August

Wọ riẹn iroro ọvo rọ sorọ Jihova vwo si edẹ rẹ ihwo re womarẹ eta rayen vwo djephia nẹ ayen djoshọ ji roro kpahen odẹ rọyen phiyọ “ọbe rẹ ẹkarophihọ” na? Eta rẹ avwanre dje obo rehẹ ubiudu avwanre phia. Jesu da ta: “Obo rẹ ohwo rori vwẹ evun ọye ọ ta phia vwẹ unu rọyen.” (Mt 12:34). Jihova guọnọre nẹ ihwo ri vwo ẹguọnọ rọyen vwo omavwerhovwẹn bẹdẹ vwẹ akpọ kpokpọ na. Oborẹ avwanre ta ota wan se djephia sẹ Jihova che rhiabọreyọ ẹga avwanre. (Jem 1:26) Ihwo evo ri vwo ẹguọnọ re Jihova-a ta eta gbagbagba je van. (2Ti 3:​1-5) Avwanre guọnọ vwẹrokere aye-en. Avwanre guọnọ vwẹ ujiri kẹ Ọghẹnẹ womarẹ ota rẹ avwanre. Ẹkẹvuọvo oma rẹ avwanre ghene sa vwerhen Jihova ọ da dianẹ eta rẹ avwanre ta vwẹ uyono yẹrẹ aghwoghwo pha dẹndẹn jẹ e ra ta kẹ ihwo rẹ orua vwẹ odjahọn pha gbagbagba?​—1Pi 3:7. w22.04 5 ¶4-5

Ọghẹnẹ phiro phihọ udu rẹ ighoro ihwe na kugbe eranvwe na rere ayen vwo ru iroro rọyen. E, Jihova yen che mu ẹgborho na vwọ reyọ eranvwe ọvwavware na, kọyen United Nations reyọ vwọso okugbe rẹ ẹga efian eje je ghwọrọ phrẹphrẹphrẹ tototo. (Ẹvw 18:​21-24) Die yen ọnana mudiaphiyọ kẹ avwanre? O fori nẹ a sẹro “omamọ rẹ egagọ ro jẹ ẹgua evwo vwẹ obaro rẹ Ọghẹnẹ rẹ avwanre.” (Jem 1:27) E jẹ avwanre vwẹ uphẹn kẹ iyono rẹ efian, erẹ refian, iruemu ri jodo jodo, kugbe uruemu rẹ orhan rehẹ Babilọn Rode nẹ i mu avwanre rọ-ọ! O fori nẹ e ji si ihwo efa orhọn nẹ ayen “vrẹn no rhe,” rere ayen sa vwọ vrabọ abe rẹ umwemwu rọyen vwẹ obaro rẹ Ọghẹnẹ.​—Ẹvw 18:4. w22.05 11 ¶17; 14 ¶18

E jẹ emiọvwọn gbẹn idjerhe sansan phiyọ ayen vwo yono emọ rayen kpahen Jihova ji gbikun rẹ erhuvwu rẹ oborẹ o ru kẹ ayen re. (Urh 6:​6, 7) Ọnana obo re ghanre mamọ ọ da dianẹ ọ dia ẹga ọvo yen ovwan ra-a, ọtiọyena wo rhe se ruẹ uyono rẹ emọ wẹn ọkieje vwẹ uwevwi-in. Oniọvo aye ọvo re se Christine da ta: “Mi ghwe vwo ọke rẹ me vwọ ta ota kpahen Jihova-a, ọtiọyena ke me reyọ kuphẹn kuphẹn ro rhiephiyọ eje vwo ru ọtiọyen.” Vwọba, ta omamọ rẹ eta kpahen ukoko ri Jihova ji te iniọvo na. Wọ vwẹ ekpako na guẹdjọ-ọ. Eta rẹ wọ ta kpahen ayen yin che djephia sẹ emọ wẹn che bru ayen ra siẹrẹ ayen da guọnọ ukẹcha ro fori. Toroba ufuoma rọhẹ uwevwin na. Vwẹ ọkieje vwo djephia nẹ wo vwo ẹguọnọ rẹ ọshare wẹn kugbe emọ wẹn. Ta ota vwẹ idjerhe re bọrọbọrọ vẹ ọghọ kpahen ọshare wẹn, wo ji yono emọ wẹn vwo ru ọtiọyen. Wo de ru ọtiọyen, kẹ wo che toroba ufuoma rọhẹ uwevwin na, kọ cha lọhọ emọ wẹn se vwo yono kpahen Jihova.​—Jem 3:18. w22.04 18 ¶10-11

Ovuẹ ri Jesu vwo rhe ihwo evo vwẹ ukoko rọhẹ Ẹfesọs djerephia nẹ ayen vwo erhiori ji chirakon vwọ ga Jihova dede nẹ ayen hirharoku ebẹnbẹn buebun. Dedena, ayen siobọnu ẹguọnọ rayen rẹsosuọ. O fori nẹ ayen rhoma rhivwin kpo oka rẹ ẹguọnọ rẹ ayen vwori jovwo, ọ rha dia ọtiọye-en ayen che fiabọ rẹ egu fiabọ rẹ emare. Eriyin ọ je hepha nonẹna, o fori nẹ a davwen e chirakon. E jẹ chirakon rẹ obo ri fori. Ọ dia ọdavwẹ rẹ oborẹ avwanre ruẹ ọvo yen Ọghẹnẹ vwori-i ji te oboresorọ avwanre vwo ruo. Ọ guọnọre nẹ e djephia nẹ ẹguọnọ okokodo vẹ ọdavwaro re vwo kpahọn yen mu avwanre vwọ ga, ọnana ghanre kẹ mamọ. (Isẹ 16:2; Mk 12:​29, 30) E ja vwẹ ẹro kpẹn ji gbẹrophiyotọ ọkieje. Obẹnbẹn rọhẹ ukoko rẹ ihwo ri Sadis fẹnẹre. Dede nẹ ayen vẹ Jihova ke vwo omamọ oyerinkugbe vwẹ obuko re, enẹna kẹ ayen rhi gbe kpuko vwẹ ẹga rẹ ayen vwọ kẹ Ọghẹnẹ. Jesu da vuẹ ayen nẹ ‘We vrẹ.’ (Ẹvw 3:​1-3) Vwọrẹ uyota, iruo avwanre cha sa chọrọ Jihova ẹro-o.​—Hib 6:10. w22.05 3 ¶6-7

Solomọn tare nẹ omavwerhovwẹn rẹ avwanre mrẹ vwo nẹ owian ọgangan cha ọyen “okẹ rẹ Ọghẹne.” (Agh 5:​18, 19) Solomọn vwo ẹruọ obo rọ ta. Kidie ọgbowian yen o ruẹ! Ọ bọn iwevwin, kọn ogba ri vain, tọn ẹtẹrhe ame kugbe ogba ro vwo koka koka rẹ emamọ rẹ irhe. Ọ je bọn irere buebun. (1Iv 9:19; Agh 2:​4-6) Ọyena ghini owian ọgangan, aphro herọ-ọ nẹ oma nabọ vwerhọn. Jẹ, ọ de ghwa hẹ owian na ọvo yen Solomọn vwẹroso nẹ ọ cha ghwa omavwerhovwẹn bro rhe-e. O ji ru erọnvwọn buebun vwo bicha ẹga ri Jihova. Kerẹ udje, ọyen vwẹrote ebanbọn rẹ uwevwin rẹ ẹga ri Jihova vwẹ ẹgbukpe ighwrẹn soso! (1Iv 6:38; 9:1) Solomọn vwo vwobọ vwẹ erọnvwọn sansan nu, ọ da rhe mrẹvughe nẹ obo re ma ghanre rẹ ohwo se ru, ọyen ọ vwọ reyọ akpeyeren rọyen vwọ ga Jihova. O de si: “Oba rẹ ota na ejobi, re nyori ọna. Djẹ oshọ rẹ Ọghẹnẹ, rere wọ yọnrọn irhi rọye; kidie ọnana ọye iruo ro te ohwo.”​—Agh 12:13. w22.05 22 ¶8

Baibol na vọnre vẹ idje rẹ ihwo rẹ Jihova reyọ vwo ghovwo. Ono vwẹ usun rayen wọ karophiyọ? Ọkiọvo, wọ karophiyọ Ovie Manasse. Orharhe ọshare yena ru umwemwu vwọso Jihova vwẹ idjerhe ebrabra. Ọ ga eghẹnẹ rẹ efian je riẹriẹ ihwo efa vwo ru ọtiọyen. O hwe emọ rọyen vwo ze izobo vwọ kẹ eghẹnẹ rẹ efian. Ọ tobọ ji mu ema rẹ eghẹnẹ rẹ efian phiyọ uwevwin rẹ ẹga ri Jihova. Baibol na ta kpahọn nẹ “o ru emu imiomiovwi buebu vwẹ obaro rẹ Ọrovwohwo, re kpaerọ ophu.” (2Ik 33:​2-7) Ẹkẹvuọvo, ọke rẹ Manasse vwo kurhẹriẹ vwo nẹ otọ rẹ evun rhe, Jihova de ghini vwo ghovwo. (2Ik 33:​12, 13) Ọkiọvo, wo ji roro kpahen Ovie Devid ro ru umwemwu ọgangan vwọso Jihova ọke ro vwo gbe igberadja ji hwe ohwo. Dedena, ọke rẹ Devid ghini vwo kurhẹriẹ je rhọnvwe imwemwu rọyen, Jihova de ji vwo ghovwo. (2Sa 12:​9, 10, 13, 14) Ofori nẹ e vwo imuẹro nẹ Jihova vwo owenvwe rọ vwọ reyọ vwo ghovwo avwanre. w22.06 3 ¶7

A vwọ yọnrọn iphiẹrophiyọ rẹ avwanre gan ghwa lọhọ ọkieje-e. Ofu se dje avwanre ra vwọ hẹrhẹ orugba rẹ ive rẹ Ọghẹnẹ. Ẹkẹvuọvo, ọ vwọ dianẹ Jihova herọ bẹdẹ na, obo ro kere ẹdẹ wan fẹnẹ ọ rẹ avwanre. (2Pi 3:​8, 9) O che ru ive rọyen eje gba vwẹ ọke ro fori, ẹkẹvuọvo, ọ sa dianẹ ọ dia ọke rẹ avwanre vwo vwẹ ẹwẹn yen o che vwo ruo-o. Die yen sa chọn avwanre uko vwọ sẹro iphiẹrophiyọ rẹ avwanre re vwo vwo erhiorin hẹrhẹ orugba rẹ ive Ọghẹnẹ na? (Jem 5:7) Sikẹrẹ Jihova rọ dia ohwo rọ kẹ avwanre iphiẹrophiyọ na. E se vwo vwo iphiẹrophiyọ, kẹ ofori nẹ e vwo esegbuyota nẹ Jihova herọ, nẹ “ọye re hwa osa kẹ ayen otu re guọnerọ.” (Hib 11:​1, 6) O de ghini mu avwanre ẹro dẹn nẹ Jihova yerẹn, kẹ avwanre je sa vwẹrosuọ nẹ o che ru ive rọyen eje gba. E se vwo ru iphiẹrophiyọ rẹ avwanre gan, ofori nẹ a nẹrhovwo rhe Jihova ji se Ota rọyen. Dede nẹ a cha sa mrẹ Jihova-a, jẹ e se sikẹrẹ. A sa ta ota kẹ vwẹ ẹrhovwo vẹ imuẹro nẹ ọ cha kerhọ kẹ avwanre.​—Jer 29:​11, 12 w22.10 26-27 ¶11-13

Vwẹro roro ẹdia nana. Job chidia iwurhie jẹ oma rọyen miavwọn gangan. (Job 2:8) Igbeyan rọyen vuẹrẹ nẹ orharhe ohwo yen o ruẹ, o ji vwo emu vuọvo ro ruẹ rẹ erhuvwu nẹ cha-a. Edavwini rọyen na da rhe họhọ oghwa rẹ ekpẹn vwọ kẹ, jẹ ọmiaovwẹ rẹ emọ rọyen ri ghwu vabọ je da vwẹ ubiudu. Ẹsosuọ, ọ da fọ gbiẹi. (Job 2:13) Ọ da dianẹ igbeyan ri Job roro nẹ ẹfọ rọ fọre na odjephia nẹ o chukoku Ọmemama rọyen, jẹ ayen gu efian. Ọmọke vwọ wan nu, Job da kpare uyovwin kpenu ni igbeyan rọyen, ọ da ta: “Rhiri bẹsiẹ mi vwo ghwu mi se ku ase mẹ fia-a.” (Job 27:5) Die yen chọn Job uko vwo mudiagan ji fiudugberi dede nẹ ọ dia ọmọrhiẹ oja yen ọ re re-e? Dedena, ọke rẹ ofu rẹ ẹdia rọ hepha vwọ tobọ dje mamọ, o ji phiẹrophiyọ nẹ Ọghẹnẹ che phioba phiyọ ojaẹriọ rọyen na. Ọ riẹnre nẹ ọyen da tobọ ghwu dede, Jihova je cha kpare ọyen nushi.​—Job 14:​13-15. w22.06 22 ¶9

