Giữ niềm vui khi chăm sóc người thân

1, 2. Đức Giê-hô-va cảm thấy thế nào về những người đang chăm sóc người thân? (Châm ngôn 19:17) (Cũng xem các hình).

Một anh ở Hàn Quốc tên là Jin-yeol cho biết: “Vợ chồng tôi đã kết hôn hơn 32 năm. Trong 5 năm qua, tôi là người chăm sóc cho vợ mình. Cô ấy bị bệnh Parkinson và hầu như không cử động được. Tôi rất yêu vợ mình và vui khi chăm sóc cô ấy. Mỗi đêm, vợ tôi ngủ trên một chiếc giường đặc biệt ở nhà. Tôi nằm cạnh giường cô ấy, và chúng tôi nắm tay nhau khi ngủ”.

² Anh chị có đang chăm sóc một người thân, chẳng hạn như cha mẹ, người hôn phối, con, cháu hoặc bạn thân không? Nếu có, hẳn anh chị vui khi làm thế vì yêu thương người ấy. Khi chăm sóc người thân, anh chị cũng cho thấy mình yêu thương Đức Giê-hô-va (1 Ti 5:​4, 8; Gia 1:27). Dù vậy, anh chị phải đối mặt với một số khó khăn mà người khác không biết. Thậm chí anh chị có thể cảm thấy không ai hiểu nỗi khổ của mình. Bề ngoài anh chị có thể tươi cười, nhưng khi ở một mình, anh chị không cầm được nước mắt (Thi 6:6). Dù người khác có thể không biết anh chị phải đương đầu với những khó khăn nào, nhưng Đức Giê-hô-va luôn biết. (So sánh Xuất Ai Cập 3:7). Nước mắt và sự hy sinh của anh chị quý giá đối với ngài (Thi 56:8; 126:5). Ngài để ý mọi điều anh chị làm để giúp người thân. Đức Giê-hô-va xem chính ngài đang nợ anh chị và hứa sẽ báo đáp.—Đọc Châm ngôn 19:17.

3. Có lẽ Áp-ra-ham và Sa-ra đã đối mặt với khó khăn nào khi chăm sóc Tha-rê?

³ Kinh Thánh có nhiều lời tường thuật về những người nam và người nữ chăm sóc người thân. Hãy xem gương của Áp-ra-ham và Sa-ra. Khi họ rời U-rơ, cha của họ là Tha-rê cũng đi cùng dù ông đã khoảng 200 tuổi. Họ đi quãng đường khoảng 960 cây số đến Cha-ran (Sáng 11:​31, 32). Hẳn Áp-ra-ham và Sa-ra yêu quý Tha-rê, nhưng có lẽ việc chăm sóc cho ông không phải dễ, nhất là trong lúc di chuyển. Rất có thể họ đi bằng lạc đà hoặc lừa, là điều đặc biệt khó với cụ ông Tha-rê. Có lẽ đôi khi Áp-ra-ham và Sa-ra cảm thấy mệt mỏi, thậm chí kiệt sức. Dù thế nào đi nữa, chắc hẳn Đức Giê-hô-va đã ban cho họ sức lực cần thiết. Như trong trường hợp của Áp-ra-ham và Sa-ra, ngài sẽ nâng đỡ và thêm sức cho anh chị.—Thi 55:22.

4. Bài này sẽ thảo luận điều gì?

⁴ Niềm vui có thể giúp anh chị kiên trì chăm sóc người thân (Châm 15:13). Anh chị có thể vui mừng bất kể hoàn cảnh thế nào đi nữa (Gia 1:​2, 3). Làm thế nào để có niềm vui đó? Một cách là nương cậy Đức Giê-hô-va qua lời cầu nguyện và xin ngài giúp anh chị có thái độ tích cực. Bài này sẽ thảo luận những cách khác giúp người chăm sóc giữ niềm vui. Chúng ta cũng sẽ xem người khác có thể hỗ trợ họ như thế nào. Trước tiên, hãy thảo luận tại sao người chăm sóc cần giữ niềm vui và những khó khăn có thể cướp đi niềm vui của họ.

TẠI SAO KHÓ GIỮ NIỀM VUI?

5. Tại sao người chăm sóc cần giữ niềm vui?

⁵ Nếu mất niềm vui, người chăm sóc có thể dễ kiệt sức (Châm 24:10). Và khi kiệt sức, họ có thể không tử tế và tận tâm như họ muốn. Vậy những khó khăn nào có thể khiến người chăm sóc mất niềm vui?

6. Tại sao một số người chăm sóc cảm thấy kiệt sức?

⁶ Người chăm sóc có thể bị kiệt sức. Một chị tên Leah nói: “Công việc chăm sóc có thể khiến tinh thần kiệt quệ, ngay cả trong một ngày mà mọi chuyện đều suôn sẻ. Vào cuối ngày, tôi thường cảm thấy không còn chút sức lực nào. Đôi khi, tôi không có đủ sức để trả lời dù chỉ là một tin nhắn”. Người khác thì không có đủ thời gian để ngủ hoặc nghỉ ngơi, là những điều họ rất cần. Một chị tên Inés cho biết: “Tôi bị thiếu ngủ. Ban đêm, tôi thường thức dậy hai tiếng một lần để chăm sóc mẹ chồng. Vợ chồng tôi không thể đi nghỉ dưỡng trong nhiều năm”. Một số người chăm sóc phải từ chối những lời mời họp mặt và ngay cả cơ hội phụng sự vì phải túc trực để chăm sóc người thân. Vì thế, họ có thể cảm thấy cô đơn và tù túng.

7. Điều gì khiến một số người chăm sóc cảm thấy tội lỗi hoặc đau buồn?

⁷ Người chăm sóc có thể cảm thấy tội lỗi hoặc đau buồn. Một chị tên Jessica nói: “Tôi thấy khó chấp nhận những giới hạn của mình. Khi dành thời gian để chăm sóc cho bản thân, tôi cảm thấy mình tội lỗi và ích kỷ”. Một số người chăm sóc cảm thấy tội lỗi vì đôi khi bực tức về hoàn cảnh của mình. Những người khác lo lắng rằng họ không làm đủ để giúp người thân. Cũng có người cảm thấy tội lỗi vì trong lúc bực bội, họ đã nói điều gây tổn thương với người thân (Gia 3:2). Số khác đau buồn vì người thân trước đây mạnh khỏe và hoạt bát giờ như thể không còn nữa. Một chị tên là Barbara chia sẻ: “Một trong những thử thách lớn nhất với tôi là thấy người mà tôi yêu thương ngày càng tiều tụy và sa sút”.

8. Hãy nêu kinh nghiệm cho thấy một lời biết ơn có thể tác động rất nhiều đến người chăm sóc.

⁸ Một số người chăm sóc cảm thấy không được biết ơn. Tại sao? Vì họ hiếm khi được cám ơn hoặc được khen về công việc khó nhọc và sự hy sinh của mình. Vài lời cám ơn có thể giúp ích rất nhiều (1 Tê 5:18). Một chị tên là Melissa chia sẻ: “Đôi khi tôi khóc vì quá mệt mỏi hoặc nản lòng. Nhưng khi những người mà tôi chăm sóc nói: ‘Cám ơn mọi điều cháu đã làm’, tôi được lên tinh thần! Những lời ấy giúp tôi có thêm sức để thức dậy vào hôm sau và tiếp tục chăm sóc họ”. Một anh tên Ahmadu cho biết những lời biết ơn tác động đến mình thế nào. Vợ chồng anh chăm sóc cho cháu gái nhỏ sống cùng. Em ấy bị bệnh động kinh. Anh nói: “Dù có lẽ cháu không hiểu hết những gì chúng tôi hy sinh để chăm sóc cháu, nhưng lòng tôi tràn ngập niềm vui khi cháu nói cám ơn hoặc viết dòng chữ nguệch ngoạc: ‘Con thương hai bác lắm’”.

LÀM THẾ NÀO ĐỂ GIỮ NIỀM VUI?

9. Làm thế nào một người chăm sóc có thể cho thấy mình khiêm tốn?

⁹ Khiêm tốn (Châm 11:2). Không phải lúc nào chúng ta cũng có thời gian và sức lực để làm mọi việc mình muốn. Thế nên, anh chị cần xác định những điều mình có thể làm hoặc không thể làm, và đôi khi cần từ chối một số điều. Làm thế không có gì sai! Thật ra, anh chị đang khiêm tốn. Nếu người khác đề nghị giúp đỡ, hãy biết ơn và chấp nhận sự giúp đỡ của họ. Một anh tên Jay nói: “Chúng ta chỉ có thể làm những gì trong khả năng của mình. Khi hiểu giới hạn của bản thân và không vượt quá giới hạn đó, chúng ta sẽ giữ được niềm vui”.

10. Tại sao người chăm sóc cần sáng suốt? (Châm ngôn 19:11)

¹⁰ Sáng suốt. (Đọc Châm ngôn 19:11). Sự sáng suốt có thể giúp anh chị bình tĩnh khi bị đối xử thiếu tử tế. Người sáng suốt sẽ cố gắng hiểu lý do nằm đằng sau hành động của một người. Một số bệnh kinh niên có thể khiến người ta có những hành vi không hợp lý (Truyền 7:7). Chẳng hạn, một người tử tế và biết quan tâm có thể trở nên thích tranh cãi và gây gổ. Hoặc người ấy có thể trở nên hay đòi hỏi, chỉ trích hoặc khó tính. Nếu anh chị đang chăm sóc một người bị bệnh nặng, điều hữu ích là tìm hiểu về bệnh của người ấy. Khi hiểu thêm về căn bệnh, có thể anh chị sẽ nhận ra những hành vi đó là do bệnh tình, chứ không phải là bản chất của người ấy.—Châm 14:29.

11. Mỗi ngày người chăm sóc nên dành thời gian cho những điều quan trọng nào? (Thi thiên 132:​4, 5)

¹¹ Dành thời gian để củng cố tình bạn với Đức Giê-hô-va. Đôi khi anh chị cần hy sinh một số hoạt động để làm “những điều quan trọng hơn” (Phi-líp 1:10). Một trong “những điều quan trọng hơn” là củng cố mối quan hệ với Đức Giê-hô-va. Vua Đa-vít đã ưu tiên cho việc thờ phượng ngài. (Đọc Thi thiên 132:​4, 5). Tương tự, điều quan trọng là anh chị ưu tiên dành thời gian mỗi ngày để đọc Kinh Thánh và cầu nguyện. Một chị tên Elisha nói: “Tôi giữ được niềm vui nhờ cầu nguyện và suy ngẫm về các bài Thi thiên đầy an ủi. Cầu nguyện là phao cứu sinh của tôi. Tôi cầu nguyện với Đức Giê-hô-va nhiều lần trong ngày để giữ bình tĩnh”.

12. Tại sao người chăm sóc cần dành thời gian để lo cho sức khỏe của mình?

¹² Dành thời gian để chăm sóc sức khỏe của mình. Người chăm sóc khó duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, vì rất bận rộn, không có nhiều thời gian để mua thực phẩm tươi và chuẩn bị bữa ăn dinh dưỡng. Chế độ ăn uống và tập thể dục tốt rất quan trọng cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Vì thế, dù anh chị không có nhiều thời gian, hãy cố gắng ăn uống lành mạnh và tập thể dục đều đặn (Ê-phê 5:​15, 16). Ngoài ra, hãy cố gắng ngủ đủ giấc (Truyền 4:6). Các cuộc nghiên cứu cho thấy giấc ngủ có thể loại bỏ độc tố khỏi não của chúng ta. Một bài báo về y khoa cho biết ngủ đủ giấc có thể làm giảm lo lắng và giúp đối phó với căng thẳng. Anh chị cũng cần dành thời gian để giải trí (Truyền 8:15). Một người chăm sóc chia sẻ điều đã giúp chị giữ niềm vui. Chị nói: “Khi trời đẹp, tôi cố gắng đi ra ngoài và tận hưởng ánh nắng. Mỗi tháng tôi dành ít nhất một ngày để gặp gỡ một người bạn”.

13. Cười mang lại những lợi ích nào? (Châm ngôn 17:22)

¹³ Giữ óc hài hước. (Đọc Châm ngôn 17:22; Truyền 3:​1, 4). Cười rất tốt cho sức khỏe thể chất và tinh thần. Khi anh chị chăm sóc cho ai đó, hiếm khi mọi việc diễn ra như mong muốn. Nhưng nếu có óc hài hước trong những tình huống căng thẳng, rất có thể anh chị sẽ thấy dễ chịu đựng hơn. Cười với người mình đang chăm sóc có thể củng cố mối quan hệ giữa hai người.

14. Tâm sự với một người bạn đáng tin cậy có thể giúp anh chị như thế nào?

¹⁴ Tâm sự với một người bạn đáng tin cậy. Dù nỗ lực hết sức, đôi khi anh chị vẫn cảm thấy choáng ngợp. Vào những lúc như thế, điều hữu ích là chia sẻ cảm xúc với một người bạn tốt, là người không xét đoán anh chị hoặc phản ứng thái quá (Châm 17:17). Người ấy sẽ lắng nghe và khích lệ anh chị. Có thể đó chính là điều mà anh chị cần để giữ niềm vui.—Châm 12:25.

15. Làm thế nào việc tập trung vào niềm hy vọng mang lại niềm vui cho anh chị?

¹⁵ Cùng nhau hình dung đời sống trong địa đàng. Hãy nhớ rằng vai trò người chăm sóc chỉ là tạm thời, và công việc này không nằm trong ý định ban đầu của Đức Giê-hô-va dành cho con người (2 Cô 4:​16-18). “Sự sống thật” sắp đến (1 Ti 6:19). Anh chị sẽ rất vui khi nói với người thân về những điều cả hai cùng làm trong địa đàng (Ê-sai 33:24; 65:21). Một chị tên Heather cho biết: “Tôi thường nói với những người mà mình chăm sóc rằng chúng tôi sẽ cùng nhau may vá, chạy nhảy và đạp xe. Chúng tôi sẽ cùng nướng bánh và nấu ăn cho những người thân được sống lại. Khi nghĩ về niềm hy vọng ấy, chúng tôi cùng nhau cảm tạ Đức Giê-hô-va”.

NGƯỜI KHÁC CÓ THỂ GIÚP NHƯ THẾ NÀO?

16. Chúng ta có thể làm gì để giúp một anh chị đang chăm sóc người thân? (Cũng xem hình).

¹⁶ Giúp người chăm sóc có thời gian cho bản thân. Các anh chị trong hội thánh có thể đề nghị giúp đỡ người bệnh. Khi chúng ta làm thế, người chăm sóc có thời gian nghỉ ngơi và chăm lo cho nhu cầu bản thân (Ga 6:2). Một số công bố đã lên lịch để có người đến giúp người bệnh mỗi tuần. Một chị tên Natalya, chăm sóc cho chồng bị liệt, kể lại: “Một anh trong hội thánh ghé qua một hoặc hai lần mỗi tuần để dành thời gian với chồng tôi. Hai người cùng tham gia thánh chức, trò chuyện và ngay cả xem phim với nhau. Những lúc như thế rất quý với chồng tôi và giúp tôi có thời gian để chăm sóc cho nhu cầu bản thân, chẳng hạn như đi dạo”. Trong một số trường hợp, thậm chí chúng ta có thể đề nghị ở lại qua đêm để giúp người bệnh, nhờ thế người chăm sóc có thể có một đêm ngon giấc.

17. Chúng ta có thể làm gì để giúp người chăm sóc tại buổi nhóm họp?

¹⁷ Giúp người chăm sóc tại buổi nhóm họp. Người chăm sóc có lẽ không tập trung được nhiều tại buổi nhóm họp, hội nghị vòng quanh và đại hội vùng vì bận chăm sóc cho người bệnh. Các anh chị trong hội thánh có thể đề nghị giúp đỡ bằng cách ngồi cùng với người bệnh trong một số buổi hoặc một số phần của các chương trình ấy. Nếu người bệnh không thể ra khỏi nhà, anh chị có thể đề nghị đến nhà người ấy và cùng kết nối với buổi nhóm họp để người chăm sóc có thể tham dự buổi nhóm họp trực tiếp.

18. Chúng ta có thể làm gì khác cho những người chăm sóc?

¹⁸ Khen người chăm sóc và cầu nguyện cho họ. Các trưởng lão cần đều đặn thăm chiên những người chăm sóc (Châm 27:23). Dù hoàn cảnh của chúng ta thế nào đi nữa, tất cả mọi người trong hội thánh có thể thường xuyên khen những người chăm sóc. Chúng ta cũng có thể cầu xin Đức Giê-hô-va tiếp tục thêm sức cho họ và giúp họ giữ niềm vui.—2 Cô 1:11.

19. Chúng ta trông mong điều gì?

¹⁹ Không lâu nữa Đức Giê-hô-va sẽ lau hết những giọt nước mắt đau buồn khỏi mọi mặt. Bệnh tật và sự chết sẽ không còn (Khải 21:​3, 4). “Người bị què sẽ nhảy như nai” (Ê-sai 35:​5, 6). Hậu quả đáng buồn của tuổi già và nỗi đau khi chứng kiến người thân bị bệnh sẽ thuộc về ‘những điều trước kia không được gợi lên trong trí’ (Ê-sai 65:17). Ngay cả bây giờ, trong khi chúng ta chờ đợi hy vọng tuyệt vời ấy trở thành hiện thực, Đức Giê-hô-va sẽ không bỏ rơi chúng ta. Nếu chúng ta tiếp tục nương cậy ngài để được thêm sức, ngài sẽ giúp chúng ta “chịu đựng mọi sự với lòng kiên nhẫn và vui mừng”.—Cô 1:11.