Những bài học từ lời tiên tri của Gia-cốp trước lúc lâm chung—Phần 2

1. Bài này sẽ xem xét điều gì?

Các con trai của Gia-cốp tụ họp xung quanh ông, chăm chú lắng nghe người cha cao tuổi chúc phước cho từng người. Như đã thảo luận trong bài trước, những lời Gia-cốp nói với Ru-bên, Si-mê-ôn, Lê-vi và Giu-đa hẳn khiến các con ông ngạc nhiên. Vì thế, rất có thể họ nóng lòng muốn nghe Gia-cốp nói gì với tám người con còn lại. Hãy xem những bài học chúng ta rút ra từ lời Gia-cốp nói với Xê-bu-lôn, Y-sa-ca, Đan, Gát, A-se, Nép-ta-li, Giô-sép và Bên-gia-min.a

XÊ-BU-LÔN

2. Gia-cốp nói gì với Xê-bu-lôn, và điều đó được ứng nghiệm như thế nào? (Sáng thế 49:13) (Cũng xem khung).

² Đọc Sáng thế 49:13. Gia-cốp cho biết con cháu của Xê-bu-lôn sẽ sống gần biển, ở miền bắc của Đất Hứa. Hơn 200 năm sau, họ đã nhận được phần đất thừa kế nằm giữa biển Ga-li-lê và Địa Trung Hải. Môi-se tiên tri: “Hỡi Xê-bu-lôn, hãy vui mừng khi đi ra” (Phục 33:18). Lời tiên tri này có thể nói đến việc chi phái Xê-bu-lôn sẽ dễ dàng đi ra các bờ biển để giao thương. Dù sao đi nữa, con cháu của Xê-bu-lôn có lý do để hạnh phúc.

3. Điều gì có thể giúp chúng ta thỏa lòng?

³ Chúng ta học được gì? Chúng ta luôn có lý do để hạnh phúc, dù sống ở đâu hoặc trong hoàn cảnh nào. Và để tiếp tục hạnh phúc, chúng ta cần thỏa lòng với những gì mình có (Thi 16:6; 24:5). Đôi khi chúng ta dễ tập trung vào điều mình không có hơn là tập trung vào điều tốt lành trong đời sống mình. Vì thế, hãy cố gắng nhận ra những điều tích cực trong hoàn cảnh của anh chị.—Ga 6:4.

Y-SA-CA

4. Gia-cốp nói gì với Y-sa-ca, và điều đó được ứng nghiệm như thế nào? (Sáng thế 49:​14, 15) (Cũng xem khung).

⁴ Đọc Sáng thế 49:​14, 15. Gia-cốp khen Y-sa-ca là người làm việc siêng năng bằng cách ví ông với con lừa có xương chắc khỏe, một loài vật có thể mang đồ nặng. Gia-cốp cũng nói rằng Y-sa-ca sẽ có một phần đất tươi tốt. Đúng như những lời của Gia-cốp, con cháu Y-sa-ca nhận được phần đất màu mỡ gần sông Giô-đanh (Giô-suê 19:22). Hẳn họ đã làm việc siêng năng để trồng trọt trên đất của mình, nhưng họ cũng làm việc siêng năng vì lợi ích của người khác (1 Vua 4:​7, 17). Chẳng hạn, chi phái Y-sa-ca đã sẵn sàng chiến đấu trong các cuộc chiến của dân Y-sơ-ra-ên. Họ đã làm thế trong thời quan xét Ba-rác và nữ tiên tri Đê-bô-ra.—Quan 5:15.

5. Tại sao chúng ta nên cố gắng làm việc siêng năng?

⁵ Chúng ta học được gì? Đức Giê-hô-va quý trọng sự siêng năng của chi phái Y-sa-ca. Tương tự, ngài quý trọng việc chúng ta siêng năng phụng sự ngài (Truyền 2:24). Chẳng hạn, hãy nghĩ đến các trưởng lão làm việc siêng năng để chăm sóc hội thánh (1 Ti 3:1). Các anh không chiến đấu trong cuộc chiến theo nghĩa đen, nhưng họ cố gắng hết sức để bảo vệ dân Đức Chúa Trời khỏi mối nguy hại về thiêng liêng (1 Cô 5:​1, 5; Giu 17-23). Họ cũng bỏ nhiều công sức để chuẩn bị và trình bày các bài giảng giúp củng cố hội thánh.—1 Ti 5:17.

ĐAN

6. Chi phái Đan nhận nhiệm vụ nào? (Sáng thế 49:​17, 18) (Cũng xem khung).

⁶ Đọc Sáng thế 49:​17, 18. Gia-cốp ví chi phái Đan với con rắn tấn công các kẻ thù lớn hơn nhiều so với nó, chẳng hạn như ngựa chiến và người cưỡi ngựa. Thật vậy, chi phái này sẵn sàng tấn công những kẻ thù của dân Y-sơ-ra-ên. Trong chuyến hành trình vào Đất Hứa, chi phái Đan bảo vệ toàn thể dân chúng bằng cách “làm hậu quân” (Dân 10:25). Dù dân chúng không nhìn thấy điều họ làm vì họ ở phía sau, nhưng đó là một nhiệm vụ quan trọng.

7. Chúng ta nên nhớ điều gì về bất cứ nhiệm vụ thần quyền nào mà mình thực hiện?

⁷ Chúng ta học được gì? Có bao giờ anh chị thực hiện một nhiệm vụ mà dường như không ai để ý đến không? Chẳng hạn, anh chị giúp làm sạch sẽ và bảo trì Phòng Nước Trời, tình nguyện phục vụ tại hội nghị và đại hội, hoặc thực hiện một nhiệm vụ khác. Nếu thế, anh chị thật đáng khen! Hãy luôn nhớ rằng Đức Giê-hô-va để ý và quý trọng mọi điều anh chị làm cho ngài. Đức Giê-hô-va rất hài lòng khi anh chị phụng sự ngài không phải để được người khác khen, nhưng vì muốn thể hiện tình yêu thương với ngài.—Mat 6:​1-4.

GÁT

8. Tại sao chi phái Gát dễ bị tấn công trong Đất Hứa? (Sáng thế 49:19) (Cũng xem khung).

⁸ Đọc Sáng thế 49:19. Gia-cốp tiên tri rằng một toán giặc cướp sẽ tấn công Gát. Hơn 200 năm sau, chi phái Gát nhận được vùng đất ở phía đông sông Giô-đanh, là vùng giáp ranh với các nước thù địch. Đây là vị trí dễ bị tấn công. Nhưng chi phái Gát vẫn muốn sống ở đó vì vùng đất ấy có nhiều đồng cỏ cho gia súc của họ (Dân 32:​1, 5). Rõ ràng, chi phái Gát rất can đảm. Hơn nữa, họ tin rằng Đức Giê-hô-va sẽ giúp mình bảo vệ vùng đất mà ngài ban cho trước bất cứ toán giặc cướp nào. Thậm chí, họ còn phái quân lính đi suốt nhiều năm để giúp các chi phái khác chinh phục phần còn lại của Đất Hứa ở phía tây sông Giô-đanh (Dân 32:​16-19). Họ tin rằng trong khi những người lính đi vắng, Đức Giê-hô-va sẽ bảo vệ vợ con họ. Ngài đã ban phước cho chi phái này vì lòng can đảm và tinh thần hy sinh của họ.—Giô-suê 22:​1-4.

9. Tin cậy Đức Giê-hô-va giúp chúng ta đưa ra những lựa chọn nào?

⁹ Chúng ta học được gì? Để tiếp tục phụng sự Đức Giê-hô-va bất kể khó khăn, chúng ta cần tin cậy ngài (Thi 37:3). Ngày nay, nhiều anh chị cho thấy họ tin cậy Đức Giê-hô-va khi hy sinh nhiều điều để tham gia các dự án xây cất thần quyền, để phụng sự ở nơi có nhu cầu lớn hơn hoặc thực hiện những nhiệm vụ khác. Họ làm thế vì tin chắc Đức Giê-hô-va sẽ luôn chăm sóc cho mình.—Thi 23:1.

A-SE

10. Lẽ ra chi phái A-se nên làm gì? (Sáng thế 49:20) (Cũng xem khung).

¹⁰ Đọc Sáng thế 49:20. Gia-cốp tiên tri rằng chi phái A-se sẽ trở nên thịnh vượng, và điều đó đã xảy ra. Phần thừa kế của chi phái A-se bao gồm một số vùng đất màu mỡ nhất của Y-sơ-ra-ên (Phục 33:24). Phần thừa kế ấy cũng giáp ranh với Địa Trung Hải và có thành phố cảng Si-đôn giàu có. Tuy nhiên, chi phái này đã không đuổi người Ca-na-an ra khỏi xứ (Quan 1:​31, 32). Ảnh hưởng tai hại của người Ca-na-an cùng với sự thịnh vượng của chi phái A-se có thể đã làm suy giảm lòng sốt sắng của chi phái này đối với sự thờ phượng thanh sạch. Họ đã không hưởng ứng khi quan xét Ba-rác tìm người tình nguyện để chiến đấu chống lại liên minh các vua Ca-na-an. Vì thế, chi phái này bỏ lỡ cơ hội được góp phần vào chiến thắng kỳ diệu “cạnh các dòng nước tại Mê-ghi-đô” (Quan 5:​19-21). Hẳn chi phái A-se đã xấu hổ khi nghe bài ca chiến thắng của Ba-rác và Đê-bô-ra, trong đó có câu sau: “A-se ngồi không nơi bờ biển”.—Quan 5:17.

11. Tại sao chúng ta cần giữ quan điểm thăng bằng về của cải vật chất?

¹¹ Chúng ta học được gì? Chúng ta muốn dâng cho Đức Giê-hô-va điều tốt nhất. Để làm thế, chúng ta cần bác bỏ quan điểm của thế gian về của cải vật chất (Châm 18:11). Chúng ta cố gắng giữ quan điểm thăng bằng về tiền bạc (Truyền 7:12; Hê 13:5). Chúng ta không lãng phí thời gian và năng lực để theo đuổi những thứ mình không thật sự cần. Thay vì thế, chúng ta làm hết khả năng để phụng sự Đức Giê-hô-va ngay bây giờ vì biết rằng đời sống thoải mái và an ổn thật sự đang chờ đón mình trong thế giới mới.—Thi 4:8.

NÉP-TA-LI

12. Có lẽ lời tiên tri của Gia-cốp về Nép-ta-li được ứng nghiệm như thế nào? (Sáng thế 49:21) (Cũng xem khung).

¹² Đọc Sáng thế 49:21. Gia-cốp tiên tri rằng Nép-ta-li sẽ nói “những lời thanh nhã”. Có lẽ điều này nói đến những lời của Chúa Giê-su khi thi hành thánh chức. Chúa Giê-su nổi tiếng là người dạy hữu hiệu, và ngài “cư ngụ tại Ca-bê-na-um” thuộc địa phận của chi phái Nép-ta-li (Mat 4:13; 9:1; Giăng 7:46). Ê-sai tiên tri rằng Chúa Giê-su là “một ánh sáng lớn” đối với Xê-bu-lôn và Nép-ta-li (Ê-sai 9:​1, 2). Qua sự dạy dỗ của ngài, Chúa Giê-su đã chứng tỏ là “ánh sáng thật sắp đến thế gian, ấy là ánh sáng soi sáng mọi loại người”.—Giăng 1:9.

13. Làm thế nào để đảm bảo rằng lời nói của chúng ta khiến Đức Giê-hô-va vui lòng?

¹³ Chúng ta học được gì? Đức Giê-hô-va quan tâm đến điều chúng ta nói và cách chúng ta nói. Làm thế nào để nói “những lời thanh nhã” khiến Đức Giê-hô-va vui lòng? Một cách là luôn nói sự thật (Thi 15:​1, 2). Chúng ta cũng có thể xây dựng người khác bằng cách khen họ và tránh chỉ trích hoặc phàn nàn (Ê-phê 4:29). Ngoài ra, chúng ta có thể đặt mục tiêu trở nên hữu hiệu hơn trong việc bắt chuyện để có cơ hội làm chứng.

GIÔ-SÉP

14. Lời tiên tri về Giô-sép được ứng nghiệm như thế nào? (Sáng thế 49:​22, 26) (Cũng xem khung).

¹⁴ Đọc Sáng thế 49:​22, 26. Gia-cốp hẳn rất tự hào về Giô-sép. Đức Giê-hô-va đã “chọn [Giô-sép] trong vòng anh em mình” và dùng ông theo một cách đặc biệt. Gia-cốp gọi ông là “chồi của một cây trĩu quả”. Gia-cốp chính là cây ấy, còn Giô-sép là một chồi của cây. Giô-sép là con đầu lòng của Ra-chên, người vợ yêu dấu của Gia-cốp. Gia-cốp cho biết Giô-sép sẽ nhận được hai phần thừa kế mà lẽ ra thuộc về Ru-bên, con trưởng nam của Gia-cốp và Lê-a (Sáng 48:​5, 6; 1 Sử 5:​1, 2). Lời tiên tri này được ứng nghiệm khi con cháu của hai con trai Giô-sép, là Ép-ra-im và Ma-na-se, nhận được phần đất thừa kế với tư cách là hai chi phái riêng biệt.—Sáng 49:25; Giô-suê 14:4.

15. Giô-sép phản ứng thế nào trước sự bất công?

¹⁵ Gia-cốp cũng nói đến các cung thủ “bắn tên [vào Giô-sép] và nuôi lòng thù hận” (Sáng 49:23). Những cung thủ đó là những người anh từng đố kỵ Giô-sép. Họ gây ra nhiều sự bất công mà ông phải chịu. Nhưng Giô-sép không cay đắng với các anh hoặc với Đức Giê-hô-va. Thay vì thế, như Gia-cốp nói, “cung [của Giô-sép] vẫn vững vàng, tay nó vẫn mạnh mẽ và nhanh nhẹn” (Sáng 49:24). Ông đã chiến thắng sự thù hận của các anh bằng những “mũi tên” của lòng thương xót và nhân từ. Giô-sép nương cậy Đức Giê-hô-va khi gặp thử thách, và ông không chỉ tha thứ cho các anh mà còn đối xử tử tế với họ (Sáng 47:​11, 12). Giô-sép đã để cho các thử thách luyện lọc mình (Thi 105:​17-19). Vì thế, Đức Giê-hô-va có thể dùng ông để thực hiện những việc vĩ đại.

16. Chúng ta có thể noi gương Giô-sép như thế nào khi gặp khó khăn thử thách?

¹⁶ Chúng ta học được gì? Đừng bao giờ để cho khó khăn thử thách khiến mình xa cách Đức Giê-hô-va hoặc anh em đồng đạo. Hãy nhớ rằng Đức Giê-hô-va có thể để cho thử thách xảy ra để huấn luyện chúng ta (Hê 12:​7, chú thích). Sự huấn luyện đó có thể giúp chúng ta vun trồng và cải thiện các phẩm chất tin kính, chẳng hạn như lòng thương xót và sự tha thứ (Hê 12:11). Đức Giê-hô-va sẽ ban thưởng vì chúng ta chịu đựng, như ngài đã làm với Giô-sép.

BÊN-GIA-MIN

17. Lời tiên tri về Bên-gia-min được ứng nghiệm như thế nào? (Sáng thế 49:27) (Cũng xem khung).

¹⁷ Đọc Sáng thế 49:27. Gia-cốp tiên tri rằng chi phái Bên-gia-min sẽ có khả năng chiến đấu giỏi giống như sói (Quan 20:​15, 16; 1 Sử 12:2). Vào “buổi sáng” của lịch sử vương quốc Y-sơ-ra-ên, Sau-lơ thuộc chi phái Bên-gia-min trở thành vua đầu tiên. Ông đã can đảm chiến đấu chống lại người Phi-li-tia (1 Sa 9:​15-17, 21). Vào ‘buổi chiều’ của lịch sử vương quốc ấy, hoàng hậu Ê-xơ-tê và tể tướng Mạc-đô-chê, cũng đến từ chi phái Bên-gia-min, đã giải cứu dân Y-sơ-ra-ên khỏi bị tuyệt diệt.—Ê-xơ-tê 2:​5-7; 8:3; 10:3.

18. Làm thế nào để noi theo lòng trung thành của chi phái Bên-gia-min đối với các sắp đặt của Đức Giê-hô-va?

¹⁸ Chúng ta học được gì? Hẳn chi phái Bên-gia-min rất tự hào khi một người trong số họ trở thành vua. Tuy nhiên, khi Đức Giê-hô-va chuyển vương quyền sang cho Đa-vít thuộc chi phái Giu-đa, chi phái Bên-gia-min cuối cùng cũng ủng hộ sự thay đổi đó (2 Sa 3:​17-19). Nhiều thập kỷ sau, khi các chi phái khác trở nên phản nghịch, chi phái này vẫn trung thành gắn bó với chi phái Giu-đa và vị vua mà Đức Giê-hô-va bổ nhiệm (1 Vua 11:​31, 32; 12:​19, 21). Mong sao chúng ta cũng trung thành ủng hộ những người mà ngài chọn để dẫn dắt dân ngài ngày nay.—1 Tê 5:12.

19. Chúng ta nhận được lợi ích nào từ lời tiên tri của Gia-cốp trước lúc lâm chung?

¹⁹ Lời tiên tri của Gia-cốp trước lúc lâm chung có thể mang lại lợi ích cho chúng ta. Khi hiểu sự ứng nghiệm của lời tiên tri này, chúng ta càng tin chắc những lời tiên tri khác của Đức Giê-hô-va cũng sẽ thành hiện thực. Và khi xem xét những ân phước mà các con trai của Gia-cốp nhận được, chúng ta hiểu rõ hơn cách mình có thể làm Đức Giê-hô-va vui lòng.