Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • mwbr24 Janero ipaax. 1-12
  • Ireferensia sa “Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni”

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Ireferensia sa “Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni”
  • Referensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni—2024
  • Miru Saamukhaani
  • 1-7 ya Janeiro
  • 8-14 ya Janeiro
  • 15-21 ya Janeiro
  • 22-28 ya Janeiro
  • 29 A JANEIRO–4 A FEVEREIRO
  • 5-11 ya Fevereiro
  • 12-18 ya Fevereiro
  • 19-25 ya Fevereiro
  • 26 A FEVEREIRO–3 A MARÇO
Referensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni—2024
mwbr24 Janero ipaax. 1-12

Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni

© 2023 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania

1-7 ya Janeiro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | YOOBI 32-33

Mwaamaaliheke Ale Axankale

Perspicaz vol. 1 epaax. 799 etti. 2

Elihú

Eliú era imparcial, não dando título lisonjeiro a ninguém. Reconhecia que ele, assim como Jó, fora feito de barro, e que o Todo-Poderoso era seu Criador. Eliú não tinha intenção de aterrorizar Jó, mas falou-lhe como verdadeiro amigo, dirigindo-se a Jó pelo nome, algo que não fora feito por Elifaz, Bildade ou Zofar. — Jó 32:21, 22; 33:1, 6.

Owehaweha 14 15/6 epaax. 25 itti. 8-10

Niireke Munnoona Otteettheya wa Apinaatamu Ntoko Yehova Sinoonela Awe?

8 Hiyo nave nihaana waamorela ikharari anna akhala wira ninnisuwela wira sihaakhumelela mixankiho sinaatteettheiha mwaha wa owereyasiwa, okhala ntthoko atthu otheene ahikhanle aya anamoona wala oriipiwa murima. Nihiku nikina itthu iyo pooti onikhumelela nave. Ahinatthi okela Elapo Yooleiheriwa, aIsarayeli, yaawo yaari othoiwa ni ootteettheya elapo ya wEjiitu, yaahupuxeriwa wira “muhumihe murim’anyu” owoolo wa munninyu oxankale. Yehova aatumerenrye wira awooneke atthu othoiwa oreerela okhaliheriwa. — Otum. 15:7, 11; Onam. 25:35-38.

9 Ohiya waaphukela wala waathanya atthu arina mixankiho, hiyo nihaana waamaaliha momunepani. (Yoob. 33:6, 7; Math. 7:1) Wira nlikanihe: Vaavale mutthu onimora awe omweettihaka mootu khuvulalaka onarowa oxiripitaali, niireke ale anaakhapelela aretta annipacerya omukoha moota simonre awe? Nnaari, awo anipacerya omukhaliherya toko. Moolikana ni eyo, akhala wira munna mmosa onnitteettheya mwaha wa muxankiho, etthu yoopacerya ori omukhaliherya omunepani. — Mmusome 1 aTesaloonika 5:14.

10 Akhala wira hiyo ninniimananiha othokorerya makhalelo a annihu, nto nnimoona itthu sinaaxankiha. Mmuupuwele murokora yoowo onilupatthiwa ni amusi awe mu iyaakha sinceene. Nnaamwi akina a atthu awo yooneya okhala otteettheya, niireke awo khannooniherya okhala oolipa ni oororomeleya? Vaavo vanimoona anyu maama oohitheliwa orwaaka mmuthukumanoni ni anaawe moohicompela, khamunitteeliwa murima osuwela wira owo toororomeleya ni owiilipiherya? Ankhi okathi onaaweha anyu amiravo anivarexexa ekeekhai nnaamwi akhanyereriwaka opaka itthu soohiloka oxikola? Moowiiyeviha, hiyo nihaana waaxukhurela ale anooneya okhala ootteettheya okhala wira awo “athajiri mowaminini” moolikana ni ale anikhala oororomeleya masi arina makhalelo ookhweya. — Yak. 2:5.

Owehaweha 20.03 epaax. 23 itti. 17-18

Okathi Xeeni Vanireerela Aya Olavula?

17 Mulopwana a neexexe aamuxukunrye Yobi aari Elihu, mmusi awe Abrahamu. Elihu aahaawiriyana oratteene alopwana ale araru ni Yobi okathi yaalavula aya. Vannoneya wira Elihu aanivaha ephoole etthu alopwana ale yaalavula aya, maana aahiwerya ovaha miruku sooloka saamukhalihenrye Yobi olokiherya muupuwelo awe. (Yoobi 33:1, 6, 17) Etthu Elihu aatepa awe ovaha efaita, waari onvuwiha Yehova ohiya wiivuwiha aahiiso onvuwiha mutthu mukina. (Yoobi 32:21, 22; 37:23, 24) Ntakiheryo na Elihu ninniniixuttiha wira okathi mukina vannireerela omaala nnawiriyana paahi. (Yak. 1:19) Nave ninniixuttiha wira okathi nninvaha ahu miruku mutthu, etthu yootepexa otthuneya onvuwiha Yehova ohiya wiivuwiha.

18 Nnimooniherya wira ninnivaha efaita eparakha ya olavula akhala wira ninnitthara malakiheryo a mBiibiliyani voohimya sa okathi ni moota woolavula. Mwene a ankhili Salomoni aahuupuxeriwa olepa wira: ‘Molumo òrera ahimmwe okathi worera anlikana [ni masa a] ewero ahotthiwe mmukalani motutha’. (Mir. 25:11) Okathi nnaawiriyana ahu oratteene atthu akina vaavo anilavula aya ni wuupuwela nihinatthi olavula, moolumo ahu anrowa okhalaka ntoko masa a eweero, eyo piiyo, anookhalana efaita ni anooreera vanceene. Niira siiso, hata nlavulaka vanceene aahiiso vakhaani, moolumo ahu animwaalipihaka akina ni omuhakalaliha Yehova. (Mir. 23:15; aEef. 4:29) Eyo enamuna yoolokexa nikhanle ahu oowooniherya wira ninnixukhurela yoovaha ya olavula enikhuma wa Muluku!

