Tại sao bạn có thể tin cậy lời tiên tri trong Kinh Thánh
VUA PYRRHUS xứ Epirus thuộc tây bắc Hy Lạp đã lâm vào một cuộc xung đột lâu dài với Đế Quốc La Mã. Rất mong muốn có được chút manh mối về kết quả của cuộc chiến, ông đến đền thờ Delphi để cầu vấn. Nhưng lời giải đáp ông nhận được lại có thể hiểu theo một trong hai cách sau đây: (1) “Ta báo cho ngươi, hỡi con trai của Æacus, con có thể chiến thắng quân La Mã. Con sẽ đi, sẽ trở về, con sẽ không bao giờ tử trận”. (2) “Ta nói rằng người La Mã có thể chiến thắng con, hỡi con trai của Æacus. Con sẽ ra đi, sẽ không bao giờ trở về, con sẽ tử trận”. Ông quyết định hiểu lời bói thẻ theo nghĩa thứ nhất, do đó gây chiến đánh La Mã và đã hoàn toàn thảm bại.
Những trường hợp như vậy đã làm cho lời bói thẻ thời xưa có tiếng là mơ hồ và mang tính nước đôi. Nhưng lời tiên tri của Kinh Thánh thì sao? Một số người chỉ trích Kinh Thánh khẳng định rằng những lời tiên tri trong đó không hơn gì các lời bói thẻ. Họ giả định rằng những lời tiên đoán của Kinh Thánh đơn thuần do những cá nhân rất thông minh, sắc sảo, thường là giai cấp thầy tế lễ, khôn ngoan dự đoán những biến cố tương lai. Họ được cho là nhờ kinh nghiệm cá nhân, hoặc thông qua các mối quan hệ đặc biệt, nên có khả năng thấy trước tiến trình tự nhiên của một số tình thế. Bằng cách so sánh các đặc tính khác nhau giữa những lời tiên tri trong Kinh Thánh và các lời bói thẻ ấy, chúng ta sẽ được cung cấp đầy đủ chi tiết hơn để rút ra kết luận đúng.
Những điểm tương phản
Điểm đặc trưng của lời bói thẻ là tính chất mơ hồ của nó. Thí dụ, tại Delphi câu trả lời được thốt ra bằng những âm thanh khó hiểu. Điều này dẫn đến việc phải nhờ các thầy tu biện giải và họ đã đưa ra những câu giải thích trái ngược nhau. Một thí dụ cổ điển về điều này là câu trả lời ban cho Croesus, vua Ly-đi. Khi đến đền thờ bói thẻ, ông được báo: “Nếu Croesus vượt qua sông Halys, ông sẽ hủy diệt một đế chế hùng mạnh”. Trên thực tế, “đế chế hùng mạnh” bị tiêu diệt đó chính là của ông! Khi Croesus vượt qua sông Halys để xâm lăng Cappadocia, ông bị Si-ru người Phe-rơ-sơ đánh bại.
Khác hẳn với lời bói thẻ ngoại giáo, những lời tiên tri trong Kinh Thánh nổi tiếng là chính xác và rõ ràng. Thí dụ, lời tiên tri về sự sụp đổ thành Ba-by-lôn ghi nơi sách Ê-sai trong Kinh Thánh. Khoảng hai trăm năm trước khi biến cố này xảy ra, nhà tiên tri Ê-sai đã báo trước một cách chi tiết và chính xác rằng Mê-đi Phe-rơ-sơ sẽ lật đổ Ba-by-lôn. Lời tiên tri tiết lộ người chinh phục mang tên Si-ru và luôn cả chiến thuật tháo cạn nước con sông dùng làm chiến hào phòng thủ, và tiến vào thành trì kiên cố bằng cách đi qua các cổng rộng mở. Tất cả sự kiện này được ứng nghiệm một cách chính xác. (Ê-sai 44:27–45:2) Lời tiên tri cũng rất xác thực khi báo trước Ba-by-lôn cuối cùng sẽ hoàn toàn không có dân ở.—Ê-sai 13:17-22.
