Muruu Wa Namuloko Neethanu
Okokhorela Oneemereriwa ni Muluku
Niireke wira itiini sotheene sinnimusiveliha Muluku?
Ninrowa osuwela sai etiini yekeekhai?
Olelo va, tanii akhanle arumeyi eekeekhai a Muluku valaponi?
YEHOVA MULUKU onninthokorerya vanceenexa ni oniphavela wira nttottele mureerelo ohoolela wawe woophenta. Akhala wira nimmukokhorela owo mmukhalelo wooloka, ninrowa ohakalala ni osyaka mixankiho sinceene mookumini mwahu. Nave-tho owo onrowa onreeliha ni onikhaliherya. (Yesaya 48:17) Masi, sookhala itiini imiya sinceene sinihimya wira siniixuttiha ekeekhai voohimya sa Muluku. Masi, iyo sinnivirikana vaalupale mu sowiixuttiha saya, voohimya sa Muluku tanii ni ele eniphavela awe wa hiyo.
2 Nyuwo munrowa osuwela sai moota woomukokhorela Yehova mmukhalelo wooloka? Khimuntthuneya otokosa ni olikanyiherya sowiixuttiha sa itiini sotheene. Etthu enitthuneya erii osoma ele Biibiliya eniixuttih’awe tthiri voohimya sa okokhorela wekeekhai. Wira ntakiherye: Ilapo sinceene, ookhala muxankiho nthowa noowi atthu anipaka musurukhu wowoothereriwa. Akhala wira muteko anyu othanla musurukhu woohikhala wekeekhai, nyuwo mwaarowa osuwela sai musurukhu owo wowoothereriwa? Niireke wira mwaarowa ohela mmuruu khuta muthinto wa musurukhu wowoothereriwa? Nnaari. Wanipacerya, vaarowa okhala vooloka osuwela musurukhu wekeekhai. Nuumala osuwela moota sinkhala awe musurukhu wekeekhai, vano mwanwerya osuwela musurukhu wowoothereriwa. Moolikanasa, vaavo vaniixutta ahu moota woosuwela etiini yekeekhai, hiyo nnoowerya osuwela itiini soowoka.
3 Ti vootthuneya wira nimukokhoreleke Yehova mmukhalelo onimusivela. Atthu anceene anikupali wira itiini sotheene sinnimusiveliha Muluku, masi Biibiliya khoniixuttiha yeeyo. Khivamphiyerya ohimya paahi wira miyo ka muKristau. Yesu aahimmye so: “Wira mutthu akelé momweneni mwa Muluku, khivamphiyerya okìrela: ‘Apwiya! Apwiya!’. Ankela-mo t’ale anìra sintthunaya Atithi ari wirimu”. Nto, wira neemereriwee ni Muluku, nohaana wiixutta ni opaka ennivekela awe. Yesu aahaahimya otheene yaale ahinipaka yotthuna ya Muluku okhala atthu ‘anìra sotakhala!’. (Matheyo 7:21-23) Moolikana ni musurukhu wowoothereriwa, itiini soowoka khisirina efaita. Vootepexa-vo, itiini iyo sinnihaaxa tthiri.
4 Yehova onninvaha khuta mutthu okathi wooreerela wira ophwanye okumi woohimala. Hataa vari siiso, wira niphwanye okumi woohimala mParayiisu, nohaana omukokhorela Muluku mmukhalelo wooloka ni okhalana vano mweettelo wa okumi oneemererya awe. Mooriipiha murima, atthu anceene khamphavela opaka eyo. Ti mulattu aya Yesu vaahimmye awe so: “Nvireke mukhora wophunyeya, mana mukhora mulupale n’iphiro yowokowa t’iye sinroiha worimelani: ale anvira seiyo kharere. Vano, mukhora onkeliha mwekumini ti wophunyeya, ephiro ene ti yorika: vano ale amphwanya ephiro yeyo ari vakhani”. (Matheyo 7:13, 14) Etiini yekeekhai eniroiha wookumini woohimala. Etiini yoowoka oniroiha woorimeelani. Yehova khomphavela wira nnakhala mutthu mmosaa apweteye, ti mulattu aya vanaavaha awe atthu otheene okathi wooreerela wira yiixutte voohimya sa owo. (2 Pedru 3:9) Tthiri, moota onimukokhorela ahu Muluku pooti otaphulela okumi aahiiso okhwa.
