يەھۋانىڭ ئادالىتى بىلەن رەھىم-شەپقىتىنى ئۈلگە قىلىڭ
«ھەقىقىي ئادالەتنى يۈرگۈزۈڭلار، توغرا ھۆكۈملەرنى چىقىرىڭلار، بىر-بىرىڭلارغا مېھىر-مۇھەببەت ۋە رەھىم-شەپقەت كۆرسىتىڭلار» (زەكەرىيا 7:9).
1، 2. ئا) ئەيسا مۇسا قانۇنىغا قانداق قارىغان؟ ئە) تەۋرات ئۇستازلىرى ھەم پەرىسىيلەر قانۇننى قانداق بۇرمىلاپ قوللانغان؟
ئەيسا مۇسا پەيغەمبەر ئارقىلىق بېرىلگەن قانۇننى ياخشى كۆرگەن. بىز بۇنىڭغا ھەيران بولمايمىز. چۈنكى، بۇ قانۇننى ئەيسانىڭ ھاياتىدىكى ئەڭ مۇھىم شەخس—ئاتىسى يەھۋا بەرگەن. ئەيسانىڭ خۇدا قانۇنىغا بولغان چوڭقۇر مۇھەببىتى ھەققىدە زەبۇر 40:8 دە ئالدىن ئالا شۇنداق ئېيتىلغان: «خۇدايىم، سېنىڭ كۆڭلۈڭدىكى بولسا، ئۆزۈمنىڭ خۇرسەنلىكىمدۇر، سېنىڭ تەۋرات قانۇنىڭ قەلبىمدە پۈتۈكلۈكتۇر». ئەيسا سۆزى ھەم ئىشى بىلەن خۇدانىڭ قانۇنى مۇكەممەل ۋە پايدىلىق ئىكەنلىكىنى ھەم ئۇنىڭدا يېزىلغانلارنىڭ سۆزسىز ئەمەلگە ئاشىدىغانلىقىنى ئىسپاتلىغان (مەتتا 5:17—19).
2 تەۋرات ئۇستازلىرى ھەم پەرىسىيلەر قانۇننى بۇرمىلاپ قوللانغانلىقىنى كۆرگەندە، ئەيسانىڭ يۈرىكى ئاغرىغان. ئۇلارنىڭ قانۇندىكى ئۇششاق-چۈششەك قائىدە-نىزاملارنى ئورۇندىغانلىقى ھەققىدە ئەيسا مۇنداق دېگەن: «سىلەر يالپۇز، قىلىياش ۋە سىياداننىڭ ئوندىن بىر قىسمىنى بېرىسىلەر». ئۇنداقتا، ئۇلار نېمىنى ناتوغرا قىلدى؟ ئەيسا: «لېكىن تەۋرات قانۇنىدىكى ئەڭ مۇھىمى — ئادىللىق، رەھىملىك ھەم سادىقلىققا سەل قارايسىلەر»،— دەپ چۈشەندۈرگەنىدى (مەتتا 23:23). پەرىسىيلەر مۇسا قانۇنىنىڭ مەنىسىنى چۈشەنمگەن ۋە ئۆزلىرىنى باشقىلاردىن ئۈستۈن كۆرگەن. ئەمما، ئەيسا قانۇننىڭ نېمە ئۈچۈن بېرىلگەنلىكىنى ۋە ئۇنىڭدىكى ھەربىر تەلەپنىڭ يەھۋا ھەققىدە نېمىنى ئايان قىلغانلىقىنى ياخشى چۈشەنگەن.
