйғәмбәр бу соални көңлидә бир гуман болғанлиқтин қоймиған. Әксичә, униң бу соалидин Йәһва Худаниң Содом билән Гоморрани мукәммәл адалитигә мас сотлайдиғанлиғиға болған ишәнчи көрүнгән. У Йәһваниң «һәққанийни рәзил билән биргә өлтүрмәйдиғанлиға» һеч шәк кәлтүрмигән. Ибраһимниң ойичә бу «мүмкин әмәс» еди. Кейин Йәһва өзи һәққидә мундақ деди: «У өзи бир қорам таш болуп, әмәллири болса камил болуп, йоллириниң өзи тоғридур. У өзи наһәқлиғи йоқ вападар бир Тәңри болуп, адил вә һәққаний бир Худадур» (Қанун шәрһи 31:19; 32:4).

2. Немишкә Йәһва һечқачан адаләтсизлик қилмайду дәп ейтишқа болиду?

² Немишкә Ибраһим пәйғәмбәрниң Йәһва һәрдайим адил һәрикәт қилидиғанлиғиға ишәнчи камил болди? Сәвәви Йәһва адиллиқ вә һәққанийлиқниң әң әҗайип үлгисини көрсәтти. Әмәлийәттә, «адаләт» вә «һәққанийлиқ» дәп тәрҗимә қилинған сөзләр Ибраний Язмиларда пат-пат биллә учришиду, сәвәви уларниң мәнаси охшаш. Шуңа Йәһваниң өлчәмлири дайим адил, тоғра болғанлиқтин, униң қарарлири һәрдайим һәққаний дәп ейтишқа болиду. Муқәддәс китапта: «У һәққанийәт һәм адаләтни яхши көргүчидур»,— дәп ейтилған (Зәбур 33:5).

3. Дунияда болуватқан адаләтсизликниң мисалини кәлтүрүң.

³ Йәһваниң дайим адаләтлик һәрикәт қилидиғанлиғини билиш бизгә тәсәлли бериду. Лекин бу дуния адаләтсизликкә толған. Мәсилән, бәзибир әйипсиз адәмләр адаләтсиз сотлинип, түрмигә қамилиду. ДНК анализиниң нәтиҗисидә түрмидә онлиған жиллар бойи олтарған бәзилириниң әйипсиз екәнлиги ениқлинип, улар әркинликкә чиқирилған. Шундақ адаләтсизликкә адәмләр интайин хапа болуп, ғәзәплиниду. Еһтимал, буниңдинму техи еғир келидиған адаләтсизликниң бир түри бар. Қайси?

ҖАМАӘТТИКИ АДАЛӘТСИЗЛИК

4. Мәсиһийниң ишәнчи қандақ синилиши мүмкин?

⁴ Мәсиһийләр җамаәттин сирт қандақту бир адаләтсизликкә дуч болимиз дәп күтиду. Лекин җамаәтниң ичидә бизгә, йә башқисиға адаләтсизлик қилинғандәк көрүнсә, ишәнчимиз синилиши мүмкин. Шундақ болуп қалса, немә қилимиз? Бу вәзийәт бизгә путликашаң боламду?

5. Әгәр җамаәттә адаләтсизликкә гувачи болсақ яки униңдин өзүмиз җапа тартсақ, немишкә һәйран қалмаймиз?

⁵ Һәммимиз мукәммәлсиз болғанлиқтин, хаталиқларни өткүзимиз. Шуңа җамаәттә бири болмиса бири бизгә, йә өзүмиз башқисиға адаләтсизлик қилишимиз мүмкин (Йоһанниң 1-хети 1:8). Гәрчә мундақ вәзийәт пат-пат йүз бәрмисиму, садиқ мәсиһийләр адаләтсизликкә дуч кәлгәндә, һәйран қалмайду һәм путликашаң болмайду. Худаниң Сөзидә һәтта қериндашлар тәрипидин адаләтсизликкә учрашқандиму, садақәтмәнликни сақлашқа ярдәм беридиған пайдилиқ мәслиһәт берилгән (Зәбур 55:12—14).

6, 7. Бир бурадәр җамаәттә қандақ адаләтсизлик билән учрашқан вә униңға тоғра һәрикәт қилишқа қандақ хисләтләр ярдәм бәрди?

