Ono Yovipama Viohongele Ekalo Lietu Tuakristão Kuenda Oku Kunda

OSEMANA 4-10 YEVAMBI LINENE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 2 SAMUELE 18-19

“Barisilai Ongangu Yiwa Yesuluviko”

Utala Wondavululi, 15/7/2007 kem. 14 ocin. 5

Barisilai wa Kala Ulume Umue wa Kũlĩhĩle Ekalo Liaye

Ocili okuti, Daviti wa sukilile calua ekuatiso lia Barisilai. Eci ka ci lomboloka okuti, Soma wa yonguile lika oku tiuwiya ohenda poku eca kokuaye ovina vioketimba. Omo okuti Barisilai wa kala ohuasi ka sukilile ovina viaco. Citava okuti, Daviti wa sukilile ekuatiso liaye kelombe omo liovituwa viwa havio vi komõhisa ulume waco wa kuka a kuata. Oku kala kelombe otembo yosi, nda ca sanjuisa calua Barisilai kuenda nda co kuatisa oku kuata asumũlũho alua omo lioku linga ukamba la soma.

Utala Wondavululi, 15/7/2007 kem. 14 ocin. 7

Barisilai wa Kala Ulume Umue wa Kũlĩhĩle Ekalo Liaye

Esunga limue lieci Barisilai a nõlelapo onjila yaco, citava okuti momo lioku kuka kuenda ekambo lioku tẽlisa ovikele vimue. Eye wa liyeva okuti ka laikele oku kala komuenyo otembo yalua. (Osamo 90:10) Eye wa linga cosi oco a kuatise Daviti, pole, wa kũlĩhĩle ekalo liaye li tunda koku kuka. Ka ecelele okuti oluhimo lekalo liwa, vi u tateka oku vangula ocili kovina a tẽlele oku linga. Etepiso lia kala pokati ka Avisalome la Barisilai lieli liokuti, Barisilai wa lekisa umbombe.—Olosapo 11:2.

Utala Wondavululi, 15/7/2007 kem. 15 ocin. 1-2

Barisilai wa Kala Ulume Umue wa Kũlĩhĩle Ekalo Liaye

Ulandu wa Barisilai u situlula esilivilo lioku linga ovina lonjila ya pita pokati. Pole, ka ci lekisa okuti tu sukila oku likala ocikele cupange, ale pamue ka tu likolisilako vali oku ci tẽlisa, omo okuti tu yongola oku kuata omuenyo umue woku lipolapo ale omo lioku liyeva okuti ka tu tẽla oku tẽlisa ovikele. Suku o pondola oku tu sumũlũisa nda tua kolela kokuaye ndono yongusu kuenda olondunge.—Va Filipoi 4:13; Tiago 4:17; 1 Petulu 4:11.

Handi vali, tu sukila oku kũlĩha ciwa ekalo lietu. Ndeci, pamue manji umue o pesila ale otembo yalua koku tẽlisa ovikele viespiritu. Noke o limbuka okuti oku tava vali ovikele vikuavo, ci pondola oku kapa kohele ovikele vikuavo, ndeci oku kuatisa epata. Nda oco, anga hẽ nda ka lekisile umbombe lesuluviko poku likala oku tambula ovikele vikuavo?—Va Filipoi 4:5; 1 Timoteo 5:8.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Utala Wondavululi, 2020.04 kem. 30 ocin. 19

‘Amamako Oku Yoloka Toke Kesulilo’

¹⁹ Nda o kasi locitangi cimue culema kuenje o liyeva okuti kua kapiwileko, o pondola oku pamisiwa longangu ya Mefivosiete. (2 Sam. 4:4) Momo eye wa liyakavo locitangi culema kuenda Soma Daviti wo kuatelele ovisimĩlo ka via sungulukile. Pole, Mefivosiete ka lingile cimue cĩvi okuti o pita locitangi caco. Eye ka kuatele ocikumbiti, pole, wa tiamisilile utima kovina viwa via pita vomuenyo waye. Mefivosiete wa lekisa olopandu omo liohenda Daviti a lekisile kokuaye kosimbu. (2 Sam. 9:6-10) Eli olio esunga lieci okuti eci Daviti o kuatela ovisimĩlo ka via sungulukile, Mefivosiete ka ci kapeleko. Mefivosiete ka ecelele okuti akulueya a Daviti o sumuisa. Handi vali, ka kapele eko ku Yehova omo lieci Daviti o lingila. Mefivosiete wa tiamisila utima kueci a ponduile oku linga, oco a kuatise osoma ya nõliwa la Yehova. (2 Sam. 16:1-4; 19:24-30) Yehova wa tuma oku soneha ulandu wa Mefivosiete Vembimbiliya, oco u tu kuatise.—Va Rom. 15:4.

