Momo Lie Tu Yuvuila
Oku Lipopia Olondaka Vĩvi?
“Pokati kene ovita vi tunda pi, lovama a tunda pi?”—TIAGO 4:1.
NDONGE Tiago, ka tiamisilile epulilo eli kolohoka via va Roma vana va enda oku linga uyaki woku tambula olofeka. Kuenda ka kaile oku pula Ocimunga covingumba via enda oku wengula usuanji ko Yudea. Tiago wa kala oku tiamisila olondaka viaye kovitangi via siata pokati komanu vavali va litatamisa. Momo lie? Momo oku livanguisa olondaka vĩvi, ku sokisiwa luyaki u ponda omanu. Tu konomuisi ovolandu amue Embimbiliya a pita kosimbu.
Omãla va Yakoba, va suvukile calua manjavo Yosefe. Omo liaco, vo landisile kupika. (Efetikilo 37:4-28) Noke, Soma Saulu, wa yonguilevo oku ponda Daviti. Momo lie? Momo wa suvukile calua Daviti. (1 Samuele 18:7-11; 23:14, 15) Kocita catete, kua kalavo vamanji vavali akãi va tukuiwa hati, Euodia la Suntuke. Pokati kavo pa kala ocitangi cimue ceya oku nyõla ombembua vekongelo.—Va Filipoi 4:2.
Kosimbu, omanu poku tetulula olonyeño viavo va enda oku cilinga lolosipata. Olonjanja vimue, omanu vaco va likuetele olonyeño, va enda oku li ponda ale oku lilemẽha. Pole, koloneke vilo, omanu poku tetulula ovitangi viavo omo liolonyeño, va siata oku li popia olondaka vĩvi. Ocili okuti, olondaka vĩvi ka vi pesela osonde yomunu. Pole, vi kutisa osõi, vi valula utima, kuenda vi koka oku lavisiwa lomanu. Kuenje, omunu una va popia lãvi, o sumua calua.
Tu konomuisi ovitangi via pita lolopatele vimue vivali vietavo lio Angilikana. Umue wa lundila ukuavo hati, wa nyana olombongo vio vonembele. Ovitangi viavo vieya oku kũlĩhĩwa lomanu vosi. Kuenje omanu vetavo liavo veya oku litepa vovimunga vivali. Noke veya oku kuata ocitangi cokuti, nda umue pokati kavo eye o kasi oku endisa omisa, omanu vana vatiamẽla kopatele yikuavo, ka vo yevelela. Vokuenda kuotembo, omanu vonembele yaco veya oku likuatela onyeño yalua okuti, nda veya oku fendela ka va livanguisa. Patele una va lundilile hati, wa nyana olombongo vionembele, noke volundila vali hati, wa linga ukahonga. Kuenje, ovitangi viavo via livokiya calua.
Ombisipu yimue yeya oku sokisa ovitangi viovitunda viaco ‘nduvei wo kanser. Kuenda wa lombolola hati, olopatele viaco via lekisa etombo konduko ya Ñala.’ Kunyamo wo 1997 umue pokati kolopatele viaco, wa tunda vetavo liavo. Ukuavo wamamako lupange waye toke eci vowupa ovikele omo lioku kuka. Pole wamamako oku kala vetavo liaco toke eci a tẽlisa 70 kanyamo. Noke keteke 7 liosãi Yenyenye yunyamo wo 2001, wa tundavo vetavo liaco. Ukanda umue wasapulo wo kofeka yo Londre wa lombolola hati: ‘Patele wa tunda vetavo liaco keteke liocipito Cosandu yimue yi tu kuiwa hati, Victricius.’ Osandu yaco ya kala nye? Ya kala ombisipu yimue kocita cakuãla. Eye vo talisile ohali yalua omo lioku likala oku enda kusualali. Ukanda waco wasapulo wa lombololavo oku litepa kua kala pokati kosandu ya tukuiwa ndeti kuenda ocituwa copatele yina ya tunda vetavo liaco. Ukanda waco wa lombolola hati: ‘Opatele yina ya tunda vetavo liaye, ya lekisa ocituwa ca litepa leci cosandu yina ya talele ohali. Momo ndaño okuti patele ‘wa nõlelepo oku tunda vetavo liaco, pole, ka tẽlele oku yuvula ocitangi ca kala pokati kavo.’
Olopatele evi, nda via tẽla lika oku tetulula ovitangi viavo nda via kapeleko elungulo lielivulu lia Va Roma 12:17, 18, li popia hati: “Ko ka fetuluinyi umue cĩvi leci cĩvi. Sandi ovina viwa kovaso omanu vosi. Ndeci ca soka locikele cene, kali lombembua lomanu vosi nda ci teliwa.”
Nye ci popiwa catiamẽla kokuove? Nda ukuene wa ku popia ondaka yimue yĩvi, nye o sukila oku linga? Anga hẽ u popiavo lãvi? Ale o likandangiya kolondaka vĩvi oco pokati kene pa kale ombembua? Nda ukuene wo lingila cimue cĩvi, anga hẽ o yuvula oku vangula laye? O pita hẽ otembo yalua loku kevelela toke eci ukuene ondaka yaco yulimba? Nye ku yayuilako oku u pinga ongecelo? Nda wa ci linga, pokati kene paka kala ombembua, kuenje oka sanjuka calua. Embimbiliya lieca olonumbi vi tu kuatisa oku tetulula ovitangi pokati ketu. Vocipama cikuãimo tuka lilongisa olonumbi viaco.