‘Kunda Ondaka ya Suku Lesunguluko Liocili’

“Kolisako oku lilekisa ku Suku ndu we lipua, ndondingupange ka yi kuete eci ci yi kutisa osõi, haiyo yi kunda lesunga ondaka yocili.”—2 TIMOTEO 2:15.

1, 2. (a) Momo lie olondingupange vi sukilila ovikuata vioku talavaya? (b) Akristão va litumbika kupange upi, kuenda ndamupi ovo va siata oku lekisa okuti va sandiliya tete Usoma?

OLONALAVAYI vi sukila ovikuata vi va kuatisa oku linga upange wavo. Ndaño okuti omunu o kuete ocikuata cimue, ku sukiliwa vali cikuavo. Onalavayi yi sukila ocikuata ci sesamẽla upange eye a kasi oku linga. Poku tunga okacipundo kamue katito koku soleka ovina, ove wa sukilile oku tokeka avaya avali, pole kua sukilile lika omatelo kuenda olopeleko. Ove o sukila oku kũlĩha ndomo o pondola oku valela olopeleko vevaya okuti ka vi pengi. Oku seteka oku valela opeleko vevaya okuti kua kũlĩhĩle ndomo o talavaya lomatelo yaco, pamue ka ci leluka oku linga upange waco kuenje o sumua calua. Pole, nda tua talavaya ciwa lovikuata viaco, ci tava okuti vi tu kuatisa oku tẽlisa upange wetu lesanju liocili.

² Omo okuti etu Tuakristão, tu kuete upange umue woku linga. Upange waco u kuete esilivilo lia velapo. Yesu Kristu wa vetiya olondonge viaye oku ‘sandiliya tete usoma.’ (Mateo 6:33) Ndamupi tu pondola oku ci linga? Tu pondola oku ci linga poku lekisa ombili kupange wetu woku kunda Usoma kuenda oku longisa omanu oco va linge olondonge. Omo okuti upange wetu woku kunda u kuatisiwa Londaka ya Suku, eyi oyo onjila yikuavo tu sukila oku kuama koku pitisa kovaso usoma. Onjila yatatu, yatiamẽla koku lekisa ovituwa viwa. (Mateo 24:14; 28:19, 20; Ovilinga 8:25; 1 Petulu 2:12) Oco upange wetu Wukristão tua tambula wende ciwa lesanju liocili, tu sukila ovikuata vina vi tu kuatisa oku linga upange kuenda oku kũlĩha ndomo tu talavaya ciwa lavio. Upostolo Paulu wa sia ongangu yiwa yatiamẽla kupange waye Wukristão kuenda wa vetiya vakuavo oco va kuamevo ongangu yaye. (1 Va Korindo 11:1; 15:10) Nye tu pondola oku lilongisila kongangu yupostolo Paulu una wa litumbikile kupange woku kunda?

Paulu Umue Ukuambili Koku Kunda Usoma

3. Momo lie tu popela tuti, upostolo Paulu wa kuatela ombili yocili kupange woku kunda Usoma?

³ Paulu wa kala ondingupange ya tuwa ndamupi? Eye wa kala omunu umue ukuambili kupange woku kunda. Upostolo Paulu wamisileko upange waye woku kunda toke kolofeka vina vi lisungue Lokalunga ko Mediterrâneo. Uvangi wesanju upostolo Paulu a kuatelele kupange woku kunda esapulo Liusoma, u limbukiwila kolondaka a popia hati: “Ndaño ñunda ondaka yiwa, haimo ka ci nyiha eci ndi lipanda laco. Nda ci kundikiwa. Ngongo yange nda si kundi ondaka yiwa.” (1 Va Korindo 9:16) Anga hẽ upostolo Paulu wa lekisile lika onjongole yoku yovola omuenyo waye muẽle okuti wa vakuavo ci sule? Sio, hacoko. Eye ka kuatele ocituwa coku tẽlisa lika olonjongole viaye muẽle. Pole, wa kuatavo onjongole yoku kuatisa vakuavo lolondaka viwa viusoma. Omo liaco, eye wa soneha ndoco: “Cosi ndi ci lingila ondaka yiwa, okuti lamevo ndi yi sumũlũhila.”—1 Va Korindo 9:23.