OSEMANA 11-17 YEVAMBI LINENE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 2 SAMUELE 20-21

“Yehova o Suku Yimue Yesunga”

erspicaz-1 kem. 1059 ocin. 1

Giveone

Vokuenda kuanyamo, va Giveone va amamako oku kala ndofeka, ndaño okuti Soma Saulu wa sokiyile oku va nyõla. Pole va Giveone, va kevelela lepandi okuti Yehova o situlula ekambo liaco liesunga. Eye wa ci linga poku koka onjala vokuenda kuanyamo atatu vusoma wa Daviti. Daviti poku kũlĩhĩsa Yehova, loku limbuka okuti mua kongelele eko liosonde, eye wa pulisa va Giveone oco a kũlĩhe eci ci sukiliwa oku lingiwa oco ku potoluiwe ocitangi caco. Va Giveone va tambulula lonjila ya sunguluka okuti, “vocitangi caco ka mua kongelele opalata ale ulu,” momo, ndomo ci lekisiwa Vocihandeleko, ka citava oku tambula ocisembi coku yovola omuenyo womondi. (Ate 35:30, 31) Va limbukavo okuti ka ca tavele oku ponda omunu nda ka kua tambuiwile omoko yaco. Pole, noke lia Daviti oku va puliliya ciwa, oco lika va pinga okuti va va ĩha omãla “epanduvali” va Saulu. Saulu kuenda vakuanjo yaye oku kuata eko, ci situlula okuti, ndaño Saulu eye wa songuila elinga liaco liumondi, citava okuti pamue, “omãla” vaye va pangavo onepa kelinga liaco. (2Sa 21:1-9) Lonjila ndeyi, ka ci lomboloka okuti omãla va fa omo liekandu liolonjali (Esn 24:16), pole mua kongelele oku tiuwila ekambo liesunga lia lingiwa, ndomo ci likuata locihandeleko cokuti, “omuenyo lomuenyo.”—Esn 19:21.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Utala Wondavululi, 15/1/2013 kem. 31 ocin. 14

Akulu Vekongelo—‘Va Talavaya Oco va Vokiye Esanju Lietu’

¹⁴ Omo okuti tuafendeli va Yehova, tua siata oku amamako lupange wetu woku kunda, ndaño okuti Satana kumue lomanu vaye va siata oku tu kokela ovitangi. Ndaño okuti vamue pokati ketu va siata oku liyaka lovitangi vialua, pole, omo lioku kolela ku Yehova, tu pondola oku yula ovitangi viaco, ndeci Daviti a linga, poku ponda “Goliata.” Omo okuti ovitangi violuali lulo via livokiya calua, pamue tu kava, kuenda ka tu kuata vali utõi. Olonjanja vimue, ka tu kuata utõi omo liovitangi vina okuti, ca leluka oku vi yula. Pole, ci tava okuti ukulu umue wekongelo o tu ĩha ekuatiso votembo ya sunguluka, oco tu amameko oku vumba Suku lesanju. Manji umue ukundi wotembo yosi o kuete ci pitahãla 60 kanyamo wa popia hati: “Olonjanja vimue nda siata oku yeva ekavo, kuenje, si kuata vali ongusu yoku enda kupange woku kunda. Eci ukulu umue wekongelo a limbuka okuti sia kuatele vali ongusu, weya ponele yange. Noke, wa pamisa ekolelo liange lovolandu amue Embimbiliya. Nda kapako olonumbi viaco, kuenje, via ndi kuatisa calua.” Eye wa amisako lulandu waye hati: “Ndeca olopandu kakulu vekongelo va limbuka ocitangi cange, kuenje, va nyĩha ekuatiso ndi sukila!” Tu sanjuka calua omo lioku limbuka okuti, akulu vekongelo va siata oku tu kuatisa locisola, ndeci Avisiai a linga ‘poku kuatisa Daviti.’

OSEMANA 18-24 YEVAMBI LINENE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 2 SAMUELE 22

“Kolela Kekuatiso Lia Yehova”

Kuata Ukamba, Kem. 19 ocin. 11

Anga hẽ ci Tava Muẽle Oku Kuata ‘Ukamba Wocili la Suku?’

