Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • we ipaax. 7-13
  • Niireke Wira ti Veephattu Oriipiwa Murima Siiso?

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Niireke Wira ti Veephattu Oriipiwa Murima Siiso?
  • Okathi Onikhwa Awe Ole Onimphenta Anyu
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • Biibiliya Onnaahimya Atthu Yinlale
  • Wunla Aahiiso Ohinla
  • Moota Atthu Akina Sinoonela Aya
  • Moota Onanariwa ni Wiivaha Nthowa Sinoohapuwelayani
  • Okathi Onikhw’awe Ole Othelanne Anyu
  • “Muheemererye Weettihiwa Muupuwelo anyu ni Atthu Akina . . . ”
  • Kinrowa Okhalaka Sai ni Oriipiwa Waka Murima?
    Okathi Onikhwa Awe Ole Onimphenta Anyu
  • Niireke ti Vootthekeya Wunla?
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova (Aatthu Otheene)—2016
  • Moota Xeeni Atthu Akina Anrowa Aya Okhaliherya?
    Okathi Onikhwa Awe Ole Onimphenta Anyu
  • Nlipeleleke Exeeni?
    Nvenye!—2018
Nwehe Sikina
Okathi Onikhwa Awe Ole Onimphenta Anyu
we ipaax. 7-13

Niireke Wira ti Veephattu Oriipiwa Murima Siiso?

MULOPWANA mmosa okhweliwe onilepa so: “WInglaterra, okathi waary’aka mwaana, kaahiixuttihiwa wira kihooniheryeke vanlakani vene oriipiwa waka aahiiso otteeliwa waka murima. Kinnuupuwela okathi yoole tiithi aka, yoowo khalai aari toropa, aakileela awe owinne ene maino wira: ‘Muhinle!’okathi woona aka owereya. Nkinuupuwela wira maama aka ootoko onibexari aahiiso onikupaarela (okhala wira naari anamwane axexe). Okathi waakhwiiye awe tiithi aka, miyo kaarina iyaakha 56. Kaahipweteiwa vanceene. Hata vari siiso, wanipacerya nkaawenre wunla”.

Mu soolema sa maloko makina, atthu annooniherya oriipiwa waya aahiiso otteeliwa waya murima vanlakani vene. Okathi onitteeliwa aya aahiiso oriipiwa murima, atthu akina annisuwela eyo. Ohiya vo, mipantta sikina sa elapo, vanceenexa onikela epheyo wa Europa ni oGrã-Bretanha, mwa vameekh’aya alopwana, ahiixuttihiwa wira yiipithiheke oriipiwa aahiiso otteeliwa waya murima, akhaleke oomaala hata yoonaka owereya, ahinleke. Masi vaavo vanikhw’awe ole onimphenta anyu, niireke wira ti vootthekeya wooniherya oriipiwa murima? Biibiliya onihimya exeeni sa mwaha owo?

Biibiliya Onnaahimya Atthu Yinlale

Biibiliya olempwale ni aHeeberi a onikhuma nsuwa wa oMediteraaneo, atthu yaawo yooniherya vanlakani vene moonelo aya. Biibiliya ookhalana matakiheryo manceene a atthu yaawo yoonihenrye vanlakani vene oriipiwa waya murima. Mwene Davidi aahinla mwaha wa wiiviwa mwanawe Aminoni. Tthiri, ‘owo-tho ahinla vanjene’. (2 Samuweli 13:28-39) Davidi aahiriipiwa-tho murima okathi waakhwiiya awe mwanawe nanrima, Absalomi, yoowo eerenrye omwaakha omwene. Biibiliya onnileela so: “Vano mwené [Davidi] ahituthuwa n’ujikula: ahiwela vampani m’osulu wa kako, khupajerya wunla, athamalaka n’urunya wira: Mwan’aka Absalomi! Mwan’aka! Mwan’aka Absalomi! Kakhwiye miyo nipuro nanyu! Mwan’aka Absalomi! Mwan’aka!” (2 Samuweli 19:1) Davidi aahinla ntoko siiso sininla awe khuta tiithi. Nto, ikwaha sinceene axitiithi annihimya wira fataari yaakhwiiye awo mmapuro mwa okhwa anaaya! Vanikhala ntoko wira khahiyo veephattu opacerya okhwa mwaana ohinatthi namuyari.