⁶ Вилли Диль бурадәрниң вақиәсини қараштурайли. У 1931-жилдин башлап Швейцарияниң Берн шәһиридики Бәйтәлдә садақәтмәнлик билән хизмәт қилған. 1946-жили у Нью-Йоркта (АҚШ) өткүзүлгән Гилиад мәктивиниң 8-синипида оқуди. Мәктәпни пүтүргәндин кейин у Швейцариягә наһийилик назарәтчи болуп тайинланған. Вилли бурадәр өзиниң тәрҗимиһалида мундақ дәп ейтти: «1949-жилниң май ейида Швейцария филиалидики қериндашларға өйләнмәкчи болғанлиғимни ейттим». Мәсъулийәтлик бурадәрләр у һәммә вәзиписидин айрилидиғанлиғини ейтқан. У пәқәт пешқәдәм болуп хизмәт қилалатти. «Маңа нутуқ ейтишқа рухсәт қилинмиди. Қериндашларниң көпчилиги биз җамаәттин чиқирилғандәк муамилә қилип, саламлашмайдиған болди»,— дәп бөлүшти Вилли бурадәр.

⁷ Шу чағда у немә қилди? У: «Биз нека қуруш Язмиларға қарши болмиғанлиғини биләттуқ, шу сәвәптин дуа қилип, Йәһваға таяндуқ»,— дегән. Бәзи бурадәрләр Йәһваниң некаға тегишлик көзқаришини тоғра чүшәнмисиму, вақит өтүп ой-пикрини түзәтти, Вилли бурадәр вәзипилиригә қайта еришти. Йәһва Худа униң садақәтмәнлигини бәрикәтлидиa (Изаһәткә қараң.). Өзүмиздин сорап көрәйли: мән мошундақ адаләтсизликкә учрашсам, Йәһва вәзийәтни өзгәрткичә чидамлиқ билән күтимәнму? Йә болмиса вәзийәтни өз күчүм билән һәл қилмақчи болуп күришимәнму? (Пәнд-нәсиһәтләр 11:2; Мика 7:7ни оқуң).

8. Немишкә өзүмиз яки башқилар адаләтсизликниң қурбини болдуқ дәп хаталишишимиз мүмкин?

⁸ Җамаәттә адаләтсизлик йүз бәргәндәк һис қилсиңиз, хата чүшинип қелишиңиз мүмкинлигини есиңиздин чиқармаң. Сәвәви намукәммәл болғанлиғимиздин, вәзийәтни тоғра чүшәнмәслигимиз яки һәммә тәрипини толуқ билмәслигимиз еһтимал. Чүшәнсәкму, чүшәнмисәкму, шу һәққидә Йәһваға дуа қилип, униңға тайинип, садақәтмән болуп қелишимиз муһим. Бу бизни Йәһваға аччиқлинип жүрүшимиздин сақлайду (Пәнд-нәсиһәтләр 19:3ни оқуң).

9. Мошу вә келәрки мақалидә қандақ вақиәләрни муһакимә қилимиз?

⁹ Йәһваниң адаләтсизликкә дуч болған қедимий үч хизмәтчисиниң үлгисини қараштурайли. Мошу мақалидә Ибраһимниң чәвриси Йүсүп билән акилириниң арисида болған вақиәни қараштуримиз. Келәрки мақалидин Йәһваниң Ахаб падишаниң вәзийитидә немә қилғанлиғини вә Сүрийәдики Антакядә Петрус билән қандақ вақиә болғанлиғини билимиз. Мошу мисалларни қараштуриватқанда, диққитиңизни Йәһваға ағдурушқа вә болупму адаләтсизлик билән учрашқанда униң билән мунасивитиңизни сақлап қелишқа ярдәм беридиған ойларға көңүл бөлүң.

ЙҮСҮП АДАЛӘТСИЗЛИКНИҢ ҚУРБИНИ БОЛДИ

10, 11. а) Йүсүп қандақ адаләтсизликкә учрашқан? ә) Зинданда болғанда униңда қандақ мүмкинчилик болди?

¹⁰ Йәһваниң садақәтмән хизмәтчиси Йүсүп ят адәмләрниң қолидин адаләтсиз җапа тартқан. Лекин униңға әң еғир тәккини, бир туққан қериндашлириниң қилған адаләтсизлиги болған. Йүсүп 17 яшта болғанда қериндашлири уни оғрилап, қуллуққа сетивәтти. Андин у Мисирға елип кетилди (Яритилиш 37:23—28; 42:21). Кейинирәк шу ят дөләттә, Йүсүпкә аялни зорлимақчи болди дегән яла йепип, у һечбир сот-сорақсиз зинданға ташланди (Яритилиш 39:17—20). Униң қул болуп, қамалған вақти тамамән 13 жилға созулди. Бизму қериндашлиримиздин адаләтсизлик көрсәк, Йүсүпниң үлгисидин немигә үгинәләймиз?

