Nda Mõla Ndomo Upange Woku Kunda Wa Livokiya Ko Korea
Ulandu wa Lomboluiwa la Milton Hamilton
“Tua sumua calua poku u sapuili okuti, Ombiali yofeka yo Korea ka ya tavele uvangi wene woku kala olomisionaliu vofeka yavo. . . . Omo liaco, uka kala kofeka yo Japãu vokuenda kuotembo yimue.”
KESULILO liunyamo wo 1954, ame lukãi wange, tua tambula esapulo lia tukuiwa ndeti kefetikilo liocipama cilo lia tunda ko Brooklyn, kolupale luo Nova York. Kefetikilo liunyamo waco, tua pita kocisoko 23 Kosikola yo Gileada, ya lingiwila ko Nova York. Eci tua tambula ukanda waco, tua kala oku talavaya volupale luo Indianápolis, ko Índia.
Ukãi wange Liz (okuti wa tukuiwile hati, Liz Semock), wa kala ekamba liange tunde vutila eci tua tangela kosikola yavelapo. Tua li kuela kunyamo wo 1948. Ndaño wa solele upange wakundi votembo yosi, ka yonguile oku tunda ko Estados Unidos oco tuka talavaye kofeka yikuavo. Nye co kuatisa oku pongolola ovisimĩlo viaye?
Noke, wa tava oku enda lame kohongele ya vana va yongola oku enda Kosikola yo Gileada. Oyo, ya lingiwa kohongele yolofeka ko Nova York, Vocila co Yankee, kunyamo wo 1953. Noke liohongele yaco, tua tambula ovikanda vielaleko lioku enda kosikola yo Gileada. Kuenje, tua lalekiwa oku enda kosikola yaco ya fetika kosãi ya Kayovo yunyamo wo 1954.
Kesulilo liunyamo watatu luyaki wa pita kofeka yo Korea kunyamo wo 1953, tua tunda kofeka yaco lesumuo lialua. Ndomo ca lomboluiwa vukanda kefetikilo liocipama cilo, tete tua endele ko Japãu. Noke yoku endela vocimbaluku ci soka 20 koloneke, tua pitila ko Japãu kosãi ya Susu yunyamo wo 1955, kumue lolomisionaliu epandu via tumiwilevo ko Korea. Manji Lloyd Barry, okuti eye wa kala mitavaso yo Betele ko Japãu, wa tu sanga kowola 6 komẽle. Noke, tua endele konjo yolomisionaliu ko Yokohama. Keteke likuavo, tua endele kupange woku kunda.
Tua Iñila Vofeka yo Korea
Noke liotembo yimue, ombiali yo Korea, ya tava oku tu ĩha ukanda wuvangi woku iñila vofeka yavo. Keteke 7, kosãi Yelombo yunyamo wo 1955, ombalãu tua endela ya tunda ko Haneda ya vata Vocila Colombalãu ko Tokiu. Noke yolowola vitatu viungende, tua talama Vocila Colombalãu vo Seul, volupale luo Yoido. Tua tambuiwa leci ci soka 200 Kolombangi Via Yehova vio ko Korea. Eci tua li sanga lavo, vosi yetu tua lila omo liesanju. Otembo yaco, volupale luo Korea mua kala lika ci soka 1.000 Kolombangi Via Yehova. Ndaño tua tunda kolofeka via litepa, pole, tua lisoka lomanu vo kolofeka vio Kutundilo. Noke liotembo yimue, tua lilongisa ovituwa viavo. Omanu voko Korea va kuete elimi liavo kuenda ndomo li vanguiwa. Va kuetevo ocituwa cavo coku teleka okulia, eposo lietimba liavo, uwalo, onjila va kuama poku tunga olonjo, kuenda ovina vikuavo.
Ocitangi catete tua kuata, coku lilongisa elimi liavo. Ka tua kuatele alivulu voku lilongisa elimi lio Korea. Omo liaco, tua simĩle okuti, ka tuka tẽla oku vangula ciwa elimi lio Korea omo Liongelesi. Omunu o pondola lika oku vangula ciwa elimi lio Korea, nda wa lilongisa ciwa ololetala viaco.
Tua kuata ocitangi coku tukula ovina vimue. Eci tua kundila konjo yimue, manji Liz wa yonguile oku pula ukãi umue nda o kuete Embimbiliya. Pole, ukãi waco wa komoha, kuenje, wa kopile okasia yofuofuo. Momo olondaka manji Liz a popia hati, sungnyang, (vi lomboloka ofuofuo.) Pole, wa yonguile oku popia hati, sungkyunga, ci lomboloka okuti, “Embimbiliya.”
Noke liolosãi vimue, tua tambula ocikele coku kala konjo yolomisionaliu ko Pusã, kombuelo yolupale luo porto. Vokuenda kuosãi, tua enda oku feta olombongo violohondo vitatu. Ame lukãi wange tua kala volohondo vivali, pole, vamanji vavali vafeko va kala vohondo yimosi. Olohondo viaco ka via kuatele ovava kuenda oletelete. Omo okuti ovava a enda okuiya lika kuteke, tua sukilile oku pasuka selo oco tu yukise ovikuata. Omo liaco, vovava oku nyua, tua enda oku kapamo ovihemba ale oku a felula.
Tua liyakavo lovitangi vikuavo. Omo liekambo liolusu, ka ca tavele oku sukula uwalo wetu vomakina, kuenda ka ca tavele oku ngomala. Ohondo yoku teleka, ya kala yitito calua, kuenda tua enda oku teleka kofugãu yi kuete iko limosi. Noke, tua linga esokiyo liokuti, omunu lomunu pokati ketu, o kuata eteke liaye lioku teleka. Noke lianyamo atatu, ame lukãi wange Liz, tua kuatiwa luvei wombiliosa. Kuenje, olomisionaliu viosi via kuatiwile luvei waco. Osimbu ka tua kayele, tua liyaka lovitangi vikuavo.
Ekuatiso Lioku Yula Ovitangi
Ofeka yo Korea, ya kuata ovitangi viopulitika vokuenda kueci ci soka 35 kanyamo. Kua kala onepa yimue ka ya kuatele asualali okuti, ya tepele ofeka pokati. Onepa yaco ya kala locinala ci soka 55 kolokilometulu konano yo Seul okuti oyo Ombala yofeka yo Korea. Kunyamo wo 1971, tua nyuliwa la manji Frederick Franz, wa tundile ko Brooklyn. Noke, nda pita laye konepa yina ka ya kuatele asualali, kuna olohoka violo Nações Unidas via enda oku li sanga lolonumiwa violombiali vivali viofeka yaco.
Eci tua kala ko Korea, tua yuvula oku litenga vopulitika. (Yoa. 17:14) Omo lioku likala oku enda kuyaki, ci pitahãla 13.000 Kolombangi Via Yehova viofeka yo Korea, via kala vokayike ci soka 26 kanyamo. (2 Va Kor. 10:3, 4) Amalẽhe vosi alume va pita voseteko yaco, pole va pandikisa. Tua sumuile calua omo lioku kapa Kolombangi Via Yehova ondimbuki yokuti, “olongangala.” Pole, va kapiwa “ondimbukiso” yaco omo lioku yuvula oku litenga vopulitika.
Kunyamo wo 1944 eci kua pita Uyaki Wavali Voluali luosi, sia tavele oku enda kusualali. Kuenje nda kapiwa vokayike ko Estados Unidos vo Lewisburg, ko Pensilvânia, vokuenda kuanyamo avali lolosãi epandu. Ndaño vamanjetu ko Korea va pita lovitangi vialua vokayike, nda kũlĩhĩle ndomo amalẽhe Olombangi Via Yehova va pandikisa kovitangi viaco. Omo liaco, epandi liavo lia kuatisa valua oku limbuka okuti, etu tulomisionaliu tua kalavo oku liyaka lovitangi viaco vo Korea.—Isa. 2:4.
Tua Liyaka Locitangi Cimue
Voku yuvula oku litenga vopulitika, mua kongelele ocitangi cimue ca votuiwa kunyamo wo 1977. Asualali voko Korea, va tu lundila hati, tua vetiya amalẽhe oco ka vaka tave oku enda kuyaki. Omo liaco, ombiali ya nõlapo okuti, olomisionaliu viosi via tundile vofeka vokuenda kuotembo yimue, ka ci tava okuti, vi tiuka vali. Ocitangi caco ca fetika kunyamo wo 1977, toke wo 1987. Nda tua tundile vofeka yo Korea vokuenda kuotembo yaco, nda ka tua taviwile oku tiuka. Omo liaco, tua kala vofeka yavo vokuenda kuanyamo aco.
Olonjanja vialua, tua enda oku sapela lolomitavaso viombiali yofeka, loku va lomboluila esunga lieci ka tu tavela oku enda kusualali omo lioku kuama Kristu. Noke lianyamo ekũi, veya oku eca onumbi yokuti, lomue o kuete omoko yoku tu sakalaisa. Vokuenda kuanyamo aco, olomisionaliu vimue vieya oku tunda vofeka omo lioku vela. Pole, valua pokati ketu, tuamamako vofeka yaco, kuenda tua sanjukila upange tua linga.
Okupisa kunyamo wo 1980, usongui wo filiale yetu, vo lundila hati, wa siata oku vetiya amalẽhe akuenje oco ka vaka ende kusualali. Omo liaco, ombiali ya vilikiya omunu lomunu pokati ketu, oco va tu linge apulilo amue. Keteke 22, kosãi ya Susu yunyamo wo 1987, ovanyali ka va sangele esunga lioku tu pisa. Kuenje, ca kuatisa oku tepulula ovisimĩlo vĩvi va tu kuatelele.
Suku wa Sumũlũisa Upange Wetu
Kolupale luo Korea kua kala etateko liupange woku kunda vokuenda kuanyamo alua, omo lioku likala oku enda kusualali. Ka ca lelukile oku sanga ocitumãlo coku lingila olohongele vimbo ale viofeka. Omo liaco, Olombangi Via Yehova via tunga Onjango yolohongele vinene ko Pusã okuti, oyo ya kala onjango yatete kolofeka vio Kutundilo. Omo liaco, nda kuata epuluvi lioku linga ohundo yoku tumbika onjango yaco keteke 5 ya Kupupu yunyamo wo 1976. Kohongele yaco, kua kala eci ci soka 1.300 komanu.
Tunde kunyamo wo 1950, asualali va tunda ko Estados Unidos va siata oku tumiwa ko Korea. Noke yoku tiukila kofeka yavo, valua pokati kavo va siata oku linga Olombangi Via Yehova. Olonjanja vimue, tua siata oku tambula ovikanda viavo, kuenje tua sanjuka calua omo lioku va kuatisa oku kũlĩha Yehova.
Ukãi wange Liz wa fa keteke 26 kosãi Yenyenye Linene kunyamo wo 2006. Olofa viaye via ndi sumuisa calua. Eye wa enda oku tava ovikele viosi a tambula vokuenda kueci ci soka 51 kanyamo. Ndaño tua kisikiwa oku kala ko Korea, lalimue eteke a popele hati, o yongola oku tiukila kofeka yetu ko Estados Unidos!
Ndi kasi oku amamako oku vumba Yehova ko Betele yo Korea. Epata lio Betele lia livokiya calua, kuenje, cilo kuli eci ci soka 250 komanu. Nda sanjuka calua omo lioku tiamẽla Kocisoko Cakulu vo Betele.
Ndaño eci tua pitila ko Korea kua kala uhukũi, pole, cilo ofeka yaco yi kuete ovokuasi alua. Cilo, kuli eci ci soka 95.000 Kolombangi Via Yehova, kuenda valua pokati kavo va linga akundi vavelapo, osimbu okuti vakuavo akundi vasokamo. Eli olio esunga lieci nda sanjukilila oku kala kulo, kuenda oku mõla ndomo Olombangi Via Yehova vi kasi oku livokiya.
[Elitalatu kemẽla 24]
Ceci tua pitila ko Korea lolomisionaliu vikuavo
[Elitalatu kemẽla 24]
Tua Kala volupale luo Pusã
[Elitalatu kemẽla 25]
La Manji Franz kunyamo wo 1971, Konepa Yimue ka ya Kuatele Asualali
[Elitalatu kemẽla 26]
Lukãi wange Liz, osimbu ka file
[Elitalatu kemẽla 26]
O Betele yo Korea oku ndi kasi