MOOTA WOOSUWELA ETIINI YEKEEKHAI
5 Vaniweryaneya sai ophwanya ‘ephiro ya okumi’? Yesu aahimmye wira etiini yekeekhai yaarowa osuwanyeihiwa ni sowiira sa atthu a etiini ele. Yesu aahimmye so: “Munimwasuwela mwaha wa sowira saya. . . . Vekekhai, mwiri worera onnìma mihokorokho soloka”. (Matheyo 7:16, 17) Mmasuu makina, ale aneettela etiini yekeekhai yaarowa osuwanyeya ni sookupali saya vamosaa ni mweettelo aya. Hataa ahikhanle oomalela ni avonyaka ikwaha sikina, anamakokhorela eekeekhai ntoko muloko anniphavelasa opaka yotthuna ya Muluku. Nrowee nthokorerye ithoonyeryo thanuu na mosaa seiyo sinaasuwanyeiha ale aneettela etiini yekeekhai.
6 Sowiixuttiha sa arumeyi a Muluku sinikhuma mBiibiliya. Biibiliya onihimya wira: “Solempwa sothene supuxeriwé ni Muluku, khukhalihiwa wira sixuttiheke ekekhai, savanyiheke ale anvonya, sattaruxeke ale anttheka, siwettiheke atthu ephiro ya xariya. Siso, mutthu a Muluku onolikanyihiwa murohoni mwawe, onolipiheriwa ovara miteko sothene sorera”. (2 Timótheyo 3:16, 17) Murummwa Paulo aahaalepela maKristau makhw’awe oriki: “Vano, khamwakhenle Ehapar’iyo ntoko molumo a mutthu, nto mwakhenlé muhanyiheryaka wira masú a Muluku”. (1 aTesalonika 2:13) Tivonto, sookupali ni sowiira sa etiini yekeekhai khisinikhuma mmuupuwelelo ni soolema sa apinaatamu. Masi iyo sinikhuma mu Nuulumo nowuupuxeriwa ni Muluku, ori Biibiliya.
7 Yesu Kristu oovaha ntakiheryo nooloka mwaha woowi sowiixuttiha sawe sinikhuma mu Nuulumo na Muluku. Opakaka nivekelo wa Tiithi awe a wirimu, Yesu aahimmye wira: “Ekekhai iyo ti nulumo nanyu”. (Yohani 17:17) Yesu aanikupali Nuulumo na Muluku, nto khuta etthu yiixuttiha awe yaanivarihana ni Biibiliya. Ikwaha sinceene Yesu aahimya wira: “Volempwa wira”. (Matheyo 4:4, 7, 10) Tivonto, Yesu aaniromola soolepa. Moolikanasa, olelo va, atthu a Muluku khaniixuttiha miyuupuwelelo saya. Awo annikupali wira Biibiliya Nuulumo na Muluku, tthiri sowiixuttiha saya sotheene sinikhuma mBiibiliya.
8 Atthu yaale aneettela etiini yekeekhai animukokhorela Yehova paahi, ni annaasuweliha atthu akina nsina nawe. Yesu aahimmye wira: “Mwakokhorele Apwiya Muluku anyu: yawo pahi mwattittimiheke”. (Matheyo 4:10) Mwekeekhai, arumeyi a Muluku animukokhorela Yehova paahi. Okokhorela nno onihela muhina waasuweliha atthu akina nsina na Muluku eekeekhai ni mukhalelo awe. Esalimo 83:18 enihimya so: “Wira esuwele wi nyuwo, paahi murina nsina na Yehova, ti mukhanle a Vasuluxa a elapo yotheene”. (Almeida, revista e corrigida.) Yesu oovaha ntakiheryo na moota wowaakhaliherya atthu akina wira amusuwele Muluku, ntoko saahimmya awe munivekeloni oriki: “Awo yari awinyu, vano nyuwo mokivaha atthu yawo. Miyo kihasuweliha nsina ninyu”. (Yohani 17:6) Moolikanasa, olelo va, anamakokhorela eekeekhai anniwiixuttiha atthu akina nsina na Muluku, soolakela sawe, ni mikhalelo sawe.