3. مۇشۇ ماقالىدە نېمىنى مۇلاھىزە قىلىمىز؟
3 مەسىھىيلەر سۈپىتىدە بىز تەۋرات قانۇنىغا بويسۇنۇشتىن ئەركىن بولدۇق (رىملىقلارغا 7:6). ئۇنداقتا، يەھۋا خۇدا نېمە سەۋەبتىن تەۋرات قانۇنىنى مۇقەددەس كىتابقا يازدۇرۇپ قويدى؟ ئۇ بىزنىڭ «ئەڭ مۇھىمنى»، يەنى قانۇننىڭ ئاساسىدىكى پرىنسىپلارنى، چۈشىنىشىمىزنى ھەم قوللىنىشىمىزنى خالايدۇ. مەسىلەن، پاناھگاھ شەھەرلىرى ھەققىدىكى كۆرسەتمىلەردىن قانداق پرىنسىپلارنى كۆرۈشكە بولىدۇ؟ ئۆتكەن ماقالىدە بىز قاچقۇننىڭ نېمە قىلىشى كېرەكلىكىنى قاراشتۇردۇق. مۇشۇ ماقالىدە بولسا، پاناھگاھ شەھەرلىرى ئورۇنلاشتۇرۇشىدىن يەھۋا خۇدا ۋە ئۇنىڭ خىسلەتلىرىگە قانداق تەقلىت قىلالايدىغانلىقىمىز ھەققىدە بىلىۋالىمىز. بىز كېيىنكى ئۈچ سوئالغا جاۋاب ئالىمىز: پاناھگاھ شەھەرلىرى قانداقلارچە يەھۋانىڭ رەھىمىنى كۆرسىتىدۇ؟ ئۇلاردىن خۇدانىڭ ھاياتقا بولغان كۆزقارىشى ھەققىدە نېمىگە ئۆگىنەلەيمىز؟ پاناھگاھ شەھەرلىرى ئۇنىڭ مۇكەممەل ئادالىتىنى قانداق نامايان قىلىدۇ؟ مۇشۇ سوئاللارنىڭ ھەربىرىنى مۇلاھىزە قىلغاندا، ئاسماندىكى ئاتىمىزنى قانداق ئۈلگە قىلالايدىغانلىقىڭىز توغرىسىدا ئويلاپ كۆرۈڭ (ئەفەسلىكلەرگە 5:1نى ئوقۇڭ).
پاناھگاھ شەھەرلىرىنىڭ قولايلىق جايغا ئورۇنلاشقانلىقى رەھىم-شەپقەتنىڭ ئىپادىسى
4، 5. ئا) قاچقۇنغا پاناھگاھ شەھىرىگە قېچىپ بېرىش ئاسان بولۇش ئۈچۈن، قانداق چارە-تەدبىر ئورۇنلاشتۇرۇلغان ۋە نېمە ئۈچۈن؟ ئە) بۇنىڭدىن يەھۋا ھەققىدە نېمىنى ئۆگىنەلەيمىز؟
4 ئالتە پاناھگاھ شەھىرىگە بېرىش ئاسان بولغان. چۈنكى، يەھۋا خۇدا ئىسرائىللىقلارغا ئىئوردان دەرياسىنىڭ ئىككى تەرىپىدىن ئۈچتىن شەھەرنى تاللاشنى ئېيتقان. نېمە سەۋەبتىن؟ شۇ چاغدا قاچقۇن بۇ شەھەرلەرنىڭ بىرىگە تېز ۋە ئاسان يېتىپ بېرىۋالالايتتى (سانلار 35:11—14). بۇ شەھەرلەرگە ئاپىرىدىغان يوللار ياخشى ھالەتتە ساقلانغان (تەكرار قانۇن 19:3). يەھۇدىيلارنىڭ ئادىتى بويىچە، قاچقۇنلارغا پاناھگاھ شەھىرىنى تېپىش ئاسان بولۇش ئۈچۈن، يول بويىدا كۆرسەتكۈچلەر ئورنىتىلغان. ئىسرائىلدا پاناھگاھ شەھەرلىرى بولغانلىقتىن، بىرسىنى بايقىماستىن ئۆلتۈرۈپ قويغان ئىسرائىللىق يات يۇرتلارغا بېرىپ، پاناھ ئىزدەشكە مەجبۇر بولماي، ساختا ئىلاھلارغا سەجدە قىلىشقا ئازدۇرۇلمىغان.
5 مونۇ ھەققىدە ئويلاپ كۆرۈڭ: يەھۋا قاتىلنىڭ ئۆلۈم جازاسىغا ھۆكۈم قىلىنىشىنى تەلەپ قىلغان. ئەمما ئۇ بىر كىشىنى قەستەن ئۆلتۈرمىگەن ئادەمگە رەھىم كۆرسىتىلىپ، پاناھلىق بېرىلىشىگە ڭۆڭۈل بۆلگەن. بىر مۇقەددەس كىتاب تەتقىقاتچىسى مۇنداق دېگەن: «بۇ چارە-تەدبىر بەك ئېنىق، ئاسان ۋە چۈشىنىشلىك بولغان. ئۇنىڭغا ئەمەل قىلىش ناھايىتى ئاسان بولغان». يەھۋا ئۆز خىزمەتچىلىرىنى جازالاش ئۈچۈن پۇرسەت ئىزدەيدىغان باغرىتاش سوتچى ئەمەس. ئەكسىچە، ئۇ «رەھىملىككە تولۇپ-تاشقان» (ئەفەسلىكلەرگە 2:4).
