Lặp lại để nhấn mạnh

SỰ LẶP LẠI là một trong những cách giảng dạy hữu hiệu. Khi một điểm quan trọng được nhắc lại thì thường được cử tọa ghi nhớ. Nếu ý tưởng được nói lại một cách hơi khác đi một chút thì họ có thể còn hiểu rõ hơn.

Nếu người nghe không nhớ những gì bạn nói, lời nói của bạn sẽ không ảnh hưởng đến điều họ tin hay cách họ sống. Có lẽ họ sẽ tiếp tục suy nghĩ những điểm bạn đặc biệt nhấn mạnh.

Đấng Dạy Dỗ Vĩ Đại là Đức Giê-hô-va nêu gương mẫu cho chúng ta qua việc Ngài dùng sự lặp lại. Ngài đã ban cho dân Y-sơ-ra-ên Mười Điều Răn. Dùng một thiên sứ làm phát ngôn viên, Ngài cho dân sự nghe những điều răn đó tại Núi Si-na-i. Sau đó Ngài ban cho Môi-se những điều răn này bằng văn bản. (Xuất 20:1-17; 31:18; Phục 5:22) Theo chỉ thị của Đức Giê-hô-va, Môi-se lặp lại những điều răn đó cho dân sự nghe trước khi họ vào Đất Hứa, và qua thánh linh, Môi-se ghi chép lại điều này, như chúng ta đọc thấy nơi Phục-truyền Luật-lệ Ký 5:6-21. Một trong những điều răn ban cho dân Y-sơ-ra-ên đòi hỏi họ phải yêu thương và phụng sự Đức Giê-hô-va hết lòng, hết ý và sức lực mình. Điều này cũng được lặp đi lặp lại nhiều lần. (Phục 6:5; 10:12; 11:13; 30:6) Tại sao vậy? Vì, như Chúa Giê-su nói, đó là “điều-răn thứ nhứt và lớn hơn hết”. (Mat 22:34-38) Qua nhà tiên tri Giê-rê-mi, Đức Giê-hô-va nhắc nhở dân Giu-đa hơn 20 lần về tầm nghiêm trọng của việc vâng lời Ngài trong mọi sự mà Ngài truyền cho họ. (Giê 7:23; 11:4; 12:17; 19:15) Và qua Ê-xê-chi-ên, Đức Chúa Trời phán hơn 60 lần rằng các dân ‘sẽ biết ta là Đức Giê-hô-va’.—Ê-xê 6:10; 38:23.

Trong lời ghi chép về thánh chức của Chúa Giê-su, chúng ta cũng thấy sự lặp lại được sử dụng một cách hữu hiệu. Thí dụ, có bốn cuốn Phúc Âm—mỗi cuốn thuật lại những biến cố quan trọng được tường thuật trong ít nhất một cuốn Phúc Âm khác, nhưng nhìn từ những khía cạnh hơi khác một chút. Trong sự dạy dỗ của chính ngài, Chúa Giê-su nói nhiều lần về cùng một điểm căn bản nhưng theo những cách khác nhau. (Mác 9:34-37; 10:35-45; Giăng 13:2-17) Và vài ngày trước khi chết, khi ở trên Núi Ô-li-ve, Chúa Giê-su dùng sự lặp lại để nhấn mạnh lời khuyên trọng yếu này: “Hãy tỉnh-thức, vì các ngươi không biết ngày nào Chúa mình sẽ đến”.—Mat 24:42; 25:13.

Trong thánh chức. Khi làm chứng cho người ta, bạn hy vọng họ sẽ nhớ những gì bạn nói. Việc dùng sự lặp lại một cách hữu hiệu có thể giúp thực hiện mục tiêu đó.

Thường thường, sự lặp lại vào lúc thảo luận một vấn đề sẽ giúp khắc ghi nó vào tâm trí người nghe. Vì thế, sau khi đọc một câu Kinh Thánh, bạn có thể nhấn mạnh câu đó bằng cách hướng sự chú ý đến phần then chốt trong câu và hỏi: “Ông/Bà có để ý thấy câu này được diễn đạt như thế nào không?”