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Owehaweha 13 15/1 epaax. 19 etti. 10

Nvikaniheke Omwaattamela Yehova

10 Ekeekhai wira ti vooloka okhapelela erutthu ahu. Masi, nihitepeke wiimananiha omala-maliha itthu sinooniherya wuuluvala wahu. Maana ikanyeryo iyo sa erutthu, ethoonyeryo ya wunnuwela wahu, okhulupale ni ophwanelela wa omutthu ahu. Mwa ntakiheryo Biibiliya oni: ‘Ipwı nthonyeryo nottittimiheya, naxariya onnitthuveliwa nikumi yinjene’. (Mir. 16:31) Nto Yehova onnoonela siiso, nave nihaana wiithokoreryaka ntoko Yehova onnithokorerya awe. (Mmusome 1 Pedru 3:3, 4.) Munoonela sai, ahiyo othoiwa miruku mutthu ovekela opakiwa operasau owoopiha, aphavelaka paahi wira akhalane erutthu yooreera eniwiiriha atthu osiveliwa nuuwo? ‘Otteliwa murima onrwa w’Apwiya’ Yehova tori, oreera wekeekhai wa muhina, voohimya sa wuuluvala ni ekumi. (Neh. 8:10) Okhala mmiravo mahiku otheene onkela wiiraneya paahi oparayisu. (Yoob. 33:25; Yes. 33:24) Nto niwehereryaka okathi owo, nooniheryeke ankhili ni waamini wira nataaneke ni Yehova vaavo nneetta ahu saana moovarihana ni makhalelo ahu. — 1 Tim. 4:8.

8-14 ya Janeiro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | YOOBI 34-35

Okathi Sinikhumelela Aya Itthu Moohixariya

Owehaweha N.o 1 2019 epaax. 8 etti. 2

Muluku ta Mukhalelo Xeeni?

Okathi wotheene Yehova onivara itthu sooloka, maana “Muluku khivo yotakhala enìrawe: Nanwerya sothene khanttheka”. (Yoob. 34:10) Maphukelo awe ta xariya, sintoko aahimmye awe nasalimo wira “nyuwo munnalamula atthu n’ixariya”. (Esal. 67:5) Okhala wira Yehova “oniweha murima”, owo khonootothiwa ni olavilavi, masi okathi wotheene onnisuwela ekeekhai ni onnipaka maphukelo ooloka. (1 Sam. 16:7) Nave owo onnoona ohixariya ni ohaaxana oniiraneya valaponi ni ooleiherya wira “atthu òtakhala murima anopwetexiwa”. — Miruku 2:22, Biblia Solempwa sa Muluku.

Owehaweha 17.04 epaax. 11 etti. 5

Exeeni Omwene wa Muluku Onrowa Aya Omala-maliha?

5 Yehova onrowa opaka exeeni? Olelo-va, Yehova onnaavaha eparakha atakhali wira arukunuxe murima aya. (Yes. 55:7) Nnaamwi olumwenku ola wootakhala orowaka opwetexiwa moohipisa, nlelo atakhali awo khanatthi ophukeliwa. Nto exeeni enrowa owiiraneela ale anikhootta opaka marukunuxo? Ankhi ale anrowa ophwanyiwa akhaliheryaka olumwenku ola mpakha maxakha maalupale? Yehova ooleiherya waapwetexa atakhali otheene valaponi. (Musome Esalimo 37:10.) Olelo-va, atthu anceene annivitha itthu soohiloka anipaka aya, nto okathi mukina khanihukhummwa. (Yoob. 21:7, 9) Masi Biibiliya onihimya wira: “Owo onniweha mwettelo w’atthu: onnalikela mavalo aya othene. Khivo epiphi walá ewiriphi enwerya wavitha atakhali vamaithoni vawe”. (Yoob. 34:21, 22) Tivonto, khiivo etthu Yehova ohiniwerya awe oweha. Owo onniweha itthu sotheene sinipakiwa ni atakhali. Nuumala Armagedoni, ninrowa owaavyaka opuro yaakhala aya, masi khaninrowa waaphwanya. Maana anrowa opwetexiwa khuluwi! — Esal. 37:12-15.

Owehaweha 21.05 epaax. 7 itti. 19-20

Niireke Munookhumuwa Mwaha wa Yesu?

19 Niireke muxankiho owo olelo-va wookhala? Aayo. Atthu anceene olelo-va, annikhumuwa mwaha woowi khaninkhaliherya myaha sa epoliitika. Awo anuupuwela wira naahaana okhaliherya epoliitika ni ovotari okathi wa mwaathanle. Masi hiyo ninnisuwela oratteene wira omuthanla pinaatamu wira okhale muhooleli ahu waarowa okhala omukhootta Yehova. (1 Sam. 8:4-7) Atthu akina anuupuwela wira naahaana oteka ixikola, ixiripitaali ni itthu sikina sinikhaliherya mmuttettheni. Awo annikhumuwa mwaha woowi nniimananiha olaleya ihapari sooreera ohiya omananiha ophuka mixankiho sa moolumwenkuni.

20 Nihaana opaka exeeni wira nihikhumuwe? (Mmusome Matheyo 7:21-23.) Etthu nintepa ahu ovaha efaita ori ovara muteko Yesu onrumme awe. (Math. 28:19, 20) Nto nihikhala-khale nihapuxiwaka ni epoliitika ni mixankiho sa moolumwenkuni. Hiyo ninnaaphenta vanceene atthu ni ninniriipiwa murima mwaha wa mixankiho sinaaphwanya. Masi ninnisuwela wira enamuna yuulupale ya waakhaliherya atthu akina, ori owiixuttiha voohimya sa Omwene wa Muluku ni waakhaliherya okhalana waataana wooloka ni Yehova.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Owehaweha 17.04 epaax. 28 etti. 3

Niireke Munepa Anyu Wowiivahererya Onninvuwiha Yehova?