6. پەرىسىيلەر يەھۋانىڭ رەھىم-شەپقىتىنى ئۈلگە قىلغانمۇ؟ چۈشەندۈرۈپ بېرىڭ.
6 بىراق، پەرىسىيلەر باشقىلارغا رەھىم-شەپقەت كۆرسىتىشكە ئىنتىلمىگەن. مەسىلەن، يەھۇدىيلارنىڭ ئۆرپ-ئادىتى بويىچە، پەرىسىيلەر بىر خاتالىقنى ئۈچ قېتىمدىن ئارتۇق كەچۈرمەيتتى. ئۇلارنىڭ كۆزقارىشى قانچىلىك ناتوغرا بولغانلىقىنى كۆرسىتىش ئۈچۈن، ئەيسا سېلىق يىققۇچىنىڭ يېنىدا دۇئا قىلغان پەرىسىي ھەققىدە بىر تەمسىل ئېيتقان. پەرىسىي: «خۇدايىم، ساڭا مېنىڭ باشقا ئادەملەردەك بۇلاڭچى، ئادالەتسىز، زىناخور ۋە ھەتتا مونۇ سېلىق يىققۇچىدەك بولمىغىنىم ئۈچۈن، شۈكرى ئېيتىمەن»،— دېگەن. ئەيسا بۇنىڭ بىلەن نېمە ئېيتماقچى بولغان؟ پەرىسىيلەر «باشقىلارنى كۆزىگە ئىلماي»، ئۇلارغا رەھىم كۆرسىتىشنىڭ ھاجىتى يوق دەپ ھېسابلىغان (لۇقا 18:9—14).
باشقىلارغا سىزدىن كەچۈرۈم سوراش ئاسانمۇ؟ كەمتەر بولۇڭ ۋە باشقىلار سىز بىلەن ئەركىن سۆزلىشەلىسۇن (4—8 ئابزاسلارغا قاراڭ)
7، 8. ئا) يەھۋانىڭ رەھىم-شەپقىتىنى قانداق ئۈلگە قىلالايمىز؟ ئە) نېمە ئۈچۈن باشقىلارنى كەچۈرۈش ئۈچۈن، كەمتەر بولۇشىمىز كېرەك؟
7 پەرىسىيلەرنى ئەمەس، يەھۋانى ئۈلگە قىلىڭ. رەھىم-شەپقەت كۆرسىتىڭ (كولوسىلىقلارغا 3:13نى ئوقۇڭ). سىزدىن كەچۈرۈم سوراش باشقىلارغا ئاسان بولسۇن (لۇقا 17:3، 4). ئۆزىڭىزدىن: «مېنى ھەتتا كۆپ قېتىم رەنجىتكەن ئادەمنى تېز ۋە ئاسان كەچۈرىمەنمۇ؟ مېنى قاتتىق خاپا قىلغان ئادەم بىلەن يارىشىشقا ئىنتىلىمەنمۇ؟»— دەپ سوراڭ.
8 باشقىلارنى كەچۈرۈش ئۈچۈن كەمتەر بولۇشىمىز كېرەك. پەرىسىيلەر ئۆزلىرىنى باشقىلاردىن ئۈستۈن ھېسابلىغانلىقتىن، كەچۈرۈشنى خالىمىغان. ئەمما بىز، مەسىھىيلەر سۈپىتىدە، باشقىلارنى كەمتەرلىك بىلەن ئۆزۈمىزدىن ئارتۇق ساناپ، ئۇلارنى رەھىمدىلىك بىلەن كەچۈرىمىز (فىلىپپىلىقلارغا 2:3). ئۆز-ئۆزۈمىزدىن: «يەھۋادىن ئۈلگە ئېلىپ، كەمتەرلىك كۆرسىتىمەنمۇ؟»— دەپ سورىساق بولىدۇ. كەمتەر بولساق، باشقىلارنىڭ بىزدىن كەچۈرۈم سورىشى ئاسان بولىدۇ ۋە بىز ئۇلارنى ئاسان كەچۈرەلەيمىز. ئۇنداقتا، خاپا بولۇشقا ئالدىرىماي، رەھىم-شەپقەتلىك بولۇشقا ئىنتىلەيلى (ۋەز 7:8، 9).
ھاياتنى ھۆرمەتلەڭ ۋە قان قەرزى ئۈستىڭىزگە چۈشمىسۇن
9. يەھۋا ئىسرائىللىقلارغا ھاياتنىڭ مۇقەددەس ئىكەنلىكىنى چۈشىنىشىگە قانداق ياردەم بەرگەنىدى؟
9 پاناھگاھ شەھەرلىرىنى ئورۇنلاشتۇرۇشنىڭ ئاساسىي سەۋەبى ئىسرائىللىقلارنى بىگۇناھ ئادەمنىڭ قېنىنى تۆكۈشتىن ھىمايە قىلىش ئىدى (تەكرار قانۇن 19:10). يەھۋا خۇدا ھاياتنى قەدىرلەيدۇ ۋە قاتىللىق قىلشنى ئۆچ كۆرىدۇ (پەندى-نەسىھەت 6:16، 17). خۇدا ئادىل ۋە مۇقەددەس بولغانلىقتىن، ئۇ ھەتتا ئېھتىياتسىزلىقتىن ئادەم ئۆلتۈرۈپ قويغان كىشىنىڭ گۇناھىغا سەل قارىمايدۇ. قەستەن ئۆلتۈرمىگەن ئادەمگە رەھىم كۆرسىتىلگەنلىكى راست، ئەمما، ئۇ ئاۋۋال بولغان ۋەزىيەتنى ئاقساقاللارغا چۈشەندۈرۈپ بېرىشى لازىم بولغان. ئاقساقاللار بۇنىڭ تەساددىبىي بولغان ۋەقە دەپ قارار قىلسا، قاچقۇن پاناھگاھ شەھىرىدە ئالىي روھانىينىڭ ئۆلۈمىگىچە ياشىشى كېرەك ئىدى. دېمەك، قاچقۇن ھاياتىنىڭ ئاخىرىغىچە شۇ شەھەردە ياشىشىغا توغرا كېلىشى مۇمكىن ئىدى. بۇ چارە-تەدبىر ھاياتنىڭ مۇقەددەس ئىكەنلىكىنى ھەممە ئىسرائىللىقلارنىڭ ئېسىگە سالغان. ھايات بەرگۈچىنى ھۆرمەتلەش ئۈچۈن، ئۇلار باشقىلارنىڭ ھاياتىغا خەۋپ تۇغدۇرىدىغان ھەرقانداق نەرسىدىن نېرى تۇرۇشى كېرەك بولغان.
10. ئەيسانىڭ سۆزلىرىگە بىنائەن، تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر ئادەملەرنىڭ ھاياتىنى قەدىرلىمىگەنلىكىنى قانداق كۆرسەتكەن؟
10 تەۋرات ئۇستازلىرى بىلەن پەرىسىيلەر يەھۋانى ئۈلگە قىلمىغان. ئۇلار باشقىلارنىڭ ھاياتىنى ھېچ قەدىرلىمىگەن. ئەيسا ئۇلارغا: «سىلەر تەلىملەرگە بولغان ئاچقۇچنى ئېلىۋالدىڭلار. ئۆزۈڭلارمۇ كىرمىدىڭلار ۋە كىرمەكچى بولغانلارغا كاشىلا قىلدىڭلار!»— دېگەن (لۇقا 11:52). بۇنىڭ بىلەن ئەيسا نېمە دېمەكچى بولغان؟ تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەر خەلقكە خۇدا سۆزىنى چۈشەندۈرۈشى ۋە مەڭگۈ ھاياتقا ئېرىشىشىگە ياردەم بېرىشى كېرەك ئىدى. لېكىن، بۇنىڭ ئورنىغا ئۇلار ئادەملەرنىڭ «ھاياتقا يېتەكلىگۈچى»، يەنى ئەيساغا ئەگىشىشىگە توسالغۇ قىلغان (ئەلچىلەر 3:15). مۇشۇنداق قىلىپ ئۇلار ئادەملەرنى ھالاكەتكە ئاپارغان. تەۋرات ئۇستازلىرى بىلەن پەرىسىيلەر تەكەببۇر ۋە شەخسىيەتچى بولۇپ، ئادەملەرنىڭ ھاياتى ئۇلار ئۈچۈن ئەتىۋارسىز بولغان. نېمە دېگەن ۋەھشىيلىك، شۇنداق ئەمەسمۇ؟!