Những câu cuối cùng trong cuộc nói chuyện cũng có thể được dùng một cách hữu hiệu. Thí dụ, bạn có thể nói: “Qua cuộc nói chuyện này, tôi hy vọng ông/bà sẽ nhớ điểm chính là...”. Rồi giản dị lặp lại điểm đó. Có thể nói: “Đức Chúa Trời có ý định biến trái đất thành một địa đàng. Ý định đó chắc chắn sẽ được thực hiện”. Hoặc: “Kinh Thánh cho thấy rõ rằng chúng ta đang sống trong những ngày cuối cùng của hệ thống mọi sự này. Nếu muốn sống qua sự kết liễu của hệ thống này, chúng ta cần phải học biết Đức Chúa Trời đòi hỏi gì nơi chúng ta”. Hoặc có thể nói: “Như chúng ta thấy, Kinh Thánh đưa ra những lời khuyên thực tiễn về cách đối phó với vấn đề trong đời sống gia đình”. Trong một số trường hợp bạn có thể chỉ cần lặp lại một lời trích ra từ Kinh Thánh để dùng làm điểm cần ghi nhớ. Tất nhiên, muốn làm điều này hữu hiệu, bạn cần phải suy nghĩ trước.

Khi trở lại thăm viếng, kể cả học hỏi Kinh Thánh, việc lặp lại có thể bao gồm ôn lại các câu hỏi.

Khi một người thấy lời khuyên Kinh Thánh khó hiểu hoặc khó áp dụng, bạn có thể cần phải nêu ra đề tài đó vài ba lần. Hãy cố gắng tiếp cận vấn đề từ những khía cạnh khác nhau. Cuộc thảo luận không cần phải dài dòng nhưng cần khuyến khích người học tiếp tục suy nghĩ về vấn đề. Hãy nhớ rằng Chúa Giê-su đã dùng cách lặp lại này để giúp các môn đồ khắc phục ham muốn được địa vị quan trọng nhất.—Mat 18:1-6; 20:20-28; Lu 22:24-27.

Khi nói bài giảng. Nếu bạn nói bài giảng trên bục, mục tiêu của bạn không chỉ là trình bày tài liệu. Bạn muốn cử tọa hiểu, nhớ và áp dụng những thông tin trong đó. Để thực hiện việc này, hãy dùng sự lặp lại một cách hữu hiệu.

Tuy nhiên, nếu lặp lại những điểm chính quá nhiều lần, bạn có thể mất sự chú ý của cử tọa. Hãy chọn kỹ những điểm đáng được đặc biệt nhấn mạnh. Đây thường là những điểm chính mà bạn dùng để khai triển bài giảng, nhưng cũng có thể bao gồm những ý tưởng khác có giá trị đặc biệt cho cử tọa.

Để dùng sự lặp lại, trước hết bạn có thể nêu ra những điểm chính trong phần nhập đề. Hãy làm điều đó bằng những lời ngắn gọn nói tổng quát về những gì bạn sẽ thảo luận, bằng câu hỏi, hoặc bằng những thí dụ vắn tắt đặt ra những vấn đề cần được giải quyết. Bạn có thể cho biết có bao nhiêu điểm chính và liệt kê theo số. Rồi khai triển từng điểm trong thân bài. Có thể nhấn mạnh thêm trong thân bài bằng cách lặp lại mỗi điểm chính trước khi nói sang điểm kế tiếp, hoặc dùng một thí dụ về cách áp dụng điểm chính. Có thể nhấn mạnh thêm những điểm chính bằng cách dùng kết luận để lặp lại các điểm đó, làm nổi bật chúng bằng sự tương phản, trả lời những câu hỏi đã được nêu ra, hay vắn tắt trình bày giải pháp cho những vấn đề đã được đặt ra.

Ngoài những điều trên, một diễn giả giàu kinh nghiệm quan sát kỹ những người trong cử tọa. Nếu một số người thấy khó hiểu một ý tưởng nào đó, diễn giả sẽ nhận biết ngay. Nếu điểm đó quan trọng, anh sẽ trình bày lại điểm đó. Tuy nhiên, chỉ lặp lại cùng một lời có thể chưa đủ. Dạy dỗ bao hàm nhiều hơn thế nữa. Anh phải biết thích ứng. Anh có thể cần phải nói ứng khẩu thêm vào bài giảng. Việc học cách đáp ứng nhu cầu cử tọa như thế sẽ quyết định mức độ hữu hiệu của bạn với tư cách người dạy dỗ.