Phải chăng tôn giáo nào cũng tốt cả?

“Số phận của thời đại chúng ta thật bi thảm. Chúng ta cần một tôn giáo, nhưng chúng ta không tìm thấy ở nơi nào một Đức Chúa Trời cho thích hợp với tôn giáo cả”.—Lucian Blaga, thi sĩ và triết gia Lỗ-mã-ni.

“Trong quá khứ tôn giáo và giới chức giáo phẩm là một trong các kẻ thù lớn nhất của sự tiến bộ và tự do, và điều này có lẽ sẽ còn tiếp tục lâu dài”.—Khristo Botev, thi sĩ Bảo-gia-lợi 

NHỮNG LỜI trích dẫn kèm bên đây nói lên một điều khó xử mà nhiều người thành thật gặp phải. Trong thâm tâm, họ cảm thấy họ cần có tôn giáo, nhưng Đức Chúa Trời mà giới chức giáo phẩm dạy không phải là Đức Chúa Trời họ có thể hiểu và yêu mến. Hơn nữa, họ nhận thấy rằng giới chức giáo phẩm và các tôn giáo đã làm nhiều việc gây trở ngại cho sự tiến bộ và tự do của nhân loại. Đúng, trong khi càng ngày người ta càng nhìn nhận cần đến tôn giáo, những người thành thật sẽ không nghĩ rằng họ có thể chọn bất cứ một tôn giáo nào.

Một sự khác biệt quan trọng

Tôn giáo đóng một vai trò then chốt trong sự cấu tạo và lịch sử của nhân loại. Cuốn “Tân Bách khoa Tự điển Anh-quốc” (The New Encyclopædia Britannica) cho tôn giáo “là một sự kiện hiện hữu trong kinh nghiệm, văn hóa và lịch sử của loài người” và nói thêm: “Những bằng chứng về thái độ và lòng trung thành đối với tôn giáo hiện hữu trong mọi lãnh vực của đời sống con người”. Tuy nhiên, lịch sử cho thấy rằng không có một tôn giáo nào trong các tôn giáo chính của thế giới đã đem lại ân phước cho nhân loại.

Một chính khách của Ấn-độ là Jawaharlal Nehru có lần đã phê bình: “Cảnh tượng của cái được gọi là tôn giáo hoặc bất cứ tổ chức tôn giáo nào, tại Ấn-độ và nơi khác, đã làm cho chúng ta ghê rợn”. Khi xem xét những trận chiến tranh đã diễn ra và những tội ác phạm phải nhân danh tôn giáo, bạn có thể nào thật sự không đồng ý với ông không?

Vào thế kỷ 18, triết gia Pháp là Voltaire nhận thấy có một sự khác biệt đáng chú ý. Ông viết: “Bạn nói tôn giáo đã gây ra bao nhiêu hành vi bỉ ổi. Đúng hơn bạn nên nói là mê tín dị đoan—cái mê tín dị đoan đang bao trùm trên trái đất buồn bã của chúng ta. Mê tín dị đoan là kẻ thù tàn nhẫn nhất đối với sự thờ phượng tinh khiết mà chúng ta phải dâng cho Đấng Chí Cao”. Voltaire chống lại sự cố chấp về tôn giáo vào thời ông, nhưng ông giữ vững đức tin nơi Đức Chúa Trời là Đấng Tạo hóa của vũ trụ. Ông đã nhận thấy sự khác biệt giữa tôn giáo thật và tôn giáo giả.

Cần lựa chọn

Không phải mọi người đều đồng ý với Voltaire. Một số người cho rằng trong đạo nào cũng có cái hay. Vì thế, họ không cảm thấy việc tìm kiếm tôn giáo thật cần thiết cho lắm. Những cá nhân đó nên lưu ý đến lời cảnh cáo của nhà tiên tri Ê-sai: “Khốn thay cho kẻ gọi dữ là lành, gọi lành là dữ; lấy tối làm sáng, lấy sáng làm tối; vật chi cay trở cho là ngọt, vật chi ngọt trở cho là cay!” (Ê-sai 5:20). Tôn giáo giả đã gây ra những điều có hại cho nhân loại. Việc này đưa đến sự tối tăm về phương diện thiêng liêng và làm cho những người có lòng chân thật cảm thấy chán nản.

Bởi thế, sự lựa chọn không phải là giữa việc làm một người vô thần hay là người tin vào bất cứ một tôn giáo nào cũng được. Sự lựa chọn không phải dễ như thế. Một khi người nào nhìn nhận rằng cần có Đức Chúa Trời, người đó phải tìm kiếm tôn giáo thật. Một nhà nghiên cứu tên là Émile Poulat viết một cách khéo léo trong cuốn “Đại bản đồ tôn giáo” (Le Grand Atlas des Religions): “Những điều [tôn giáo] dạy và đòi hỏi khác biệt nhau quá xa nên rất khó có thể tin hết tất cả những điều đó”. Đồng ý với điều này, cuốn “Bách khoa Tự điển Phổ thông” (Encyclopædia Universalis, xuất bản bằng Pháp-ngữ) nói: “Nếu tôn giáo thịnh hành trở lại vào thế kỷ 21... người ta sẽ phải quyết định không biết những việc thiêng liêng họ nghe là đúng hay sai”.

Cách chọn tôn giáo đúng

Điều gì sẽ giúp chúng ta lựa chọn tôn giáo đúng? Cuốn “Bách khoa Tự điển Phổ thông” (Encyclopædia Universalis) nói đúng khi làm nổi bật tầm quan trọng của lẽ thật. Một tôn giáo dạy sự dối trá không thể nào là tôn giáo đúng được. Nhà tiên tri lớn nhất đã từng sống trên đất có nói: “Đức Chúa Trời là Thần, nên ai thờ-lạy Ngài thì phải lấy tâm-thần và lẽ thật mà thờ-lạy” (Giăng 4:24).

Nhà tiên tri đó là Giê-su Christ và ngài cũng tuyên bố: “Hãy coi chừng tiên-tri giả, là những kẻ mang lốt chiên đến cùng các ngươi, song bề trong thật là muông-sói hay cắn-xé. Các ngươi nhờ những trái nó mà nhận-biết được... Vậy hễ cây nào tốt thì sanh trái tốt; nhưng cây nào xấu thì sanh trái xấu” (Ma-thi-ơ 7:15-17). Khi nhìn thấy bông trái xấu của những tôn giáo “lớn” trên thế giới và cả đến của những giáo phái hay môn phái đã xuất hiện, nhiều người ngay thật đi đến kết luận là tất cả những tôn giáo đó đều là những “cây xấu”. Đối với họ, quả thật tất cả các tôn giáo đó không đủ tốt. Nhưng làm sao họ có thể tìm thấy tôn giáo thật?

Dĩ nhiên một người không thể nghiên cứu hết hằng ngàn tôn giáo trong và ngoài các giáo hội tự xưng theo đấng Christ trước khi chọn lựa. Tuy nhiên, như Giê-su đã nói, nếu chúng ta dùng lẽ thật và bông trái của lẽ thật để làm chuẩn thì chúng ta có thể nhận ra tôn giáo thật.

Lẽ thật và bông trái

Giê-su đề cập đến lẽ thật. Về phương diện này, nhóm tín đồ nào loại bỏ những giáo lý sai lầm bắt nguồn từ chuyện thần thoại xa xưa và từ triết lý Hy-lạp đã ăn sâu vào hầu hết các tôn giáo? Một điều dạy dỗ sai lầm là cho rằng linh hồn của con người vốn bất tử.a Sự dạy dỗ này dẫn đến giáo điều làm ô danh Đức Chúa Trời là lửa địa ngục.

Giê-su cũng đề cập đến bông trái. Về phương diện này, bạn có biết tôn giáo nào đã tạo được tình anh em quốc tế chân thật, trong đó tình yêu thương và sự thông cảm đã vượt qua những trở ngại về chủng tộc, ngôn ngữ và tinh thần quốc gia không? Bạn có biết một cộng đồng tôn giáo thế giới nào gồm những tín đồ thà chấp nhận bị bắt bớ, ngược đãi hơn là để cho các chính trị gia hay những lãnh tụ tôn giáo xúi giục họ thù ghét và giết các anh chị em của họ nhân danh lòng yêu nước hay tôn giáo không? Một tôn giáo mà loại bỏ hẳn những sự dối gạt như thế và sinh ra bông trái tốt sẽ là bằng chứng hùng hồn cho thấy đó là tôn giáo thật, phải không?

Tôn giáo thật ngày nay

Có một tôn giáo như vậy không? Có chứ. Nhưng bạn phải thừa nhận rằng tôn giáo này không phải là một trong những tôn giáo chính của thế giới. Điều này có làm chúng ta ngạc nhiên không? Không. Trong Bài giảng trên Núi nổi tiếng của ngài, Giê-su tuyên bố: “Hãy vào cửa hẹp, vì cửa rộng và đường khoảng-khoát dẫn đến sự hư-mất, kẻ vào đó cũng nhiều. Song cửa hẹp và đường chật dẫn đến sự sống, kẻ kiếm được thì ít” (Ma-thi-ơ 7:13, 14).

Như thế thì tìm đâu ra tôn giáo thật? Hết sức thành thật và khiêm nhường mà nói, đó là Nhân-chứng Giê-hô-va. Họ hợp thành một đoàn thể quốc tế đi theo “đường hẹp và chật”. Đành rằng các tôn giáo chính nhạo báng gọi Nhân-chứng Giê-hô-va là một giáo phái, nhưng những kẻ cầm đầu tôn giáo bội đạo vào thế kỷ thứ nhất công nguyên cũng đã gọi tín đồ đấng Christ hồi xưa y như vậy (Công-vụ các Sứ-đồ 24:1-14).

Tại sao Nhân-chứng Giê-hô-va tin chắc là họ theo tôn giáo thật? Họ là một hiệp hội quốc tế gồm các anh em hoạt động trong hơn 200 nước và họ vượt qua được sự chia rẽ về tinh thần quốc gia, chủng tộc, ngôn ngữ và giai cấp xã hội. Ngoài ra, họ không tin vào những giáo lý—dù xưa đến đâu—mà lại rõ ràng mâu thuẫn với Kinh-thánh. Nhưng làm sao mà họ đã đạt đến tình trạng đáng ao ước đó? Và sự thực hành tôn giáo thật bao hàm điều gì? Câu hỏi này và những câu hỏi khác về tôn giáo sẽ được thảo luận trong hai bài tới.

[Chú thích]

[Hình nơi trang 7]

Các cuộc Thập tự chiến là một phần của bông trái xấu của tôn giáo giả 

[Nguồn tư liệu]

Bibliothèque Nationale, Paris

[Hình nơi trang 8]

Tôn giáo thật sinh bông trái tốt