4. Ocikuata cipi Akristão va velisapo vali calua kupange wavo woku kunda?

⁴ Upostolo Paulu wa lekisile esunguluko liocili kupange waye woku kunda poku limbuka okuti ka velisilepo oku loñoloha kuaye muẽle. Omo okuti kalupindelu wa siata oku talavaya lavaya o sukila omatelo, upostolo Paulu wa sukililevo ovikuata vina vio kuatisa poku kunda ocili Condaka ya Suku oco yi vete kovitima violonjeveleli viaye. Ocikuata cipi eye a talavayele laco tete? Eye wa talavaya Londaka ya Suku okuti oyo Ovisonehua Vi Kola. Cimuamue haico ci kasi oku pita koloneke vilo okuti, tua siata oku ambata Embimbiliya lina li tu kuatisa oku longisa omanu oco va linge olondonge.

5. Oco upange wetu woku kunda wende ciwa, nye tu sukila oku linga vali okuti oku tanga lika ovinimbu Viembimbiliya ci sule?

⁵ Upostolo Paulu wa kũlĩhĩle okuti, voku kunda Ondaka ya Suku lesunguluko liocili mua kongeliwile ovina vialua okuti oku tukula lika ovinimbu Viembimbiliya ci sule. Eye wa kuama onjila yoku ‘tavisa omanu.’ (Ovilinga 28:23) Ndamupi eye a ci linga? Upostolo Paulu wa litumbikile kupange woku soneha Ondaka ya Suku oco a kuatise omanu valua oku tava ocili Cusoma. Eye wa enda oku vangula lavo loku va kuatisa oku sokolola. Upostolo Paulu wa pita olosãi vitatu vosunangonga ko Efeso loku ‘kundila omanu kuenda oku va lomboluila eci catiamẽla kusoma wa Suku.’ Ndaño okuti omanu vamue ‘va kala lovitima via siva kuenda ka va lekisile ekolelo kokuaye,’ pole vakuavo va tavele oku u yevelela. Omo liaco, upange woku kunda eye a lingila ko Efeso, weya oku ima apako alua momo “ondaka ya Yehova yamamako loku sandekiwa kuenda oku li sandula lunene wocili.”—Ovilinga 19:8, 9, 20, NW.

6, 7. Ndamupi upostolo Paulu a kemãlisile upange waye woku kunda? Kuenda ndamupi etu tu pondola oku kuamavo ongangu yaye?

⁶ Omo okuti upostolo Paulu wa kuatele ombili kupange woku kunda Usoma, eye ‘wa kemãlisile calua upange waye.’ (Va Roma 11:13) Ndamupi eye a ci linga? Ka livelisilepo eye muẽle kuenda ka kuatele osõi yoku kũlĩhĩwa lomanu okuti ondingupange ya Suku. Pole, eye wa kũlĩhĩle okuti upange waye u sesamẽla esumbilo liocili. Upostolo Paulu wa kunda Ondaka ya Suku luloño wocili kuenda upange waco wa enda ciwa. Kuenje, eci ca kuatisavo vakuavo oku vokiya kupange wavo woku kunda. Lonjila eyi, eye wa tẽla oku kemãlisa upange waye woku kunda.

⁷ Ndeci upostolo Paulu a linga, etu tu pondolavo oku kemãlisa upange wetu woku kunda poku kuama Ondaka ya Suku olonjanja viosi. Olonjila viosi tu kuama kupange wetu woku kunda, tu sukila oku kuata ocimãho coku lekisa etosi limue Liembimbiliya komanu vosi tu vangula lavo. Ndamupi tu pondola oku ci linga levetiyo? Konomuisa olonjila vitatu ndeci: (1) Lekisa omunu Vembimbiliya lonjila yimue okuti yu vetiya oku sumbila ondaka yaco. (2) Lutate wocili lombolola eci Embimbiliya li popia kuenda lekisa ndomo etosi liaco li pondola oku kapiwako. (3) Vetiya omunu oku sokolola ndomo eye a pondola oku tava kueci Ovisonehua vi lombolola.