Yesu oonenle sai okhwa wa Laazaro, mpatthani awe? Owo aahinla vaavo vaattamenle awe mahiye a Laazaro. (Yohani 11:30-38) Okathi mukina, Maria Madalena aahinla okathi vaattamenle awe mahiye a Yesu. (Yohani 20:11-16) Mwekeekhai, muKristau yoowo onisuwela yoolipelela ya mBiibiliyani ya ohihimuwa khoninla moohimaaliheya, ntoko siniira aya ale sookupali saya sihirina mathipelo a Biibiliya voohimya sa mukhalelo wa alipa-ookhwa. Ntoko mutthu onoona owereya, muKristau eekeekhai hata orina ene yoolipelela ya ohihimuwa, onninla ni oriipiwa murima okathi onikhwa awe ole onimphenta awe.​—1 aTesalonika 4:13, 14.

Wunla Aahiiso Ohinla

Nto hiyo nnoonela sai olelo? Niireke wira vannoovilani aahiiso owuulihani muru wooniherya ohakalala wanyu aahiiso oriipiwa wanyu murima? Exeeni alipa-oovaha miruku anihimya aya? Ikwaha sinceene olelo va, moonelo wa alipa-oovaha miruku onooniherya paahi miruku sa khalai suupuxeriwe mBiibiliyani. Awo anihimya wira nohaana wooniherya oriipiwa wahu murima, ohiya wiipithiha. Ela ennuupuxerya alopwana oororomeleya a khalai, ntoko Yobi, Davidi, ni Yeremiya, yaawo oriipiwa waya murima onihimmwa mBiibiliyani. Tthiri awo khiyiipithinhe oriipiwa waya murima. Tivonto, khahiyo wa miruku wiivalaanya ni atthu akina. (Miruku 18:1) Tthiri, soolema soovirikana sa maloko sinnooniherya oriipiwa murima mmikhalelo soovirikana, moovarihana ni sookupali soolema sa etiini aya.a

Sai akhala wira nyuwo muniphavela wunla? Wunla etthu yeephattu wa apinaatamu. Nkahaya muupuwele-tho okathi yoole Laazaro vaakhwiiya awe, Yesu “ahiripiwa murima ni . . . ahinla”. (Yohani 11:33, 35) Tthiri owo aahooniherya wira wunla okathi onikhwa awe ole onimphenta ahu, etthu yeephattu.

Atthu yinlaka

Eri etthu yeephattu oriipiwa murima ni wunla vaavo vanikhw’awe ole onimphenta ahu

Ela ennoonihereya ni ele yaamwiiranenle maama mmosa oniitthaniwa Anne, yoowo aakhweliwe mwanawe aitthaniwa Rachel mwaha wa SIDS (nuulumo na enkelesi nintaphulela, Eretta ya Okhwa Mootutuxerya wa Anamwane). Iyawe onnihimya oriki: “Etthu eri yootikiniha tiila: hata Anne nnakhala miyo khuuvo anlale omahiye. Masi atthu akina yaaninla”. Anne aahaakhula oriki: “Masi miyo nkireere wunla vanceene wa hiyo oowanli. Miyo kinuupuwela wira vaakiweren’ye vanceene nuuvira isumana vakhaani, okathi kaahala aka owaani nihiku notheene mekhaka. Naanivira nihiku notheene kinlaka. Kuupuwela wira wunla nihiku notheene waamukikhaliherya. Nto kaanikhala saana kanlaka vale. Miyo kaahaana wunla mwaha wookhweliwa mwanaka. Tthiri kinnikupali wira muhaana waahiya yinlaka ale ariipiwe murima. Nnaamwi eri yeephattu atthu akina ohimyaka wira ‘Muhinleke’, vekeekhai eyo khenikhaliherya”.

Moota Atthu Akina Sinoonela Aya

Atthu akina anoonela sai nuumala okhwa ole onimphenta aya? Mwa ntakiheryo, nkahaya muthokorerye ele yiiranen’ye ni Juanita. Owo onnisuwela moota vaniwereya aya okhweliwa mwaana. Yaahiyiiheya erukulu awe ikwaha thanu. Vano aahirupala-tho. Nto okathi waari awe oxiripitaali mwaha wa ehasara ya ekaaro yaamwiiranenle, owo aahixankiheya vanceene. Nuuvira isumana piili owo aahiyara ohiphin’ye okathi. Nuumala okathi vakhaani aahiyariwa Vanessa, yoowo ahaaphin’ye ekiilu emosa. Juanita onnuupuwela oriki: “Miyo kaahihakalala vanceene. Nto miyo kaahiwerya omuyara maama!”