3 Mmiravo Elihu aahiwiriyana oratteene ovaanela wa Yobi ni alopwana ale araru. Nuumala alopwana ale omaala, olavulaka sa Yehova, Elihu aahimukoha Yobi wira: “Mwakhalá òrera murima, owo oniphwanya-ni? Khino owo onakhela etthu yawinyu?” (Yoob. 35:7) Niireke Elihu aaphavela ohimya wira wiimananiha wahu omurumeela Yehova khorina efaita? Nnaari. Maana Yehova khampwapwenle Elihu, ntoko aapwapwenle awe alopwana akina. Nave moonelo wa Elihu waahivirikana ni alopwana ale. Owo aahimmye wira Yehova khonlipa ni omukokhorela wahu. Okhala wira Yehova khiivo etthu enimuthowa. Khiivo enipaka ahu enrowa omwiiriha Yehova okhala oolipa aahiiso oothaaciri. Tthiri, mikhalelo sooloka ni itthu siniwerya ahu opaka sinikhuma wa Muluku, ni owo onniweha moota ninrumeela ahu.

15-21 ya Janeiro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | YOOBI 36-37

Mukupaliki Yooleiherya ya Muluku ya Okumi Woohimala

Owehaweha 15 10/1 epaax. 13 itti. 4-5

Niireke Vanniweryaneya Omusuwela Muluku?

MULUKU ONIKHALA MAHIKU OTHEENE: Omuhimyaka Muluku, Biibiliya oni: “Nyuwo mwa Muluku okhuma wopajeryani mpakha mahiku othene”. (Esal. 90:2) Eyo enooniherya wira Muluku khorina wanipacerya wala wanikisa. Mwa moonelo wa apinaatamu “Hiyo khaninwerya . . . walikela watta wa iyakha sawe”. — Yoob. 36:26.

Mureerelo: Muluku ooleiherya woovahani okumi woohimala akhala wira munoomusuwela tthiri. (Yoh. 17:3) Nto yooleiherya eyo khiyaarowa okhalana efaita vaakhanle wira Muluku khonikhala mwa okathi wotheene. Paahi “Mwene a mahiku ohimala” toniwerya waakhwaniherya yooleiherya eyo. — 1 Tim. 1:17.

Owehaweha 20.05 epaax. 22 etti. 6

Niireke Munnixukhurela Itthu Yehova Onoovahaaweni?

6 Maasi. Aakhala valaponi mwaha woowi elapo khetempe orakamelana ni nsuwa ni khetempe okhuveelana ni nsuwa. Vaakhanle wira elapo ehaattamelana vakhaani ni nsuwa khiyaarowa okhala maasi valaponi. Elapo yotheene yaarowa okhala ntoko mwala wooviha vanceene ni khuuvo aarowa owerya okhala mukumi valaponi. Nave, vaakhanle wira elapo yoorakamelana vanceene ni nsuwa, maasi otheene ari valaponi yaarowa okhala ntoko xeelu. Tthiri elapo yaarowa okhala ntoko boola muulupale a xeelu. Okhala wira Yehova opweha elapo opuro wooreerela, maasi anneetta mwa enamuna enikhaliherya soopattuxiwa okhala sikumi. Maasi awo aneetta sai? Maasi ari mphareya, mmuro ni mapuro makina annitthikela wiirimu anapakeya meeku. Masientista anihimya wira, khula mwakha, nsuwa ninniiriha maasi anivikana 500.000 cúbicos otthikela wiirimu ni opakeya meeku. Maasi awo manceene nalikanyiha ni maasi ari matthiya otheene molumwenkuni. Vano maasi awo antthikela wiirimu annikhala mahiku 10, nuumala-vo annipakeya epula anatthikela valaponi vaava. Tthiri maasi awo annimora ntoko epula, anatthikela mphareya ni miro sikina aneetta ntoko yeetta aya. Moohaanyiherya enamuna maasi awo aneetta aya enooniherya wira, ohiya paahi Yehova okhalana ankhili, owo tooweryexa. — Yoob. 36:27, 28; Mus. 1:7.

Owehaweha 22.10 epaax. 28 etti. 16

Muhihiye Olipiha Nroromelo Nanyu

16 Nlipelelo nahu na ophwanya okumi woohimala yoovaha yuulupale ya Muluku. Ninnilipelela moohakalala itthu sooreera, seiyo ninkupali ahu wira muhoolo sinimwiiraneya. Nlipelelo nahu ninlikana ni nankura, nenlo ninnikhaliherya ovilela mixankiho, ovilela olupatthiwa ni ohoova okhwa. Nave nlipelelo nahu ninnilikana ni ekapaseeti, yeeyo enkhaliherya muupuwelo ahu okhootta itthu soohiloka ni wuupuwelela itthu sooloka. Nlipelelo nahu na mBiibiliyani nnoowerya onikhaliherya omwaattamela Muluku, ni woona moota Muluku onniphenta awe vanceene. Nnoophwanya mareeliho manceene vakhala wira nlipelelo nahu nnookhala noolipa.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Owehaweha 22.12 epaax. 2 etti. 4

Nnoowerya Okhala Mahiku Ootheene

4 Niireke vannooxankihani okupali wira Yehova Muluku onikhala “mahiku othene”? (Yes. 40:28) Nave atthu anceene anoonela siiso. Elihu olavulaka sa Muluku aahimmye so: “Khaninwerya walikela watta wa iyakha sawe”. (Yoobi 36:26) Masi mwaha woohisuwela itthu sootheene sa Muluku, eyo khentaphulela wiira itthu iyo khahiyo seekeekhai. Mwa ntakiheryo, nnaamwi nihisuwela moota energia enimpattiha aya luuxu, masi ninnikupali wiira eyo yookhala. Mwa enamuna emosa-ru, hiyo khaninwerya osuwela moota Yehova opacenrye awe ni etthu enimwiiriha okhalaka mahiku ootheene. Masi eyo khentaphulela wiira Muluku khonikhala mahiku ootheene. Ekeekhai voohimya sa Mpattuxa ahu khenlipa ni itthu ninwerya ahu wiiwexexa aahiiso nihinwerya ahu. (aRom. 11:33-36) Yehova aahikhala hata sihinatthi opattuxiwa itthu sootheene siri valaponi ohela muhina nsuwa ni itheneeri. Nave onihimya wiira: “Opattuxa elapo ni owerya wawe”, ni aanikhala ohinatthi ‘watala erimu’. (Yer. 51:15; Mit. 17:24) Etthu xeeni ekina ennikupaliha wiira vanniweryaneya okhala mahiku ootheene?