8. Ovikuata vipi vioku sandeka esapulo Liusoma tu kuete koloneke vilo? Kuenda ndamupi ove wa siata oku vi kapako?

⁸ Akundi Vusoma koloneke vilo va kuete ovikuata vimue okuti kotembo yina upostolo Paulu a litumbikile kupange waye woku kunda ovikuata viaco ka via kaleleko. Vovikuata viaco mua kongeliwa alivulu, olorevista, olombrochura, otuikanda tuelaleko, olotratadu, olokasete vioku yevelela vo gravador kuenda olokasete vio video. Kocita catete, vamanji va enda oku ambata peka olopapelo vimue mua sonehiwa olondaka vioku imba uvangi, olomakina vioku yevalisa ondaka okuti (olofonografo), akãlu vambata olomakina vikuavo vioku yevalisa ocileñi, kuenda uvangi weciwila vo radio. Embimbiliya olio ocikuata ca velapo kokuetu, pole tu sukila oku kuama ciwa ocikuata eci ci kuete ndeti esilivilo lia velapo.

Upange Wetu Woku Kunda u Sukila Oku Lingiwa Londaka ya Suku

9, 10. Nye tu pondola oku lilongisila kelungulo upostolo Paulu a eca ku Timoteo kueci catiamẽla koku kuama Ondaka ya Suku?

⁹ Ndamupi tu pondola oku talavaya Londaka ya Suku ndocikuata cimue ci kuete esilivilo liocili? Tu pondola oku ci linga poku sokolola olondaka vina upostolo Paulu a lomboluila Timoteo ekamba liaye liupange poku u sapuila hati: “Kolisako oku lilekisa ku Suku ndu we lipua, ndondingupange ka yi kuete eci ci yi kutisa osõi, haiyo yi kunda lesunga ondaka yocili.” (2 Timoteo 2:15) Nye ca kongeliwa voku ‘kunda ondaka ya Suku lesunguluko liocili’?

¹⁰ Ondaka yo Helasi kuna kua tundilila olondaka viokuti, ‘oku kunda lesunguluko,’ yi lomboloka ‘oku penguluila ocina cimue vonjila ya sunguluka.’ Olondaka viaco vi sangiwa lika velungulu upostolo Paulu a eca ku Timoteo Vovisonehua Viakristão velimi lio Helasi. Olondaka viaco tu pondola oku vi tiamisila komunu olima lutate ovipanga via miuha vepia liaye. Nda ukuakulima vepia wa limbuka okuti ovipanga viaco via penga eye o sumua calua. Oco Timoteo a linge ‘ondingupange yimue ka yi kuete eci ci yi kutisa osõi,’ eye wa vetiyiwa oco kaka ecelele oku yapuka velongiso liocili Condaka ya Suku. Timoteo ka tavele okuti ovisimĩlo viaye viu yapuisa kelongiso liaye. Oku kunda kuaye loku longisa wa ku tiamisilile lika Kovisonehua. (2 Timoteo 4:​2-⁠4) Omanu vana vakuavitima via sunguluka va sukilile oku tambula ekuatiso liatiamẽla kovisimĩlo via Yehova poku tetulula ovitangi kuenda va enda oku yuvula oku kuama ovilongua viesanda violuali. (Va Kolosai 2:4, 8) Kuenje, olonumbi viaco haivo vi kasi oku kuamiwa koloneke vilo.

Tu Sukila Oku Lekisa Ovituwa Viwa

11, 12. Ovituwa vietu vi kuete esilivilo lie kueci catiamẽla kupange woku kunda Ondaka ya Suku lesunguluko liocili?