Masi ohakalala wawe khiwaapinse. Nuuvira mahiku maxexe, Vanessa aahikhwa. Juanita onnuupuwela oriki: “Koohala mekhaka. Kookhoottiheriwa okhala maama. Miyo kaanoona wira yookhala yaakihalela. Yaari etthu yoowereiha murima ophiya owaani ni oweha ekwaartu yaamureherenrya ahu Vanessa ni oweha ikuwo saamuthumenle ahu. Nuuvira myeeri miili, miyo kaanuupuwela nihiku na oyariwa wawe. Nkaaphavela-tho etthu”.

Niireke wira owo aamutepana? Ela pooti waaxankiha atthu akina wiiwexexa, masi ale akhweliwe ntoko Juanita, annihimya wira owereya onaaphwanya yakhweliwa mwaana onlikana ni owereya onaaphwanya vaavo vanikhwa awe mutthu muulupale. Okathi munceene mwaana owo ohinatthi oyariwa, atthu awo anihimya wira, mwaana owo onniphentiwa ni axitiithi awe. Wookhala wataana wuulupale mwaana ni maama awe. Nto, okathi vanikhw’awe mwaana owo, maama onnoona owereya ntoko siisaale onoona awe akhwa mutthu muulupale. Nto eyo ti etthu atthu akina enitthuneya aya osuwelexa.

Moota Onanariwa ni Wiivaha Nthowa Sinoohapuwelayani

Maama mukina aahooniherya oriipiwa wawe murima vaavo mootutuxerya mwanawe, yoowo aarina iyaakha thanu na mosa vaakhwiiya awe mwaha wa eretta ya murima yooyaraniwa. “Saahikikhumelela mixankiho sinceene: okhulumuwa, ohikupali, wiivaha nthowa, ni onanariwa mwaha woowi iyaka ni tothoro khiyaasuwela moota yanwereya aya eretta ele”.

Onanariwa pooti okhala ethoonyeryo ekina ya oriipiwa murima. Onanariwa iwo pooti ovahiwaka nthowa matothoro ni manfurumeero, yuupuweliwaka wira atthu awo yanwerya omukhapelela oratteene ole okhwiiye. Khino pooti ovahiwa nthowa apatthani ni amusi, yaawo anikhala ntoko anihimya aahiiso opaka etthu yoohiloka. Akina anninanariwa ni ole okhwiiye mwaha woowi khaathokorenrye ekumi awe. Stella onnuupuwelela oriki: “Miyo kinnuupuwela wira kaahinanariwa ni iyaka mwaha woowi kaahisuwela wira owo anwerya osyaka okhwa. Owo aahiwereiwa vanceene, masi khiiwelenle olopola wa tothoro”. Nto ikwaha sikina vannivahiwa nthowa ole okhwiiye mwaha wa miritti okhwa wawe sinikumiherya aya wa ale ahanle ari akumi.

Wa atthu akina wiivaha waya nthowa onnivikana vo; vanceenexa akhala wira ole onimphenta aya okhwiiye mootutuxerya, ni moohiweherereya. Awo annipacerya wuupuwela okathi yaananariwa aya aahiiso onyakulihana nuule okhwiiye. Aahiiso awo pooti woona wira ole okhwiiye khaakhapeleliwe oratteene.

Maama uupuwelelaka omukupaarelaka mwanawe

Okhweliwa mwaana etthu yoothananiha vanceene, nto ophenta wekeekhai ni nimaaliho sinoowerya waakhaliherya axitiithi

Okathi munceene oniviriha aximaama ariipiwe ene murima, onnikhaliherya muupuwelo wa asuweli woowi: okhweliwa mwaana onnikumiherya opweteiwa wuulupale wa axitiithi, vanceenexa wa maama.

Okathi munceene oniviriha aximaama ariipiwe ene murima, onnikhaliherya muupuwelo wa asuweli woowi: okhweliwa mwaana onnikumiherya opweteiwa wuulupale wa axitiithi, vanceenexa wa maama.