9 Atthu a Muluku anniphentana mwekeekhai mukina ni mukhw’awe. Yesu aahimmye wira: “Atthu othene anosuwela wira mwá awixutti aka, mwaphentanaka mukina ni mukhw’awe”. (Yohani 13:35) MaKristau a eseekulu yoopacerya yaaniphentana tthiri mukina ni mukhw’awe. Ophenta wa Muluku onniwiiriha atthu okhalaka poromosa ntoko emusi yekeekhai ni yoowiiraana, onnixintta mixankiho sa onyokhana mwaha wa nikhuli na mutthu, ovirikana ikhalelo, ni okhala a nloko nikina. (aKolosi 3:14) Atthu a itiini soowoka kharina ophenta iwo ntoko emusi yoowiiraana. Hiyo ninsuwela sai? Atthu awo anniivanana mwaha wa okhala oovirikana elapo aahiiso nihimo. MaKristau eekeekhai khanimukuxa kapwitthi wira awiive maKristau makhw’aya aahiiso atthu akina. Biibiliya onihimya so: “Enimusuweliha mutthu okhala mwana a Muluku walá mwana a Satana t’ila: othene ale ahinvara miteko sa xariya, walá ahinaphenta akhw’aya, awo khahiyó àna a Muluku. . . . Niphentaneke. Nihikhaleké ntoko Kayini: owo ari mutthu a Mutakhali, tivó vamwivalyawe muhim’awe”.—1 Yohani 3:10-12; 4:20, 21.
10 Tthiri, ophenta wekeekhai khahiyo paahi okhootta owiiva atthu akina. MaKristau eekeekhai annivarihela muteko moohakalala okathi aya, ikuruu saya, ni muhakhu aya wira akhaliheryane ni olipihana mukina ni mukhw’awe. (aHéberi 10:24, 25) Awo annikhaliheryana mukina ni mukhw’awe okathi wa ihasara, ni annaathokorerya atthu akina mohaawoka. Mwekeekhai, awo annivarihela muteko miruku sa Biibiliya seiyo sinihimya wira, “niwireleke sorera atthu othene”.—aGalasia 6:10.
11 MaKristau eekeekhai ahaana omweemererya Yesu Kristu okhala mutthu onirumeeliwa ni Muluku wira onoopole. Biibiliya onihimya wira: “Khavo mutthu mukina onwerya owòpola atthu: mulaponi mothene khinivo nsina nikina nivahiwe atthu, nniwerya onòpola”. (Miteko s’Arummwa 4:12) Ntoko siixuntta ahu mMuruu wa 5, Yesu oovaha okumi awe ntoko yowoopola wa apinaatamu oowiiwelela. (Matheyo 20:28) Nave-tho, Muluku oomuthanla Yesu okhala Mwene a Omwene wa wirimu yoowo onrowa olamulelaka elapo yotheene. Nto Muluku oniphavela wira nimwiiweleleke Yesu ni ovarihela muteko sowiixuttiha sawe, akhala wira ninniphavela okumi woohimala. Ti mulattu aya Biibiliya onihimya awe wira: “Ole onimwamini Mwana òkhalana ekumi yohimala; vano ole onkhotta omwiwelela Mwana, khakhalanne ekum’iyo”.—Yohani 3:36.