22-28 ya Janeiro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | YOOBI 38-39

Niireke Munniivaha Okathi Wiira Nwehe Soopattuxiwa?

Owehaweha 21.08 epaax. 9 etti. 7

Niireke Moolakela Omulipelela Yehova?

7 Olavulaka moota Yehova opattunxe awe elapo, Biibiliya onihimya wira Yehova aahokola “mukhoyi w’ophima”, nave ‘ahithipa malitti aya ni ahilipiha maripu’. (Yoob. 38:5, 6) Nave Yehova aahiviriha okathi ovareryaka itthu aapattunxe awe. (Maph. 1:10, 12) Niireke munniwerya wuupuwela moota malaikha yaahakalanle aya vaavo yanweha aya Yehova opattuxaka itthu? Tthiri malaikha ale yaahitthapa vanceene! Maana Biibiliya onihimya wira waahikhala okathi ‘malaikha othene yatteliwe aya murima n’utthapa’. (Yoob. 38:7) Etthu xeeni nniixutta ahu? Yehova aahiviriha iyaakha imilyau sinceene wira omalihe itthu aapattuxa awe. Maana aapattuxa vakhaani-vakhaani nto nuumala oweha itthu sotheene aapattunxe awe, Yehova ahoona wira sotheene “sari sorera sana”. — Maph. 1:31.

Owehaweha 20.08 epaax. 14 etti. 2

Ohihimuxiwa Onnooniherya Ophenta, Ankhili ni Opixa Murima wa Muluku

2 Wanipacerya, Yehova aahimpattuxa Mwanawe wira ovareke vamosa ni yena. Nuumala-vo, omurumeelaka Yesu “Muluku òpattuxa itthu sothene” ohela muhina imilyau sinceene sa malaikha. (aKol. 1:16) Yesu aanihakalala vanceene ovara vamosa ni Tiithi awe. (Mir. 8:30) Nave, malaikha yaanihakalala vanceene. Awo yaahinweha Yehova, Mulipa-Oosuwela ovara muteko ni Yesu, apattuxaka erimu ni elapo. Malaikha ale yoonihenrye sai wira yaahihakalala? Awo “yahitthapa” vaavo elapo yaapattuxiwe aya. Moohaanyiherya, awo yaahivikaniha otthapa khula okathi Yehova aamaliha awe opattuxa khula etthu. Woonasa wene, yaahitepa otthapa vaavo yaamonale aya Yehova aapattuxaka apinaatamu. (Yoob. 38:7; Mir. 8:31) Khula etthu opattunxe awe, ennooniherya ophenta ni ankhili a Yehova. — Esal. 104:24; aRom. 1:20.

Owehaweha 23.03 epaax. 17 etti. 8

Niireke Munniixutta Etthu ni Itthu Muluku Opattunxe Awe?

8 Nimuroromeleke Yehova. Yehova aahimooniherya Yobi wiira aahaana omuroromelaka yena. (Yoob. 32:2; 40:6-8) Okathi Yehova aavaanela awe ni Yobi, aahiromola itthu sinceene opattunxe awe, ntoko itheneeri, meeku ni overunya. Nave Yehova aahilavula voohimya sa inama, ntoko enari ni ikhavalo. (Yoob. 38:32-35; 39:9, 19, 20) Itthu iya sootheene saahimwiixuttiha Yobi wiira Yehova khahiyo wiira orina owerya paahi, masi toophenta ni ankhili. Nuumala Yobi ovaanela ni Yehova, omuroromela wawe waahincerereya vanceene. (Yoob. 42:1-6) Mwa enamuna emosaru, okathi ninweha ahu itthu Muluku opattunxe awe, ninnoona wiira Yehova okhalana osuwela ni owerya onivikana hiyo. Nave owo ookhalana owerya ni onoomaliha mixankiho sahu. Osuwela eyo onninikhaliherya wuncererya omuroromela wahu Yehova.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Perspicaz vol. 2 epaax. 222

Malamulo

Yehova tonikumiherya malamulo. Yehova tori eekeekhai, ni tonikumiherya malamulo olumwenku wootheene. Itthu sootheene sipattuxiwe sinikhala sihirina okumi sinniiwelela malamulo akumiheriwe ni Yehova (Yoob. 38:4-38; Esal. 104:5-19), ohela muhina sirina okumi. (Yoob. 39:1-30) Apinaatamu okhala wiira apattuxiwe ni Yehova ahaana wiiwelela malamulo awe, maana yoopattuxiwa eniwerya okhalana mweettelo wooloka, wuupuwelela ni okhalana waataana wooloka ni Muluku. (aRom. 12:1; 1 aKor. 2:14-16) Ohiya-vo,soopattuxiwa sa omunepani sa Yehova, eyo piiyo, malaikha, aneettihiwa ni malamulo awe. — Esal. 103:20; 2 Ped. 2:4, 11.

Malamulo aneettiha itthu sinooneya Yehova opattuxale awe, khuuvo oniwerya ohonona. (Yer. 33:20, 21) Itthu sootheene sinooneya ni sinisuweliwa molumwenkuni, malamulo aya tookhalela ni toororomeleya. Mapuro yaale masientista ahireere aya osoma voohimya sa malamulo awo, anniwerya osuwela moota ipalaneeta sineetta aya moowaakuveya. Ole onipaka itthu moovirikana ni malamulo awe, onoona itthu sinikhumelela. Moolikanasa, malamulo a Muluku anikhala moohimala ni khuuvo oneemiheriwa ovirikanya. Ti maana aya Biibiliya onihimya awe wiira “ele mutthu enaala awe, ti yeeyo onrowa awe ohepha”. — aGal. 6:7; 1 Tim. 5:24.

29 A JANEIRO–4 A FEVEREIRO

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | YOOBI 40-42

Itthu Saamukhumelenle Yoobi Sinniixuttiha exeeni?

Owehaweha 10 15/10 epaax. 3-4 itti. 4-6

“Quem veio a conhecer a mente de Jeová?”