¹¹ Ocina cimue oku tanga okuti Suku ‘‘unene waye wa piãla.’’ (Isaya 40:26) Cikuavo oku tanga ndomo eye a yovola va Isareli Vokalunga Kakusuka, kuenda ndomo a va tekula vekalasoko vokuenda kueci ci soka 40 kanyamo. Handi vali, sokolola ndomo akimba ovava a litepa pokati. Seteka oku sokolola ndomo epata lia Isareli li soka 3.000.000 komanu va endela posi yakukuta, okuti ovava a litepa volomunda vivali vinene, nẽle la nẽle. (Etundilo 14:21; 15:8) Ove o pondola oku sokolola ndomo Suku a va tata vekalasoko, ndomo eye a linga eliangiliyo liokuti vesenje mu tunda ovava, kuenda oku lokisa kilu lieve okulia kumue kuamolehẽle ndombuto yi yela. (Etundilo 16:31; Atendelo 20:11) Yehova ka lisituluile ño okuti o kuete unene, pole lunene waco eye wa siatavo oku kuatisa lawo omanu vaye. Ka ci tu kuatisa hẽ oku kũlĩha okuti olohutililo vietu vienda ku Suku umue ukuonene okuti ‘‘eye ocikolo cetu haeye ongusu yetu, oñuatisi, okuti kohali o moleha lombili?’’—Osamo 46:1.

Utala Wondavululi, 1/6/2010 kem. 26 ocin. 4-6 kelimi Lioputu

“O Lekisa Ocisola ka ci Pongoloka”

Tu kũlĩhĩsi lutate olondaka via Daviti. Kelimi lio Heveru, ondaka “o lekisa ocisola ka ci pongoloka,” yi pongoluiwavo okuti, “o lekisa ohenda.” Ocisola ka ci pongoloka ca kunamẽla kocisola. Omo lioku vetiyiwa locisola, Yehova o kakatela ku una o lekisa ocisola ka ci pongoloka.

Limbukavo okuti, ocisola ka ci pongoloka hacisimĩlo cimueko ño, pole ocituwa cimue ci kuete ongusu, ka ca honguele. Ndomo Daviti a ci limbuka, Yehova o lekisa ocisola ka ci pongoloka. Kotembo yovitangi, Yehova wa lekisa ohenda yaye poku teyuila osoma eyi ukuekolelo loku eca kokuaye olonumbi. Daviti omo liolopandu, wa limbuka okuti Yehova wo yovola “peka liovanyãli vaye vosi.”—2 Samuele 22:1.

Nye tua lilongisila kolondaka via Daviti? Yehova hukuatatahãiko kuenda ka pongoloka. (Tiago 1:17) Eye o kakatele kolonumbi viaye kuenda olonjanja viosi o tẽlisa olohuminyo viaye. Kosamo yikuavo, Daviti wa soneha ndoco: “Yehova . . . ka ka yanduluka vana vo kolela.”—Osamo 37:28.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Utala Wondavululi, 15/11/2012 kem. 17 ocin. 7

Kuata Ocituwa Coku Likapa Kutito

⁷ Ongangu ya Yehova Suku yoku lekisa umbombe ya kuatisa calua Davi. Kuenje, wa imbila ocisungo Yehova hati: “Wa nyĩha ociyepelo coku ndi yovola. Umbombe wove wa ndi kuatisa calua.” (2 Sam. 22:36, NW) Daviti wa kũlĩhĩle okuti, wa tẽla oku linga ovopange alua ko Isareli, omo liumbombe wa Yehova, kuenda ekuatiso a tambula kokuaye. (Osa. 113:5-7) Nye ci popiwa catiamẽla kokuetu? Ovituwa viwa lovoloño, kuenda ovikele vikuavo tu kuete, ka ‘tua vi tambuile’ hẽ ku Yehova? (1 Va Kor. 4:7) Omunu o likapa kutito ‘eye wa velapo,’ momo o kuete esilivilo ku Yehova. (Luka 9:48) Tu konomuisi ulandu waco.

OSEMANA 25-31 YEVAMBI LINENE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 2 SAMUELE 23-24

“O Kasi hẽ Oku Likolisilako Oku Eca Ocilumba Cimue?”

Perspicaz-1 kem. 177

Arawuna

Citava okuti, Arawuna wa eca ocitumãlo caco lovinyama kuenda avaya oku eca ocilumba okuti ka pingi lacimue, pole Daviti wo livondela oco a fete ondando yimue. Ulandu u sangiwa kelivulu lia 2 Samuele 24:24 u lekisa okuti Daviti wa landa ocimbandi kuenda ovinyama londando 50 kolosiekele viopalata, okuti ci soka ($110). Pole ulandu u sangiwa kelivulu 1 Liasapulo 21:25, u lombolola okuti Daviti wa feta 600 kolosiekele viopalata (c. $77,000) kocitumãlo caco. Usonehi welivulu liavali lia Samuele wa tukula lika catiamẽla koku landa, ndomo ci li kuata locitumãlo patungiwila utala kuenda lovikuata vioku eca ocilumba. Omo liaco, citava okuti ondando yoku landa eye a tukula yi tiamisiwila lika kovina viaco. Handi vali, usonehi welivulu Liatete Liasapulo, wa tiamisila ulandu waco konembele yeya oku tungiwa pocitumãlo caco kuenje wa tiamisilavo oku landa kuaco kupange woku tunga. (1As 22:1-6; 2As 3:1) Omo okuti onepa yonembele ya luile calua, citava okuti 600 yolosiekele viopalata yi tiamisiwila koku landa onepa yaco, okuti ka yi tiamisiwila lika kocitumãlo cina Daviti a tungila utala.

Utala Wondavululi, 15/1/2012 kem. 18 ocin. 8

Lilongisa Ovina Via Tiamẽla ‘Kukũlĩhĩso Wocili’

⁸ Nda u Isareli umue eca ku Yehova lutima wosi ocilumba coku pia elisi, o nõla ocinyama cina ka ci kuete etondelo oco ci taviwe laye. Omunu waco o sanjuka calua omo lioku eca ku Yehova ocilumba ca velapo. Koloneke vilo, Akristão ka va siatele oku eca ovilumba viovinyama vina via kisikiwile Vocihandeleko ca eciwile ku Mose. Pole, va pesila otembo longusu yavo koku vumba Yehova kuenda va eca ovina va kuete. Upostolo Paulu wa tukula ‘ocilumba cesivayo,’ ca tiamẽla kelavoko Liakristão okuti, va siata oku ‘linga eci ciwa, poku liavela’ ovina vi sanjuisa Suku. (Hev 13:15, 16) Ovituwa afendeli va Yehova va siata oku lekisa poku linga ovopange aco, vi situlula ndomo va sanjukila ovina viosi Suku a va ĩha. Omo liaco, onjongole Yakristão yoku linga upange ukola koloneke vilo, yi kuete elitokeko lovilumba via enda oku eciwa la va Isareli kosimbu.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Utala Wondavululi, 1/7/2005 kem. 11 ocin. 5

Atosi Avelapo Velivulu Liavali Lia Samuele

23:15-17. Daviti wa kũlĩhĩle ocihandeleko ca Suku catiamẽla koku sumbila osonde kuenda omuenyo. Omo liaco, wa yuvula oku linga ovina vi lekisa etombo kocihandeleko caco. Etu tu sukilavo oku sumbila ovihandeleko via Yehova.

OSEMANA 1-7 YENYENYE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 1 OLOSOMA 1-2

“O Kasi hẽ Oku Lilongisila Kakulueya Ove?”

Perspicaz-2 kem. 914 ocin. 1

Salomone

Poku yeva ocisikilo ci tunda ko Gihone, okuti ka ca kaile ocipãla, kuenda oku litetela kuowiñi hati: ‘Soma Salomone a kale hũ lomuenyo!’ Adoniya loloñame viaye va tila, omo liusumba kuenda ombuanja. Salomone wa eca ocindekaise combembua ca laikele oku kala vusoma waye poku likala oku tumbikiwa kocalo caye loku fetuluinya. Nda ombuanja yaco yamãleko, citava okuti Salomone nda wa fa. Adoniya wa tilila vohondo yi kola oku sanda eteyuilo, kuenje Salomone wa tuma oku ko upamo. Loku sapuila Adoniya okuti, amamako oku kala lomuenyo, pole o pondiwa lika nda wa sangiwa leko limue, kuenje Salomone wo tuma oco a ende konjo.—1Ol 1:41-53.

Perspicaz-1 kem. 53

Adoniya

Pole, noke lia Daviti oku fa, Adoniya wa vangula la Batisieva kuenda wo vetiya oco o ko livondeleko ku Salomone, oco o wĩhe Avisiage, ufeko umue ocifulumela haiye ekamba lia Daviti, oco a linge ukãi waye. Olondaka Adoniya a popia viokuti, “uviali wa sesamẽlele oku kala lame kuenda o Isareli yosi ya lavokaile okuti, ame ndi linga osoma” vi lekisa okuti eye wa kala oku sima okuti vo upa omoko yaye, ndaño wa limbukile okuti Suku eye o kasi oku endisa ulandu waco. (1Ol 2:13-21) Ndaño epingilo liaye citava okuti lia ku namẽlele konjongole yoku tambula onima yimue omo lioku pumba usoma, epingilo liaco lia situlula okuti ocipululu ca Adoniya ca kala oku amamako vokuaye. Momo, ndomo ca kala kosimbu kutundilo, akãi kuenda akama vosoma yimue te va linga akãi va kapiñala kasoma wa nõliwa. (Ci sokisa 2Sa 3:7; 16:21.) Salomone ka solele epingilo liaco lia lingiwa la inaye, kuenje wa handeleka oku ponda Adoniya, ocihandeleko cimue ca tẽlisiwa la Benaya.—1Ol 2:22-25.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Utala Wondavululi, 1/8/2005 kem. 30 ocin. 1

Atosi Avelapo Velivulu Liatete Liolosoma

2:37, 41-46. Tu sukila oku ivaluka okuti, omanu vosi va lueya ovihandeleko via Yehova, ka va puluka keyambulo. Omanu vana va nõlapo oku yapuka vonjila yi tuala komuenyo, va ka liyaka lovitangi vialua.—Mateo 7:14.

OSEMANA 8-14 YENYENYE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 1 OLOSOMA 3-4

“Esilivilo Liolondunge”

Utala Wondavululi, 15/12/2011 kem. 8 ocin. 4-6

Ove hẽ o Kuama Ongangu Yaye Yiwa, Ale Ovituwa Viaye Vĩvi?

⁴ Kefetikilo liuviali wa Salomone, Suku wa moleha konjoi yaye, kuenje, wo sapuila oco a linge epingilo limue. Omo okuti Salomone ka kũlĩhĩle ndomo a ponduile oku viala, wa pinga ku Suku olondunge. (Tanga 1 Olosoma 3:5-9.) Omo okuti, soma Salomone ka pingile ukuasi lekemãlo, pole wa pinga olondunge, Suku wa eca kokuaye ‘utima wolondunge loku loñoloha,’ kuenda ukuasi walua. (1 Olos. 3:10-14) Ndomo Yesu a ci popia, olondunge via Salomone, via komõhisile calua omanu okuti, eci nasoma yo ko Sieva a ci yeva, wa linga ungende wa lepa oco a ci limuĩle.—1 Olos. 10:1, 4-9.

⁵ Lomue pokati ketu o tambula olondunge locikomo. Soma Salomone wa popia hati: “Yehova eye ukuakueca olondunge” pole, wa lombolola okuti, tu sukila oku lekisa ovituwa ndevi via Suku. Embimbiliya li popia ndoco: ‘Vonguila etũi liove kolondunge, loku tiamisila utima wove kuloño, sandiliya ukũlĩhĩso, loku lipilikila uloño.’ Kũlĩhĩsa elitokeko liolondaka via tukuiwa vovinimbu evi, ndeci: “Sandiliya,” “lipilikila” kuenda “vanjiliya” olondunge. (Olosap. 2:1-6) Vosi yetu tu pondola oku kuata olondunge.

⁶ O sukila oku lipula ndoco: ‘Ame anga hẽ, nda siata oku kuama ongangu ya Salomone yoku sandiliya olondunge via Suku?’ Oku sakalala calua lovokuasi kua siata oku vetiya omanu oku sandiliya upange umue va feta olombongo vialua, ale oku nõlapo oku kuata elilongiso lia velapo. Nye ci popiwa catiamẽla koku tata epata? Anga hẽ, ovilinga viove vi lekisa okuti o kasi oku sandiliya ukuasi wo kilu lolondunge via Suku? Wa siata hẽ, oku linga apongoloko, kuenda o kuete ovimãho vi ku kuatisa oku vokiya olondunge? Oku kuata olondunge, ku kuete esilivilo lia velapo. Soma Salomone wa sonẽha ndoco: “O limbuka esunga locili kuenda eci ca sunguluka.”—Olosap. 2:9.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Utala Wondavululi, 1/2/1998 kem. 11 ocin. 15 kelimi Lioputu

Yehova o Suku Yimue Yovisila

¹⁵ Eci ovitumbulukila via Avirahama via sokiyiwa vapata ndomo ci likuata Locihandeleko, Yehova wa va sumũlũisa ndomo a ci li kuminyile ku kukululu yavo. Kunyamo 1473 O.Y., Yehosua kapiñala ka Mose, wa tuala va Isareli ko Kanana. Oku tepasaila ofeka kovikoti, ca tẽlisa ohuminyo ya Yehova yoku eca ofeka yaco kocitumbulukila ca Avirahama. Eci Isareli a enda oku lekisa ekolelo, Yehova wa enda oku tẽlisa ohuminyo yaye yoku va kuatisa oku yula ovanyãli vavo. Eci ca tẽlisiwa vali enene vokuenda kuviali wa Soma Daviti. Kotembo ya Salomone, omõla a Daviti, onepa yimue yatatu yocisila a lingile la Avirahama ya tẽlisiwile ale. “Va Yuda la va Isareli va luile calua ndeseke li kasi kohulo yokalunga; ovo va enda oku lia loku nyua kuenda oku sanjuka.”—1 Ol 4:20.

OSEMANA 15-21 YENYENYE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 1 OLOSOMA 5-6

“Tungi Lovaka Ene Kuenda Lovitima Viene”

Utala Wondavululi, 1/2/2011 kem. 15 kelimi Lioputu

Wa ci Kũlĩha?

Olosedru vio vo Levanone via kũlĩhĩwile calua omo lioku pama kuavio, eposo kuenda elemba liavio liwa, oku kongelamo oku kala otembo yalua okuti ka vi sekiwa. Omo liaco, eci onembele ya tungiwa, Salomone wa talavaya lovina via velapo. Koloneke vilo, ca supamo vovisenge violosedru via sitikile olomunda vio Levanone, o kavisenge katito.

Perspicaz-1 kem. 461

Olosedru

Poku talavaya losedru yaco mua kongelele upange walua wolonalavayi oco va tete oviti, oku vitutila toke ko Turo ale ko Sídono, kohulo yokalunga ko Mediterraneo, oku vikuta ndawato loku vimba volui oco vi ende toke ko Yopa. Noke oku vituta toke ko Yerusalãi. Upange umue Salomone a likunda la Hirama. (1Ol 5:6-18; 2As 2:3-10) Noke liovina viaco, upange wavaya wamamako, kuenje Salomone wa lingisa okuti ‘avaya osedru alua calua ndoviti viakuyu, omo liokulua kuavio’ vokuenda kuviali waye.—1Ol 10:27; ci sokisa Isa 9:9, 10.

Perspicaz-2 kem. 1092 ocin. 5

Onembele

Poku sokiya upange waco, Salomone wa kovonge 30.000 vialume va Isareli, loku va tuma ko Levanone vovimunga vi soka 10.000 vosãi okuti eci va tiuka, va kala konjo olosãi vivali. (1Ol 5:13, 14) Ocisoko ca vakuakuambata, wa kovonga 70.000 kalume “ovingendelei” via kala vofeka kuenda 80.000 ya vakuakuteta ovawe. (1Ol 5:15; 9:20, 21; 2As 2:2) Salomone wa nõla eci ci soka 550 kalume oco va linge va kalei kupange kuenda eci ci soka 3.300 ndoloñuatisi. (1Ol 5:16; 9:22, 23) Citava okuti pokati kalume vaco va soka 250 kalume vaco va kala va Isareli kuenda 3.600 va kala “ovingendelei” vo Isareli.—2As 2:17, 18.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Despertai! 5/12 kem. 17, okakasia

Embimbiliya—Elivulu Limue Liovitumasuku Via Suapo, Onepa 1

OTEMBO YA SUAPO

Ulandu wotembo ya suapo wa tukuiwa Vembimbiliya u sangiwa kelivulu 1 Liolosoma 6:1, ku lombolola otembo eci Soma Salomone a fetika oku tunga onembele ko Yerusalãi. Tu tangako ndoco: “Kunyamo 480 noke lia va Isareli oku tunda kofeka Yegito, kunyamo wakuãla wuviali wa Salomone ko Isareli kosãi ya Sivi (okuti kosãi yavali) eye wa fetika oku tunga onjo ya Yehova.”

Ulandu Wembimbiliya u lekisa okuti kunyamo 1034 O.Y., oco Salomone a tẽlisa anyamo akuãla kuviali waye. Oku tenda 479 kanyamo vocosi, ci tu tuala toke kunyamo 1513 O.Y., ndunyamo Wetundilo wa va Isareli.

OSEMANA 22-28 YENYENYE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 1 OLOSOMA 7

“Ceci tu Lilongisila Kolongunji Vivali”

Utala Wondavululi, 1/12/2013 kem. 12 ocin. 9

‘Volomunda Viayo O Fẽlamo Osipi’

Soma Salomone wa talavaya losipi yalua poku tunga onembele yo ko Yerusalãi. Onepa yalua yosipi yaco ya kala ya isiaye Daviti, yina o pile vofeka ya va Suria eci a yi yula kuyaki. (1 Asapulo 18:6-8) “Ociva cosipi” ya yenguluiwa, ale etasu linene muna ovitunda via enda oku li sukuila, ca kala lunene weci ci soka 66.000 kalitulu ovava, kuenda calemẽle eci ci soka 30 kolotonelada. (1 Olosoma 7:23-26, 44-46) Puvelo wonembele, pakala olongunji vivali vinene via pangiwa losipi. Upamo waco wa kala leci ci soka 7.5 kolosentimetulu, usovĩ waco wa kala leci ci soka 1.7 kolometulu, oku lepa kuayo 8 kolometulu, ovitue viaco via kuatele eci ci soka olometulu 2.2. (1 Olosoma 7:15, 16; 2 Asapulo 4:17) Eci ocindekaise cimue ci kuatisa oku kũlĩha etendelo liulu wa pesiwa poku tunga ovikuata vimue.

Perspicaz-1 kem. 370

Boasi, II

Onepa yo konano ya kala pokati kolongunji viosipi, via tungiwa kovaso yocivembele yonembele ya posoka ya Salomone, ya tukuiwile okuti Boasi, citava okuti ca lomboloka “Ongusu.” Ongunji ya kala konele yondio ya tukuiwile okuti, Yakini, yi lomboloka okuti [Yehova] “O Tumbika Loku Pamisa.” Omo liaco, oku kongela olonele viaco vivali loku tanga oku upisa kondio toke kepĩli, oku kongelamo o L, ceca ocisimĩlo cokuti: ‘[Yehova] o tumbika loku pamisa [onembele] longusu.’—1Ol 7:15-21; tala OMBALA.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Perspicaz-1 kem. 288

Oku Yua

Vana va enda oku fendela Yehova, va kisiwile oku liyelisa ketimba kuenda kovituwa. Eci ca limbukiwa kesokiyo lio tavernakulu kuenda noke kupange wonembele. Vepuluvi lioku wavekiwa, Ocitunda Cinene Arone lomãla vaye va yua osimbu ka va walele uwalo wutunda. (Etu 29:4-9; 40:12-15; Ovs 8:6, 7) Oco ovitunda vi sukule ovaka kuenda ovolu, via enda oku kapa ovava pombasiya yulu kocitali cotavernakulu kuenje noke vokalunga kutale ka kala ocipepi lonembele ya Salomone. (Etu 30:18-21; 40:30-32; 2As 4:2-6) Keteke lioku tuvika akandu, ocitunda ca enda oku yua olonjanja vivali. (Ovs 16:4, 23, 24) Vana va kuata ocikele coku ambata ocitupi cohombo ku Asasele, lovina via supa kovilumba viovinyama kuenda ongombe yi kusuka ya lumbiwa kosamua yocilombo, va sukilile oku yua loku sukula ovowalo avo osimbu ka va iñilile vocilombo.—Ovs 16:26-28; Ate 19:2-10.

OSEMANA 29 YENYENYE–4 YENYENYE LINENE

OVOKUASI A SANGIWA VONDAKA YA SUKU | 1 OLOSOMA 8

“Ohutililo Yumbombe Kuenda Yutima Wosi Salomone a Lingila Kovaso Yowiñi”

Utala Wondavululi, 15/11/2009 kem. 9 ocin. 9-10

Linga Olohutililo Via Sunguluka Vokuenda Kuelilongiso Liembimbiliya

⁹ Oco olohutililo vietu vi tambuluiwe, tu sukila oku vi linga lutima wosi. Eci onembele ya Yehova ya tumbikiwa ko Yerusalãi kunyamo wo 1026, Salomone wa linga ohutililo yimue lutima wosi ndomo ca sonehiwa kelivulu lia 1 Liolosoma kocipama 8. Noke yoku iñisa ocikasia covisila Vohondo yi Kola, Yehova Suku wa kapa elende vonembele, kuenje Salomone wa eca esivayo kokuaye.

¹⁰ Lilongisa olohutililo via Salomone, kuenda kapako olondaka viaco. Salomone wa kũlĩhĩle okuti, Yehova o lete ovina viosi vi kasi vovitima viomanu. (1 Olos. 8:38, 39) Olohutililo viaco vi lekisa okuti, ndaño omunu umue wa lueya, o pondola oku ‘tiuka ku Suku lutima waye wosi.’ Nda Akristão vocili va kuatiwa lunyãli umue, olohutililo viavo vi yeviwa lika la Yehova nda va tiamisila utima wavo kokuaye. (1 Olos. 8: 48, 58, 61) Omo liaco, o sukila oku linga olohutililo lutima wove wosi.

Utala Wondavululi, 15/1/1999 kem. 17 ocin. 7-8

Oku Tulika Ovaka Poku Likutilila

⁷ Ci kaile okuti tu likutilila kovaso yowiñi ale pokolika, ocina ca velapo oku ivaluka okuti tu sukila oku lekisa umbombe volohutililo vietu. (2 As 7:13, 14) Soma Salomone wa lekisa umbombe poku likutilila kovaso yowiñi poku tumbika onembele ya Yehova ko Yerusalãi. Salomone wa malusula oku tunga osapalalo ya velelepo koku posoka kilu lieve. Omo liaco, wa likutilila lumbombe poku popia hati: “Pole, anga hẽ Suku o ka tunga muẽle kilu lieve? Tala! Ovailu, ocili, ilu liovailu ku suimo; capiãla enene onjo eyi nda tunga!”—1 Olosoma 8:27.

⁸ Ndeci Salomone a linga, tu sukila oku lekisa umbombe eci tu likutilila kovaso yowiñi. Ndaño tu yuvula okuti ohutililo yaco yi tiamisiwila kokuetu, umbombe u limbukiwilavo kolondaka vietu. Olohutililo viumbombe ka vi limbukiwa poku tukula olondaka vialua. Ka vi vetiya omanu oku komõha una o kasi oku likutilila, pole, vi tiamisiwila ku yuna o yi yevelela. (Mateo 6:5) Tu lekisavo umbombe kovina tu popia vohutililo. Nda tua lekisa umbombe poku likutilila ka tu ka vangula lonjila yimue yi lekisa ndu okuti, tu kasi oku kisika Suku oku linga ovina ndomo tu yongola. Handi vali, tu pinga ku Yehova oco a linge ovina ndomo ci likuata locipango caye ci kola. Ukualosamo wa lekisa ongangu yiwa yoku likutilila poku popia hati: “A Yehova, tu linge ohenda, tu popele, tu ku pinga! A Yehova, linga ohenda tu ĩhe eyulo!—Osamo 118:25; Luka 18:9-14.

Ovina vi Sangiwa Vembimbiliya

Perspicaz-1 kem. 472 ocin. 10

Ovailu

Salomone utungi wonembele ko Yerusalãi, wa popia okuti, “ovailu, ocili, ilu liovailu,” Suku ka suimo. (1Ol 8:27) Ekalo lia Yehova ndululiki wovailu, lia pitahãla ovina viosi kuenda onduko yaye ya velapo okuti, olonduko viosi vikuavo vi sule. Ulamba waye u kasi kilu liongongo kuenda liovailu.” (Os 148:13) Yehova o pesalisa ovailu lonjila yimue ya leluka, ndeci omunu a pesalisa ocikuata cimue lovimuine oco okuti ocikuata ci kala pokati komuine womumba kuenda wo kanikenike. (Isa 40:12) Olondaka via Salomone, ka vi lomboloka okuti Suku ka kuete ocitumãlo cimue coku kala. Ka vi lombolokavo okuti eye o kasi kolonepa viosi. Ci limbukiwilavo kolondaka Salomone a popia via tiamẽla ku Yehova viokuti, “kocitumãlo cove o kasi, kovailu,” ci lomboloka okuti ovailu vekalo liespiritu.—1Ol 8:30, 39.