12 Anamakokhorela eekeekhai khaniirela mpantta miyaha sa elapo. Okathi waaphukeliwa awe ni Pilato, namalamulela ooRoma, Yesu aahimmye wira: “Omwene aka khuhiyó wa vathí-va”. (Yohani 18:36) Moohicikha etthu sa elapo enikhala aya, atthareli eekeekhai a Yesu anniiwelela Omwene awe a wirimu ni khaniirela-tho mpantta miyaha sa epoliitika sa elapo. Khankhaliherya ikhotto sa elapo. Mwa sotheene, anamakokhorela a Yehova khaniikeliha muhina vaavo atthu akina vanithanla aya wiikeliha mpartido, ophavela othanliwa ntoko muhooleli, aahiiso omuthanla muhooleli a elapo. Nnaamwi anamakokhorela a Muluku ahiirelaka mpantta mmiyaha sa epoliitika, awo anniiwelela malamulo a elapo enikhala aya. Nthowa xeeni? Nthowa noowi Nuulumo na Muluku nnaaruma arumeyi a Muluku wira ‘awiweleleke’ makhulupale “anettiha elapo”. (aRoma 13:1) Akhala wira ale aneettiha elapo aniveka etthu ehinvarihana ni nlamulo na Muluku, anamakokhorela eekeekhai anitthara ntakiheryo na arummwa, yaawo yaahimmye so: “Etthu yotepa otthuneya omwiwelela Muluku ovikana owiwelela atthu”.—Miteko s’Arummwa 5:29; Marko 12:17.
13 Atthareli eekeekhai a Yesu anilaleya wira Omwene wa Muluku paahi tokhanle yoolipelela yooloka wa apinaatamu. Yesu aahihimya vahinatthi wira: “Nave Ehapar’ila Yorera y’omwene wa wirimu enolaleiwa mulaponi mothene, wira maloko othene esuwele, yamini. Vano-nto olumwenk’ula omaleke”. (Matheyo 24:14) Mmapuro mwa waatumererya atthu wi yaawehereryeke anamalamulela a elapo wira aphuke mixankiho sa apinaatamu, atthareli eekeekhai a Yesu Kristu anilaleya wira Omwene wa wirimu wa Muluku tokhanle yoolipelela emosaa paahi yooloka wa apinaatamu. (Esalimo 146:3) Yesu ooniixuttiha wira nivekeleke ekuvernu eyo yooloka, ohimyaka wira: “Omwene anyu onrwele hiyo; otthuna wanyu wireye ntoko wirimu siso vathí-va”. (Matheyo 6:10) Nuulumo na Muluku naahihimya vahinatthi wira Omwene ola wa wirimu “onohonona n’upwetexa omwene wothene [okhanle olelo] wa mulaponi, numalá onrowa okhalaka wa mahiku othene”.—Daniyeli 2:44.
14 Moovarihana ni ele yiixuntta ahu, mwiikoheke wira: ‘Atthu a etiini xeeni sowiixuttiha saya sinikhuma mBiibiliya ni anilaleya nsina na Yehova? Atthu a etiini xeeni aneettela ophenta wa Muluku, animwaamini Yesu, ahiniirela mpantta miyaha sa elapo, ni anilaleya wira paahi Omwene wa Muluku tokhanle yoolipelela yekeekhai wa apinaatamu? Naalikelela itiini sotheene siri mulaponi, etiini xeeni enaakhwaniherya soovekela iya?’ Nto, sowiiraneya sinooniherya wira Anamoona a Yehova tanaakhwaniherya soovekela iyo.—Yesaya 43:10-12.
NYUWO MUNROWA OPAKA EXEENI?
15 Wira nimuhakalalihe Muluku, khivamphiyerya omukupali paahi. Tthiri, Biibiliya onihimya wira hataa axetwani annikupali wira Muluku ookhala. (Yakobo 2:19) Hataa vari siiso, axetwani awo khanipaka yotthuna ya Muluku, nto Muluku khoniwoona okhala arumeyi awe. Wira neemereriwee ni Muluku, nohaana opaka yotthuna awe, ohiya okupali paahi wira owo ookhala. Nohaana ohiya etiini yoowoka ni weettela etiini yekeekhai.