Cũng hãy xem xét tính chất minh bạch của lời cảnh cáo do nhà tiên tri Giô-na tuyên bố: “Còn bốn mươi ngày nữa, Ni-ni-ve sẽ bị đổ xuống”. (Giô-na 3:4) Không có gì mơ hồ ở đây cả! Sự thẳng thắn của thông điệp tác dụng mạnh đến độ dân thành Ni-ni-ve lập tức “tin Đức Chúa Trời. Họ rao ra sự kiêng ăn và mặc bao gai”. Vì họ ăn năn nên Đức Giê-hô-va không giáng tai họa lên dân thành Ni-ni-ve thời ấy.—Giô-na 3:5-10.
Những lời bói thẻ đã được dùng làm công cụ gây ảnh hưởng chính trị. Vua chúa và các cấp lãnh đạo quân sự thường trích dẫn lời biện giải mà họ thích, nhằm mục đích đề cao quyền lợi và công trạng cá nhân, do đó khoác lên nó cái “áo thánh”. Tuy nhiên, thông điệp tiên tri của Đức Chúa Trời được loan báo không thiên vị.
Để minh họa: Na-than, nhà tiên tri của Đức Giê-hô-va, đã không ngần ngại khiển trách Vua Đa-vít khi ông lầm lạc. (2 Sa-mu-ên 12:1-12) Trong thời gian Giê-rô-bô-am II trị vì trên vương quốc Y-sơ-ra-ên gồm mười chi phái, hai nhà tiên tri Ô-sê và A-mốt đã chuyển giao lời chỉ trích nghiêm khắc đến vị vua phản nghịch và thuộc hạ vì sự bội đạo và hạnh kiểm bất kính của họ đối với Đức Chúa Trời. (Ô-sê 5:1-7; A-mốt 2:6-8) Lời Đức Giê-hô-va cảnh cáo nhà vua qua miệng nhà tiên tri A-mốt thật đặc biệt gay gắt: “Ta sẽ dấy lên dùng gươm đánh nhà Giê-rô-bô-am”. (A-mốt 7:9) Nhà Giê-rô-bô-am bị hủy diệt.—1 Các Vua 15:25-30; 2 Sử-ký 13:20.
Trong hầu hết mọi trường hợp, phải trả tiền mới được lời bói thẻ. Ai trả nhiều tiền thì được nghe lời bói thẻ như ý. Những người đến Delphi để xem bói đã trả giá cắt cổ để rồi nhận được những thông tin vô dụng, do đó họ đã mang đến cho đền thờ thần Apollo và các đền phụ một kho báu khổng lồ. Ngược lại, các lời tiên tri và báo trước trong Kinh Thánh không mất tiền mua và không chút thiên vị dù dưới bất cứ hình thức nào. Điều này đúng bất chấp địa vị hoặc tài sản của người mà lời tiên tri nhằm vào, vì một nhà tiên tri chân chính không ăn hối lộ. Nhà tiên tri kiêm quan xét Sa-mu-ên đã có thể thành thật hỏi: “Ta có nhận của hối-lộ nơi tay ai đặng vì nó mà nhắm mắt ta chăng?”—1 Sa-mu-ên 12:3.
Vì lời bói thẻ chỉ có thể nhận được tại những địa điểm đặc biệt, một người đã phải gắng sức vượt đường xa đến đó xem bói. Đối với người bình dân, phần lớn những nơi ấy cực kỳ khó đến vì chúng thường nằm ở những nơi như Dodona trên Núi Tomarus xứ Epirus, và đền thờ Delphi thuộc vùng núi miền trung Hy Lạp. Thông thường, chỉ những người giàu có và đầy quyền thế mới đủ khả năng cầu vấn các thần tại những ngôi đền ấy. Hơn nữa, “ý muốn của các thần” chỉ tiết lộ đôi ba ngày trong năm. Điểm tương phản nổi bật là Giê-hô-va Đức Chúa Trời sai sứ giả đến nói tiên tri trực tiếp cho dân sự nghe những gì họ cần nghe. Thí dụ, trong thời gian dân Do thái bị lưu đày ở Ba-by-lôn, ít nhất Đức Chúa Trời có ba nhà tiên tri phụng sự giữa dân sự—Giê-rê-mi ở Giê-ru-sa-lem, Ê-xê-chi-ên ở với những người bị lưu đày, và Đa-ni-ên tại thủ đô Đế Quốc Ba-by-lôn.—Giê-rê-mi 1:1, 2; Ê-xê-chi-ên 1:1; Đa-ni-ên 2:48.
Thường thì lời bói thẻ được tiết lộ riêng, do đó người tiếp nhận có thể khai thác lời biện giải để trục lợi cá nhân. Ngược lại, những lời tiên tri trong Kinh Thánh thường được ban bố ở nơi công cộng, vì vậy mọi người đều có thể nghe và hiểu thông điệp. Nhà tiên tri Giê-rê-mi đã nhiều lần nói công khai tại Giê-ru-sa-lem, dù biết rằng thông điệp của mình không đẹp lòng giới lãnh đạo và dân cư trong thành.—Giê-rê-mi 7:1, 2.
Ngày nay, những lời bói thẻ được xem như một phần của lịch sử cổ đại. Chúng không có giá trị thực tiễn nào cho những người sống giữa thời buổi khó khăn của chúng ta. Không lời bói thẻ nào đề cập đến thời nay hoặc tương lai của chúng ta. Điểm tương phản đáng chú ý là những lời tiên tri trong Kinh Thánh là một phần “lời của Đức Chúa Trời [vốn] là lời sống và linh-nghiệm”. (Hê-bơ-rơ 4:12) Những lời tiên tri trong Kinh Thánh đã ứng nghiệm cung cấp khuôn mẫu về cách Đức Giê-hô-va đối xử với loài người, và tiết lộ các nét trọng yếu của ý định và cá tính Ngài. Hơn nữa, những lời tiên tri quan trọng trong Kinh Thánh sắp ứng nghiệm trong tương lai gần đây. Để diễn tả điều vị lai, sứ đồ Phi-e-rơ viết: “Theo lời hứa của [Đức] Chúa [Trời], chúng ta chờ-đợi trời mới [Nước Trời của Đấng Mê-si] đất mới [một xã hội loài người công bình], là nơi sự công-bình ăn-ở”.—2 Phi-e-rơ 3:13.
Việc so sánh ngắn gọn giữa lời tiên tri trong Kinh Thánh và lời bói thẻ của tôn giáo giả có thể đưa bạn đến kết luận tương tự được trình bày trong sách có nhan đề The Great Ideas: “Nếu nói đến phạm vi biết trước của con người, những nhà tiên tri Hê-bơ-rơ thật độc đáo. Không như các thầy bói ngoại giáo,... họ không dùng thủ thuật hoặc mưu chước để thấu triệt những bí mật sâu sắc của Đức Chúa Trời... Trong hầu hết các trường hợp, những lời tiên tri của họ không mơ hồ, khác với những lời bói thẻ. Ít ra, mục đích là tiết lộ, chứ không phải che giấu, ý định của Đức Chúa Trời theo cách mà chính Ngài mong mỏi loài người biết trước tiến trình hành động của Ngài”.
Bạn sẽ tin cậy lời tiên tri trong Kinh Thánh không?
Bạn có thể tin cậy lời tiên tri trong Kinh Thánh. Thật thế, bạn có thể xây dựng đời sống chung quanh Đức Giê-hô-va và sự ứng nghiệm các lời tiên tri của Ngài. Lời tiên tri trong Kinh Thánh không phải là bản tường thuật vô ích về những lời tiên đoán đã được ứng nghiệm rồi. Nhiều lời tiên tri trong Kinh Thánh hiện đang được ứng nghiệm hoặc sắp thành hiện thực trong tương lai gần đây. Xét theo quá khứ, chúng ta có thể hoàn toàn tin tưởng rằng chúng cũng sẽ được ứng nghiệm. Vì những lời tiên tri ấy nhắm vào thời kỳ chúng ta và liên quan đến chính tương lai chúng ta, nên cần được xem xét một cách nghiêm túc.
Chắc chắn bạn có thể tin cậy lời tiên tri ghi nơi Ê-sai 2:2, 3: “Sẽ xảy ra trong những ngày sau-rốt, núi của nhà Đức Giê-hô-va sẽ được lập vững trên đỉnh các núi... Và nhiều dân-tộc sẽ đến mà nói rằng: Hãy đến; chúng ta hãy lên núi Đức Giê-hô-va... Ngài sẽ dạy chúng ta về đường-lối Ngài, chúng ta sẽ đi trong các nẻo Ngài”. Thật vậy, ngày nay hàng triệu người đang đón nhận sự thờ phượng cao quí dành cho Đức Giê-hô-va và học bước đi trong đường lối Ngài. Liệu bạn có nắm lấy cơ hội học biết nhiều hơn về đường lối Đức Chúa Trời, hấp thu sự hiểu biết chính xác về Ngài và ý định của Ngài, hầu bước đi trong các nẻo Ngài không?—Giăng 17:3.
Về phần chúng ta, sự ứng nghiệm một lời tiên tri khác trong Kinh Thánh đòi hỏi phải hành động khẩn cấp. Nói về tương lai gần đây, người viết Thi-thiên hát tiên tri: “Những kẻ làm ác sẽ bị diệt... Một chút nữa kẻ ác không còn”. (Thi-thiên 37:9, 10) Theo bạn, cần phải làm gì hầu tránh khỏi sự hủy diệt dành cho kẻ ác và những kẻ nhạo báng lời tiên tri trong Kinh Thánh? Chính người viết Thi-thiên ấy trả lời: “Kẻ nào trông-đợi Đức Giê-hô-va sẽ được đất làm cơ-nghiệp”. (Thi-thiên 37:9) Trông đợi Đức Giê-hô-va có nghĩa là tuyệt đối tin cậy nơi những lời hứa của Ngài và sống phù hợp với các tiêu chuẩn của Ngài.—Châm-ngôn 2:21, 22.
Đời sống sẽ như thế nào khi những người trông đợi Đức Giê-hô-va nhận được đất? Một lần nữa, tương lai huy hoàng đang chờ đón loài người biết vâng lời đã được tiết lộ qua lời tiên tri trong Kinh Thánh. Nhà tiên tri Ê-sai viết: “Bấy giờ, những kẻ mù sẽ mở mắt, những kẻ điếc sẽ rỗng tai. Bấy giờ, kẻ què sẽ nhảy như con nai, lưỡi kẻ câm sẽ hát. Vì có những dòng nước trào lên trong đồng vắng, và những suối chảy ra trong nơi sa-mạc”. (Ê-sai 35:5, 6) Sứ đồ Giăng ghi lại những lời trấn an này: “Ngài [Đức Giê-hô-va ]sẽ lau ráo hết nước mắt khỏi mắt chúng, sẽ không có sự chết, cũng không có than-khóc, kêu-ca, hay là đau-đớn nữa; vì những sự thứ nhất đã qua rồi. Đấng ngự trên ngôi phán rằng:... Hãy chép; vì những lời nầy đều trung-tín và chân-thật”.—Khải-huyền 21:4, 5.
Nhân Chứng Giê-hô-va biết rằng Kinh Thánh là sách tiên tri đáng tin cậy. Và họ hoàn toàn đồng ý với lời khuyến giục của sứ đồ Phi-e-rơ: “Chúng tôi càng tin lời các đấng tiên-tri chắc-chắn hơn, anh em nên chú-ý lời đó, như cái đèn soi-sáng trong nơi tối-tăm, cho đến chừng nào ban ngày lộ ra, và sao mai mọc trong lòng anh em”. (2 Phi-e-rơ 1:19) Chúng tôi chân thành hy vọng bạn sẽ được khích lệ nhờ triển vọng tuyệt vời mà lời tiên tri trong Kinh Thánh đề ra cho tương lai!
[Hình nơi trang 6]
ĐỀN THỜ DELPHI nổi tiếng nhất ở Hy Lạp thời xưa.
Các làn hơi gây say đưa người nữ tế lễ vào trạng thái ngây ngất
[Các hình]
Nữ tế lễ ngồi trên cái giá ba chân mà nói lời sấm truyền
Người ta cho là những âm thanh bà thốt ra chứa đựng những mặc khải của thần Apollo
[Nguồn tư liệu]
Cái giá ba chân: Từ sách Dictionary of Greek and Roman Antiquities; Apollo: The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck
[Hình nơi trang 7]
Những lời sấm truyền tại đền Delphi hoàn toàn không đáng tin cậy
[Nguồn tư liệu]
Delphi, Hy Lạp
[Hình nơi trang 8]
Bạn có thể hoàn toàn tin tưởng nơi lời tiên tri trong Kinh Thánh nói về một thế giới mới