Ove he Okuete Espiritu Limue Kalifi?

Upostolo Paulu wa soneha hati, “Ovisonẽhua vi kola viosi via tumiwa la Suku, kuenje vi kuete esilivilo koku longisa, koku lungula, koku pengulula ovina, kuenda koku pindisa lesunga.” (2 Timoteo 3:16, NW) Ocili mue?le, Embimbiliya elivulu limie liocili lia tunda ku Suku yocili Yehova.—Osamo 83:18.

Omo okuti Yehova eye Ululiki wovina viosi, oku kongelako omanu, eye wa kuliha ciwa eci ci lipita letu eci tu fa. (Va Heveru 3:4; Esituluilo 4:11) Kuenda Vondaka yaye ya fuimilua, Embimbiliya, eye wa siata oku eca atambululo ocili hao a sanjuisa atiamẽla kueci ci pita letu noke yoku fa.

Espiritu hẽ Olio Nye?

Vembimbiliya, ondaka yapongoluiwa “espiritu” yi lomboloka ciwa okuti “ofela.” Pole mua kongela vali okuti hakufuimako lika. Ndeci, usonehi Wembimbiliya Tiago wa popia hati: “Etimba ka li kuete efuimo liomuenyo lia fa.” (Tiago 2:26) Omo liaco, espiritu olio lieca omuenyo ketimba.

Ongusu yaco eyi yomuenyo ka ci tava okuti yi kala lika efuimo, ale ofela okuti yi vetiyiwa pokati kapuvi. Momo lie? Momo eci okufuima ku imuha, omuenyo handi wamamako volosinga vietimba vokatembo kamue, “vokuenda kua kukutu alua,” ndomo ca popiwa lo The World Book Encyclopedia. eli olio esunga lieci ci tavela okuti epinduko lika kala ciwa. Polé, omo okuti ongusu yomuenyo ya tunda volosinga vietimba, alikolisilo osi alingiwa oku amisako omuenyo, ka a silivila. Efuimo liosi, ale ofela yosi voluali ka yi pondola oku eca omuenyo kolusinga lumosi lika. Omo liaco, espiritu, okuti ongusu yomuenyo yina ka yi muiwa, olio lia amasako olosinga oku kala lomuenyo kuenda olio li lingisa omunu oku kala lomuenyo. Ongusu eyi yomuenyo yi tekuiwa omo lioku fuima.—Yovi 34:14, 15.

Espiritu hẽ li kasi lika vomanu? Embimbiliya li tu kuatisa oku pitila petosi lia sunguluka kondaka eyi. Ukualondunge Soma Salomone wa kuata elomboloko liokuti omanu kuenda ovinyama “vosi yavo okufuima kumuamue,” kuenje eye wa vokiyako hati: “Helie wa kuliha nda hẽ espiritu liomãla vomanu lienda kilu, kuenda espiritu liovinyama lienda posi?” (Ukundi 3:19–21, NW) Cikale ovinyama cikale omanu palo va tukuiwa ndu okuti va kuete espiritu. Eci hẽ ci tava ndati?

Espiritu, ale ongusu yomuenyo, ci tava oku yi sokisa ndongusu yolusu okuti yendela vomakina, ale vocikuata cimue. Ongusu yolusu ka yi muiwa, pole ci tava oku talavaya layo oco ku lingiwe ovopange añi añi, catiamẽla nõ kekalo liomakina yaco. Ndeci, omo liongusu yolusu olofongão vieca owuya, ci tavavo okuti vo komputador mu kala olondaka viesapulo kuenda vo televisão mu molẽha oviluvialuvia lolondaka. Omo liaco, ongusu yolusu lalimue eteke ya kale ocikuata cimue. Eci camamako ongusu yimue ño. Cimuamue haico, ongusu yomuenyo ka yi kuete esetahãlo lalimue locilulikilo ci ihiwa ongusu. Espiritu hamunuko kuenda ka likuete uloño woku sokolola. Cikale omanu cikale ovinyama ‘va kuete espiritu limuamue.’ (Ukundi 3:19) Kuenje, eci omunu a fa, espiritu liaye ka liendi oku ka kala kocitumãlo cikuavo ndocilulikilo cimue cespiritu.

Oco hẽ, lipi ekalo liu wa fa? Elavoko lie likasiko kespiritu eci omunu a fa?

“Keve Haiko o Tiukila”

Eci ulume wa tete, Adama, a sinila ocihandeleko ca Suku locipango, Yehova wo sapuila hati: ‘Oka lialia okulia kuove lesalamiho liokopolo yove, toke eteke oka tiukila vali keve; momo haiko wa tundile. Ove ukueve, keve haiko oka tiukila.’ (Efetikilo 3:19) Osimbu handi Yehova ko lulikile leve Adama wa kala pi? Eye ka sangiwile picitumãlo lacimue! Eye handi ka kaleleko. Omo liaco, eci Yehova Suku a sapuila Adama hati oka “tiukila vali keve,” eye wa lekisa okuti Adama oka fa kuenda o tiukila muẽle konepa yeve lioposi. Adama ka vo sondoluilile kocitumãlo cikuavo cespiritu. Poku fa Adama, weya oku kala omunu ka kuete omuenyo okuti kakasiko vali. Eyambulo liaye lia kala liolofa, lioku pesela omuenyo kuenda hakusondolokelako kocitumãlo cikuavo.—Va Roma 6:23.

Oco hẽ ava va fa? Ekalo liava va fa lia lomboluiwa ciwa kelivulu Liukundi 9:5, 10 oku tu tanga hati: “Ava va fa lacimue va kuliha. . . Vonjembo ka muli upange, ndaño ukulihiso, ndaño olondunge, ndaño uloño.” (Almeida, Edição Contemporâneo) Olofa vi lomboloka okuti omunu waco wa fa ka kasiko vali. Ukualosamo wa soneha hati eci omunu a fa “espiritu liu tunda eye o tiukila posi yaye. Eteke liaco hailio olongombo viaye vi nyõleha, NW.”—Osamo 146:4.

Ocili okuti, ava va fa kava kasiko vali. Ovo ka va kulihile lacimue. Ka va pondola oku vanja, oku yeva, ale oku valungula love. Ka va pondola oku ku kuatisa ndaño oku ku linga civi. Kuenje ove ku sukila oku kuatela usumba ava vafa. Oco hẽ, ndamupi espiritu ‘li tunda’ vomunu poku fa kuaye?

Espiritu li ‘Tiukila ku Suku Yocili’

Embimbiliya oku popia ekalo liomunu eci a fa liti: ‘espiritu li tiukila ku Suku yocili u wa liecele.’ (Ukundi 12:7) Eci ci lomboloka okuti espiritu liaco li tunda, lienda muẽle toke ku Suku? Sio hacoko! Ndomo Embimbiliya li tukula ondaka oku “tiukila,” ka ci sukila okuti olonjanja viosi tu sokolola okuti ungende umue wocili woku tunda kocitumãlo cimue lokuenda kocitumãlo cikuavo. Ndeci, kua sapuiwa ku va Isareli vakuesino hati: “‘Tiuki kokuange, kuenje ame niukila kokuene.’ Oco ca popia Yehova Ukualohoka.” (Malakiya 3:7) Va Isareli ‘oku tiukila’ ku Yehova, ci lomboloka oku sia ovilinga viavo vivi loku kala ndomo ovihandeleko via sunguluka via Suku vi kisika. Yehova oku ‘tiukila’ ku va Isareli, ci lomboloka eye oku tiukila, haeci ekuatiso komanu vaye. Volonepa viaco evi vivali vioku “tiuka,” mua kongela ocituwa cimue okuti hakusondolokako kumue kuoku tunda kocitumãlo cimue lokuenda kukuavo.

Cimuamue haico, kolofa, ka ku sukiliwa ungende umue woku tunda vongongo oku enda kilu eci espiritu li “tiukila” ku Suku. Omo liaco ongusu yomuenyo ya tunda vomunu, Suku eye lika o kuete uloño woku yi kapamo. Lonjila eyi, espiritu li “tiukila ku Suku yocili, NW” momo elavoko liosi liomuenyo womunu waco lia tiamisiwila lika ku Suku.

Ndeci, handi kulihisa eci Ovisonehua vi popia kueci catiamẽla ko kufa kua Yesu Kristu. Usonehi wevangeliu Luka wa lombolola hati: “Yesu wa vilikiya londaka yinene hati, ‘Atate ñundika omuenyo wange povaka ove.’ Oco, eci a popia olondaka evi, wa tula omuenyo.” (Luka 23:46) Yesu eci espiritu lio tunda, ka ci lomboloka okuti vowola yaco muẽle haico aenda kilu. Yesu wa pindiwa lika eci pa pita oloneke vitatu noke yokufa kuaye. Kuenje pana okuti pa pita oloneke 40 oco eye aenda noke kilu. (Ovilinga 1:3, 9) Pole, vokuenda kuolofa viaye, Yesu wa kundika omuenyo waye povaka a Isiaye, poku kuatela ekolelo liocili kuloño wa Yehova woku u nena vali komuenyo.

Ocili meu~le, Suku eye lika o pondola oku nena vali omunu komuenyo. (Osamo 104:30) Helavokokuolio eci ci nena!

Elavoko Limue Lia Suapo

Embimbiliya lia popia hati: “Ola yiya eci vosi va kasi vayambo va yeva ondaka ya Yesu yu va tundamo.” (Yoano 5:28, 29, NW) Ocili, Yesu Kristu wa likuminya okuti vosi va kasi vonjivaluko ya Yehova vaka pinduiwa, ale vaka tiuka vali komuenyo. Pokati kavo paka kala vana vakuama onjila ya sunguluka ndolondingupange via Yehova. Pole, olohuluwa viomanu vakuavo va fa lavana okuti eci va kala lomuenyo ka va lekisile epokolo lalimue kovihandeleko viesunga via Suku. Handi vali ovo ka va kulihile eci Yehova a yongola ale ka va kuatele otembo yaco yoku linga apongoloko a sukiliwa. Omanu vaco ava, va kasivo vonjivaluko ya Suku kuenda vaka pinduiwa, ndomo Embimbiliya li vangula okuti: “Kuli epinduko lia vakuesunga lava havakuesungako.”—Ovilinga 24:15.

Cilo, oluali lueyuka esuvu lovitangi, ungangala lumondi, oku liñisa oluali kuenda ovoveyi. Nda oku fa ku kasilili oco omunu a tiukile vali komuenyo voluali luaco olu ndeti, ocili okuti esanju liosi nda lieyililako nda lioku kala okatembo kamue ño. Pole, Ululiki wa likuminya hati ndopo muẽle oka nena esulilo liomanu voluali lulo, lu kasi povaka a Satana Eliapu. (Olosapo 2:21, 22; Daniele 2:44; 1 Yoano 5:19) Oluali luomanu vakuesunga okuti ‘oluali luokaliye’ luka kala mue?le ocili.—2 Petulu 3:13.

Kotembo yaco “layimue onungi yi[ka] popia yiti, Ndi vela.” (Isaya 33:24) Ndaño muẽle esumuo liolofa ka lika kalako vali, mekonda Suku “[oka] puenya asuelela osi kovaso avo, Okufa ka ku kalako vali, ndaño oku lila loku liyula lupongo laviovo ka vi kalako vali. Momo ovina viatete via pita.” (Esituluilo 21:4) Helavokokuolio li kasi kuava va kasi ‘vayambo’!

Eci Yehova aka mãlako eviho voluali, eye kaka nyõlela kumosi olondingesunga lolondingaivi. (Osamo 37:10, 11; 145:20) Ocili okuti, “owiñi wakahandangala” womanu wa tunda “kolofeka viosi kuenda kapata osi, okuti omanu vakuapata osi kuenda vakualimi osi” vaka puluka “kohali ya piãla,” yika nyõla oluali lulo lua viha. (Esituluilo 7:9–14) Omo liaco owiñi womanu uka tambuiwa vali eci vaka pinduiwa koku fa.

Ove o kuete onjongole yalua yoku mola vali ava o sole calua? O yongola oku kala lomuenyo otembo ka yi pui Vofeka Yelaupalo posi? Nda oco, o kuete oku kuata ukulihiso wa suapo wocipango ca Suku kuenda wonjongole yaye. (Yoano 17:3) Ocipango ca Yehova ceci okuti “omanu vosi va popeliwa ha veya kukulihiso wocili.”—1 Timoteo 2:3, 4.

[Elitalatu kemela 29]

“Ove ukueve, keve haiku oka tiukila.”

[Elitalatu kemela 30]

Espiritu li pondola oku sokisiwa longusu yolusu

[Elitalatu kemela 32]

Epinduko lika nena esanju ka li pui