16 Murummwa Paulo aahooniherya wira nihiireleke mpantta okokhorela woowoka. Owo aalempe so: “Tivó Apwiya vanihimyaya-tho wira: ‘Mukhume eriyari aya: mmwalane ni yawo. Muhivaré itthu sa mwikho, wira miyo kiwakheleni’”. (2 aKorinto 6:17; Yesaya 52:11) Makristau eekeekhai annikhootta khuta etthu enivarihana ni etiini yoowoka.
17 Biibiliya onooniherya wira mikhalelo sotheene sa etiini yoowoka sinniirela mpantta wa “‘Babilonia’, muttetthe mulupale”.a (Wisupulula 17:5) Nsina nno ninnuupuxerya muttetthe wa Babilonia a khalai, weiwo waapacenrye aya etiini yoowoka, nuuvira Epula ya Mutaaseke mmahiku a Nowee. Sowiixuttiha ni sowiira sinceene soolema olelo mu itiini soowoka sipacenrye khalai oBabilonia. Mwa ntakiheryo, aBabilonia yanaakokhorela amuluku araruu, aahiiso oraru. Olelo va, Oraru yowiixuttiha yuulupale ya itiini sinceene. Masi Biibiliya onniixuttiha oratteene wira Yehova, tokhanle Muluku mmosaa paahi eekeekhai, ni wira Yesu Kristau, Mwanawe. (Yohani 17:3) Nave-tho, aBabilonia yaakupali wira mutthu akhwa vale onnivikaniha okhala mukumi. Nave-tho yaanikupali wira yookhala etthu enikhuma mwerutthuni wira erowee nipuro na ohukhummwa. Olelo va, itiini sinceene siniixuttiha wira mutthu akhwa vale yookhala etthu enikhuma yeeyo enihukhummwa omooroni.
18 Okhala wira moota wookokhorela wa aBabilonia a khalai waahimwareela mulaponi, tivonto Babilonia, Muttetthe Muulupale a mahiku ala, onnireerela wiihaniwa okhala olamulelo wa itiini soowoka sa elapo yotheene. Vano Muluku aahihimya vahinatthi wira olamulelo ola wa itiini soowoka sa elapo yotheene, onrowa opwetexiwa mootutuxerya. (Wisupulula 18:8) Nto, munnoona nthowa naya vary’aya vootthuneya ohaataana ni khuta etthu ya Babilonia, Muttetthe Muulupale? Yehova Muluku oniphavela wira moohipisa “mukhume muttetthe owo” okathi ohinatthi omala.—Wisupulula 18:4.
19 Vaavo vanithanla anyu ohiya weettela etiini yoowoka, waaniheryasa atthu akina anoohiya weettaka ni nyuwo. Hataa vari siiso, vaavo vanimurumeela anyu Yehova vamosaa ni atthu awe, nyuwo munrowa ophwanya emusi yinceene ovikana ele ehin’ya anyu. Ntoko awiixutti oopacerya a Yesu yaawo yaahin’ye itthu sikina aphavelaka omutthara, nyuwo munrowa waaphwanya anninyu ni axirokorinyu anceene arina anyu waamini omosaru. Nyuwo munrowa wiirela mpantta wa emusi yuulupale mu elapo yotheene ya imilyau sinceene sa maKristau eekeekhai, yaawo anrowa woophentani tthiri. Nto nyuwo munrowa okhalana nlipelelo nooloka na okumi woohimala “womalelani” wa mikhalelo iya. (Marko 10:28-30) Waaniheryasa, moovira wa okathi, ale yoohin’yeni mwaha wa waamini wanyu, anrowa ophavelasa osuwela ele Biibiliya eniixuttih’awe ni okhala anamakokhorela a Yehova.