¹¹ У зинданға ташланғанда, пирәвнниң баш шарап қуйғучисиму шу йәргә ташланди. Бир күни кечиси, шарап қуйғучи чүш көрүп, Йүсүп Йәһваниң ярдими билән шу чүшини өрүп бәрди. У униң зиндандин азат қилинип, қайтидин пирәвнгә хизмәт қилидиғанлиғини ейтип бәрди. Шу чағда Йүсүп өзиниң вәзийити һәққидә ейтиш мүмкинчилигини пайдиланди. Биз Йүсүпниң немә ейтқанлиғидинла әмәс, немә ейтмиғанлиғидинму савақ алалаймиз (Яритилиш 40:5—13).

12, 13. а) Йүсүпниң адаләтсизликкә көнмигәнлигини нәдин билимиз? ә) Йүсүп шарап қуйғучиға немини ейтмиди?

¹² Яритилиш 40:14, 15ни оқуң. Байқисиңиз, Йүсүп шарап қуйғучиға уни «оғрилап кәлгинини» ейтти. Демәк, униң адаләтсизликниң қурбини болғанлиғи айдин ениқ. Шуниң билән, Йүсүп зинданға ташлинидиғандәк һечбир қилмиш қилмиғанлиғини очуқ ейтти. Шу сәвәптин у шарап қуйғучидин пирәвнгә өзи тоғрисида бир еғиз сөз ейтип қоюшни өтүнди. Униң мәхсити немә болған? У мәхситини чүшәндүрүп, «мошу зиндандин чиқириңа»,— деди.

¹³ Йүсүп һеч һәрикәт қилмай, қол қошлап олтардиму? Яқ. Йүсүп бир әмәс, бирталай адаләтсизликниң қурбини болғанлиғини билгән. Шу сәвәптин шарап қуйғучиға өз әһвалини чүшәндүрүп, у ярдәм беридиғанлиғиға үмүтләнгән. Лекин Язмиларда Йүсүпниң бирсигә, һәтта пирәвнгиму, уни қериндашлириниң оғрилап кәткәнлиги һәққидә ейтқанлиғи тилға елинмиған. Һәқиқәтән, қериндашлири Мисирға келип, Йүсүп билән ярашқанда, пирәвн уларни иллиқ қарши елип, «зәминидики әң есил» йәрдә турушни тәғдим қилди (Яритилиш 45:16—20).

14. Җамаәттә адаләтсизликкә дуч кәлсәк, бирини яманлаштин бизни немә сақлайду?

¹⁴ Әгәр җамаәттә бизгә қандақту бир адаләтсизлик қилинди дәп ойлисақ, бу тоғрилиқ башқиларға ейтиштин пәхәс болушимиз керәк. Әлвәттә, бири еғир гуна қилип қойса, бу һәққидә ақсақалларға ейтип, уларниң ярдимигә тайинишимиз керәк (Лавийлар 5:1). Лекин еғир гуна қилинмиған чағда, һечкимгә, һәтта ақсақалларғиму давраң салмай, қериндишимиз билән өзүмиз яришивалалаймиз (Мәтта 5:23, 24; 18:15ни оқуң). Мундақ вәзийәттә садақәтмәнликни сақлап, Муқәддәс китапниң принциплирини қоллинайли. Бәзидә вәзийәтни натоғра чүшинип қалғанлиғимизни вә әмәлийәттә һечқандақ адаләтсизликниң қурбини болмиғанлиғимизни чүшинишимиз мүмкин. Шунда қериндишимизға яла йепип, вәзийәтни кәскинләштүрмигинимизгә хошал болимиз! Биз тоғра яки натоғра болғанлиғимизға қаримастин, бирини рәнҗитиш әһвални һечқачан яхшилатмайдиғанлиғи есиңизда болсун. Йәһваға вә қериндашлиримизға болған садақәтмәнлигимиз бизни мошундақ хаталиқлардин сақлайду. Зәбур язғучиси «тамамән дуруслуқта маңидиған» адәм «тили билән гәп тошумайду», «өз йеқиниға яманлиқ қилмайду» вә «хошнисиниң әйипини колап ачмайду» дегән (Зәбур 15:2, 3; Яқуп 3:5).

ӘҢ МУҺИМ МУНАСИВИТИМИЗНИ ӘСТӘ ТУТАЙЛИ

15. Йүсүпниң Йәһва Худа билән болған мунасивити қандақларчә бәрикәтләнди?

¹⁵ Йүсүптин йәнә бир муһим савақ алалаймиз. 13 жил давамида адаләтсизликтин җапа тартип жүргәндә униң бу вәзийәткә болған көзқариши Йәһваниңкигә охшиғанлиғини көрсәткән (Яритилиш 45:5—8). У бешиға чүшкәнләр үчүн Йәһвани һечқачан әйиплимигән. Әлвәттә, Йүсүп өзигә қилинған адаләтлисизликни унтумисиму, ғәзәплинип кәтмиди. Әң муһими, у башқиларниң мукәммәлсизлиги билән натоғра һәрикәтлириниң өзини Йәһвадин аҗритишиға йол қоймиди. Йүсүп өзиниң садақәтмәнлиги үчүн Йәһваниң адаләтсизликни түзәткәнлигини вә өзиниму, аилисиниму бәрикәтлигәнлигини өз көзи билән көрди.

16. Җамаәттә адаләтсизликкә учрашсақ, немишкә Йәһваға техиму йеқинлишишимиз керәк?

¹⁶ Дәл шундақ, бизму Йәһва билән мунасивитимизни қәдирләп, уни қоғдишимиз керәк. Қериндашларниң камчилиқлири бизни ибадәт қилидиған вә яхши көридиған Худайимиздин айриветишигә йол қоймаслиғимиз керәк (Римлиқларға 8:38, 39). Униң орниға, җамаәттә адаләтсизликкә учрап қалсақ, Йүсүпкә тәқлит қилип, Йәһваға униңдинму техи йеқинлишиверәйли. Мәсилигә Йәһваниң көзи билән қарашқа тиришайли. Муқәддәс китап принциплириға риайә қилип, қийинчилиқни һәл қилиш үчүн һәммини қилғандин кейин, қалғанни Йәһваниң қолиға тапшурайли. Униң әһвални өз вақти вә өз йоли билән түзитишигә ишәнч бағлайли.

«ПҮТКҮЛ ЗӘМИННИҢ СОТЧИСИҒА» ТАЙИНАЙЛИ

17. «Пүткүл зәминниң Сотчисиға» ишинидиғанлиғимизни қандақ көрситимиз?

¹⁷ Биз бу зулум дунияда яшаватқачқа, адаләтсизликтин қечип қутулалмаймиз. Гайида бәзилиримизгә җамаәт ичидиму адаләтсизликкә дуч кәлгәндәк көрүниши мүмкин. Бу бизгә путликашаң болмисун (Зәбур 119:165). Униң орниға, Худаға садақәтмәнликни сақлап, дуада ярдәм сорап, униңға тайинайли. Мукәммәлсиз болғанлиқтин әһвални тоғра чүшәнмәслигимиз вә барлиқ вәзийәтни билмәслигимиз мүмкинлигини әстә тутайли. Йүсүпкә тәқлит қилип, вәзийәтни техиму кәскинләштүрмәслигимиз үчүн, бирини яманлаштин нери болайли. Шундақла мәсилини өзүмиз һәл қилишқа тиришмай, садақәтмән болуп, Йәһваниң вәзийәтни түзитишини чидамлиқ билән күтәйли. Шу чағда Йүсүпкә охшаш бизму Йәһваниң мақуллишиға һәм бәрикитигә еришимиз. «Пүткүл зәминниң Сотчиси» Йәһва дайим тоғра һәрикәт қилидиғанлиғиға камил ишәнсәк болиду, сәвәви униң «йоллириниң өзи тоғридур» (Яритилиш 18:25; Қанун шәрһи 32:4).

18. Келәрки мақалидә немини қараштуримиз?

¹⁸ Келәрки мақалидә Худаниң адаләтсизликкә дуч кәлгән йәнә икки қедимий хизмәтчисиниң үлгисини қараштуримиз. Шу үлгиләрдин кәмтәр вә кәчүрүмчан болуш Йәһваниң адалитигә болған көзқаришиға тәқлит қилишимизға қандақ ярдәм беридиғанлиғини көримиз.