Ọmemama rẹ akpọ vẹ odjuvwu kẹ avwanre okẹ ọghanghanre ọvo, rọ dia uphẹn rẹ ẹrhovwo. Di roro: Avwanre sa ta ẹwẹn rẹ avwanre eje vwọ kẹ Jihova kọke kọke vwẹ kephẹrẹ kephẹrẹ. Avwanre sa nẹrhovwo rhe vwẹ ehwa rẹ ọga yẹrẹ vwẹ uwodi dede, vẹ imuẹro nẹ Ọsẹ rẹ ẹguọnọ rẹ avwanre na che nyo avwanre. Avwanre vwẹ ẹro ọghanghanre vwọ nẹ okẹ nana. Ovie Devid vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni uphẹn rẹ ẹrhovwo. Ọ da so une rhe Jihova: “Jẹn e kere ẹrhovwo mẹ kerẹ insẹns vwẹ obaro wẹn.” (Un 141:​1, 2) Vwẹ ọke ri Devid, a nabọ frẹkotọ muegbe rẹ insẹns rẹ irherẹn na vwọba ga ẹga rẹ uyota. (Ey 30:​34, 35) Insẹns rẹ Devid djunute vwẹ etinẹ na djerephia nẹ ọ guọnọ nabọ frẹkotọ roro kpahen obo rọ cha ta vwẹ ẹrhovwo rọ cha nẹ vwo rhe Ọsẹ rọyen rọhẹ odjuvwu. Ọnana yen oborẹ avwanre je guọnọ ru. Kidie a guọnọre nẹ ẹrhovwọ rẹ avwanre vwerhen Jihova oma. w22.07 20 ¶1-2; 21 ¶4

Obọ ri Jihova yen osaẹhwa hepha. Jihova je kẹ avwanre uturhi re vwo ru orukeri-i. (Ro 12:​20, 21) Kidie nẹ avwanre gbare-e, jẹ ẹro rẹ avwanre vwo nẹ emu je fẹnẹ, avwanre che se brorhiẹn rọ gbare kirobo rẹ Jihova ruẹ-ẹ. (Hib 4:13) Ọkiọvo dede, ẹro rẹ avwanre vwo nẹ emu yẹrẹ oborẹ oma ruẹ avwanre sa nẹrhẹ ọ bẹn re vwo brorhiẹn rẹ abavo. Womarẹ ẹwẹn ọfuanfon ri Jihova, Jems de si: “Ophu vẹ ota ọbrabra rẹ ohwo rẹ akpọ cha fobọ shephiyọ uruemu esiri rẹ Ọghẹnẹ guọnọre-e.” (Jem 1:20) O mu avwanre ẹro dẹn nẹ Jihova ru obo re gbare ji brorhiẹn abavo. Evwoghovwo djephia nẹ avwanre vwẹroso orhiẹn-abavo ri Jihova. A da yanjẹ emu eje vwo vwẹ obọ ri Jihova, jẹ avwanre djephia nẹ a vwẹroso Jihova nẹ o che phi oba phiyọ kemu kemu rẹ umwemwu hwarhiẹ rhe. Vwẹ akpọ kpokpọ ro ve phiyọ na, “a gbe karophihọ . . . eyẹ iroro gbe” kọn kpo erọnvwọn ebrabra re phia wan re-e.​—Aiz 65:17. w22.06 10-11 ¶11-12

Utuoma nana eje rẹ avwanre rhiẹromrẹ na, ọyen odjephia nẹ avwanre vwo ẹroesiri ri Jihova. (Mt 5:​11, 12) Idẹbono yehẹ obuko rẹ ẹvwọsuọ nana eje. Ẹkẹvuọvo, o vwo ẹgba te Jesu-u! Fikirẹ ukẹcha ri Jesu, ihwo rẹ ẹgborho na eje ki se nyo iyẹnrẹn esiri na. Jẹ a mrẹ oboresorọ ọnana vwo mu avwanre ẹro. Kerẹ ighwoghwota rẹ Uvie na, egbabọse ọfa rẹ avwanre vwori yen ephẹrẹ rẹ ihwo efa jẹ re fẹnẹ ọ rẹ avwanre. Vwẹ ẹvwọphia ra vwọ kẹ ọyinkọn Jọn, Jesu tarọ phiyotọ nẹ vwẹ ọke rẹ avwanre na, iyẹnrẹn esiri na che phi egbabọse yena kparobọ. (Ẹvw 14:​6, 7) Vwẹ idjerhe vọ? Avwanre rhie uphẹn phiyọ vwọ kẹ ihwo buebun rere ayen se vwo nyo ovuẹ rẹ Uvie na. Nonẹna, ihwo buebun vwẹ akpọneje se se ẹbe rẹ avwanre ra fan nẹ Baibol rhe vwẹ jw.org kidie ọ herọ vwẹ ephẹrẹ re vrẹ 1,000! Ẹko Rọvwẹrote na rhọnvwere nẹ a fan ọbe rẹ Vwo Omavwerhovwẹn Bẹdẹ! rọ dia ọbe kiriguo re vwo ruiruo rẹ odibo egbe na vwo kpo ephẹrẹ re vrẹ 700! w22.07 9 ¶6-7

Jesu dje erorokẹ phia vwọ kẹ ihwo. Ọyinkọn Matiu de si: “Ọke rọ vwọ mrẹ otu buebu na, ẹro da dọn, fikiridie ayen da hra ke ro ẹnwan kerẹ igegede ri vwo osu-un.” (Mt 9:36) Mavọ yen oma ruẹ Jihova? Jesu da ta: “Ọ dia ẹguọnọ rẹ Ọsẹ rẹ ovwan rọ hẹ obo odjuvwu rere ọvo rẹ imitete na ghwru-u.” (Mt 18:14) Mavọ yen ọ vwerhen oma te ra vwọ riẹn nẹ Jihova vwo ẹguọnọ rẹ avwanre! E vwo vughe Jesu phiyọ ye, ẹguọnọ re vwo kpahen Jihova jo kodophiyọ. Wo che vwo ẹguọnọ ri Jihova phiyọ je yan obaro siẹrẹ wọ da vwẹ iniọvo ri yerin tedje vwẹ ukoko na vwo mu igbeyan. Vwo oniso rẹ oborẹ oma vwerhen ayen wan. Ayen viẹ idiekpọvwẹ kpahen orhiẹn rẹ ayen bruru rẹ ayen vwọ ga Jihova-a. Nọ ayen kpahen erọnvwọn evo rẹ ayen rhiẹromrẹ vwẹ ẹga ri Jihova re. Wọ sa nokpẹn rẹ uchebro mie ayen ọke wọ da guọnọ brorhiẹn ọghanghanre. Karophiyọ nẹ “asan rẹ evwiroro vẹ ibruche epha ihwo rọye she-e.” w22.08 3 ¶6-7

Dohwo vẹ ọdavwini rọyen yen che hirharoku. Jẹ, Jihova cha yanjẹ avwanre vwo-o. Kerẹ ọsẹ ro vwo ẹguọnọ, ọ cha vwẹrote avwanre ọkieje. Ọ vẹ avwanre herọ, o muegbe ro vwo nyo oyare rẹ avwanre vwọ kẹ ukẹcha ji bicha avwanre. (Aiz 43:2) O mu avwanre ẹro nẹ e se yerin ghene edavwini kidie ọ kẹ avwanre erọnvwọn eje ra ghene guọnọ re se vwo chirakon. Ọ kẹ avwanre okẹ rẹ ẹrhovwo, Baibol na, evuẹ ri Baibol ra vwọphia vwẹ idjerhe sansan, kugbe iniọvo rẹ akpọeje ri biẹcha avwanre vwẹ ọke ọgangan. Mavọ yen ọ vwerhoma te re vwo vwo Ọsẹ vwẹ odjuvwu rọ vwẹrote avwanre! “Udu rẹ avwanre ghọghọ vwẹ oma rọye.” (Un 33:21) Avwanre se djephia nẹ e vwo ọdavwaro kpahen ẹroevwote ri Jihova, siẹrẹ a da reyọ erọnvwọn sansan rọ vwọ kẹ avwanre na vwo ruiruo vọnvọn. Avwanre je cha davwẹngba rere a sa vwọ dia otọ rẹ ẹroevwote rẹ Ọghẹnẹ. Eriyina, avwanre da vwẹ ọkieje vwo nyo upho ri Jihova ji ru obo ri je, kọ cha vwẹrote avwanre bẹdẹ bẹdẹ! w22.08 13 ¶15-16

Ihwo buebun rioja nonẹna kidie oshọ ra vwọ vwẹroso ohwo mu ayen. Ayen tobọ riẹn ohwo rayen sa vwẹroso-o. Ayen ghwe vwo imuẹro sẹ ihwo ri suẹn, egberianriẹn, vẹ ineki ride rẹ ayen muọghọ kẹ na ghini vwo ọdavwẹ raye-en. Vwọba, ayen ji muọghọ kẹ ilori rẹ ẹga ri se oma rayen Inenikristi-i. Ọtiọyena ayen rha vwẹroso Baibol rọ dia ọbe rẹ ilori rẹ ẹga tanẹ ayen muọghọ kẹ na-a. Idibo ri Jihova eje vwo imuẹro nẹ ọ yehẹ “Ọghẹnẹ rẹ uyota” na, nẹ ọkieje yen o vwo ru obo ri me yovwin kẹ avwanre. (Un 31:5; Aiz 48:17) Avwanre riẹnre nẹ a sa vwẹroso obo ri Baibol na tare. Avwanre rhọnvwe phiyọ oborẹ ohwo ọvo ro yono Baibol kodo tare nẹ: “A mrẹ ofian vuọvo yẹrẹ ota rẹ Ọghẹnẹ tare ro shefia vwẹ Baibol na-a. Ihwo rẹ Ọghẹnẹ sa vwẹroso obo rọ tare kidie ayen vwẹroso Ọghẹnẹ rọ tarọ na.” w23.01 2 ¶1-2

A bọn iniọvo rẹ avwanre gan siẹrẹ a da kpuriẹnphiyọ esegbuyota rẹ ayen vwo kpahen Jihova. O vwo ihwo evo rẹ ihwo re dia Inenikristi-i reyọ vwọ jehwẹ. O vwo efa ri nene ega vẹ iroro echọchọ muabọ. Efa je herọ re hẹrhẹ ẹdẹ rẹ eyeren nana che vwo vwoba. Ẹdia nana re djunute na sa davwen esegbuyota rẹ Inenikristi ni nonẹna. Iniọvo rehẹ ukoko rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ ji hirharoku ọkpọ rẹ egbabọse ọtiọyena. Ọyinkọn Pọl reyọ Isiesi Ọfuanfon na vwọ bọn esegbuyota rẹ iniọvo rọyen gan. Kerẹ udje, ọ sa dianẹ Inenikristi re dia ihwo rẹ Ju vwẹ ọke yena riẹn oborẹ ayen cha kpahen vwọ kẹ ihwo rẹ orua rayen re dia Inenikristi-i, re tanẹ ẹga rẹ ihwo ri Ju yovwin nọ ẹga rẹ Inenikristi. Aphro herọ-ọ nẹ ileta rẹ Pọl si rhe Inenikristi ri Hibru ghene bọn ayen gan. (Hib 1:​5, 6; 2:​2, 3; 9:​24, 25) Odjefiotọ rọ vwọphia vwẹ ileta na sa cha ayen uko vwọ chochọn rẹ oma rayen siẹrẹ ihwo rẹ orua yẹrẹ ihwo efa da vwosua esegbuyota rayen. w22.08 23-24 ¶12-14

Ihwo rehẹ akpọ rẹ Eshu na riẹn ohwo rẹ ayen sa vwẹroso-o. Ọkieje yen ofu rẹ uruemu rẹ ineki, ihwo ri suẹn kugbe ilori rẹ ẹga vwo dje ayen. Buebun rẹ ihwo ji no nẹ ayen cha sa vwẹroso igbeyan, ihwo rẹ orua, tobọ ji te ihwo re vẹ ayen gba dia asan ọvo-o. Ofori nẹ ọnana gbe avwanre unu-u, kidie Baibol na mraro rọyen phiyotọ jovwo nẹ, “vwẹ oba rẹ ẹdẹ na . . . , ihwo . . . gbe cha guọnọ ẹfuọ-ọn, . . . miovwi odẹ rẹ ihwo, . . . ke shẹ ihwo.” Ọnana mudiaphiyọ nẹ ihwo ke cha vwẹrokere Eshu rọ dia ọghẹnẹ rẹ eyeren nana ra cha sa vwẹroso-o na. (2Ti 3:​1-4; 2Kọ 4:4) Ẹkẹvuọvo avwanre re dia Inenikristi riẹnre nẹ a sa vwẹroso Jihova karekare. Avwanre vwo imuẹro dẹn nẹ o vwo ẹguọnọ rẹ avwanre, ọ je cha vwẹ ọke vuọvo vwọ “sen” igbeyan rọye-en. (Un 9:10) A je sa vwẹroso Jesu kidie o ghwu kẹ avwanre. (1Pi 3:18) Ukẹcha rẹ Baibol na vwọ kẹ avwanre cha avwanre uko vwọ mrẹvughe nẹ Baibol na vwo odjekẹ ra sa vwẹroso.​—2Ti 3:​16, 17. w22.09 2 ¶1-2

Uvi rẹ omavwerhovwẹn ghwa dia ẹwẹn ri dọe ro rhe ohwo nonẹna ọ me rha va ohwo abọ oḍe rọ cha na-a. Ohwo se vwo uvi rẹ omavwerhovwẹn vwẹ ẹdẹ rẹ akpọ rọyen ejobi. Vwẹ idjerhe vọ? Jesu djisẹ rẹ obo re se vwo vwo uvi rẹ omavwerhovwẹn vwẹ ota rọ tare vwẹ enu rẹ ugbenu na: “Omavwerhovwẹn dia kẹ ihwo ri vwo ọdavwẹ rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ.” (Mt 5:3) Jesu riẹnre nẹ a ma ihworakpọ vẹ owenvwe ọgangan rẹ ayen vwọ riẹn je vwẹ ẹga kẹ ọmemama rayen Jihova Ọghẹnẹ. Ọ vwọ dianẹ Jihova ọyen “Ọghẹnẹ rẹ oma vwerhan na,” ihwo re vwẹ ẹga kẹ ji se vwo omavwerhovwẹn. (1Ti 1:11) Erọnvwọn eje che shephiyọ tavwen e ki se vwo uvi rẹ omavwerhovwẹn ra ta ota kpahan na? Ẹjo. Jesu ta ota ọvo vwẹ enu rẹ ugbenu nẹ, “ihwo ri muomahọ” se vwo omavwerhovwẹn. Jesu je tanẹ oma cha vwerhen “ihwo re muru ekueku fiki rẹ ọvwata.” (Mt 5:​4, 10, 11) Ọ dia Jesu yono avwanre nẹ erọnvwọn ejobi che shephiyọ tavwen e ki se vwo omavwerhovwẹ-ẹn, ẹkẹvuọvo e se vwo omavwerhovwẹn siẹrẹ e de se Baibol na ji siẹkẹrẹ Ọghẹnẹ phiyọ.​—Jem 4:8. w22.10 6 ¶1-3

Ọmrẹvughe cha chọn Onenikrist uko vwọ riẹn “ọke ra vwọ fọ, vẹ ọke ra vwọ ta ota.” (Agh 3:7) Ukperẹ e vwo mu eta ta, a da fọ gbiẹi yen me yovwin. Otọ rọyen, o vwo ọkievo ro vwo fo nẹ a vwọ fọ gbiẹi ukperẹ a vwọ ta ota. Roro kpahen udje nana. Ọke buebun yen e vwo durhie ọkpako ọvo rọ ga krẹ re kpo ukoko efa ra cha ayen uko vwọ rhuẹrẹ ebẹnbẹn rayen phiyọ. Ọkpako ọfa vwọ ta ota kpahan ọkpako yena, ọ da tanẹ: “Ọkieje yen ọ vwọ jomaotọ ro vwo jẹ eta rẹ odjahọn rẹ ikoko efa evwọ ba ota ta.” Fikirẹ aghwanre rẹ ọkpako nana, ekpako ichekọ vwẹ ukoko rọyen ki muọghọ kẹ. Ayen riẹnre nẹ ọ cha vuẹ ihwo efa kpahen eta rẹ odjahọn raye-en. A vwọ ta uyota ọyen uruemu ọfa rọ cha chọn avwanre uko vwọ dia ohwo ra sa vwẹroso. Avwanre vwẹrosua ohwo rọ ta uyota kidie a riẹnre nẹ o che ru ọtiọyen ọkieje.​—Ẹf 4:25; Hib 13:18. w22.09 12 ¶14-15

Ihwo buebun davwerhọn ọke rẹ aghwanre de “bunu vwẹ evun rẹ urhuvwu” na-a. (Isẹ 1:20) Kirobo rẹ Baibol na tare, ẹko rẹ ihwo erha yen siẹn aghwanre: “Ihwo ighẹnghẹn na,” “otu re jehwẹ” kugbe “ẹkpa” rẹ ihwo. (Isẹ 1:​22-25) “Ihwo ighẹnghẹn na” yen ihwo ri se kemu kemu rẹ ayen nyori gbuyota, eyen ihwo ra je fobọ phiẹn. (Isẹ 14:15) Kerẹ udje, roro kpahen iduduru rẹ ihwo rẹ ilori rẹ ẹga yẹrẹ ihwo rehẹ ẹdia rẹ usuon phiẹn ghwru re. O gbe ihwo buebun unu ọke rẹ ayen da riẹn nẹ ilori rẹ ẹga yẹrẹ ihwo rehẹ ẹdia usuon phiẹn ayen. Ẹkẹvuọvo, ihwo re djunute vwẹ Isẹ 1:22 brorhiẹn rẹ ayen vwọ dia ẹdia rẹ ughẹnghẹn rayen na kidie ọyen obo ri je ayen. (Jer 5:31) Ayen guọnọ yono kpahen oborẹ Baibol na tare yẹrẹ yeren akpọ nene iwan rọye-en. Vwọrẹ uyota, avwanre guọnọ vwẹrokere ihwo ri brorhiẹn rẹ ayen vwo ghẹ-ẹn!​—Isẹ 1:32; 27:12. w22.10 19 ¶5-7

Ukoko rẹ Ọghẹnẹ vwẹ odjekẹ vwọ kẹ avwanre re sa sẹro rẹ arhọ avwanre. Ọkieje yen a vwọ karophiyọ avwanre nẹ a vwẹ ukeri rẹ ifonu vẹ adrẹsi rẹ avwanre vwọ kẹ ekpako na rere ayen se vwo se avwanre ọke rẹ emu ri kpregede da vwomaphia. Ọkiọvo a je sa vwẹ odjekẹ vwọ kẹ avwanre kpahen asan ra djẹ ra, asan ra vwẹ oma da vẹ oborẹ erọnvwọn ra guọnọre se vwo te avwanre obọ yẹrẹ ọke kugbe obo ra sa vwọ vwẹ ukẹcha vwọ kẹ ihwo efa. E rhe nyẹme-e, e se phi arhọ avwanre kugbe ọ rẹ ekpako re vwẹrote avwanre na phiyọ ẹdia rẹ imuoshọ. (Hib 13:17) Iniọvo avwanre buebun ri vrẹn nẹ iwevwin rayen fikirẹ oghwọrọ ri kpregede, ofovwin yẹrẹ ozighi davwẹngba rayen eje vwo yerin ghene ẹdia kpokpọ rẹ ayen hepha na ji vwobọ vwẹ ẹga rẹ Jihova vọnvọn. Kerẹ Inenikristi ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ re hrabọ ro asan eje fikirẹ omukpahen, ayen muẹro phiyọ “ghwoghwo ota na” ọkieje. (Iru 8:4) Iruo aghwoghwo na chọn ayen uko vwọ tẹnrovi Uvie na ukperẹ ẹdia ọgangan rẹ ayen hepha. Ọnana da nẹrhẹ ayen sa sẹro rẹ aghọghọ vẹ ufuoma rayen. w22.12 19 ¶12-13

Jihova ni avwanre ohwo ọvuọvo ghanghanre. Tavwen Jesu ki ji iyinkọn rọyen kpo aghwoghwo, ọ chọn ayen uko rere oshọ rẹ ihwo re vwọsua vwo jẹ ayen e muo. (Mt 10:​29-31) Ọ reyọ ephran ihwo rẹ Izrẹl buebun vugheri re se igue vwo ru udje kẹ ayen. E ni ephran yena fiemu vwẹ ọke ri Jesu-u. Ẹkẹvuọvo ọ da vuẹ idibo rọyen: “Ọvuọvo sa va Ọghẹnẹ abọ she-e.” Ọ da je vwọba: “Ovwan ghare nọ igue na.” Jesu vwẹ imuẹro kẹ idibo rọyen nẹ Jihova ni ayen ohwo ọvuọvo ghanghanre, ọtiọyena o rhe vwo emu vuọvo rọ sorọ ayen vwọ djoshọ rẹ omukpahe-en. Ọke rẹ idibo ri Jesu de ghwoghwota vwẹ eko kugbe irere ayen da mrẹ igue re rhan, kẹ ayen karophiyọ eta ri Jesu na. Kọke kọke wọ da mrẹ ọmọphran rọ rhan, karophiyọ nẹ Jihova ni we ghanghanre kidie wọ “ghare nọ igue na.” Womarẹ ukẹcha rọyen, wo se fiudugberi hirharoku ẹvwọsuọ. w23.03 18 ¶12

Ọkiọvo, e hirharokuẹ ebẹnbẹn siẹrẹ iruo da va avwanre abọ yẹrẹ ihwo orua de muẹkpahan avwanre. E de chirakon rẹ ebẹnbẹn ọke grongron re, ọ sa nẹrhẹ ofu dje ohwo. Idẹbono sa reyọ uphẹn tiọyena vwo ruiruo rere e se vwo vwo ẹwẹn ivivẹ kpahen ẹguọnọ rẹ Jihova vwo kpahen avwanre. Idẹbono guọnọre nẹ avwanre roro nẹ Jihova yẹrẹ ukoko Rọyen yen sua ojaẹriọ kẹ avwanre. Oka rẹ orọnvwọn ọtiọyen je phia kẹ ihwo rẹ Izrẹl evo vwẹ Ijipt. Ẹsosuọ, ayen vwo imuẹro nẹ Jihova yen vwẹ Mosis vẹ Erọn vwo mu, rẹ ayen vwo si ayen nẹ eviẹn. (Ey 4:​29-31) Ẹkẹvuọvo, ọke vwọ yanran na, Fero de rhi ru akpeyeren rayen ganphiyọ, ọnana da nẹrhẹ ayen brenu nẹ Mosis vẹ Erọn yen so ebẹnbẹn na. (Ey 5:​19, 20) Ọ da ohwo mamọ nẹ, ayen vwẹ idibo rẹ Ọghẹnẹ re fuevun vwo guẹdjọ. Ọ da dianẹ wo hirharokuẹ ebẹnbẹn ọke grongron re, ta ọdavwẹ rọhẹ udu wẹn eje rhe Jihova vwẹ ẹrhovwo, wọ je yare ukẹcha mie. w22.11 15 ¶5-6

Jihova yen kẹ ohwo arhọ, o ji vwo ẹgba rọ vwọ rhọvwọn ihwo nushi. Ọ kẹ ọmraro Ilaija ẹgba rọ vwọ rhọvwọn ọmọ ayeuku rẹ Zarafẹt. (1Iv 17:​21-23) Ọke vwọ yanran na, womarẹ ukẹcha rẹ Ọghẹnẹ, ọmraro Ilaesha da je rhọvwọn ọmọ aye rẹ Shunẹm. (2Iv 4:​18-20, 34-37) Evrẹnushi yena vẹ efa re phiare na djerephia nẹ Jihova vwo ẹgba rọ vwọ rhọvwọn ihwo ri ghwuru nushi. Ọke rẹ Jesu vwọ hẹ otọrakpọ na, o djerephia nẹ Ọsẹ rọyen vwẹ ẹgba yena kẹ. (Jọ 11:​23-25, 43, 44) Asaọkiephana, Jesu hẹ odjuvwu re, a je kẹ “ogangan ejobi re hẹ odjuvwu vẹ akpọ.” Ọtiọyena, ko se ru ive yena gba rọ cha vwọ rhọvwọn “irivwi re hẹ evun rẹ ishi” vẹ uphẹn rẹ ayen vwọ dia bẹdẹ.​—Mt 28:18; Jọ 5:​25-29. w22.12 5 ¶10

Ayen da sen Izikiẹl, kọyen ayen sen Jihova. Eta re isese ri nonẹna vwẹ imuẹro kẹ Izikiẹl nẹ, ọ da tobọ dianẹ ihwo na senrọ, ọ dia ọyen o vwo mudiaphiyọ nẹ ọyen ọmraro ro jẹ uwan emuo-o. Jihova je vwẹ imuẹro kẹ Izikiẹl nẹ, ọke rẹ ẹdjọeguo ro ghwoghwori na de ruẹgba re, kẹ ayen cha “riẹn nẹ ọmraro je ohri rẹ ayen.” (Izi 2:5; 33:33) Aphro herọ-ọ nẹ eta rẹ uduephiophiyawọ yena kẹ Izikiẹl ẹgba ro se vwo ruiruo rẹ aghwoghwo rọyen na gba. Avwanre ji fiudugberẹ kidie a riẹnre nẹ Jihova yen ji avwanre re ghwoghwo. Jihova brọghọ phiyọ avwanre oma ro vwo se avwanre “iseri” rọyen. (Aiz 43:10) Ọyen okpuphẹn rode dẹn! Kirobo rẹ Jihova vuẹ Izikiẹl nẹ “wọ djẹ oshọ raye-en” ye, eriyin Jihova je vuẹ avwanre nẹ, “wọ djẹ oshọ-ọ.” (Izi 2:6) Diesorọ e vwo jẹ oshọ rẹ ihwo re vwọsua avwanre ẹdjẹ? Kidie kirobo rẹ Jihova ji Izikiẹl ye, ọtiọyen o ji ji avwanre, ọ je cha chọn avwanre uko.​—Aiz 44:8. w22.11 3-4 ¶4-5

Oma vwerhan avwanre kpahen ekpako vẹ idibo rowian rẹ avwanre vwori, re dia ihwo ra sa vwẹroso nonẹna. Iniọvo nana re fuevun na chọn avwanre uko vwo siẹkẹrẹ Jihova, avwanre je kpẹvwẹ Jihova fiki rayen! Kẹ idjerhe vọ yen e se vwo djephia nẹ avwanre ihwo ra sa vwẹroso? Avwanre vwo ẹguọnọ rẹ iniọvo rẹ avwanre, e ji vwo ọdavwẹ rayen. Ẹkẹvuọvo, ofori nẹ e ruo vwẹ idjerhe abavo ji muọghọ kẹ ẹdia rẹ odjahọn rayen. Ihwo evo vwẹ ohri rẹ Inenikristi rẹ ẹgbukpe ujorin rẹsosuọ “vwẹ oma ru otidia ohwarha re kare unu phihọ ota, eta ri fori-i kọye ayen muẹ ta.” (1Ti 5:13) Vwọrẹ uyota, avwanre guọnọ vwẹrokere aye-en. Ọkiọvo, ohwo sa vuẹ wẹ ota ro shekpahen oma rọyen vẹ ẹwẹn nẹ wọ cha vuẹ ohwo ọfa kpahọ-ọn. Kerẹ udje, oniọvo aye sa vuẹ avwanre kpahen ọga ọvo rọ mwa yẹrẹ ebẹnbẹn efa ro hirharokuẹ, ọ da vuẹ avwanre nẹ a vuẹ ohwo ọfa kpahọ-ọn. Ofori nẹ e ru nene oborẹ oniọvo na tare na. w22.09 10 ¶7-8

Ota rẹ Grik ra fan phiyọ wene “iroro rẹ udu rẹ ovwan phihọ ọkpokpọ” na, a je sa fan nẹ “ra vwọ rhuẹrẹ iroro rẹ ohwo.” Eriyina, ọ dia e vwo ru erọnvwọn evo ri yovwinrin vwẹ akpeyeren ọvo yen o ghwe mudiaphiyọ-ọ. Ẹkẹvuọvo, ofori nẹ a fuẹrẹn oka rẹ ohwo ra hepha vwẹ obevun ji ru ewene ra guọnọre rere e se vwo yerin mu iwan ri Jihova. E je rhe ruẹ ọtiọyen ọkieje. E de rhi ru avwanre phiyọ ihwo re gbare, kemu kemu rẹ avwanre ruẹ, ke sa dia obo re kẹ Jihova omavwerhovwẹn. Tavwen ọke yena ki te, ofori nẹ a davwẹngba rẹ avwanre eje e se vwo ru ọtiọyen. Noso nẹ vwẹ Rom 12:​2, Pọl tare nẹ ọ fori e vwo ruẹ udu rẹ avwanre phiyọ ọkpokpọ rere e se vwo vughe oborẹ Ọghẹnẹ guọnọre nẹ e ru. Ukperẹ a vwọ vwẹ uphẹn kẹ eyeren nana nẹ o sun iroro rẹ avwanre, ofori nẹ a ka fuẹrẹn oma rẹ avwanre a vwọ riẹn sẹ a vwẹ uphẹn kẹ iroro rẹ Ọghẹnẹ ukperẹ ọ rẹ akpọ nana nẹ o sun obo ra vwọ tua vẹ orhiẹn re brẹ. w23.01 8-9 ¶3-4

Kebẹnbẹn kebẹnbẹn re hirharoku yen Jihova si avwanre nẹ? Ọ wẹnẹ obo re phia vwẹ akpeyeren rẹ avwanre rere ebẹnbẹn re hirharoku eje vwọ ghwa erhuvwu rhe? Ẹjo, Baibol na yono ọtiọye-en. (Agh 8:9; 9:11) Ẹkẹvuọvo, avwanre vwo imuẹro nẹ: E de hirharoku ebẹnbẹn, Jihova riẹn o ji nyo oviẹ rẹ avwanre. (Un 34:15; Aiz 59:1) Vwọ vrẹ ọyena, Jihova sa chọn avwanre uko vwo chirakon rẹ ebẹnbẹn rhirin re te oba. Vwẹ idjerhe vọ? Idjerhe ọvo rẹ Jihova vwọ chọn avwanre uko yen ọ vwọ kẹ avwanre obicha vẹ ọbọngan vwẹ ọke ro fori. (2Kọ 1:​3, 4) Wọ sa vwẹ ẹwẹn roro ọke ọvo vwẹ akpeyeren wẹn rẹ Jihova vwo bicha wẹ je vwẹ ọbọngan kẹ wẹ ọke rẹ wọ ma vwọ guọnọ? Ọke buebun, avwanre mrẹ oborẹ Jihova chọn avwanre uko vwo chirakon rẹ ebẹnbẹ-ẹn jokpanẹ o nẹ otọ re. w23.01 17-18 ¶13-15

Eranvwe nana dino họhọ ọ ro vwo iyovwin ighwrẹn na, jẹ ofẹnẹ rọ herọ ọ pha vwavware. E se re “oma rẹ eranvwe na” je reyọ vwo dje ovie “rẹ ẹrenre.” (Ẹvw 13:​14, 15; 17:​3, 8) A reyọ ‘ovie’ nana vwo dje ọ rọ herọ jovwo jẹ ọ gbe herọ-ọ jẹ ọ je cha rhe. Idjedje nana ghwa nabọ fo ukoko rẹ United Nations, ro titi ọdavwẹ rẹ isuesun rehẹ akpọneje! Ẹsosuọ a riẹnrẹ phiyọ League of Nations. Ọke re vwo phi Ofovwin rẹ Akpọeje II, o de siomareyọ. Ọke vwọ yanran na, ọ da rhe vwomaphia kerẹ United Nations. Womarẹ efian rọyen, eranvwe yẹrẹ ihwo ri suẹn ke cha phiẹn ihwo rere ayen vwọso Jihova vẹ idibo rọyen. Kirobo rẹ Jọn tare, kọ cha họhọ nẹ ọ “hrabọ bru ivie rẹ akpọ na ejobi” re se ayen koko vwọ hẹrhẹ ofovwin Amagidọn “rẹ ẹdẹ rode rẹ Ọghẹnẹ Ọrovwoẹgba na.”​—Ẹvw 16:​13, 14, 16. w22.05 10 ¶10-11

Jesu vwo yono obo re se Isiesi Ọfuanfon na komobọ kọ rhe nabọ riẹn, vwo ẹguọnọ rọyen je vwẹ uphẹn kẹ nẹ o sun akpeyeren rọyen. Kerẹ udje, karophiyọ obo re phiare vwẹ uwevwin rẹ ẹga na ọke rẹ Jesu vwọ hẹ ẹgbukpe 12. Oborẹ Jesu vwo “ẹruọ te kugbe ekpahọ rọye” de gbe iyono re nabọ riẹn urhi ri Mosis na unu. (Lu 2:​46, 47, 52) E de se Isiesi Ọfuanfon na ọkieje, avwanre ke sa riẹn ji vwo ẹguọnọ rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ. Avwanre se yono vwo nẹ oborẹ Jesu ta kẹ isiẹbe na, Farisi, kugbe Sadusi re dia ihwo re riẹn Urhi na. Ọkieje yen ilori ẹga nana vwo se Isiesi Ọfuanfon na, ẹkẹvuọvo ayen mre erere vwo nẹ oborẹ ayen seri na-a. Jesu djunute erọnvwọn erha ro fori nẹ ayen ru rere ayen sa vwọ mrẹ erere vọnvọn vwo nẹ oborẹ ayen se na rhe. Eta rọ vuẹ ayen na sa chọn avwanre uko (1) vwo vwo ẹruọ rẹ oborẹ avwanre se, (2) vwọ guọnọ iyono eghanghanre, kugbe (3) vwọ vwẹ uphẹn kẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ nẹ o sun akpeyeren rẹ avwanre. w23.02 8-9 ¶2-3

Imuoshọ evo ro fori nẹ a kẹnoma kẹ yen ra vwọ frẹfrẹ, udi obuebun, okpọre, erharhe eta, re vwo ni ughe ri titi ozighi, ọfanrhiẹn, kugbe erọnvwọn efa ọtiọyen. (Un 101:3) Idẹbono gbẹn idjerhe sansan rọ vwọ guọghọ oyerinkugbe avwanre vẹ Jihova. (1Pi 5:8) E rhe nomaso-o, Idẹbono sa kọn uruemu rẹ omaẹriọ, jẹ evuẹfuọn, urhuru, utuoma, omaẹkparọ kugbe ophu phiyọ ẹwẹn vẹ ubiudu rẹ avwanre. (Ga 5:​19-21) A rha jowọ kpakpata re vwo si ayen nẹ ubiudu rẹ avwanre-e, ke cha tan awọ muotọ kerẹ ego, e me rhe so okpetu. (Jem 1:​14, 15) Imuoshọ ọvo ra fobọ nẹ sua-a yen erharhe rẹ igbeyan. Karophiyọ nẹ uruemu rẹ ihwo avwanre vẹ ayen gba ghwọrọ ọke kuẹgbe se ghworo avwanre. (1Kọ 15:33) Avwanre de nomaso kerẹ oborẹ Jesu vuẹ avwanre nẹ e ru, kẹ a sa kẹnoma kẹ igbeyan re kpẹkpẹre ri yerẹn akpọ nene iwan ri Jihova-a. (Lu 21:34; 2Kọ 6:15) Ọtiọyena kẹ a sa mrẹ imuoshọ ra fobọ nẹ sua na-a je kẹnoma kẹ. w23.02 16 ¶7; 17 ¶10-11

Rọ vwọ dianẹ wo yono erọnvwọn buebun kpahọn re na ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Jihova kọ rhe ganphiyọ. O muẹro nẹ wọ guọnọ sikẹrẹ enẹna rhi te rhirin rhirin. Wo se ru ọtiọyen. O jiriro kẹ wẹ nẹ wo ru udu rọyen ghọghọ. (Isẹ 23:​15, 16) Wọ sa reyọ iruemu wẹn vwo djephia ọ dia ọ rẹ eta ọvo-o. Oborẹ wo yeren akpọ wan yen che djephia sẹ wo ghini vwo ẹguọnọ ri Jihova. Ọyen obo ri me yovwin ru wọ sa tẹnrovi vwẹ akpeyeren. Mavọ yen wo se vwo dje ẹguọnọ ru wo vwo kpahen Jihova phia? Ẹsosuọ, nẹrhovwo roghẹresan vwẹ odjahọn vwọ vuẹ Ọghẹnẹ rẹ uyota na nẹ wọ vwomakpahotọ kẹ. (Un 40:8) Wo de ru ọyena nu, gbe dje omaẹvwọkpahotọ wẹn na phia vwọrẹ azagba womarẹ omaebrophiyame. Omaebrophiyame wẹn ọyen ọke rẹ omavwerhovwẹn, rọ je ma ghanre vwẹ akpeyeren wẹn eje. Ghwe vwo nẹ ọke nana yanran, wọ ton akpeyeren kpokpọ phiyọ vwọ kẹ Jihova, ọ dia oma wẹ-ẹn. (Ro 14:8; 1Pi 4:​1, 2) Ọnana ghini owọẹjẹ rode. O che rhie uphẹn phiyọ wo vwo yeren uvi rẹ akpọ. w23.03 5-6 ¶14-15