BÀI HỌC 14
Phong cách tự nhiên
NÓI một cách tự nhiên giúp bạn chiếm được lòng tin của người khác. Bạn có tin lời của một người nói đằng sau chiếc mặt nạ không? Nếu chiếc mặt nạ đẹp hơn gương mặt người nói, liệu bạn có vững tin hơn không? Chắc là không. Vì vậy, thay vì che giấu, hãy nói năng bình thường.
Không nên lầm lẫn phong cách tự nhiên với phong cách cẩu thả. Nói sai ngữ pháp, phát âm sai, và nói không rõ ràng đều không thích hợp. Cũng phải tránh dùng tiếng lóng. Chúng ta luôn luôn muốn biểu hiện phẩm cách thích đáng, cả trong lời nói lẫn trong cử chỉ. Một người biểu lộ phong cách tự nhiên như thế không quá trịnh trọng mà cũng không quá quan tâm đến việc gây ấn tượng tốt nơi người khác.
Trong thánh chức rao giảng. Khi tiến đến gần một ngôi nhà hay một người nào đó ở nơi công cộng với mục tiêu làm chứng, bạn có thấy hồi hộp không? Đa số chúng ta đều hồi hộp, nhưng đối với một số người, cảm giác này dai dẳng hơn so với người khác. Sự căng thẳng có thể khiến giọng nói hơi thiếu tự nhiên hoặc run run, hay sự hồi hộp có thể lộ ra qua việc tay chân hay đầu làm những động tác vụng về.
Một người công bố có thể có vấn đề này vì một số nguyên nhân. Có lẽ người ấy đang nghĩ đến ấn tượng mình sẽ tạo ra nơi người nghe hoặc đang tự hỏi không biết mình trình bày có thành công hay không. Điều này không có gì lạ, nhưng vấn đề nảy sinh khi quá chú trọng đến những ý nghĩ như thế. Nếu bạn hồi hộp trước khi tham gia rao giảng, điều gì có thể giúp bạn? Hãy chuẩn bị kỹ lưỡng và tha thiết cầu xin Đức Giê-hô-va. (Công 4:29) Hãy nghĩ về lòng thương xót lớn lao của Đức Giê-hô-va, thể hiện qua việc mời người ta hưởng sức khỏe hoàn toàn và đời sống vĩnh cửu trong Địa Đàng. Hãy nghĩ đến những người mà bạn đang gắng công giúp và việc họ cần nghe tin mừng.
Cũng hãy nhớ rằng người ta có tự do ý chí, vì vậy họ có thể tiếp nhận hoặc bác bỏ thông điệp. Khi Chúa Giê-su làm chứng ở nước Y-sơ-ra-ên ngày xưa, tình trạng cũng như vậy. Nhiệm vụ của bạn chỉ là rao giảng. (Mat 24:14) Ngay cả khi người ta không cho bạn cơ hội trình bày, chính sự có mặt của bạn cũng sẽ là một sự làm chứng. Bạn sẽ thành công vì đã để cho Đức Giê-hô-va dùng bạn thực hiện ý muốn Ngài. Khi có cơ hội trình bày, ngôn từ của bạn sẽ mang đặc điểm nào? Nếu tập quan tâm đến nhu cầu của người khác, ngôn từ của bạn sẽ có sức lôi cuốn và tự nhiên.
Khi làm chứng, nếu nói và cư xử như trong đời sống thường ngày, bạn sẽ khiến người nghe cảm thấy thoải mái. Thậm chí, có thể họ sẽ dễ tiếp thu hơn những ý tưởng trong Kinh Thánh mà bạn muốn chia sẻ. Thay vì thuyết giảng như nói một bài diễn văn, hãy nói chuyện với họ. Hãy thân thiện, tỏ ra chú ý đến họ và sẵn sàng nghe lời bình luận của họ. Tất nhiên, ở những nơi mà ngôn ngữ hoặc văn hóa địa phương đòi hỏi phải tuân theo một số nghi thức nào đó để tỏ thái độ tôn trọng khi nói chuyện với người lạ, bạn cần làm theo. Nhưng bạn có thể luôn sẵn sàng nở một nụ cười thoải mái.
