CHƯƠNG MỘT
Có bí quyết nào giúp gia đình được hạnh phúc không?
1. Tại sao gia đình vững chắc là quan trọng cho xã hội?
GIA ĐÌNH là sự sắp đặt lâu đời nhất trên đất, và có vai trò quan trọng trong xã hội loài người. Trong suốt lịch sử, gia đình vững chắc giúp tạo dựng xã hội kiên cố. Gia đình là sự sắp đặt tốt nhất để nuôi nấng con cái trở nên những người trưởng thành.
2-5. a) Hãy miêu tả sự an toàn mà đứa con cảm thấy trong một gia đình hạnh phúc. b) Một số gia đình có những vấn đề nào?
2 Gia đình ấm cúng là nơi nương náu an toàn và yên ổn. Chúng ta hãy tưởng tượng cảnh gia đình lý tưởng trong chốc lát. Vào buổi cơm chiều, cha mẹ và con cái quây quần lại kể nhau nghe những chuyện trong ngày. Con cái huyên thuyên kể cho cha mẹ nghe chuyện xảy ra trong trường. Giờ cùng nghỉ ngơi ở nhà giúp mọi người tươi tỉnh để ngày hôm sau chung đụng với thế giới bên ngoài.
3 Trong một gia đình hạnh phúc, con cái biết cha mẹ sẽ săn sóc mình khi bệnh hoạn, có lẽ thay phiên nhau thức ngồi cạnh giường cả đêm. Chúng biết mình có thể đến nói với cha mẹ khi gặp vấn đề của tuổi niên thiếu và sẽ được cha mẹ khuyên bảo, ủng hộ. Đúng vậy, con cái cảm thấy an toàn, dù thế giới bên ngoài có đầy khó khăn đi nữa.
4 Khi lớn lên, con cái thường kết hôn và có gia đình riêng. Câu châm ngôn Đông phương nói: “Khi có con, một người mới ý thức được mình mang ơn cha mẹ đến độ nào”. Với lòng yêu thương và biết ơn sâu xa, những người con đã trưởng thành này cố gắng tạo cho gia đình mình được hạnh phúc. Họ cũng chăm nom cha mẹ già, đang vui với đàn cháu.
5 Có lẽ đến đây bạn suy nghĩ: ‘Tôi yêu gia đình, nhưng gia đình tôi không giống cảnh được miêu tả ở trên. Vợ chồng tôi làm việc khác giờ giấc và ít khi thấy mặt nhau. Chúng tôi nói nhiều về vấn đề tiền bạc’. Hay có phải bạn nói: ‘Con cháu tôi ở tỉnh khác, tôi chẳng bao giờ gặp chúng cả’? Đúng vậy, thường là vì lý do ngoài ý muốn của người trong cuộc, nhiều gia đình có cuộc sống không lý tưởng. Tuy nhiên, một số có đời sống gia đình hạnh phúc. Làm sao có được? Có bí quyết nào để giúp gia đình được hạnh phúc không? Câu trả lời là có. Nhưng trước khi bàn đến bí quyết đó là gì, chúng ta nên giải đáp một câu hỏi quan trọng.
GIA ĐÌNH LÀ GÌ?
6. Sách này sẽ bàn về loại gia đình nào?
6 Trong các xứ Tây phương, phần đông các gia đình gồm có cha mẹ và con cái. Ông bà có lẽ ở riêng cho đến khi không thể ở riêng được nữa. Trong khi người ta vẫn liên lạc với bà con xa gần, họ không có bổn phận gì nhiều với những người bà con này. Vì vậy chúng ta sẽ bàn luận chính yếu về gia đình gồm cha mẹ và con cái trong sách này. Tuy nhiên, trong những năm gần đây chúng ta thường thấy có thêm nhiều gia đình khác, chẳng hạn như gia đình chỉ có cha hay chỉ có mẹ, gia đình có con riêng, và gia đình có cha mẹ không sống chung nhau vì một lý do nào đó.
7. Đại gia đình là gì?
7 Trong vài xã hội, người ta có đại gia đình. Trong sự sắp đặt này, nếu có thể, thì con cái chăm sóc cho cha mẹ. Thân nhân và những người họ hàng xa cũng có trách nhiệm nữa. Thí dụ, người thân trong gia đình có thể giúp nuôi và trả học phí cho con cháu xa gần trong họ hàng. Những nguyên tắc được bàn luận trong sách này cũng áp dụng cho đại gia đình nữa.
GIA ĐÌNH BỊ CĂNG THẲNG
8, 9. Những vấn đề nào trong vài xứ cho thấy gia đình đang thay đổi?
8 Ngày nay gia đình có nhiều thay đổi, nhưng điều đáng buồn là những thay đổi đó không làm cho gia đình tốt hơn. Thí dụ như ở Ấn Độ, con dâu phải sống trong gia đình chồng và giúp việc trong nhà theo ý của nhà chồng. Tuy nhiên, ngày nay người vợ Ấn Độ tìm việc làm ngoài phạm vi gia đình không phải là chuyện lạ, nhưng họ vẫn phải chu toàn vai trò cổ truyền của người vợ. Trong nhiều xứ, người ta nêu câu hỏi: So với những người khác trong gia đình, người đàn bà đi làm rồi về phải làm bao nhiêu công việc nhà?
9 Trong xã hội Á Đông, theo truyền thống thì những người trong đại gia đình có mối liên lạc chặt chẽ với nhau. Tuy nhiên, dưới ảnh hưởng chủ nghĩa cá nhân của Tây phương và vấn đề kinh tế căng thẳng, mối liên hệ trong đại gia đình bị yếu dần. Do đó, nhiều người xem việc chăm sóc cho người thân lớn tuổi là một gánh nặng chứ không phải là bổn phận hay đặc ân nữa. Một số cha mẹ già bị đối đãi tệ bạc. Thật vậy, trong nhiều xứ ngày nay, người ta thấy người già bị đối xử tệ bạc và bị bỏ bê.
10, 11. Sự kiện nào cho thấy gia đình đang thay đổi trong những xứ ở Âu châu?
10 Ly dị càng ngày càng trở nên thông thường. Tại Tây Ban Nha, bắt đầu thập niên 1990, mức ly dị gia tăng: cứ 8 cuộc hôn nhân thì có 1 ly dị—một bước nhảy vọt lớn so với 1 ly dị trong 100 cuộc hôn nhân chỉ 25 năm trước đây. Theo như tường trình, nước Anh có mức ly dị cao nhất Âu Châu (người ta tiên liệu trong 10 cuộc hôn nhân thì có 4 cuộc sẽ đi đến chỗ đổ vỡ), và người ta thấy con số những gia đình chỉ có cha hoặc mẹ gia tăng một cách đột ngột.
11 Nhiều người ở Đức hình như hoàn toàn bỏ đi truyền thống gia đình. Trong thập niên 1990, 35 phần trăm gia đình Đức chỉ có một người, và 31 phần trăm gồm có hai người. Ở Pháp người ta cũng cưới hỏi ít hơn, còn những người đã kết hôn lại ly dị nhiều hơn và sớm hơn thời trước. Càng ngày càng nhiều người thích sống chung mà không muốn bị hôn nhân ràng buộc. Khắp nơi trên thế giới đều có chiều hướng tương tự như thế.
12. Vì những thay đổi trong gia đình thời nay, con cái bị khổ như thế nào?
12 Còn con trẻ thì sao? Tại Hoa Kỳ và nhiều xứ khác, ngày càng có nhiều người đẻ con hoang, trong số đó có những thiếu nữ. Nhiều cô gái ở tuổi vị thành niên có con cái với các bạn trai khác nhau. Các bản báo cáo trên khắp thế giới cho biết trẻ con vô gia cư sống lang thang ở ngoài đường; nhiều đứa bỏ nhà đi vì bị bạo hành hoặc bị đuổi khỏi nhà vì gia đình không thể nuôi nổi chúng nữa.
13. Khắp nơi có những vấn đề nào khiến gia đình mất hạnh phúc?
13 Đúng vậy, gia đình đang gặp khủng hoảng. Ngoài những vấn đề nói trên, còn có vụ thanh thiếu niên nổi loạn, bạo hành trẻ con, đánh đập người hôn phối, nghiện rượu, và những vấn đề tai hại khác làm nhiều gia đình mất hạnh phúc. Đối với phần nhiều trẻ con và người lớn, gia đình chắc chắn không phải là nơi nương náu.
14. a) Theo một số người thì nguyên nhân nào gây ra sự khủng hoảng trong gia đình? b) Một luật gia trong thế kỷ thứ nhất đã miêu tả như thế nào về thế gian ngày nay, và sự ứng nghiệm của lời ông ảnh hưởng thế nào đến đời sống gia đình?
14 Tại sao gia đình gặp khủng hoảng? Một số người ngày nay cho là tại vì rất nhiều phụ nữ đi làm. Một số khác cho là luân lý ngày nay suy đồi. Và người ta kể thêm những nguyên nhân khác nữa. Gần hai ngàn năm trước đây, một luật gia nổi tiếng có báo trước rằng nhiều áp lực sẽ làm gia đình khốn đốn. Ông viết: “Hãy biết rằng trong ngày sau-rốt, sẽ có những thời-kỳ khó-khăn. Vì người ta đều tư-kỷ, tham tiền, khoe-khoang, xấc-xược, hay nói xấu, nghịch cha mẹ, bội-bạc, không tin-kính, vô-tình, khó hòa-thuận, hay phao-vu, không tiết-độ, dữ-tợn, thù người lành, lường thầy phản bạn, hay nóng giận, lên mình kiêu-ngạo, ưa-thích sự vui chơi hơn là yêu-mến Đức Chúa Trời” (II Ti-mô-thê 3:1-4). Có ai nghi ngờ những lời này đang được ứng nghiệm ngày nay không? Trên thế gian với những tình trạng như thế, có ai lấy làm lạ khi thấy nhiều gia đình gặp khủng hoảng không?
BÍ QUYẾT GIÚP GIA ĐÌNH HẠNH PHÚC
15-17. Sách này chỉ cho chúng ta biết rõ nguồn thẩm quyền nào nắm giữ bí quyết giúp gia đình được hạnh phúc?
15 Khắp nơi, người ta thấy có lời khuyên để giúp gia đình có được hạnh phúc. Ở Tây phương, biết bao sách cẩm nang và tạp chí đưa ra lời khuyên đủ loại. Vấn đề là các nhà cố vấn thường mâu thuẫn nhau, và lời khuyên nào thịnh hành hôm nay có thể bị xem là lỗi thời ngày mai.
16 Vậy thì chúng ta có thể tìm đâu ra sự hướng dẫn đáng tin cậy cho gia đình? Bạn có muốn xem xét một cuốn sách đã hoàn tất cách đây khoảng 1.900 năm không? Hay là bạn cho rằng một sách như vậy chắc hẳn đã lỗi thời rồi? Sự thật là người ta có thể tìm thấy bí quyết giúp gia đình được hạnh phúc trong một nguồn như thế.
17 Nguồn đó là Kinh-thánh. Theo tất cả các bằng chứng người ta có, Kinh-thánh là sách được Đức Chúa Trời soi dẫn. Chúng ta thấy lời này trong Kinh-thánh: “Cả Kinh-thánh đều là bởi Đức Chúa Trời soi-dẫn, có ích cho sự dạy-dỗ, bẻ-trách, sửa-trị, dạy người trong sự công-bình” (II Ti-mô-thê 3:16). Trong sách này chúng tôi khuyến khích bạn xem làm sao Kinh-thánh có thể giúp bạn ‘sửa trị’ khi đối phó với những sự căng thẳng và vấn đề mà gia đình gặp phải ngày nay.
18. Tại sao chấp nhận Kinh-thánh là thẩm quyền cố vấn hôn nhân là điều hợp lý?
18 Nếu bạn có khuynh hướng loại đi ý tưởng cho là Kinh-thánh có thể giúp gia đình được hạnh phúc, xin bạn hãy nghĩ đến điều này: Đấng soi dẫn Kinh-thánh là Đấng Sáng lập hôn nhân (Sáng-thế Ký 2:18-25). Kinh-thánh nói rằng danh ngài là Giê-hô-va (Thi-thiên 83:18). Ngài là Đấng Tạo hóa và ‘Cha, bởi Cha mà cả nhà [mọi gia đình, NW ]... dưới đất đều được đặt tên’ (Ê-phê-sô 3:14, 15). Đức Giê-hô-va đã quan sát đời sống gia đình từ thời ban đầu của loài người. Ngài biết vấn đề nào có thể xảy ra và cho lời khuyên để giải quyết. Trong suốt lịch sử, những ai thành thật áp dụng nguyên tắc Kinh-thánh trong đời sống gia đình thì họ có được nhiều hạnh phúc hơn.
19-21. Có những kinh nghiệm nào thời nay cho thấy Kinh-thánh có quyền lực giải quyết vấn đề hôn nhân?
19 Thí dụ, một bà nội trợ ở In-đô-nê-si-a mê cờ bạc. Trong nhiều năm bà bỏ bê ba đứa con và thường gây gỗ với chồng. Nhưng rồi bà bắt đầu học Kinh-thánh. Dần dần bà tin tưởng những gì Kinh-thánh nói. Khi áp dụng lời khuyên của Kinh-thánh, bà trở thành người vợ hiền. Việc cố gắng áp dụng nguyên tắc Kinh-thánh của bà đã đem lại hạnh phúc cho toàn thể gia đình.
20 Một bà nội trợ ở Tây Ban Nha nói: “Chúng tôi mới cưới nhau được một năm thì đã bắt đầu gặp vấn đề nghiêm trọng”. Bà và chồng bà không hợp nhau nhiều, họ ít nói với nhau trừ khi gây gỗ. Dù có một đứa con gái nhỏ, họ quyết định ly thân. Tuy nhiên, trước khi chuyện đó xảy ra, họ được khuyến khích tìm hiểu Kinh-thánh. Họ cùng học lời khuyên của Kinh-thánh cho những người làm chồng và vợ và bắt đầu áp dụng các lời đó. Chẳng bao lâu, họ có thể nói chuyện thuận thảo với nhau và gia đình nhỏ bé của họ được sum họp vui vầy.
21 Kinh-thánh cũng giúp những người lớn tuổi nữa. Thí dụ, hãy xem kinh nghiệm của một cặp vợ chồng Nhật. Người chồng dễ nổi nóng và đôi khi trở nên hung bạo. Đầu tiên, các cô con gái của họ bắt đầu học Kinh-thánh, mặc dù bị cha mẹ chống đối. Rồi người chồng cùng học Kinh-thánh với các cô con gái ông, nhưng bà vợ tiếp tục chống đối. Tuy nhiên, qua nhiều năm, bà thấy các nguyên tắc Kinh-thánh đem lại hiệu quả tốt cho gia đình bà. Các cô con gái chăm sóc bà chu đáo, và chồng bà trở nên hòa nhã hơn nhiều. Những sự thay đổi đó khiến bà xem xét Kinh-thánh, và sách này cũng có hiệu quả tốt cho bà. Người đàn bà lớn tuổi này thường nói: “Chúng tôi đã trở thành vợ chồng thật sự”.
22, 23. Làm sao Kinh-thánh giúp người thuộc mọi gốc dân tìm được hạnh phúc trong đời sống gia đình?
22 Những người này ở trong số rất nhiều người đã học được bí quyết giúp gia đình được hạnh phúc. Họ đã chấp nhận và áp dụng lời khuyên của Kinh-thánh. Đành rằng họ cũng sống trong một thế gian hung bạo, vô luân, cũng gặp kinh tế khó khăn như bao nhiêu người khác và hơn nữa, họ là người bất toàn, nhưng họ tìm được hạnh phúc trong việc cố gắng làm theo ý muốn của Đấng Sáng lập gia đình. Kinh-thánh nói Giê-hô-va Đức Chúa Trời là “Đấng dạy cho ngươi được ích, và dắt ngươi trong con đường ngươi phải đi” (Ê-sai 48:17).
23 Mặc dù Kinh-thánh được viết xong cách đây gần hai ngàn năm, nhưng lời khuyên của sách đó thật sự hợp thời. Hơn nữa, Kinh-thánh được viết cho tất cả mọi người. Kinh-thánh không phải là sách của Mỹ hay của Tây phương. Đức Giê-hô-va “làm cho muôn dân sanh ra bởi chỉ một người”, và ngài biết bản chất loài người ở khắp mọi nơi (Công-vụ các Sứ-đồ 17:26). Nguyên tắc Kinh-thánh thực dụng cho mọi người. Nếu bạn áp dụng những nguyên tắc đó, bạn cũng sẽ biết được bí quyết giúp gia đình được hạnh phúc.