11. ئا) ئەلچى پاۋلۇس قانداقلارچە ھاياتقا يەھۋادەك قارىغانلىقىنى كۆرسەتكەن؟ ئە) پاۋلۇسنىڭ خىزمەتتىكى قىزغىنلىقىنى ئۈلگە قىلىشقا نېمە ياردەم بېرىدۇ؟
11 بىز قانداقلارچە يەھۋادىن ئۈلگە ئېلىپ، تەۋرات ئۇستازلىرى ۋە پەرىسىيلەردەك بولۇشتىن نېرى تۇرالايمىز؟ بۇنى ھاياتنى قەدىرلەپ، ئۇنى ھۆرمەتلەش ئارقىلىق قىلالايمىز. ئەلچى پاۋلۇس بۇنى پادىشاھلىق ھەققىدىكى خۇش خەۋەرنى مۇمكىنقەدەر كۆپ ئادەمگە يەتكۈزۈش ئارقىلىق قىلغان. شۇنىڭ ئۈچۈن ئۇ: «ھەممىڭلارنىڭ قېنىدىن مەن تازا»،— دەپ ئېيتالىغان (ئەلچىلەر 20:26، 27نى ئوقۇڭ). بىراق، پاۋلۇس بۇنى ئۆزىنى ئەيىبلىكتەك ھېس قىلىشنى خالىمىغانلىقتىن ياكى يەھۋا بۇيرىغانلىقتىنلا قىلمىغان. ئۇ ئادەملەرنى ياخشى كۆرگەن. پاۋلۇس ئادەملەرنىڭ ھاياتىنى قەدىرلىگەن ۋە ئۇلارنىڭ مەڭگۈلۈك ھاياتقا ئېرىشىشىنى خالىغانىدى (كورىنتلىقلارغا 1-خەت 9:19—23). بىزمۇ ھاياتقا يەھۋادەك قارىشىمىز كېرەك. ئۇ ھەربىر ئادەمنىڭ ھاياتقا ئېرىشىش ئۈچۈن توۋا قىلىشىنى خالايدۇ (پېترۇسنىڭ 2-خېتى 3:9). يەھۋانى ئۈلگە قىلىش ئۈچۈن ئادەملەرنى ياخشى كۆرۈشىمىز كېرەك. رەھىم-شەپقەتلىك بولغانلىقىمىز ۋەز ئىشىغا قىزغىن قاتنىشىشقا دەۋەت قىلىدۇ ۋە بۇ ئىش بىزگە زور خۇشاللىق ئەكېلىدۇ.
12. خۇدانىڭ خەلقى ئۈچۈن بىخەتەرلىك قائىدىلىرى نېمىشقا مۇھىم؟
12 ھاياتقا بولغان كۆزقارىشىمىز يەھۋانىڭكىدەك بولۇشى ئۈچۈن بىزدە خەۋپسىزلىككە بولغان توغرا كۆزقاراش بولۇش كېرەك. بىز ماشىنىنى ھەيدىغاندا، ئىشلىگەندە، ئىبادەت ئورنىنى سالغاندا ۋە رېمونت ئىشىغا قاتناشقاندا ياكى شۇ يەرگە بارغاندا بىخەتەرلىك قائىدىلىرىگە رىئايە قىلىشىمىز لازىم. ئىشنى ياكى پۇلنى ھېچقاچان ئادەمنىڭ ھاياتى، بىخەتەرلىك ياكى سالامەتلىكىڭىزدىن ئۈستۈن قويماڭ. خۇيىمىز ھەردائىم توغرا ھەرىكەت قىلىدۇ ۋە بىزنىڭمۇ ئۇنىڭدىن ئۈلگە ئېلىشىمىزنى خالايدۇ. بولۇپمۇ ئاقساقاللار ئۆزلىرىنىڭ ۋە باشقىلارنىڭ خەۋپسىزلىكى ھەققىدە ئويلىشى كېرەك (پەندى-نەسىھەت 22:3). ئەگەر ئاقساقال سىزگە بىخەتەرلىك قائىدىلىرىنى ئېسىڭىزغا سالسا، ئۇنىڭغا قۇلاق سېلىڭ (گالاتىلىقلارغا 6:1). ھە، ھاياتقا بولغان كۆزقارىشىڭىز يەھۋانىڭكىدەك بولسا، قان تۆكۈشكە ئەيىبلىك بولمايسىز.