Trên bục giảng. Khi nói trước một nhóm người, trình bày tự nhiên với lối nói chuyện thường có hiệu quả nhất. Dĩ nhiên, khi nói trước cử tọa đông đảo, giọng cần lớn và rõ ràng hơn. Nếu cố học thuộc lòng bài giảng hoặc nếu giấy ghi chép quá chi tiết, chắc là bạn quá quan tâm đến việc dùng từ để diễn đạt chính xác sự việc. Dùng từ thích hợp là điều quan trọng, nhưng nếu quá chú trọng việc này, sự trình bày trở nên cứng nhắc và trịnh trọng, do đó thiếu tự nhiên. Cần kỹ lưỡng suy nghĩ trước về các ý tưởng của bạn, song hãy chú trọng phần lớn đến các ý tưởng, thay vì cách diễn đạt chính xác.
Điều nói trên cũng áp dụng trong trường hợp bạn được phỏng vấn tại buổi họp. Hãy chuẩn bị kỹ, nhưng đừng đọc hoặc học thuộc lòng các câu trả lời. Hãy diễn đạt với ngữ điệu tự nhiên để các lời bình luận của bạn có tính ngẫu nhiên, lôi cuốn người nghe.
Ngay cả những đặc điểm hay của khoa ăn nói, nếu thực hiện quá mức, cũng có thể khiến cử tọa có cảm tưởng là thiếu tự nhiên. Thí dụ, bạn phải nói rõ ràng và phát âm đúng, nhưng không quá mức đến độ lời bạn nói nghe cứng nhắc và không tự nhiên. Những điệu bộ để diễn tả hoặc nhấn mạnh, khi được thực hiện khéo léo, có thể làm bài giảng sống động, nhưng những điệu bộ cứng nhắc hoặc quá khác thường sẽ làm giảm hiệu quả những gì bạn nói. Hãy nói lớn, nhưng đừng nói lớn quá mức. Có lúc nên trình bày hùng hồn, nhưng phải tránh những lời khoa trương trống rỗng. Ngữ điệu, nhiệt tình và diễn cảm, tất cả đều phải được thực hiện thế nào để không thu hút sự chú ý vào chính mình hoặc làm cho cử tọa cảm thấy không thoải mái.
Một số người tự nhiên có lối diễn đạt chính xác, ngay cả những lúc không nói bài giảng. Còn những người khác thì nói với lối trò chuyện hơn. Điều quan trọng là hàng ngày nói năng cho thích đáng và xử sự phù hợp với phẩm cách của người tín đồ Đấng Christ. Có như vậy, thì khi ở trên bục, bạn sẽ nói và làm điệu bộ dễ dàng hơn với một phong cách tự nhiên và lôi cuốn.
Khi đọc trước công chúng. Phong cách đọc tự nhiên trước công chúng đòi hỏi phải cố gắng. Để thực hiện điều này, hãy xác định những ý chính trong tài liệu mà bạn sẽ đọc, và để ý xem chúng được khai triển như thế nào. Hãy nhớ rõ những ý này; bằng không, bạn sẽ chỉ đọc chữ mà thôi. Hãy hỏi một người đọc giỏi để biết cách phát âm những chữ không quen thuộc. Tập đọc lớn tiếng để biết thể hiện đúng ngữ điệu, đồng thời đọc các từ ngữ thành từng nhóm, sao cho các ý tưởng được truyền đạt rõ ràng. Tập đi tập lại cho đến khi đọc lưu loát. Hãy tìm hiểu tài liệu kỹ càng, để khi đọc lớn tiếng, giọng đọc của bạn sẽ như giọng nói chuyện sống động. Đó là phong cách tự nhiên.
Dĩ nhiên, khi đọc trước công chúng, phần lớn chúng ta đọc các ấn phẩm dựa trên Kinh Thánh. Ngoài những bài đọc trong Trường Thánh Chức Thần Quyền, chúng ta còn đọc các câu Kinh Thánh khi rao giảng và khi nói bài giảng trên bục. Các anh thì được giao nhiệm vụ đọc tài liệu học tại Buổi Học Tháp Canh và Buổi Học Cuốn Sách. Một số anh có đủ điều kiện, được giao đọc bài giảng viết sẵn trước cử tọa ở đại hội. Dù đọc Kinh Thánh hoặc tài liệu nào khác, khi đến những đoạn có lời đối thoại giữa một số nhân vật, hãy đọc sao cho tài liệu được sống động. Hãy thay đổi giọng phần nào khi đọc lời của từng nhân vật. Hãy thận trọng: Đừng diễn đạt quá lố, nhưng hãy làm cho việc đọc được sinh động một cách tự nhiên.
Đọc tự nhiên là đọc với giọng nói chuyện. Giọng đọc không có vẻ giả tạo nhưng quả quyết.