¹¹ Etu ka tu sukila lika oku linga vali calua Londaka ya Suku lonjila yimue ya sunguluka poku kunda ocili condaka yaco. Pole, tu sukila oku kuata ovituwa vina vi litava leci tu kasi oku kunda. ‘Etu tulondingupange via Suku,’ tu sukila oku yuvula ocituwa coku kala vakuambambe. (1 Va Korindo 3:9) Ondaka ya Suku yi popia ndoco: “Oco hẽ, ove o longisa ukuẽle ove muẽle ku lilongisa? Osimbu o kunda huti, ku ka ive, ove muẽle wiva? Ove o popia huti, ku ka pekelise, ove muẽle o pekelisa? Ove o nyehũla oviteka haimo o punda olonembele?” (Va Roma 2:21, 22) Oco etu tulondingupange via Suku tu kunde Ondaka yaye lesunguluko liocili koloneke vilo, tu sukila oku pokola kelungulo Liembimbiliya li popia hati: “Kolela Yehova lutima wove wosi. Ku ka tiamẽle kolondunge viove muẽle. U sumbila kolongenda viove viosi, kuenje eye [oka] suñamisa olonjila viove.”—Olosapo 3:5, 6.

¹² Nye tu pondola oku lavoka koku kunda Ondaka ya Suku lesunguluko liocili? Konomuisa ndomo Ondaka ya Suku yi pondola oku kuatisa omanu vana va sunguluka kovitima.

Ondaka ya Suku yi Kuete Unene Woku Linga Apongoloko

13. Ekuatiso lipi omunu a pondola oku tambula poku pokola Kondaka ya Suku?

¹³ Eci omanu va tava Kondaka ya Suku ndesapulo lina li kuete unene wocili, oyo yi pondola oku va kuatisa koku linga apongoloko a komohĩsa komuenyo wavo. Upostolo Paulu wa limbukile ekuatiso Liondaka ya Suku kuenje uvangi eye a eca wa kuatisa calua omanu vana veya oku linga Akristão ko Tesalonike yosimbu. Eye wa va sapuila hati: “Cikuavo tu ci pandowaila ku Suku ceci okuti, eci wa tambuli ondaka ya Suku, yina wa yevi kokuetu, wa yi tambuli ndomo yi kasi ocili okuti, handaka yomanuko, puãi ondaka ya Suku, haiyo yi talavaya vovitima viene, ene wakuetavo.” (1 Va Tesalonike 2:13) Akristão ava okuti olondonge via Kristu, va limbukile okuti ovisimĩlo viomanu ka vi sokisiwa lolondunge via velapo via Suku. (Isaya 55:9) Omanu vo ko Tesalonike ‘va pita lohali yalua eci va tambula lesanju ondaka ya Suku lekuatiso liespiritu sandu’ kuenje veya oku lekisa ongangu yiwa ku vakuavo vetavo.—1 Va Tesalonike 1:5-7.

14, 15. Ondaka ya Suku yi kuete unene upi kuenda momo lie?

¹⁴ Ondaka ya Suku yi kuete unene wocili kuenda Yehova eye ono yaco. Oyo yi tunda “ku Suku o kasi lomuenyo,” una ‘wa lulika ilu londaka yaye’ kuenje ondaka yaco ya siata oku ‘linga eci eye a yongola loku tẽlisa eci a yi tumĩla.’ (Va Heveru 3:12; Osamo 33:6; Isaya 55:11) Ulume umue wa siata oku konomuisa eci ci kasi Vembimbiliya wa popia hati: “Suku ka li tepele Londaka yaye. Eye ka ecelela okuti ondaka yaye yi kala ndocina cimue ka kũlĩhĩle. ... Handi vali, lalimue eteke ondaka yaye yi kambisa oku tẽlisa eci a yongola oku linga kuenda oyo yi kuete elitokeko liocili la Suku ukuamuenyo.”

¹⁵ Unene upi u sangiwa vesapulo Liondaka ya Suku? Ondaka ya Suku yi kuete unene umue u komohĩsa calua. Upostolo Paulu wa lombolola olondaka vimue via sunguluka eci a soneha ndoco: “Ondaka ya Suku yikasi lomuenyo, haiyo yikasi loku talavaya, kuenda yatua enene, okuti omoko yatua nelembali yisule. Ondaka yaco yi toma toke yitepa omuenyo letimba kuenda asokoluilo lupuma, haiyo yilimbuka ovisimĩlo lovipango viutima.”—Va Heveru 4:12, NW.

16. Ndamupi Ondaka ya Suku yi pondola oku pongolola omunu?

¹⁶ Esapulo Liondaka ya Suku ‘liatua enene, kuenda ka li sokisiwa lomoko yatua olonele vivali.’ Olio li kuete unene umue u komohĩsa kuenda ka li sokisiwa lomoko yimue ya pangiwa lomunu. Ondaka ya Suku ci tava okuti yiñila kutima womunu kuenda yi pondola oku pongolola ovituwa viaye vĩvi, oku u kuatisa kovisimĩlo viaye, kovina eye a sole, kuenda yu kuatisa oku kala ondingupange yimue yi taviwa la Suku. Ondaka ya Suku ocikuata cimue ci kuete unene wocili!

17. Lombolola ndomo unene Wondaka ya Suku u pondola oku pongolola omanu.

¹⁷ Ondaka ya Suku yi pondola oku lekisa okutuwa kuomunu kuenda ka yi sokisiwa ndomo omunu a litenda eye muẽle, ale ceci vakuavo va limbuka kokuaye. (1 Samuele 16:7) Omunu una okuti ondingaĩvi, olonjanja vimue o pondolavo oku seleka ekalo liaye lĩvi poku lekisa ohenda. Olondingaĩvi via siata oku limbika ekalo liavo poku lekisa esunga lieci va lingila ũvi waco. Omanu vana okuti vakuepela, va siata oku likembisa oku kala ambombe oco va pandiyiwe la vakuavo. Pole, Ondaka ya Suku yi kuete unene woku kuatisa ambombe vana va lekisa eci ci kasi kutima wavo, kuenje va siapo ovituwa viosimbu okuti va ‘wala omunu wokaliye una wa lulikiwa lesetahãlo lia Suku lesunga kuenda oku kola.’ (Va Efeso 4:22-24) Elongiso Liondaka ya Suku li pondolavo oku pongolola omanu vana vakuosumba okuti noke va linga Olombangi via Yehova vi kuete utõi kuenda va kala vakuambili kupange woku kunda esapulo Liusoma.—Yeremiya 1:6-9.

18, 19. Lombolola ulandu u sangiwa povinimbu vilo ale umue ukuavo ove wa pita lawo kupange woku kunda u lekisa ndomo ocili Cembimbiliya ci pondola oku pongolola ovituwa viomunu.

¹⁸ Ondaka ya Suku yi kuete unene woku kuatisa omanu vo kolofeka viosi okuti va linga apongoloko. Ndeci, akundi Vusoma vo kofeka yo Phnom Penh ko Kambonja, va kundila volupale luo Kompong Cham olonjanja vivali vokuenda kuosãi. Noke yoku yeva asongui vakuavo vana va kala oku popia lãvi Olombangi via Yehova ukãi umue usongui wetavo lio pocitumãlo caco, wa sandiliya otembo yoku li sanga Lolombangi via Yehova eci vieya oku enda kolupale luaco onjanja yimue yikuavo. Eye wa linga apulilo alua atiamẽla kovipito vimue viofeka kuenje wa yevelela lutate eci Olombangi via Yehova via kala oku u lomboluila lekuatiso Liembimbiliya. Noke eye wa komoha calua kuenda wa popia hati: “Kaliye nda kũlĩha okuti olondaka viosi vakuetu asongui vetavo va ndi sapuila catiamẽla kokuene, haviociliko! Ovo va ndi sapuila hati, ene poku kunda ka u kuami Embimbiliya, pole cosi wa ndi lomboluili komẽle yilo, cosi ca tunda Vembimbiliya!”