ئىشنى «شۇ ئەھكاملارغا مۇۋاپىق ھۆكۈم قىلسۇن»
13، 14. ئىسرائىللىق ئاقساقاللار قانداق قىلىپ يەھۋانى ئۈلگە قىلالىغان؟
13 يەھۋا ئىسرائىللىق ئاقساقاللاردىن ئۆزىگە ئوخشاش ئادىل ھەرىكەت قىلىشنى تەلەپ قىلغان. ئاۋۋال، ئاقساقاللار ھەممە دەلىللەرنى تەكشۈرۈشى كېرەك ئىدى. ئاندىن كېيىن، ئۇلار قاتىلنىڭ نىيىتى، كۆزقارىشى ۋە بۇرۇنقى ھەرىكەتلىرىنى دىققەت قويۇپ قاراپ چىقىشى كېرەك بولغان. قاچقۇننىڭ ئۆلتۈرۈپ قويغان كىشىنى ئۆچ كۆرگەن-كۆرمىگەنلىكىنى ۋە ئۇنى ئۆلتۈرۈش نىيىتى بولغان-بولمىغانلىقىنى ئېنىقلىشى لازىم ئىدى (سانلار 35:20—24نى ئوقۇڭ). كىشى ئۆلتۈرگەن ئادەمگە پەقەت كەم دېگەندە ئىككى گۇۋاھچىنىڭ كۆرسەتمىلىرى بويىچە ھۆكۈم چىقىرىلغان (سانلار 35:30).
14 بولغان ۋەقەنىڭ تېگىگە يەتكەندىن كېيىن، ئاقساقاللار پەقەت ئادەمنىڭ ئىشى ئەمەس، ئۇنىڭ ئۆزى ھەققىدىمۇ ئويلىشى كېرەك بولغان. ئاقساقاللار كۆزگە كۆرۈنمەيدىغان نەرسىلەرنى بىلىش ئۈچۈن ۋە بۇ ۋەقەنىڭ نېمىشقا يۈز بەرگەنلىكىنى ئېنىقلاش قابىلىيىتى بولۇشى كېرەك ئىدى. ئەڭ مۇھىمى، ئاقساقاللار يەھۋاغا ئوخشاش زېرەكلىك، رەھىم-شەپقەت ۋە ئادىللىق بىلەن ھەرىكەت قىلىشقا ياردەم بېرىدىغان مۇقەددەس روھقا مۇھتاج بولغان (چىقىش 34:6، 7).
15. ئەيسانىڭ گۇناھكارلارغا بولغان كۆزقارىشى پەرىسىيلەرنىڭكىدىن قانداق پەرقلەنگەن؟
15 پەرىسىيلەر رەھىمسىزلىك بىلەن ھۆكۈم چىقارغان. ئۇلار ئادەمنىڭ ئۆزىگە ئەمەس، ئۇنىڭ گۇناھىغا تىكىلىپ قارىغان. بىر قېتىم ئەيسا مەتتانىڭ ئۆيىدە تاماق يېگەندە، بۇنى كۆرگەن، بەزى پەرىسىيلەر شاگىرتلاردىن: «نېمىشقا سىلەرنىڭ ئۇستازىڭلار سېلىقچىلار ھەم گۇناھكارلار بىلەن تاماقلىنىدۇ؟»— دەپ سورىدى. شۇ چاغدا ئەيسا: «ساغلاملار ئەمەس، بەلكى ئاغرىقلار دوختۇرغا مۇھتاج. شۇڭلاشقا بېرىپ: «مەن قۇربانلىقنى ئەمەس، رەھىملىكنى خالايمەن»، دېگەن سۆزلەرنىڭ مەنىسىنى ئۆگىنىپ كېلىڭلار. چۈنكى مەن ھەققانىيلارنى ئەمەس، بەلكى گۇناھكارلارنى چاقىرغىلى كەلدىم»،— دېدى (مەتتا 9:9—13). ئەيسا ئېغىر گۇناھقا كۆز يۇمغانمۇ؟ ياق، ھەرگىز ئۇنداق ئەمەس. ئەيسا ئۇلارنىڭ گۇناھلىرىغا توۋا قىلىشىنى خالىغان. ئادەملەرنى توۋا قىلىشقا ئۈندەش ئۇنىڭ ۋەز قىلغان خەۋىرىنىڭ مۇھىم بىر قىسمى بولغان (مەتتا 4:17). ئەيسا سېلىق يىققۇچىلار ھەم گۇناھكارلارنىڭ كەم دېگەندە بەزىلىرى ئۆزگۈرۈشنى خالىغانلىقىنى بىلگەن. ئۇلار مەتتانىڭ ئۆيىگە پەقەت تاماقلىنىش ئۈچۈن كەلمىگەن، ئەكسىچە ئەيسانىڭ كەينىدىن ئەگىشىشنى خالىغان (ماركۇس 2:15). ئەپسۇسلىنارلىقى، پەرىسىيلەرنىڭ كۆپىنچىسى ئادەملەرگە ئەيسادەك قارىمىغان. ئۇلار ئادەملەرنىڭ ئۆزگۈرەلەيدىغانلىقىغا ئىشەنمەي، ئۇلارنى ناتوغرا يولىدىن ھېچقاچان قايتمايدىغان گۇناھكارلار دەپ ھېسابلىغان. پەرىسىيلەر بىلەن ئادىل ۋە مېھرىبان يەھۋانىڭ ئارىسىدىكى پەرق ئاسمان بىلەن يەردەك بولغان!
16. سوت كومىتېتى نېمىنى ئېنىقلىشى كېرەك؟
16 بۈگۈنكى كۈندە ئاقساقاللار «ئادالەتنى سۆيىدىغان» يەھۋا خۇدانى ئۈلگە قىلىشى كېرەك تەقلىت قىلىشى كېرەك (زەبۇر 37:28). ئۇلار ئاۋۋال گۇناھ قىلىنغان-قىلىنمىغانلىقىنى ئېنىقلاش ئۈچۈن، بولغان ۋەقەنى تەپسىلىي تەكشۈرۈشى لازىم. ئەگەر گۇناھ قىلىنغان بولسا، نېمە قىلىشنى مۇقەددەس كىتابقا ئاساسلىنىپ قارار قىلىدۇ (تەكرار قانۇن 13:12—14). سوت كومىتېتىدا خىزمەت قىلغان بولسا، ئۇلار ئېغىر گۇناھ قىلغان ئادەم توۋا قىلغان-قىلمىغانلىقىنى ئېنىقلاش ئۈچۈن بەك دىققەت قىلىشى كېرەك. بۇنى ئېنىقلاش ھەرقاچان ئاسان ئەمەس. چۈنكى، ئادەمنىڭ توۋا قىلغان-قىلمىغانلىقى بىردىن كۆرۈنمەسلىكى مۇمكىن. بۇ ئۇنىڭ قىلغان گۇناھىغا قانداق قارايدىغانلىقىدىن ۋە يۈرىكىدە نېمە بارلىقىدىن كۆرۈنىدۇ (ۋەھىي 3:3). گۇناھ قىلغان ئادەمگە رەھىم-شەپقەت كۆرسىتىلىشى ئۈچۈن، ئۇ توۋا قىلىشى لازىمa (ئىزاھەتكە قاراڭ).
17، 18. ئادەمنىڭ ھەقىقەتەن توۋۋا قىلغان-قىلمىغانلىقىنى ئاقساقاللار قانداق بىلەلەيدۇ؟ (ماقالىنىڭ بېشىدىكى رەسىمگە قاراڭ.)
17 يەھۋا خۇدا بىلەن ئەيسا ئادەمنىڭ نېمە ئويلاپ، قانداق ھېس -تۇيغۇدا بولىدىغانلىقىنى بىلىدۇ. چۈنكى، ئۇلار ئادەملەرنىڭ يۈرىكىدە نېمە بارلىقىنى كۆرەلەيدۇ. ئەمما، ئاقساقاللار ئادەمنىڭ يۈرىكىنى كۆرەلمەيدۇ. ئاقساقال بولسىڭىز، ئادەمنىڭ ھەقىقەتەن توۋا قىلغانلىقىنى قانداق ئېنىقلىيالايسىز؟ بىرىنچىدىن، دانالىق ۋە زېرەكلىك سوراپ، دۇئا قىلىڭ (پادىشاھلار 1-يازما 3:9). ئىككىنچىدىن، «بۇ دۇنيانىڭ قايغۇسى» بىلەن «خۇداغا ياقىدىغان قايغۇنىڭ»، يەنى ھەقىقىي پۇشايماننىڭ، ئارىسىدىكى پەرقنى كۆرۈش ئۈچۈن، خۇدا سۆزى ۋە سادىق قۇلنىڭ ماتېرىياللىرىغا تايىنىڭ (كورىنتلىقلارغا 2-خەت 7:10، 11). مۇقەددەس كىتاب توۋا قىلغان ۋە توۋا قىلمىغان ئادەملەرنى قانداق تەسۋىرلىگەنلىكىگە دىققەت قويۇپ، ئۇلارنىڭ ھېس-تۇيغۇلىرى، ئويلىرى ۋە ھەرىكەتلىرى ھەققىدە مۇلاھىزە قىلىڭ.
18 ئۈچىنچىدىن، ئادەمنىڭ قىلغان گۇناھى ھەققىدىلا ئەمەس، ئۇنىڭ ئۆزى ھەققىدىمۇ ئويلاڭ. ئۇ قانداق تەربىيە ئالغان ۋە قانداق مۇھىتتا چوڭ بولغان؟ مۇنداق قارار قىلىشىغا نېمە سەۋەب بولغان؟ ئۇنىڭ قانداق قىيىنچىلىقلىرى بار؟ مۇقەددەس كىتابتا جامائەتنىڭ بېشى بولغان ئەيسانىڭ قانداق ھۆكۈم قىلىدىغانلىقى ھەققىدە ئالدىنئالا مۇنداق يېزىلغان: «ئۇ كۆزى بىلەن كۆرگىنىگە ئاساسەن ھۆكۈم چىقارمايدۇ ياكى قۇلىقى بىلەن ئاڭلىغىنىغا ئاساسەن كېسىم قىلمايدۇ. ئۇ نامراتلارغا ھەققانىيلىق بىلەن ھۆكۈم چىقىرىدۇ ۋە مىسكىن-مۆمۈنلەر ئۈچۈن ئادالەت بىلەن كېسىم قىلىدۇ» (يەشايا 11:3، 4). ئاقساقاللار، ئەيسا سىلەرگە جامائەتكە غەمخورلۇق قىلىشنى تاپشۇرغان، شۇڭا ئادالەت ۋە مېھرىبانلىق بىلەن ھۆكۈم چىقىرىشقا ئۆزى ياردەم بېرىدۇ (مەتتا 18:18—20). بىزنىڭ غېمىمىزنى ئويلايدىغان ئاقساقاللارنىڭ بولغانلىقىغا بەكمۇ مىننەتدارمىز! شۇنىڭ بىلەن، ئۇلار بىزگە ئۆز-ئارا ئادالەتلىك ۋە مېھرىبانلىق كۆرسىتىشكە ياردەم بېرىدۇ.
19. پاناھگاھ شەھەرلىرىدىن قانداق ساۋاق ئالدىڭىز ۋە سىز ھاياتىڭىزدا نېمىنى قوللانماقچى؟
19 تەۋرات قانۇنىدا «بىلىم ۋە ھەقىقەتنىڭ ئاساسلىرى» يېزىلغان. ئۇنىڭدىن يەھۋا ۋە ئۇنىڭ پرىنسىپلىرى ھەققىدە بىلىۋالالايمىز (رىملىقلارغا 2:20). قانۇندا ئېيتىلغان پاناھگاھ شەھەرلىرى ھەققىدە قاراپ چىقىش ئارقىلىق ئاقساقاللار «ھەقىقىي ئادالەت» بىلەن ھۆكۈم چىقىرىشقا ئۆگىنىدۇ ۋە قېرىنداشلارغا ئۆز-ئارا «مېھىر-مۇھەببەت ۋە رەھىم-شەپقەت» كۆرسىتىشكە ياردەم بېرىدۇ (زەكەرىيا 7:9). بۈگۈن بىز مۇسا قانۇنىغا ئەمەل قىلمىساقمۇ، يەھۋا خۇدا ئۆزگەرگىنى يوق. ئادالەت ۋە مېھرىبانلىق ئۇنىڭ ئۈچۈن ھېلىھەم بەك مۇھىم. مۇنداق خۇداغا خىزمەت قىلىش بىز ئۈچۈن چوڭ ئىمتىياز. ئۇنداقتا، يەھۋانىڭ ئاجايىپ خىسلەتلىرىنى ئۈلگە قىلىپ، ئۇنىڭدىن پاناھ ۋە ھىمايە ئىزدەيلى!
a «كۈزىتىش مۇنارى» نىڭ 2006-يىل، 1-مارت سانىنىڭ 30-بېتىدىكى «ئوقۇرمەنلەرنىڭ سوئاللىرى» غا قاراڭ.