Okathi Onikhw’awe Ole Othelanne Anyu

Okhwa ole othelanne ahu etthu ekina yoothananiha, vanceenexa akhala wira nookhala vamosa mu okathi munceene. Eyo pooti otaphulela omala wa mukhalelo wotheene wa okhala hoothe, weetta mukwaha, ovara muteko, otthekula, ni okhaliheryana mukina ni mukhw’awe.

Eunice onnitthokiherya ele yiiranen’ye okathi iyawe vaakhwiiye awe mootutuxerya mwaha wa murima waahiiye ovara muteko, oriki: “Esumana yoopacerya, kaari ookhulumuwa muupuwelelo, kaakhala ntoko wira nkaarina okumi. Nkaawerya woona osiva aahiiso wunkha. Hata vaari siiso, muupuwelo aka waanivara muteko. Okhala wira kaari ni iyaka vaavo veereriwa aya ottikiheriwa iphumu iyaka owo erumeeliwaka CPR (ekaruma eniiriha masasu otthikela ovara muteko) ni murette, miyo nkaaxankihen’ye ni muupuwelo wa okhootta ele yiiranen’ye. Masi, kaahinyoonyiheya vanceene, kaakhala ntoko wira kaaweha ekaaro yaarowa omorela munlittini nowiixerya masi kihinawerya opaka etthu”.

Niireke wira owo aahinla? “Tthiri miyo kaahinla, vanceenexa okathi kaasoma aka imiya sinceene sa ipaphelo soomaaliha seiyo kaakhela aka. Miyo kaaninla okathi waasoma aka khuta epaphelo. Iya saanikikhaliherya ovilela nihiku notheene. Masi nkaakhalihereya-tho okathi kaamakela aka okohiwa ihaali. Tthiri, nkaakhanle saana”.

Exeeni yaamukhalihenrye Eunice ovilela oriipiwa wawe murima? Owo onihimya wira: “Kihisuwelaka, kaahipaka yoothanla ya ovikanihaka okhala ntoko saakhala aka khalai”. “Masi, ele nlelo enikiwereya wuupuwelelaka wira iyaka, yoowo aasiveliwa vanceene ni okumi, olelo va ohookhwa”.

“Muheemererye Weettihiwa Muupuwelo anyu ni Atthu Akina . . . ”

Namalepa a eliivuru Leavetaking—When and How to Say Goodbye (Olaxerya, Okathi ni Moota Woolaxerya) onnivaha miruku oriki so: “Muheemererye wira atthu akina yoorumekeni ele yowiira ni moota wooriipiwa murima. Oriipiwa murima onnivirikana mutthu ti mutthu. Akina pooti wuupuwelela, ni wooleelani wira awo anoona wira nyuwo munnitepana oriipiwa wanyu murima aahiiso wira khamuriipiwe murima vanceene. Mwaalevelele ni muliyale eyo ehimmye aya. Weererya wiimananiha wira mutthare ele atthu akina anihimya aya aahiiso apinaatamu otheene, nyuwo munrowa otepa ohaaxa ekumi anyu”.

Mwekeekhai, khuta mutthu onnooniherya oriipiwa wawe murima moovirikana. Khahiyo wira ninvaha miruku wira enamuna emosa ya moota wowooniherya oriipiwa murima teri yookhalela ovikana enamuna ekina wa khuta mutthu. Masi, woopiha onnikhumelela vaavo mutthu okhweliwe vahinitthuna awe opaka etthu, aahiiso vaavo vahiniphavela awe omaaliheya. Nto nikhaliheryo na apatthani ti nootthuneya. Biibiliya onihimya wira: “Mpatthani onnimphenta mpatthani awe okathi t’ukathi: onnisuwanyeya okhala munn’awe okathi w’oxanka”. Nto muhoovelele ovekela okhaliheriwa, olavula, ni wunla.​—Miruku 17:17.

Oriipiwa murima mwaha wa okhweliwa, etthu yeephattu ni khivantthekeya atthu akina osuwela wira nyuwo mooriipiwa murima. Masi makoho makina annitthuneya waakhuliwa: ‘Kinrowa okhalaka sai ni oriipiwa waka murima? Etthu yeephattu wiivaha nthowa ni onanariwa? Kiireke exeeni okathi onnanariw’aka ni oniivaha aka nthowa? Exeeni enrowa okikhaliherya ovilela okhweliwa ni wiivaha nthowa?’ Mpantta onittharelana onrowa waakhula makoho awo ni makoho makina.

a Mwa ntakiheryo, atthu a nloko na Yoruba, oNigeria, aakhalana yoolema ya okupali wira mutthu onnithatuwa etthu ekina nuumala okhwa. Nto, vaavo maama vanikhweliwa awe mwanawe, onniriipiwa murima vanceene masi mu okathi vakhaani, mwaha woowi muhapo mmosa wa oYoruba onihimya so: “Maasi tayiihen’ye. Ekahi ene khephween’ye”. Moovarihana ni yoolema ya Yoruba, eyo enitaphulela wira ekahi enikhala maasi, eyo piiyo, maama, pooti omuyara mwaana mukina, waaniheryasa othatuwa wa ole okhwiiye. Anamoona a Yehova khanitthara soolema sa woova ethiru soolema seiyo sinikhuma mmiyuupuwelelo sowootha sa ohikhwa wa erooho ni othatuwa etthu ekina nuumala okhwa, seiyo sihiniixuttihiwa mBiibiliyani.​—Musuweli 9:5, 10; Ezekiyeli 18:4, 20.

Makoho Oowuupuwelela

  • Soolema sa maloko makina, sinihapuwela sai oriipiwa murima wa atthu awo?

  • Matakiheryo xeeni nrina ahu mBiibiliyani a atthu yaale yoonihenrye oriipiwa murima?

  • Atthu akina yoonenle sai okhwa ole onimphenta aya? Nyuwo moonenle sai mmikhalelo soolikana ni iyo?

  • Nthowa xeeni okhwa ole othelanne ahu vanivirikana aya ni okhwa wa mwaana?

  • Oriipiwa murima onoonihereya sai? Niireke wira etthu yootthekeya oriipiwa murima?

  • Tisivi mikhalelo sikina sa oriipiwa murima? (Nwehe ekaaxa eri epaaxina 9.)

  • Mikhalelo xeeni mwa vameekh’aya sinaaphwanya axitiithi vaavo mootutuxerya vanikhw’awe mwanaya? (Nwehe ekaaxa eri epaaxina 12.)

  • Oyiiheya erukulu aahiiso omuyara mwaana ookhwa ene onaahapuwela sai aximaama anceene? (Nwehe ekaaxa eri epaaxina 10.)

Moota Atthu Akina Anooniherya aya Oriipiwa Murima

Oriipiwa murima khahiyo etthu enilokiheriwa aahiiso enitthara eprograma. Mikhalelo sa oriipiwa murima pooti olikana ni okuxaka okathi munceene ni woovirikana ipiseryo saya, moovarihana ni mutthu owo. Valistani va khasiromoliwe itthu sotheene. Nave-tho pooti wooniheriwaka mikhalelo sikina. Itthu sinttharelana ithoonyeryo sikina sa oriipiwa murima khino mutthu sinooniherya awe.

Mixankiho soopacerya: Otuthuwa; ohikupali, okhootta; okhulumuwa muupuwelo; wiivaha nthowa; onanariwa.

Oriipiwa murima wuulupale pooti ohela muhina: Omakelaka oliyala, naawalaphila; okhulumuwa vanceene; waakuva orukunuwa murima; ohiwerya wuupuwelela saana aahiiso ohiwerya otthokiherya itthu; omakelaka wunla; ophavelaka olya aahiiso ohiphavela olya, etthu enikumiherya wiittheya erutthu aahiiso oneneva; ithoonyeryo soovirikana sa iretta; otteettheya; ohiwerya ovara muteko vanceene; olwaanya, eyo piiyo, omuupuwela, omwiiwa, ni omoona moolohani ole okhwiiye; onvaha nthowa ole othelanne awe akhwa mwaana.

Okathi wootthikela woona saana: Oriipiwa murima ni wunkheliwa; okhalana munkhela wa okathi wooloka ovirinhe aya ni ole okhwiiye, hata wuupuwela masu ootheiha.