4 Ao meditarmos nas atividades de Jeová, é preciso evitar a tendência de julgar a Deus à base de padrões humanos. Há uma breve alusão a essa tendência nas palavras de Jeová no Salmo 50:21: “Imaginaste que eu me tornaria positivamente igual a ti.” É como disse um erudito bíblico há mais de 175 anos: “Os homens tendem a julgar a Deus, e a supor que ele esteja restrito às leis que eles consideram apropriadas para sua própria observância”.

5 Temos de cuidar para não moldar o nosso conceito sobre Jeová de um modo que se ajuste aos nossos próprios padrões e desejos. Por que isso é importante? Bem, ao estudarmos as Escrituras, alguns dos atos de Jeová podem parecer não muito acertados segundo o nosso ponto de vista limitado e imperfeito. Os israelitas do passado adotaram esse modo de pensar e tiraram uma conclusão errada dos tratos de Jeová com eles. Note o que Jeová lhes disse: “Certamente direis: ‘O caminho de Jeová não é acertado.’ Ouvi, por favor, ó casa de Israel. Não é acertado o meu próprio caminho? Não são os vossos caminhos que não são acertados?” — Eze. 18:25.

6 Um segredo para evitar a armadilha de julgar a Jeová com base nos nossos próprios padrões é reconhecer que o nosso ponto de vista é limitado e, às vezes, muito falho. Jó teve de aprender essa lição. Durante seu período de sofrimento, ele lutou contra o desespero e tornou-se um tanto egocêntrico. Jó despercebeu as questões maiores. Jeová, porém, amorosamente o ajudou a ampliar seu ponto de vista. Por fazer-lhe mais de 70 perguntas, a nenhuma das quais Jó soube responder, Jeová destacou as limitações do entendimento de Jó. Mas Jó reagiu com humildade, ajustando seu ponto de vista. — Leia Jó 42:1-6.

Owehaweha 17.06 epaax. 17 etti. 12

Nwehexexeke Mwaha Muulupale

12 Nuumala Yobi ohaana vanceene, niireke waari woohixariya Yehova omukhaliherya mwa enamuna ele? Nnaari. Okhala wira Yobi khuupuwela siiso. Nave Yobi aahiiwexexa etthu ene ni oxukhurela nikhaliheryo na Yehova. Owo aahimmye so: “Sothene sihimyalyaka: kottharuwa, kìyevihaka vantthupini ni vatturwani”. (Yoob. 42:1-6) Wanipacerya, mmiravo iitthaniwa Elihu aahimukhaliherya Yobi oturuka muupuwelo awe. (Yoob. 32:5-10) Nuumala Yobi owiriyana miruku sa Yehova, owo aahituruka moonelo awe. Nto Yehova aahaaleela akina wira aanisiveliwa ni Yobi mwaha wa ororomeleya wawe. — Yoob. 42:7, 8.

Owehaweha 22.06 epaax. 25 itti. 17-18

“Mmulipeleleke Yehova”

17 Yobi aari murumeyi a Yehova ahaahiyale olipa murima ni ohihiya ororomeleya okathi wa mixankiho. Ekarta aalepenle awe aheeberi, murummwa Paulo onnaahimya atthu akina anceene, yahaahiyale ororomeleya okathi wa mixankiho. Owo onnaahimya okhala “anamoona oowaatta ntoko meeku”. (aHeeb. 12:1) Arumeyi awo ootheene, yaahikhalana mixankiho sinceene mookumini mwaya. Hata vaari siiso, khiyaahiyale omuroromela Yehova. (aHeeb. 11:36-40) Niireke ovilela waya ni wiimananiha waya wookumiherya mireerelo? Aayo! Nnaamwi yahaawenhe siiraneyaka itthu sootheene Yehova oleihenrye awe, awo khiyaahiyale omuroromela ni omulipelela Yehova. Nave yaanikupali wira Yehova aaniweemererya okhala atthu awe. Nto eyo, yahaakhaliherya okupali ni murima wootheene wira muhoolo animwaaweha anatiri a Yehova yiiraneyaka. (aHeeb. 11:4, 5) Ntakiheryo naya ninninikhaliherya ohihiya omuroromela Yehova.

18 Olumwenku ninkhala ahu, onootepa otakhala. (2 Tim. 3:13) Nlelo Satana khohiyale oweehererya arumeyi a Muluku. Hiyo ninnisuwela wira nnookhalana mixankiho sinceene muhoolo. Hata vari siiso, nihaana wiimananiha ororomeleya wa Yehova nikupaliki wira “ninnimuroromela Muluku mukumi”. (1 Tim. 4:10) Okhala wira Yobi aahiroromeleya, owo aahireelihiwa ni Yehova. Eyo ennooniherya wira “Yehova toophenta vanceene ni toomoriwa ikharari”. (Yak. 5:11) Nimutakihaka Yobi, nihihiye omuroromela Yehova, nikupaliki wira owo “onnaatthuvela ale animwaavya ni murima aya wotheene”. — Mmusome aHeeberi 11:6.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Perspicaz vol. 1 epaax. 831

Oveehiwa Aahiiso Oramusiwa

Yoobi aari mulopwana axariya ni oororomeleya nnaamwi aaveehiwa. Masi aahikhalana moonelo woohiloka waamwiirinhe ottheka, muhoolo mwaya aahittaruxiwa. Elihu olavulaka voohimya sa Yoobi aahimmye so: “Mulopwana xeeni ori ntoko Yoopi, yoowo oniwurya oveehiwa ntoko maasi? (Yoob. 34:7, Piipiliya Emakhuwa.) Yoobi aawehexexa mixankiho sawe ohiya omuroromela Muluku, nave aaniimananiha waakiherya exariya awe ohiya exariya ya Muluku. (Yoob. 35:2; 36:24) Okathi “apatthani” awe araru yaalavula aya moolumo ooveeha, Yoobi uupuwela wiira aaveehiwa yena ohiya Muluku. Nto eyo yaamulikana ooveehiwa iyo ni owurya maasi. Moottharelana, Muluku aahimuleela Yoobi wiira moolumo ale ooveeha ni ooramusa a apatthani awe ale araru yanveeha yena, Muluku. (Yoob. 42:7) Moolikanasa, Yehova aahimuleela profeta Samuweli okathi aIsarayeli yamphavela aya mwene wiira aalamuleleke, ohimyaka so: “Khahiyo anookhoottani nyuwo, masi anikikhootta miyo ntoko mwene aya”. (1 Sam. 8:7) Nave Yesu aahaaleela awiixutti awe ohimyaka so: “Atthu a maloko otheene anrowa woonyokhani mwaha wa nsina naka”. (Math. 24:9) Osuwela eyo enoomukhaliherya mukristau ovilela oveehiwa ni okhalana moonelo wooloka, nave onimwaakhela etthuvo mwaha wa ovilela wawe. — Luka 6:22, 23.

5-11 ya Fevereiro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | ESALIMO 1-4

Mukhaliheryeke Omwene wa Muluku

Owehaweha 21.09 epaax. 15 etti. 8

“Kinimwathukumeliha Atthu a Maloko Othene”

8 Atthu anceene anoonela sai muhupi owo? Atthu anceene annikhootta muhupi owo. (Musome Esalimo 2:1-3.) Tthiri maloko otheene aaxanka. Awo annikhootta omweemererya Mwene othanliwe ni Yehova. Awo khanikupali wira muhupi wa Omwene ninlaleya ahu ‘ihapari sooreera’. Tthiri ikuvernu sikina sinnikhoottiha muteko ahu woolaleerya. Nnaamwi anamalamulela anceene a ilapo iyo ahimyaka wira annimukokhorela Muluku, awo khaniphavela ohiya okhulupale aya. Ntoko anamalamulela a okathi wa Yesu, anamalamulela a olelo-va khanimphavela ole othanliwe ni Yehova, mwaha woowi annaalupattha atthareli awe. — Mit. 4:25-28.

Owehaweha 16.04 epaax. 29 etti. 11

Nvikaniheke Ohiirela Mpantta Myaha sa Elapo Ela Yookawanyeya

11 Ophavela muhakhu. Akhala wira ninnithokorerya musurukhu ni mihakhu sahu okhala itthu sootepexa otthuneya, nto vanoovila ovikaniha ohiirela mpantta myaha sa elapo. Nuuvira mwaakha wa 1970, Anamoona a Yehova anceene a oMalawi, yahaana oleva itthu sotheene yaarina aya, okhala wira yaanikhootta wiirela mpantta epartido. Masi moothananiha, akina khiyaawenrye oleva mireerelo saya. Murokora mmosa oniitthaniwa Rute, onnuupuwelela oriki: “Akina yaahirowa ni hiyo opuro ole woomoleliwe ahu, masi muhoolo mwaha yaahikela epartido, khihokolowela owaani, maana khiyaaphavela ovilela mixankiho saakhanle opuro ole waaroihiwe ahu”. Masi arumeyi anceene a Yehova khaniira siiso. Awo annivikaniha ohiirela mpantta myaha sa elapo, hata eyo etaphulelaka othoiwa musurukhu wala opweteiwa mireerelo saya. — aHeeb. 10:34.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Perspicaz vol. 2 epaax. 689

Ikokhola

Nnaamwi ireferensia sa mbiibiliyani sihimyaka ikokhola mwa nthoonyeryo, iyo saathoonyerya makattapha aahiiso ikavava saari soosuwelexiwa okathi wa Biibiliya. Nuumala okumihiwa ipyo mmatta, makattapha awo aahiiso ikavava anikhuneela epyo eyo khiyaavareleya muteko, nto yaalikana ni etthu yooveya ni ehiniphaveliwa.

Wanipacerya, ikokhola iyo saanivalaanyiwa ni epyo. Nuumala-vo, mutthu aavalaanya aaniriha inavavihiwa ni epheyo, ntoko ntthupi. Eyo ennooniherya oratteene moota Yehova onaavalaanya awe atthu ootakhala eriyari ya arumeyi awe. (Yoob. 21:18; Esal. 1:4; 35:5; Yes. 17:13; 29:5; 41:15; Hos. 13:3) Omwene wa Muluku onimwaapwetexa awanani awe ni onimwaanyaanya moomalela ntoko makattapha aahiiso ikavava sinivavihiwa ni epheyo. — Dan. 2:35.

Nto makattapha awo aahiiso ikavava sahaavareleya muteko sanithukumanyiwa ni opahiwa wiira epheyo ehittikihe-tho etakaaheryaka ni ipyo. Moolikanasa, Yohani Mpatisa, aahilavula sa opwetexiwa wa itiini soowootha. — Nave mulipa ooweepettha, Yesu, Kristu, onootakaaha etiriku, “masi ikavava saya onrowa opaha ni mooro ohinttipha”. — Math. 3:7-12; Luka 3:17.

12-18 ya Fevereiro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | ESALIMO 5-7

Muroromeleyeke Hata Atthu Akina Apakaka Itthu Soohiloka

Owehaweha 21.03 epaax. 15 itti. 7-8

Biibiliya Onimookhaliheryani Ovilela Mixankiho

7 Niireke ookhala mpatthani anyu wala mmusi anyu oonyoonyinheni? Akhala wira ti siiso, etthu enrowa wookhaliheryani ori othokorerya etthu yaamwiiranenle Mwene Davidi vaavo mwanawe iihaniwa Absalomi ammwarenle awe ni aaphavela awe omwaakha omwene. — 2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8 (1) Ovekela. Muupuwelaka yowiiraneya ela ya Mwene Davidi, munvekele Yehova mmuleelaka etthu ewiirinheni oriipiwa murima. (Esal. 6:7-10) Okathi munivekela anyu, mmuleeleke Yehova muxankiho anyu mooluluwanya. Nuumala-vo, munvekeleke Yehova wira ookhaliheryeni ophwanya malakiheryo a mBiibiliyani anrowa wookhaliheryani osuwela etthu yoopaka.

Owehaweha 20.07 ipaax. 8-9 itti. 3-4

Mukupaliki Wira Moophwanya Ekeekhai

3 Waamini wahu khonlipa paahi ni ophenta wa atthu a Muluku. Mwaha wa xeeni? Akhala wira waamini wahu onlipa ni ophenta wa atthu a Muluku, hiyo pooti ohiya waamini wahu. Mwa ntakiheryo, niireke munoohiya omurumeela Yehova akhala wira mutokweene wala pioneero onnipaka etampi yuulupale, mpakha okumihiwa mmulokoni? Ankhi akhala wira munna wala murokora onnipaka etthu enoowereyani? Aahiiso mutthu mukina onnipakeya nammwareya, onapacerya ohimya wira itthu ninkupali ahu khahiyo ekeekhai? Etthu xeeni nniixutta ahu? Akhala wira nimphavela okhalana waamini woolipa nihaana olipiha waataana wahu ni Yehova. Nave akhala wira nimmwaamini Muluku mwaha wa itthu atthu akina anipaka aya, ohiya mwaha wa waataana wahu ni Muluku, eyo yaarowa olikanaka ni oteka empa etereno ya mutthu mukina. Ekeekhai wira moota muniwoonela anyu atthu a Yehova onimookhaliheryani wuncererya waamini wanyu. Masi ti vooloka omusoma Biibiliya oratteene, wiiwexexa ele munisoma anyu ni otokosa myaha sa mBiibiliyani wira musuweleke akhala wira ele munikupali anyu voohimya sa Yehova ekeekhai. Muhaana okupali wira ele munisoma anyu mBiibiliyani ekeekhai. — aRom. 12:2.

4 Yesu aahimmye wira atthu akina yamweemererya ekeekhai “etteliwaka murima”. Masi waamini waya onnivukuwa okathi aneehereriwa aya. (Mmusome Matheyo 13:3-6, 20, 21.) Woonasa wene, awo khiyaasuwela wira ale animutthara Yesu anniphwanya mixankiho ni weehereriwa. (Math. 16:24) Nave yuupuwela wira yakhala muKristau khiyaarowa ophwanya mixankiho wala yuupuwela wira Muluku aarowa okumihaka mixankiho saya. Masi musuweleke wira olumwenku ola wootakhala ninkhala ahu, nnokumanaka mixankiho. Nave makhalelo ahu pooti oturukeya, nto eyo pooti ovukula ohakalala wahu. — Esal. 6:7; Mus. 9:11.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Perspicaz vol. 2 epaax. 1004 etti. 5

Mahiye Aahiiso, Nikhuku

ARoma 3:13, murummwa Paulo onnilavula moolumo ari Esalimo 5:9, olikanyihaka mmilo wa atthu ootakhala ni oowootha ni ‘mahiye oohuliwa’. Siisaale mahiye oohuliwa wiira esareye aniheliwa aya atthu ookhwa, siiso-tho mmilo wa atthu ootakhala onnihuleya osareyale ene moolumo ootakhala ni oowereya. — Munwehe-tho Math. 15:18-20.

19-25 ya Fevereiro

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | ESALIMO 8-10

“Apwiya! Kinnoxukhuruni”!

Owehaweha 21.08 epaax. 3 etti. 6

Nvaheke Efaita Opuro Anyu Mweemusini Mwa Yehova

6 Yehova oolokiherya opuro wooloka wira nikhaleke. Ohinatthi ompattuxa mulopwana oopacerya, Yehova aahipaka elapo wira apinaatamu akhaleke. (Yoob. 38:4-6; Yer. 10:12) Okhala wira Yehova, Muluku oophenta ni oovaha, owo oohela valaponi itthu sinceene sooloka seiyo sinnihakalaliha. (Esal. 104:14, 15, 24) Okathi Yehova aaweha awe itthu sotheene aapattunxe awe vathi-va, owo “ahòna wira sothene sari sorera sana”. (Maph. 1:10, 12, 31) Yehova ohooniherya wira onnaavaha efaita yinceene apinaatamu, mwaha woowi ‘ohavaha owerya’ woweettiha wala okhapelela itthu sotheene opattunxe awe valaponi. (Esal. 8:7) Muluku oniphavela wira apinaatamu oomalela wala ahirina etampi, akhapeleleke mahiku otheene itthu sootikiniha opattunxe awe. Niireke nyuwo munnixukhurela yooleiherya eyo ya Yehova?

Owehaweha 20.05 epaax. 23 etti. 10

Niireke Munnixukhurela Itthu Yehova Onoovahaaweni?

10 Sookhala inamuna soovirikana nikhanle ahu oowooniherya wira ninnixukhurela yoovaha ya olavula. Enamuna emosa, ori waaleela itthu ninkupali ahu voohimya sa Muluku, atthu ale anikupali wira itthu siroothatuwa. (Esal. 9:2; 1 Ped. 3:15) Atthu ale anikupali wira itthu siroothatuwa, amphavela onikupaliha wira elapo ni itthu sotheene sikhanle mulaponi, khasipattuxiwe ni Muluku sikhumelenle mekhayaru paahi. Akhala wira atthu awo anoophavela oniwiriyana, nihaana omurumeela Biibiliya ni iponto nithokorenrye ahu mwaha ola wira naatthokiherye voohimya sa Tiithi ahu a wiirimu ni owooniherya wira ninnikupali ni murima wotheene wira Yehova Topattunxe erimu ni elapo. — Esal. 102:26; Yes. 40:25, 26.

Owehaweha 22.04 epaax. 7 etti. 13

Munnivaha “Ntakiheryo Nooloka . . . [ni] Moolumo Anyu”?

13 Mwiipeke ni murima wootheene. Okathi nniipa ahu isipo sa Omwene, yoophavela ahu ekhaleke onvuwiha Yehova. Murokora mmosa oniitthaniwa Sara, onniixoona okhala mutthu ohinsuwela wiipa. Masi hata vari siiso, omusivela omuttottopela Yehova ni isipo. Wira oxintte muxankiho owo, ohoona okhala vooreerela olokiherya isipo okathi onlokiherya awe ipantte sikina sa mithukumano. Onninsayari ni onnimananiha oweha moota moolumo a isipo iyo anivarihana aya ni myaha sinrowa othokoreriwa. Sara ohimmye so: “Eyo ennikikhaliherya owehexexa etthu nsipo nlo ninhimya aya, ohiya owehexexa akhala wira kinniipa saana”.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Perspicaz vol. 1 epaax. 664

Matata Aahiiso Ikatha

Mwa nthoonyeryo, onnihimmwa Muluku ntoko opakaka itthu ni “ikatha” aahiiso matata, itthu ntoko olepa Malamulo Muloko vamapaweni a maluku (Okhum. 31:18; Otum. 9:10), opaka miiriirya (Okhum. 8:18, 19) ni opattuxa erimu. (Esal. 8:3) “Ikatha” aahiiso matata a Muluku, Nasaalimo aalavula mwa nthoonyeryo ophavelaka ohimya munepa woowaarya wa Muluku aahiiso ikuru sawe. Eliivuru ya Maphattuwelo ennilavula yoowiiraneya ya soopattuxiwa, eyo enihimya wiira iphumu sa Muluku (rú·ahh, “munepa”) saaneetta vasulu va maasi. (Maph. 1:2) Ikwaha sinceene, Soolempwa sa Ekereku sa Ekristau sinnooniherya itthu sinnikhaliherya wiiwexexa oratteene moolumo ala a nthoonyeryo, okhala wiira yoowiiraneya ya Matheyo ennitthokiherya wiira Yesu aanoomola malaikha ootakhala orumeelaka ‘munepa woowaarya wa Muluku’, nave Luka onnihimya wiira eyo yiiraneya mwaha wa “ikatha sa Muluku”. — Math. 12:28; Luka 11:20.

26 A FEVEREIRO–3 A MARÇO

MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | ESALIMO 11-15

Muupuweleke Muri Ene Elapo Esya ya Murettele

Owehaweha 06 15/5 epaax. 18 etti. 3

Iponto Suulupale sa Eliivuru ya Esalimo

11:3 — Que alicerces são derrubados? Esses são os próprios alicerces da sociedade humana — a lei, a ordem e a justiça. Quando estão em colapso, a desordem social prevalece e não há justiça. Sob tais condições, “o justo” deve confiar plenamente em Deus. — Sal. 11:4-7.

Sentinela 16.04 epaax. 4 itti. 11-12

Um mundo sem violência: é possível?

A Bíblia diz que em breve Deus vai acabar com a violência. O mundo violento de hoje aguarda “o dia do julgamento e da destruição das pessoas ímpias”. (2 Pedro 3:5-7) Não haverá mais pessoas violentas causando sofrimento a outros. Por que podemos ter certeza de que Deus quer fazer alguma coisa para eliminar de vez a violência?

A Bíblia diz que Deus “odeia quem ama a violência”. (Salmo 11:5) Ele ama a paz e a justiça. (Salmo 33:5; 37:28) Por isso, ele não vai tolerar para sempre as pessoas violentas.

Owehaweha 17.08 epaax. 7 etti. 15

Niireke Munoowerya Olipelela Moopixa Murima?

15 Exeeni yaamukhalihenrye Davidi olipelela moopixa murima? Owo onnaakhula esaalimo 13, yeeyo onikoha awe ikwaha xexe oriki: “Mpakha lini?” Davidi onihimya wira: “Tthirí miyo kinniroromelexa okiphenta wanyu: Kitteliweke murima, kopoliwaka ni nyuwo. Kimphavela watthapela Apwiya, kiwipelaka sorera sikìrenlyaya”. (Esal. 13:6, 7) Davidi aanisuwela wira Yehova toororomeleya ni aanimphenta. Owo aanuupuwela okathi Yehova aamukhalihenrye awe ni aanilipelela okathi Yehova aarowa awe omaliha mixankiho sa Davidi. Nave, Davidi aanisuwela wira avikaniha opixa murima, aamureelihiwa ni Yehova.

Omwene wa Muluku epaax. 236 etti. 16

Omwene Onnipaka Otthuna wa Muluku Valaponi

16 Omaaleleya ni ohoova. Nwehe makhalelo ala oovara murima alempwale va Yesaya 11:6-9 yaawo anrowa ahu woona yaakhwanelaka waya moomalela. Alopwana, athiyana, ni anamwane, anrowa okhalaka ni murettele khula nipuro ninrowa aya na olumwenku ola. Khiivo yoopattuxiwa ntoko mutthu wala inama, enrowa omukumiherya yonanara mukina. Nkahaya muupuwele okathi nyuwo munrowa anyu owehaka olumwenku ola wotheene ntoko etthoko anyu, okathi onrowa anyu okataka khula muro, nratta, mphareya, mulapuwaka myaako, ni mweettaka mapuro anilya inama sa khula enamuna masi muhoovaka etthu. Nto nuumala okela nsuwa, nyuwo khamunrowa woovaka etthu. Tthiri masu ari va Ezekiyeli 34:25 anrowa aya waakhwanela, nto atthu a Yehova anrowa “okhalaka ni murettele mmathalani n’umumula mutakhwani”.

Itthu sa Efaita sa Mbiibiliyani

Owehaweha 13 15/9 epaax. 20 etti. 12

Niireke Nyuwo Moorukunuxa Mukhalelo Anyu?

12 Mooriipiha murima, olelo — va noorukureriwa ni atthu anlikana ni okathi Paulo aalempe awe epaphelo ya aRoma. Atthu awo pooti woonaka wira khivanireerela weettela makhalelo ooloka. Alipa-oosomiha ni anamuyari anceene, annitumererya ni waahiyererya anamwane ‘yeettelaka murima aya’. Awo anuupuwela wira khula mutthu ohaana opakaka etthu enimusivela, ni wira khuta etthu ti yooloka. Hata ale aniihimya okhala anatiini, anoona wira khuuvo onimoova aya nto annipaka itthu sinaasivela, nnaamwi eyo etaphulelaka ohimwiiwelela Muluku wala malamulo awe. (Esal. 14:1) Mweettelo owo pooti waaxankiha maKristau ekeekhai. Ale ahirina ephoole, pooti woonaka siiso marehereryo a Muluku. Awo pooti ohiphavela weettela malakiheryo a muloko ni opacerya wiikhupanyiha wa khula etthu ehinaasivela. Awo pooti ohoveryaka miruku sa Biibiliya voohimya sa inamuna sa otthekula, orumeela Internet, ni orowa osoma universidade.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha