Tai nạn—Định mệnh hay hoàn cảnh?

KHI Cristina, một thiếu nữ duyên dáng làm người mẫu, băng qua Đại lộ Nove de Julho tấp nập xe cộ ở São Paulo, Ba Tây, cô không thấy một chiếc xe buýt đang chạy tới. Người tài xế cố hết sức thắng gấp xe lại, nhưng đã quá muộn. Cristina bị xe cán chết.

Tin tức về tai nạn thảm thương này được đăng trên trang đầu của tờ nhật báo Ba Tây O Estado de S. Paulo (ngày 29 tháng bảy năm 1990). Tuy nhiên, đây chỉ là một trong 50.000 tai nạn xe cộ chết người xảy ra hàng năm ở Ba Tây. Và trong khi hàng ngàn người khác bị tàn tật do những tai nạn như thế gây ra, nhiều người khác nữa thoát nạn mà không bị sây sát gì cả. Vậy thì, tại sao cô thiếu nữ này không thoát khỏi tai nạn? Có phải “số” của cô phải chết vào ngày hôm đó không?

Rất nhiều người lập luận là đúng như thế. Họ tin vào định mệnh và cho rằng những biến cố lớn, chẳng hạn như người ta phải chết lúc nào, đã được định sẵn. Sự tin tưởng vào vận mệnh này đã sinh ra những câu nói như: “Định mệnh đã an bài, không ai cãi được”, “Nó đã tới số rồi”, hoặc “Chuyện gì tới thì phải tới”. Những câu nói thông thường như vầy có đúng sự thật chút nào không? Chúng ta chỉ là nạn nhân của vận mệnh thôi sao?

Thuyết vận mệnh, hay khái niệm cho rằng tất cả mọi sự việc đã được định trước, thịnh hành trong dân Hy lạp và La mã thời xưa. Ngay cả thời nay quan niệm này vẫn còn thịnh hành trong nhiều tôn giáo. Thí dụ đạo Hồi tin theo lời của kinh Coran: “Không ai có thể chết được, trừ khi có sự cho phép của Allah và vào giờ đã định”. Nhiều người trong các tôn giáo tự xưng theo đấng Christ cũng tin nơi vận mệnh và học thuyết tiền định mà John Calvin dạy dung dưỡng tín điều này. Do đó, người ta thấy hàng giáo phẩm thường an ủi những thân nhân buồn rầu vì cớ tang chế nói rằng tai nạn đó chẳng qua là do “ý Chúa”.

Tuy nhiên, quan điểm cho rằng tai nạn là do vận mệnh đi ngược lại với lẽ thường, kinh nghiệm sống và lý trí. Một điều là tai nạn xe cộ khó có thể là ý trời, vì khi điều tra kỹ lưỡng, người ta thường thấy nó có một nguyên nhân hoàn toàn hợp lý. Ngoài ra, các thống kê cho thấy rõ là việc cẩn thận đề phòng—như việc gài dây nịt an toàn—làm giảm bớt rất nhiều tai nạn chết người. Vậy việc đề phòng cẩn thận lại có thể nào thật sự ngăn cản được ý trời hay sao?

Tuy thế, người nào tin tưởng vào định mệnh phải chịu ảnh hưởng tai hại. Phải chăng điều đó khuyến khích người ta hành động liều lĩnh dại dột hay sao như là chạy xe quá tốc độ và vi phạm luật lệ lưu thông hoặc lái xe khi say rượu hay đã dùng ma túy? Nghiêm trọng hơn nữa, sự tin tưởng vào thuyết định mệnh khiến một số người đổ lỗi cho Đức Chúa Trời khi họ bị tai nạn. Họ có thể mất ngay cả đức tin vì cảm thấy tức giận và bất lực, và tin chắc rằng Đức Chúa Trời không quan tâm đến họ. Thi sĩ Emerson viết rất đúng: “Thảm trạng bi đát nhất trong cuộc đời là sự tin tưởng nơi Định mệnh hoặc Số phận oái oăm”.

Tuy nhiên, Kinh-thánh nói gì về sự rủi ro và tai nạn? Có phải Kinh-thánh thật sự dạy đây là những việc mà định mệnh đã an bài không? Hơn nữa, Kinh-thánh nói gì về triển vọng được cứu rỗi của chúng ta? Chúng ta có quyền lựa chọn nào trong vấn đề này không?

[Câu nổi bật nơi trang 4]

“Thảm trạng bi đát nhất trong cuộc đời là sự tin tưởng nơi Định mệnh hoặc Số phận oái oăm”. Ralph Waldo Emerson