Oyiiheya Erukulu ni Omuyara Mwaana Ookhwa Ene, ari Maxakha Aaximaama

Nnaamwi aarina anamwane akina, Monna anlipelela vanceene ni otteeliwa murima omuyara mwanawe mukina. Nnakhala ohinatthi omuyara, owo “aanithweelana, olavulana ni oloha” ori ni mwanawe.

Wataana waakhanle eriyari ya maama ni mwanawe waari wuulupale. Monna onnivikaniha olavula oriki: “Rachel Anne aari mwaana aamakela okakha eliivuru kaasoma aka ni yaapweherya aka veerukuluni vaka, ni aanikivenxa ohiyu. Nlelo kinnuupuwela ekwaha yoopacerya aaman’awe erukulu aka vakhaani, okhalaka ntoko onikikakha moophenta. Khuta okathi aittikinya awe, miyo kaanoona ophenta iwo. Okhala wira kaahimusuwela oratteene, miyo kaanisuwela okathi oona awe owereya ni aawereiwa awe”.

Monna onnivikaniha olavula oriki: “Tothoro khaakikupali mpakha ophiya okathi waahala awe okhwa. Owo aanikileela wira kihixanke. Miyo kaahisuwela okathi vaakhwiiye awe mwanaka. Owo aaroripithuwa mowaakuveya ni mwa ikuru. Mmeeloni mwaya aahikhwa”.

Yookumanana ela khahiyo emwiiranenle Monna paahi. Moovarihana ni anamalepa athiyana Friedman ni Gradstein, yaawo apanke eliivuru eniitthaniwa Surviving Pregnancy Loss (Moota woovilela muxankiho onikhumelela nuumala oyiiheya erukulu), anihimya wira elapo ya Estados Unidos, athiyana oowiiraka emilyau emosa va mwaakhani enniyiiheya erukulu aya aahiiso omuyara mwaana ookhwa ene. Nto, mu elapo yotheene nummuru naya nootepa waatta.

Ikwaha sinceene, atthu anniliyala wuupuwela wira oyiiheya erukulu aahiiso omuyara mwaana ookhwa ene ehasara wa muthiyana, yeeyo waaniheryasa enrowa awe wuupuwelaka okumi awe wotheene. Mwa ntakiheryo, Veronica, yoowo vano orina iyaakha soovikanaka 50, onnuupuwela oyiiheya wa erukulu awe, vootepexa onnimuupuwela-tho mwaana ookhwa ene aamuyanre awe, yoowo aamurupanle awe myeeri 9 ni aamuyanre awe murutthu ene olemelaka ikiilu 6. Mwaana owo aakhwiiye isumana piili ohinatthi oyariwa. Nto owo onnihimya oriki: “Omuyara mwaana ookhwa ene etthu yootepa otakhala wa maama”.

Atthu akina, nnakhala axithiyana akina khansuwela moota vaninwereya aya maama eyiihen’ye erukulu awe aahiiso omuyara mwaana ookhwa ene. Muthiyana mmosa yoowo okhwiiye mwanawe mwaha wa oyiiheya erukulu olempe so: “Etthu yiixuntte aka ni owereya wuulupale, ti yoowi ehinatthi okiiraneela mmensaka, miyo nkaasuwela owereya waaphwanya axithiyana akhwaaka. Miyo nkaacalela owereya yoona aya ntoko siiso vano kinuupuwela aka wira atthu akina khancalela owereya onoona aka”.

Anamathelana ekhaliheryanaka okathi woowunla

Muxankiho mukina wa maama oriipiwe murima, ori wuupuwelaka wira iyawe khonoona owereya okhweliwa iwo ntoko owo sinoona awe. Olavulaka sa mwaha owo, muthiyana mmosa aahimmye so: “Okathi omosa kaahinyoonyiheya vanceene ni iyaka. Tthiri, pooti aaxankiheya vanceene, masi owo khahiyo taarupanle. Owo khoona owereya ntoko miyo. Aanimoriwa ikharari vanceene mwaha wa itthu saakixankiha, masi ohiya mwaha wa oriipiwa waka murima”.

