Oku Liyaka Lovitangi Kua Pamisa Ekolelo Lietu Ku Yehova

ULANDU WA LOMBOLUIWA LA ADA DELLO STRITTO

Nda malusula oku soneha ocisonehua ceteke vokalivulu kange kovolandu. Ñuete 36 kanyamo, pole, nda pita olowola vivali oku soneha ocisonehua caco. Mekonda lie? Ina yange o lombolola esunga liaco.​—⁠Joel

AME kumue lulume wange, tua papatisiwa Ndolombangi via Yehova kunyamo wo 1968. Noke yoku cita omãla vavali va kuete uhayele, okuti David la Marc, ndeya oku cita omõla watatu o tukuiwa hati, Joel. Eye wa citiwa kunyamo wo 1973, osimbu handi ka tẽlisile olosãi viaco, kosipitali yolupale luo Binche, lua kala ocinãla ci soka 60 kolokilometulu lolupale luo Bruxelas kofeka yo Belgika. Eye wa citiwa loluselu kuenda wa kuatele lika 1,7 kg. Ame nda tunda kosipitali, pole, Joel wa sialako oco etimba liaye li pamepo kamue.

Noke yolosemana vimue, eci tua limbuka okuti omõletu lopo ka kasi oku ñuaima, ame lulume wange Luigi, tua enda laye kundotolo yetu usakuli womãla. Eci ndotolo a mãla oku konomuisa uhayele wa Joel, wa popia hati: “Nda sumua calua! Momo Joel o kuete uvei umue okuti va kota liaye ka va u kuete.” Vosi tuõha ñu. Vepuluvi liaco, nda limbuka okuti omõletu o kuete ocitangi cinene cuhayele. Noke ndotolo wa sapela lulume wange pokañunuñunu hati: “Omõlove o kuete uvei wo trisomy 21,” una wa kũlĩhĩwavo hati, síndrome de Down.a

Omo okuti ka tua sanjukilile leci ndotolo a tu sapuila, tua nõlapo oku ka sanda ondotolo yikuavo. Vokuenda kuowola, ndotolo wa kũlĩhisa lutate ocitangi ca Joel, pole, ka popele cimue. Ame la Luigi, ca kala ndu okuti otembo yaco yalua enene. Oku sulako, wa tu vanja sũi, kuenje wa popia hati: “Omõlene o ka sukila ekuatiso liene otembo yosi.” Noke londaka yimue yocikembe, wa popia hati: “Pole, Joel o ka kuata esanju, momo olonjali viaye viu sole calua!” Lesumuo lialua, nda yelula Joel, kuenje tua enda laye konjo. Otembo yaco, wa kuata olosemana ecelãla.

Olohongele Lupange Woku Kunda Via tu Pamisa

Akonomuiso akuavo a lingiwa kolosipitali, a lekisavo okuti utima wa Joel u kuete ocitangi kuenda ka ponduile oku kula. Omo utima waye unene calua, apuvi a sipatiwile kuenda ca lelukile oku kuatiwa lovovei akuavo. Eci Joel a kuata olosãi vikuãla, wa kuatiwa luvei wo pneumonia kuenje tua tiukila laye kosipitali. Ca tu sumuisile calua oku mola ndomo eye a kala oku tala ohali. Tua kuatele onjongole yoku kala kumue laye kuenda oku wangata, pole, vokuenda kuolosemana ekũi, ka ca tavele oku u kuata. Ame la Luigi, ka tua tẽlele oku linga cimue, nda ha ku u tala lika, loku likuata peka oku likutilila.

Vokuenda kuotembo yaco yovitangi, tua endaenda kolohongele kumue la David kuenda Marc, okuti umue wa kuata 6 kalima ukuavo 3. Kokuetu, oku kala Vonjango Yusoma, ca kala ndoku tatiwa la Yehova. Eci tu kala kumosi la vamanji Akristão, tu yeva okuti tua tuika ocitele cetu ku Yehova, kuenda tu kuata ombembua yovutima. (Osa. 55:​22) Ndaño muẽle olondotolo vina via kala oku tata Joel, via limbukavo okuti olohongele via tu kuatisa oku tula utima.

Nda pingailevo ku Yehova oco a nyĩhe ongusu yoku endaenda kupange woku kunda. Sia kaile konjo loku lila, pole, nda kuata onjongole yoku sapela la vakuetu kuenda oku va lomboluila esunga lieci nda siatela oku lembelekiwa lolohuminyo via Suku vioku nena oluali luokaliye, muna ka mu ka kala vali oku vela. Olonjanja viosi eci ngenda kupange woku kunda, ndi limbuka okuti Yehova wa tambulula olohutililo viange.

“Eci Ocikomo!”

Hesanjukuolio nda yeva eci nda tunda kosipitali la Joel oku enda konjo! Pole, keteke likuavo esanju lietu lia pongoloka esumuo. Oku vela kua Joel kua livokiya kuenje tua tiukila lonjanga kosipitali. Noke yoku kũlĩhisa uhayele waye, ndotolo wa tu sapuila hati: “Joel o kuete lika olosãi epandu vioku kala lomuenyo.” Eci pa pita olosãi vivali okuti otembo yaco Joel wa kuata olosãi ecelãla, olondaka via ndotolo via moleha ndu okuti viocili, momo oku vela kuaye kua livokiyile calua. Ndotolo umue wa tumãla letu yu wa popia hati: “Ci sumuisa calua. Ka tu kuete vali eci tu linga komõlene.” Noke wamisako hati: “Vepuluvi eli, omuenyo waye u kasi lika peka lia Yehova.”

Nda tiukila vohondo Joel a kala kosipitali. Ndaño lesumuo kuenda ekavo, nda nõlapo oku kala ponele yula waye. Vamanji valua akãi va kala kumue lame osimbu Luigi a kala oku tata omãla vetu vavali konjo. Pa pita osemana. Noke utima wa Joel wa kuata vali ocitangi. Lonjanga yalua olondotolo via lupukila kohondo yaye, pole, ka via tẽlele oku u kuatisa. Noke yakukutu amue, umue pokati kavo weya kokuange yu wa popia hati: “Kaliye ca pua . . . ” Nda fetika oku lila calua kuenje nda tunda vohondo yaco. Nda seteka oku likutilila ku Yehova, pole, sia kuatele olondaka vioku tukula evalo nda kala oku yeva. Eci pa pita 15 kakukutu, umue pokati kolondotolo wa tu sapuila hati: “Joel o kasi lomuenyo!” Eye wa ndi kuata vokuokuo kuenje hati: “Enju, citava oku u tala.” Eci nda iñila vohondo ya Joel nda mola okuti utima waye wa fetika vali oku talavaya! Esapulo liaco lia li sanduila vosipitali yosi. Olondotolo lovifumelu vieya oku u tala, kuenje via popia vati: “Eci Ocikomo!”

Eci a Tẽlisa Anyamo Akuãla, wa Fetika oku Linga Apongoloko

Vanyamo atete a Joel, olondotolo via enda oku tu sapuila okuti, “Joel te wo tati locisola calua.” Omo okuti tunde poku citiwa kua Joel, ame la Luigi tua mola ndomo Yehova a tu tata locisola, tua yonguilevo oku lekisa ocisola caco komõletu. Tua kuata apuluvi alua oku ci linga, momo ovina viosi a yonguile oku linga wa sukilile ekuatiso lietu.

Vokuenda kuanyamo aye epanduvali, tua liyaka lovitangi vimuamue. Eye wa enda oku vela calua oku upisa kosãi ya Mbalavipembe toke kosãi Yelombo, kuenda tua endaenda laye kosipitali. Votembo yaco, nda likolisilako oku tata omãla vetu David la Marc. Noke ovo va fetika oku kuatisa Joel oku linga apongoloko amue vomuenyo waye. Olondotolo via enda oku tu sapuila okuti Joel ka ponduile oku enda. Pole eteke limue eci a kuata anyamo akuãla, omõletu Marc wa popia hati: “A Joel enju, lekisa ku mãi okuti ove o tẽla oku enda!” Eci nda mola Joel yu, wa fetika oku enda, nda komõha calua! Tua yeva esanju lialua kuenje tua likutilila kumuamue oku eca olopandu ku Yehova lutima wosi. Eci Joel a fetika oku linga apongoloko akuavo komuenyo waye, tua enda oku u pandiya.

Oku u Pindisa Lovilongua Via Suku Tunde Vutila ca Nena Onima

Olonjanja vimue tua enda oku ambata Joel kolohongele Vonjango Yusoma. Oco tu u teyuile kotuvipuka tu koka uvei, tuo kapaile vokamangu kamue kalola ka kuete okapa yo pelastiku, okuti vokati o molẽha. Ndaño okuti wa enda oku tumãla vemẽhi liokapa yaco, wa solaile calua oku kala pokati ka vamanji vekongelo.

Vamanji, va tu kolisa locisola kuenda va tu kuatisa kovina vialua. Manji umue wa enda oku tu ivaluisa olondaka vi sangiwa kelivulu lia Isaya 59:​1, viti: “Tala, eka lia Yehova ka lia tepulukile okuti ka li tẽla oku popela, ndaño etui liaye ka lia sitikilue okuti ka li tẽla oku yeva.” Olondaka evi vielembeleko, via tu kuatisa oku kolela ku Yehova.

Osimbu Joel a kala oku kula, tuo kuatisa oku tiamisila utima waye koku vumba Yehova. Tua vangola laye ovina vialua via tiamẽla ku Yehova oco a kuate ukamba la Isiaye wo kilu. Tua lomba lomba ku Suku oco alikolisilo etu oku u pindisila volonumbi Viaye, a kuate onima yiwa.

Tua kuata esanju poku mola okuti Joel tunde vutila waye, wa solele calua oku sapuilako omanu ocili Cembembiliya. Osimbu opelasãu yaye ya kala oku kaya, eci a kuata 14 kanyamo nda yeva esanju eci Joel a ndi pula hati: “A mãi, ci tava okuti ngeca ku ndotolo elivulu Poderá Viver Para Sempre?” Eci pa pita anyamo amue, Joel weya oku pelaliwa vali. Tua simĩle okuti ka ka puluka kolofa. Osimbu ka pelaliwile, Joel wa eca ku ndotolo ukanda umue tua sonehela kumuamue. Vukanda waco, wa lombolola esunga lieci ka tavela oku tambula osonde. Ndotolo wo pulisa hati: “Ove o kuete hẽ ekolelo liaco?” Joel wa tambulula ndotolo lutõi hati: “Oco, nda ci kolela muẽle.” Tua kuata esanju lialua poku mola ekolelo omõletu a lekisa Kululiki waye kuenda utõi woku amamako oku U sanjuisa. Tua sanjukilavo ekuatiso tua tambula kovifumelu viosipitali.

Joel wa Kula Kespiritu

Eci Joel a tẽlisa 17 kanyamo wa papatisiwa ndocindekaise celitumbiko liaye ku Suku. Lia kala eteke lionjivaluko yinene! Oku mola ndomo Joel a kala oku kula kespiritu, ca tu sanjuisa calua. Tunde opo, ocisola a kuetele Yehova kuenda ombili yaye ka ya tepulukile. Eci Joel a li sanga lomanu o va sapuila hati: “Ocili oco omuenyo wange!”

Kesulilo liutila waye, Joel wa lilongisa oku tanga loku soneha. Eci ca sukilile elikolisilo liocili. Ondaka londaka a tẽlele oku soneha, kokuaye ca kala eyulo linene. Tunde opo, wa fetika oku tanga ocisonehua ceteke lelomboluilo liaco vokalivulu Konomuisa Ovisonehua Eteke Leteke. Noke wa fetika oku soneha ocisonehua vokalivulu kaye kovolandu, okuti cilo ovolandu aco, a linga elivulu limue linene!

Keteke liohongele, Joel o tu vetiya oku enda selo Konjango Yusoma momo o yongola oku yolela loku lama omanu vosi. Eye wa siata oku eca atambululo awa kuenda o lingainga ovindekaise kolohongele. Wa siatavo oku kuatisa koku talavaya languena kuenda oku linga ovopange akuavo. Olosemana viosi eci uhayele waye wecelela, enda letu kupange woku kunda. Kunyamo wo 2007, kua eciwa esapulo liokuti Joel wa linga oñuatisi yakulu vekongelo. Tua lolula asuẽlẽla esanju. Hesumũlũhokuolio lia tunda ku Yehova!

Yehova wa tu Kuatisa Calua

Kunyamo wo 1999, tua kuata vali ocitangi cikuavo. Ekãlu lietu lia litusula lekãlu likuavo lia endisiwa loholua yimue, kuenje ulume wange Luigi, wa lemehiwa calua. Eye wa tetiwa okulu kuenda wa linga olopelasãu vialua voluongo. Omo lioku kolela ku Yehova, tua limbuka okuti eye wa pamisa ukuenje waye. (Va Fil. 4:​13) Ndaño okuti Luigi wa lemãla, tua tiamisila utima wetu kovina viwa. Omo okuti ka tẽla vali oku talavaya, kaliye o kuete otembo yalua yoku kuatisa Joel. Omo liaco, ñuete otembo yalua yoku linga ovopange espiritu. Luigi wa siatavo oku kuatisa epata konepa yespiritu, kuenda vamanji vekongelo muna eye a talavaya ndusongui wakulu vekongelo.

Omo liovitangi vietu, tua siata oku pita otembo yalua kumosi lepata. Tua lilongisa oku lekisa esunguluko okuti ka tu kisika omunu lomunu vepata oku linga ovina ka tẽla. Eci tu yeva esumuo, tu likutilila ku Yehova. Tua sumua calua poku mola okuti David la Marc eci va kula kuenje va tunda konjo, va liwekapo oku vumba Yehova. Tu lavoka okuti eteke limue va ka sokolola oku tiuka ku Yehova.​—⁠Luka 15:​17-24.

Vokuenda kuanyamo alua, tua siata oku limbuka ekuatiso lia Yehova kuenda tua lilongisa oku kolela kokuaye eci tu liyaka lovitangi. Tua kuatisiwa calua lolondaka vi sangiwa kelivulu lia Isaya 41:​13, viokuti: “Ame Yehova, Suku yove, hu kuata peka liondio. Ame muẽle mopia love siti, Ku ka kuate usumba, hu kuatisa.” Oku kũlĩha okuti Yehova lalimue eteke a tu yanduluka, ci tu lembeleka calua. Ocili, oku liyaka lovitangi kua pamisa ekolelo lietu ku Yehova, Isietu wo kilu.

[Atosi pombuelo yamẽla]

[Olondaka vielitalatu kemẽla 17]

Joel la inaye, Ada

[Olondaka vielitalatu kemẽla 18]

Ada, Joel, kuenda Luigi

[Olondaka vielitalatu kemẽla 19]

Joel o sole oku yolela vamanji Vonjango Yusoma