¹⁹ Ukãi waco wamamako oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi via Yehova kuenje ka kuatele ohele yokupiwa ovikele viaye vioku kala ocitunda cetavo kuenje wamamako lelilongiso liaye Liembimbiliya. Ovina eye a kala oku lilongisa Vembimbiliya wa vi lomboluilavo kukãi umue ekamba liaye, kuenje noke ukãi waco weyavo oku fetika oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi via Yehova. Ekamba liaco lieya oku sanjuka calua leci a lilongisa kuenje, co vetiya oku sapuilako ukuavo va kala ketavo limuamue loku u pañinya hati: “Enju tu lilongise Embimbiliya Lolombangi via Yehova!” Noke ukãi una wa kala ocitunda cetavo, kumue la vakuavo, veya oku fetika oku lilongisa Embimbiliya Lolombangi via Yehova.

20. Ndamupi ulandu wa pita lukãi umue wo kofeka yo Gana u lekisa unene Wondaka ya Suku?

²⁰ Unene Wondaka ya Suku u lekisiwilavo vulandu umue wa pita lukãi umue o tukuiwa hati Paulina wo kofeka yo Gana. Manji umue ukãi okuti wa litumbika kupange wakundi votembo yosi, wa linga elilongiso Liembimbiliya la Paulina velivulu Ukũlĩhĩso Utuala Komuenyo Ko Pui.a Omo okuti Paulina wa kueliwile oluvale, weya oku limbuka okuti wa sukilile oku linga apongoloko. Pole, ulume waye kumosi lepata liaye veya oku u temela calua. Sekulu okuti onjali ya ina yaye kumue lusombisi una wa velapo vimbo kuenda ukulu umue wetavo, liavo va seteka oku tutuiya Paulina poku pengisa ulandu Wembimbiliya u sangiwa kelivulu lia Mateo 19:4-6. Olondaka viusombisi waco tete via kala soketi viocili, pole vonjanja yaco Paulina wa limbuka okuti olondaka viaye vi kasi nduhembi una Weliapu eci lia pengisa ulandu Wovisonehua poku yonja Yesu Kristu. (Mateo 4:5-7) Eye wa ivaluka olondaka via Yesu viatiamẽla kolohuela okuti, Suku wa lulika ulume lukãi, pole ka lulikile ulume lakãi vavali, ale vatatu oco va linge etimba limuamue. Noke Paulina wa kuama lika onjila yina a nõlapo kuenda wa tambula uvangi woku litepa kolohuela viaco violuvale. Noke liotembo yimue yitito weya oku linga ukundi Usoma wa papatisiwa.

Amamako Oku Kunda Ondaka ya Suku Lesunguluko Liocili

21, 22. (a) Omo okuti tuakundi vesapulo Liusoma, onjila yipi tu sukila oku kuata? (b) Nye tuka lilongisa vocipama cikuãimo?

²¹ Embimbiliya ocikuata cimue ci kuete unene wocili tu pondola oku kuama poku kuatisa vakuetu okuti va linga apongoloko komuenyo wavo oco va kuate ukamba wocili la Yehova. (Tiago 4:8) Ndeci omunu wa loñoloha a talavaya lovikuata oco upange waye wende ciwa, etu tu pondolavo oku likolisilako oku talavaya Lembimbiliya okuti olio Ondaka ya Suku, luloño wocili oco tu tẽlise upange wetu tua tambula ku Suku woku kunda esapulo Liusoma.

²² Ndamupi tu pondola oku talavaya ciwa Lembimbiliya kupange wetu woku longisa omanu oco va linge olondonge? Tu pondola oku ci linga poku amamako luloño wetu woku vetiya omanu poku longisa. Omo liaco, konomuisa lutate ocipama cikuãimo momo ci kuete olonumbi viatiamẽla koku longisa kuenda oku kuatisa vakuetu oco va tave kesapulo Liusoma.

[Etosi pombuelo yemẽla]

Handi Ocivaluka?

• Ovikuata vipi akundi Vusoma va kuete?

• Ndamupi upostolo Paulu a lekisa ongangu yiwa kupange woku kunda Usoma?

• Nye ca kongeliwa voku kunda Ondaka ya Suku lesunguluko liocili?

• Unene we u sangiwa Vondaka ya Yehova?

16. Ndamupi Ondaka ya Suku yi pondola oku pongolola omunu?

[Elitalatu kemẽla 10]

Ovikuata vimue akundi Vusoma va siata oku talavaya lavio kupange wavo woku kunda