“Eyi Oyo Onjila Endelimo”

Ulandu Wa Emilia Pederson

Wa Lomboluiwa la Manji Ruth E. Pappas

INA YANGE Emilia Pederson, wa citiwa kunyamo wo 1878. Ndaño wa kala ulongisi, pole, wa yonguile oku litumbika kupange woku kuatisa omanu oco va kuate ukamba la Suku. Onjongole ya Ina yange, yi limbukiwila kocikasia caye cinene coku seleka uwalo, ca kala vonjo yetu ko Jasper, volupale luo Minnesota, kofeka yo Estados Unidos. Vocikasia caco wa kapelemo ovina a yonguile oku ambata kupange wumisionaliu ko China. Pole, eci Ina yaye a fa, wa nõlapo oku kala konjo oco a kuatise vamanjaye vatito. Kunyamo wo 1907, wa likuela la Theodore Holien. Ame, ndimõla wepanduvali. Nda citiwa keteke 2 kosãi ya Cembanima, kunyamo wo 1925.

Ina yange wa kuatele apulilo alua atiamẽla Kembimbiliya okuti, wa yonguile oku sanga atambululo aco. Limue pokati kapulilo aco, liatiamẽla kelongiso liokuti, ifelu ocitumãlo cimue coku kangisila olondingaĩvi. Eye wa pula usongui umue Wetavo lio Luterana oco a lekise etambululo liaco Vembimbiliya. Usongui waco, wo sapuila hati, kuka sakalale letambululo li sangiwa Vembimbiliya. Pole, tu sukila oku longisa ondaka yaco.

Wa Tẽlisa Onjongole Yaye Kespiritu

Noke liunyamo wo 1900, manji ya Ina yange o tukuiwa hati, Emma, wa endele ko Northfield volupale luo Minnesota, oco a lilongise uloño woku sika. Eye wa kala konjo ya Milius Christianson una wa kala ulongisi waye kosikola okuti, ukãi waye watiamẽlele kocimunga ca vamue va lilongisa Embimbiliya okuti cilo va tukuiwa hati, Olombangi Via Yehova. Emma wa lombolola kulongisi waye okuti, manjaye ukãi wa siata oku tanga Embimbiliya. Noke yoloneke vimue, Christianson wa tuma ukanda ku Ina yange okuti, wa kapamo atambululo kapulilo Embimbiliya.

Eteke limue manji Lora Oathout watiamẽla kocimunga ca vamue va lilongisa Embimbiliya, weya lomboyo kolupale luo Sioux Falls, Kombuelo yo Dakota, oco a kundile ko Jasper. Ina yange wa lilongisa alivulu a lombolola ovina vi kasi Vembimbiliya. Kuenje kunyamo wo 1915 wa fetika oku kundila vakuavo ovina a lilongisa Vembimbiliya kuenda oku eca komanu alivulu a tambuile kumanji Lora.

Kunyamo wo 1916, Ina yange wa yeva okuti, Manji Charles Taze Russell oka kala kohongele yofeka yika lingiwa Volupale luo Sioux, ko Iowa. Eye wa yonguile oku enda kohongele yaco. Kotembo yaco, Ina yange wa kuata omãla vatãlo, kuenda Marvin wa kuata lika olosãi vitãlo. Eye wa endela vomboyo ci soka 160 kolokilometulu kumue lomãla vaye, oco va ende kohongele ya lingiwa Volupale luo Sioux. Eye wa yevelela olohundo via Manji Russell kuenda wa tala osinema yi tukuiwa hati, “Fotodrama da Criação,” kuenda wa papatisiwa kohongele yaco. Eci a tiukila konjo, wa soneha ulandu watiamẽla kohongele yofeka okuti, wa sandekiwa vukanda wasapulo vo Jasper Journal.

Kunyamo wo 1922, Ina yange wa endele kohongele yofeka ya lingiwile ko Cedar Point, Ohio, kofeka yo Estandos Unidos okuti, kua kala 18.000 komanu. Noke liohongele yaco, eye wamamako oku lekisa ombili kupange woku kunda Usoma wa Suku. Ongangu yaye ya tu vetiyavo oku kapako elungulo li popia hati: “Eyi oyo onjila, endelimo.”​—⁠Isa. 30:⁠21.

Onima Yoku Kunda Esapulo Liusoma

Kefetikilo liunyamo wo 1920, olonjali viange via ilukila vonjo yimue ya kala ocipãla lolupale luo Jasper. Isia yange, wa kala ukualomĩlu, kuenda wa kuata ocikele coku tekula epata. Ndaño ka kapeleko ovina viespiritu ndeci Ina yange a linga, pole, wa kuatisa kupange woku kunda, kuenda wa enda oku yekisa vamanji va nyula akongelo. Omo liaco, wa enda oku tukuiwa hati, ukuakulinga ovongende. Manji umue ukuakunyula akongelo, eci a linga ohundo yimue konjo yetu, kua kala eci ci pitahãla ocita comanu. Omo liaco, vamue va kala vosala, kuenda vakuavo va kala volohondo.

Eci nda kuata anyamo epanduvali, tiya yange o tukuiwa hati, Lettie, wa telefonala kuenda wa popia hati, Ed Larson kumue lukãi waye, va yongola oku lilongisa Embimbiliya. Ovo va tava oku lilongisa, kuenda va lalekavo Martha Van Daalen wa kuata omãla ecelãla. Omo liaco, Martha kumue lepata liaye va likongela kocimunga ca vana va Lilongisa Embimbiliya.a

Noke, umalẽhe umue o tukuiwa hati, Gordon Kammerud wa kala ocipepi letu, wa fetika oku talavaya kumue la Isietu. Kuenje, umue wo sapuila hati: “Lunguka lomãla vafeko olohuasi. Momo, vatiamẽla ketavo limue li koka ohele.” Pole, Gordon wa fetika oku lilongisa Embimbiliya, kuenje wa limbuka okuti ovina a kala oku lilongisa viocili. Eci pa pita olosãi vitatu, wa papatisiwa. Noke, olonjali viaye via fetikavo oku lilongisa Embimbiliya. Omo liaco, epata lietu, lepata lia Kammeruds, kuenda lia Van Daalens, va linga akamba.

Tua Pamisiwa Lolohongele Viofeka

Ina yange wa kala volupale luo Cedar Point, mua lingiwila ohongele yofeka okuti, ka yonguile oku yi pumba. Nda enda oku kava calua omo liungende unene woku enda kolohongele viaco. Ohongele yofeka ya lingiwa ko Kolumbus, Ohio, kunyamo wo 1931, ya tu vetiya calua. Momo kua situluiwa onduko yokuti, Tulombangi Via Yehova. (Isa. 43:​10-​12) Ndivalukavo ohongele nda endele kolupale luo Washington, D.C. kunyamo wo 1935, kuna kua lingiwa ohundo ya tukula “owiñi wakahandangala,” wa tukuiwa keluvulu Liesituluilo. (Esit. 7:⁠9) Manjange Lilian la Eunice, va papatisiwa kohongele yaco okuti, etendelo liavo, lia kala eci ci soka 800 komanu.

Ame kumue lepata lietu, tua enda oku linga ovongende alua oco tu ende kolohongele viofeka. Kunyamo wo 1937 tua endele kolupale luo Kolumbus, Ohio, kunyamo wo 1938 tua endele Kolupale luo Washington, kuenda kunyamo wo 1939 tua endele kolupale luo Nova Yorke. Epata lia Van Daalens, leli lia Kammeruds, kumue lomanu vakuavo, va endaile letu kolohongele viaco, kuenda tu anda oku lala vonjila. Kunyamo wo 1940, Eunice wa kueliwa la Leo Van Daalen, kuenje kunyamo waco, va litumbika kupange wakundi votembo yosi. Lilian wa kueliwa la Gordon Kammerud kunyamo waco, kuenda va lingavo akundi votembo yosi.

Kunyamo wo 1941, kolupale luo St. Louis, ko Missouri, kua lingiwa ohongele yimue yofeka yilikasi. Kua kala amalẽhe valua va tambula elivulu losapi hati, Filhos. Ohongele yaco ya ndi vetiya calua. Momo, keteke 1 kosãi Yenyenye Linene, kunyamo wo 1941, nda litumbika kupange wakundi votembo yosi la kota liange Marvin kumue lukãi waye Joyce. Kotembo yaco, nda kuata 15 kanyamo.

Kofeka yetu ka ca lelukile oku enda kolohongele viofeka, momo via enda oku lingiwa kotembo yoku ungula ovikulia. Omo liaco, noke tu anda oku pituluila ovipama viaco kocitali conjo yetu oco vi kuatise vana ka va endele kohongele yofeka. Tua kuata esanju lialua vepuluvi liaco.

Osikola yo Gileada Kuenda Oku Talavaya Kolofeka Vikuavo

Kosãi ya Kayovo yunyamo wo 1943, kua sokiyiwa Osikola yo Gileada, yoku pindisa akundi votembo yosi oco va linge olomisionaliu. Vosikola yaco, mua kalavo omanu epandu vakuaepata lia manji Van Daalen, oku kongelamo manji Emil, Arthur, Homer, Leo, Donald, kuenda manjange Eunice ukãi wa Leo. Tua kuata esanju lialua, ndaño ka tua kũlĩhĩle eteke tu li sanga vali. Noke liosikola yaco, ci soka epandu va tumiwa kofeka yo Portu Riku. Kotembo yaco, kua kala lika epandu Kolombangi Via Yehova.

Kunyamo ukuavo manji Lilian, la Gordon, kuenda Marvin la Joyce, va lalekiwa oco va ende kocisoko catatu Cosikola yo Gileada. Vosi yavo va tumiwa kofeka yo Portu Riku. Noke, kosãi Yenyenye Linene yunyamo wo 1944 eci nda tẽlisa 18 kanyamo, nda lalekiwa oku enda kocisoko cakuãla Cosikola yo Gileada. Noke liosikola yaco, kosãi ya Kayovo yunyamo wo 1945, nda tumiwavo kofeka yo Portu Riku kua kala kota liange ukãi. Nda kuata ovolandu alua kupange waco! Ndaño ka ca lelukile oku lilongisa elimi lio Espanyole, vamue pokati ketu va fetika oku longisa Embimbiliya kueci ci soka 20 komanu. Yehova wa sumũlũisa upange wetu. Momo, cilo kofeka yo Portu Riku, kuli 25.000 Kolombangi Via Yehova!

Ovitangi Via Pita Vepata Lietu

Manji Leo lukãi waye Eunice, noke lioku citiwa kuomõlavo Mark kunyamo wo 1950 vamamako oku kala ko Portu Riku. Kunyamo wo 1952, va yonguile oku ka nyula epata kofeka yavo. Keteke 11 ya Kupupu, eci va kala oku linga ungende va kupuka lombalãu okuti, noke ya iñila vokalunga. Manji Leo lukãi waye Eunice va fa. Omõlavo Mark wa kuatele anyamo avali, wa sangiwa kilu liovava. Noke lioku upa vovava, wa kapiwa olomakina vio kuatisa oku fuima, kuenje wa puluka kolofa.b

Noke lianyamo atãlo, keteke 7 kosãi Yelombo yo 1957, eci olonjali viange via kala oku enda kohongele Vonjango Yusoma, elola liekãlu lia tuika. Osimbu Isia a kala oku kapa elola likuavo, wa tusuiwa lekãlu limue, kuenje wa fa. Kohundo yonambi yaye, kua kala eci ci soka 600 komanu. Ohundo yaco, ya eca uvangi uwa komanu vosi va lekisile esumbilo kokuaye.

Tua Tumiwa Kofeka Yikuavo

Osimbu Isia ka file handi, nda tambula ukanda welaleko lioku talavaya kofeka yo Argentina. Kosãi Yenyenye yunyamo wo 1957, nda linga ungende toke volupale luo Mendonça, ocipepi Lolomunda vio Andes. Kunyamo wo 1958, manji George Pappas wa pindisiwa kocisoko ca 30 Kosikola yo Gileada, wa tumiwa kofeka yo Argentina. Noke nda linga ekamba liaye, kuenje tua likuela kosãi ya Kupupu kunyamo wo 1960. Ina yange wa fa kunyamo wo 1961 eci a tẽlisa 83 kanyamo. Eye wamamako lekolelo vefendelo liocili, kuenda wa kuatisa valua oku kuama ongangu yaye.

Ame lulume wange George, tua kala kolonjo vialua violomisionaliu ci soka ekũi lianyamo. Noke tua kala kupange woku nyula akongelo ci soka anyamo epanduvali. Kunyamo wo 1975, tua tiukila kofeka yo Estados Unidos oco tu kuatise epata lia kala oku vela. Kunyamo wo 1980, ulume wange wa lalekiwa oco a nyule akongelo vocikanjo comanu vakuelimi lio Espanyole. Cilo kofeka yaco, kuli eci ci soka 600 kakongelo velimi lio Espanyole. Tua linga upange waco ci soka 26 kanyamo, kuenda tua mola ndomo akongelo a livokiya. Kuenje cilo kuli eci ci pitahãla 3.000 kakongelo.

Va Endela ‘Vonjila’

Ina yange wa kuata esanju lialua eci a mola amalẽhe vepata lietu va litumbika kupange wakundi votembo yosi. Carol omõla wa mana Ester, wa litumbika kupange wakundi votembo yosi kunyamo wo 1953. Eye wa kueliwa la manji Dennis Trumbore, kuenje va kala akundi votembo yosi vokuenda kuanyamo alua. Omõla ukuavo wa tiya Ester o tukuiwa hati, Lois, wa kueliwa la manji Wendell Jensen. Ovo va pindisiwa kocisoko ca 41 Kosikola yo Gileada, kuenda va kala olomisionaliu kofeka yo Nigeria ci soka 15 kanyamo. Mark okuti olonjali viaye via fila vombalãu ya kupukila vokalunga, wa tatiwa la Curtiss ulume wa Ruth La Londe manji a Isiaye. Mark lukãi waye Lavonne, va kala akundi votembo yosi anyamo alua, kuenda va longisa omãla vavo vakuãla oku endela ‘vonjila.’​—⁠Isa. 30:⁠21.

Manjange Orlen okuti cilo okuete ci pitahãla 90 kanyamo, o kasi oku amamako oku vumba Yehova. Ame kumue lulume wange George tu kasi oku amamako kupange wakundi votembo yosi.

Ovina Ina Yetu a Sia

Cilo ndi kuete omesa yimue Ina yange a sia. Isia eye wa yecele ku Ina yange. Vongaveta yomesa yaco, wa kapelemo alivulu osimbu, ovikanda a soneha okuti, via kuatisa omanu oku tava kesapulo Liusoma. Ovina viaco, wa vi sokiya okupisa kunyamo wo 1900. Vongaveta yomesa yaco, muli ovikanda a soneha eci a yonguile oku kala omisionalia. Nda siata oku sanjuka poku tanga ovikanda viaco olonjanja vialua! Ovikanda viaco via enda oku tu vetiya calua. Ina yange ka tẽlisile onjongole yaye yoku kala omisionalia. Pole, ombili yaye, ya vetiya ovitumbulukila vikuavo oku linga upange waco. Ndika sanjuka calua eci tuka kala voluali luokaliye palo posi kumue lepata liosi oku kongelamo olonjali viange!​—⁠Esit. 21:​3, 4.

[Atosi pombuelo yamẽla]

[Elitalatu kemẽla 17]

Emilia Pederson

[Elitalatu kemẽla 18]

Isia la Ina yange (la Marvin peka) kunyamo wo 1916, Okupisa konele yepĩli toke yondio kombuelo: Orlen, Ester, Lilian, kuenda Mildred

[Elitalatu kemẽla 19]

Leo la Eunice osimbu ka va file

[Elitalatu kemẽla 20]

Okupisa konele yepĩli toke yondio konano: Ester, Mildred, Lilian, Eunice, Ruth. Kombuelo: Orlen, Ina, la Isia, kuenda Marvin, kunyamo wo 1950

[Elitalatu kemẽla 20]

George la Ruth Pappas kupange woku nyula akongelo, kunyamo wa 2001