20 Biibiliya oniixuttiha wira moohipisa Muluku onrowa omalamaliha mukhalelo ola wa elapo yootakhala oranttelihaka ni elapo esyaa enilamuleliwa ni Omwene awe. (2 Pedru 3:9, 13) Moota enrowa aya okhala yooreera elapo eyo! Elapo eyo esyaa ya xariya, enrowa weetteliwaka etiini emosaa paahi, okokhorela omosaa wekeekhai. Nto khahiyo etthu ya miruku opacerya okathi yoola opaka mirukunuxo wira mukhalee mmosaa a arumeyi eekeekhai?
[Footnote]
a Wira mphwanye sooleliwa sikina mwaha aya Babilonia, Muttetthe Muulupale okhanle awe olamulelo wa itiini soowoka sa elapo yotheene, mwaawehe Apendice, ipaaxina 219-20.
ELE BIIBILIYA ENIIXUTTIH’AWE
▪ Etiini yekeekhai erii emosaa paahi.—Matheyo 7:13, 14.
▪ Etiini yekeekhai enisuwanyeya ni sowiixuttiha saya ni soovara saya.—Matheyo 7:16, 17.
▪ Anamoona a Yehova aneettela okokhorela weiwo Muluku oneemererya awe.—Yesaya 43:10.
[Study Questions]
1. Akhala wira nimmukokhorela Muluku mmukhalelo wooloka, ninrowa ophwanya exeeni?
2. Ninrowa osuwela sai moota woomukokhorela Yehova mmukhalelo wooloka, nto ntakiheryo xeeni ninnikhaliherya wiiwexexa ela?
3. Moovarihana ni moolumo a Yesu, nipakee exeeni akhala wira nimphavela weemereriwa ni Muluku?
4. Masuu a Yesu voohimya sa iphiro piili antaphulela exeeni, nto khuta ephiro eniroiha opuro xeeni?
5. Ninrowa waasuwela sai ale aneettela etiini yekeekhai?
6, 7. Arumeyi a Muluku animoonela sai Biibiliya, nto ntakiheryo xeeni Yesu ovanha awe?
8. Omukokhorela Yehova onihela muhina exeeni?
9, 10. Mikhalelo xeeni soovirikana maKristau eekeekhai anooniherya aya ophentana mukina ni mukhw’awe?
11. Nthowa xeeni vanitthuneya aya omweemererya Yesu Kristu okhala mutthu onirumeeliwa ni Muluku wira onoopole?
12. Ohiirela mpantta mmiyaha sa elapo ontaphulela exeeni?
13. Atthareli eekeekhai a Yesu onoonela sai Omwene wa Muluku, nto etthu xeeni enipaka aya?
14. Atthu a etiini xeeni munikupali anyu wira annaakhwaniherya soovekela sa okokhorela wekeekhai?
15. Ohiya okupali paahi wira Muluku ookhala, etthu xeeni ekina enivekela awe?
16. Akhala wira neettela etiini yoowoka, nintthuneya opaka exeeni?
17, 18. “‘Babilonia’, muttetthe mulupale” exeeni, ni nthowa xeeni vahinreerela aya opisa ‘okhuma muttetthe owo’?
19. Munrowa ophwanya exeeni mwaha womurumeela Yehova?
20. Etthu xeeni yooreera enlipelela aya ale aneettela etiini yekeekhai?
[Box/Picture on page 147]
ALE ANIMUKOKHORELA MULUKU EEKEEKHAI
▪ sowiixuttiha saya sinikhuma mBiibiliya
▪ animukokhorela Yehova paahi ni annaasuweliha atthu akina nsina nawe
▪ annooniherya ophenta wekeekhai mukina ni mukhw’awe
▪ annimweemererya Yesu okhala mutthu onirumeeliwa ni Muluku wira onoopole
▪ khaniirela mpantta miyaha sa elapo
▪ annilaleerya Omwene wa Muluku ntoko yoolipelela emosaa paahi wa apinaatamu
[Picture on page 150]
Vaavo vanimurumeela anyu Yehova vamosaa ni atthu awe, nyuwo munrowa ophwanya emusi yinceene ovikana ele ehin’ya anyu