Waaniheryasa, moonelo owo ti weephattu wa mulopwana othenle, okhala wira owo khorina ompatthani wuulupale ni mwaana ole orupaliwe onvikana maama. Hata vari siiso, owo onnihaawa ni okhweliwa iwo. Nto, ti vootthuneya anamathelana osuwela wira awo anihaawa hoothe, nnaamwi woonihereyaka mu iphiro soovirikana. Awo ahaana oriipiwaka murima hoothe. Akhala wira mulopwana onimwiipithiha oriipiwa wawe murima, amwaarawe pooti wuupuwelaka wira owo khonoona owereya. Tivonto, muhaana okhupanyeryanaka ni okupaarelanaka mukina ni mukhw’awe. Mooniherye wira munniphavelana mukina ni mukhw’awe ovikana khalai. Nto, nyuwo axilopwana oothela mooniherye ocalela wanyu.

Moota Woovikana Muxankiho wa Eretta ya Okhwa Mootutuxerya wa Anamwane

Okhwa mwaana mootutuxerya etthu yooriipiha murima vanceene. Nihiku nimosa mwaana yoowo aakhala ntoko mukumi, aahooceela ovenya. Nto, niireke wira ookhala onlipelela aahiiso wuupuwela wira mwaana tonrowa opacerya okhwa ahinatthi axitiithi awe? Mwaana yoowo aaphentiwa vanceene ni maama awe, mootutuxerya onnikhala nthowa na oriipiwa murima wuulupale wa maama awe mwaha wookhwa.

Mutthu onnipacerya wiivaha nthowa. Axitiithi pooti wiivahaka nthowa mwaha wa okhwa wa mwanaya, yuupuwelaka wira okhwiiye mwaha wa ohimukhapelela. Awo anniikoha wira: ‘Naatthuneya opaka exeeni wira etthu ela ehiiraneye?’b Ikwaha sikina moohuupuwela ni moohikhalana mathipelo, mulopwana pooti onvaha nthowa mwaarawe. Okathi waaronwe awe omutekoni, aamuhin’ye mwaana ori mukumi. Okathi vaatthinke awe, amphwannye okhwiiye ene vakhaamani vawe! Mwaarawe aapaka exeeni? Aari woowi okathi mwaana okhwiiye awe? Makoho ala oowereiha murima, ahaana otthokiheriwa saana wira ahikumiherye muxankiho vatthokoni.

Mikhalelo soohisuweliwa ni sootutuxerya sookumiherya ehasara eyo. Biibiliya onihimya wira: “Miyo koweha-tho etthu ekina vathí-va: mahiku makina, atthu òtthyawexa khanaxintta akhw’aya anvothanaya, anakhotto òwilipihaxa khanxintta okhottoni; imara sinjene, atthu ànkhili kharina yolya, atthu a miruku kharina mihakhu, atthu òsuwelexa khankhala makhulupale. Tthiri, oreriwa n’uthakhaliwa khunimuthanla mutthu”.—Musuweli 9:11.

Moota xeeni akina anrowa aya okhaliherya okathi emusi emosa vanikhweliwa aya mwaana? Muthiyana mmosa okhweliwe aakhunle so: “Mpatthani aka, muthiyana, aahirwa ni khikwesa vate vaka kihinvekenle. Akina yaahinaapeela yoolya. Kihilavunle etthu, akina yaaninikhaliherya enikupaarelaka paahi. Miyo nkaaphavela-tho olavula sa mwaha owo. Nkaaphavela omakelaka otthokiherya ele yiiranen’ye. Miyo nkaaphavela wiiwa makoho ookhanyererya, okhalaka ntoko nkaawenrye omukhapelela. Miyo kaari maama awe; nto kaahaana opaka etthu wira mwanaka ohikhwe”.

b Eretta ya Okhwa Mootutuxerya wa Anamwane (olempwa waya mu enkelesi ti: SIDS), yeeyo ikwaha sinceene eniwiiraneela anamwane arina mweeri mmosa mpakha myeeri mithanu na mosa, ti nuulumo ninrumeeliwa vaavo anamwane akumi vanikhwa aya mootutuxerya, masi nihisuweliwaka nthowa nene. Ikwaha sikina, vannikupaliwa wira eretta ela pooti osyakiwa akhala wira mwaana onaataleliwa owehihiwaka osulu aahiiso onaataleliwa ni iparari, masi ohiya opopheiwa. Masi, khiivo enamuna eri yotheene ya orupa enikhoottiherya okhwa mwaha wa SIDS.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha