Neereke kinnatthuneya ohiya weettiha ekaaro?
NYUWO munneettiha ekaaro mwa iyaakha sintxipale. Nyuwo onnoosivelani okhalano ekaaro anyu ni opaka etthu eri poothe muntthuna anyu. Mene amusi anyu ni asinthamwene anyu ennaxupeya ni entthuna weera muupuwelele veeli waakhala weera munnatthuneya ovirelela weettiha ekaaro. Nyuwo khamunwera wiiwexexa mwaha wa heeni awo enuupuwela aya hiiho.
Neereke eyo enneereya ni nyuwo? Wakhala weera aani, etthu heeni enrowa wookhaviherani wakhala weera munoovirelela weettiha ekaaro?
Ilapo ikina, wakhala weera motorista ookhalano iyaakha sintxipale ni antthuna oreherera ekarta awe, owo ontthuneya owehiwa ni waakhuleliwa ni meediku. Makristu enkhala ilapo iyo ennaiwelela malamulo a ilapo iyo. (Arom. 13:1) Mene muhipwatthaka nipuro munkhala anyu nyuwo pooti wuupuwelela mikhalelo sanyu weera moone waakhala weera munnawera weettiha ekaaro movareleleya.
NWEHEKE MOOTA MUNEETTIHA ANYU EKAARO
Esaiti ya Instituto Nacional do Envelhecimento, ya wEstados Unidos, ennawooperera atthu oowuuluvala wiipakela makoha enttharelana:
Neereke onnakixupa woona ipalaka sa matransitu naari woona nnene ohiyu?
Neereke kinnawera orukunuwa moowakuveya weera kiwehe espelyu ni oweha mukhwipi?
Neereke onnakixupa wiisaakuviha, weera kikumihe mweetto va acelerador ni onyikala itravawu?
Neereke miyo kineettiha vakhaani-vakhaani ni kinaaxupa atthu akina eneettiha ikaaro?
Neereke miyo ikwaha ikina kootoko waapaka acidente? Neereke ekaaro aka yoophottokowa ni yoophweeya mapuro makina mwaha wookhumula itthu seemenle?
Neereke kootoko weemexiwa ni Polisia mwaha wa moota keettihaaka ekaaro?
Neereke sootoko okiphwanya ikhove vaavo keettihaaka ekaaro?
Neereke wookhala murette kinwuraaka waarowa ovoleela moota kineettiha aka ekaaro?
Amusi aka ni asinthamwene aka neereke aatoko okileela weera ennaxupeya ni moota kineettiha aka ekaaro?
Wakhala weera makoho makina a yaala mohaakhula weera aani, eyo enoonihera weera nyuwo munnatthuneya opaka matxentxo. Mwa ntakihero, pooti weeraka nyuwo moothanla weettiha vakhaanini, otepaxa wene ohiyu. Vaavo enviraaya etempu nwehexexeke moota muneettiha anyu ekaaro. Munoonela hayi omukoha mmusi anyu naari nthamwene anyu woohima sa moota muneettiha anyu? Etthu ekina muntthuneya anyu opaka ori ompaka curso weera muxuttere moota wooweettiha nnene ekaaro. Mene wakhala weera makoho mantxipale oosulu mwaakhunle weera aani, apaale etthu yooreera opaka ohiya weettiha ekaaro.a
MUHIYEKE MIRUKU SA MBIBLYANI IWEETTIHAKANI NYUWO
Apaale pooti okhala wooxupa waakhulela weera khaninwera weettiha nnene ekaaro ntoko khalayi. Ni wuupuwelela weera nintthuneya ohiya weettiha ekaaro pooti onixupa. Vanonto, moota heeni Biblya onrowa awe wookhaviherani wuupuwelela mukhalelo anyu mwa mukhalelo wooreera ni opaka yoothanla yooreera? Nnoorowa woona miruku miili.
Nvireleleke wiiyeviha. (Mir. 11:2) Vaavo nnuuluvalaahu, ikuru sahu sinnavukuwa, woona wahu, wiiwa wahu khonkhala nnene ni khaninwera opaka itthu moowaakuveya. Mwa ntakihero, atthu antxipale enneemexera opaka exercício físico vaavo enuuluvalaaya mwaha wooweera awo ahoonelela weera pooti wiivoreya moowaakuveya. Etthu emoharu enneereya ni vaavo nneettihaahu ekaaru. Nuupuwelelaka woohima sa ovareleleya wanyu, pooti weeraka mutthu moowiiyeviha, oothanla ohiya weettiha ekaaro. (Mir. 22:3) Mutthu oowiiyeviha onaakhulela ni onniiwelela moomaleleya vaavo atthu akina enuuluma aya moota enxupeya aya nuuwo. — Mulikanxere ni 2 Samuweli 21:15-17.
Muhikhaleno nthowa na ephome. (Ola. 22:8) Ekaaro pooti okhala ntoko kaputthi wakhala weera kheneettihiwa moovareleleya. Wakhala weera mutthu khanwera weettiha nnene ekaaro owo pooti ohela ekumi awe ni ya atthu akina veerisani. Ni wakhala weera onoomukumihera acidente onrowa omwiva mutthu, owo pooti okhalano nthowa na ephome.
Wakhala weera onnooxupani othanla ohiya weettiha ekaaro, muhupuweleke weera khamunrowa okhala ootthuneya naari khamunrowa okhalano mwiitti. Yehova onnoosivelani mwaha wa mikhalelo sanyu sooreera, ohela mpuwa wiiyeviha wanyu ni ovaha wanyu mwiitti ovareleleya wa atthu akina. Ni Owo onnalaihera wookhaviherani ni woomaalihani nyuwo. (Yes. 46:4) Yehova khanrowa woohiyani. Nto, nvekeleke weera ookhavihereni okhala a miruku ni ovarihela muteko miruku sa mBiblyani weera muthanle wakhala weera munnatthuneya ohiya weettiha ekaaro.
a Weera musuwele itthu sintxipale, nwehe muru oneera “Acidente de automóvel: ‘Só acontece com os outros?’” va Despertai! a 22 a Agosto a 2002.