MURU 3
‘Yaahisareya Munepa Woowaarya’
Itthu saakhumelenle mwaha wa arummwa othanliwa ni munepa woowaarya
Enivarihana ni Miteko 2:1-47
1. Mutthokiherye makhalelo a Efesta ya Pentekoositi.
IPHIRO sa oYerusalemu saahisareiwa, ni atthu ootheene khiyaareere ohakalala.a Otemplo waanitthuwa mwiixi okathi omosaru alevi amwiipaka Aleluya, (Esalimo 113 mpakha 118), woonasa wene, awo yaamwaakhulelihana. Mustaraatani khiyaareere atthu yaakhuma ilapo sikina. Awo yaakhuma ilapo soorakamela ntoko wElami, oMesopotamia, oKapadosia, oPonto, wExiitu ni oRoma.b Etthu xeeni yaawiirinhe orowa oYerusalemu? Awo yaarowenle Efesta ya Pentekoositi, yeeyo-tho yaasuweliwa okhala “nihiku na sohepha sopajerya”. (Moth. 28:26) Efesta ela yaapakiwa khula mwaakha, yooniherya omala ohemphwa esevaata ni opacerya ohemphwa etiriku. Tthiri naakhala nihiku noohakalaliha vanceene.
2. Etthu xeeni yootikiniha yiiraneyale Pentekoositi a 33 nuumala Kristu orwa?
2 Mweeri wa Maio a 33 nuumala Kristu orwa, moohakalaliha 9 oora ya voosiisu, yaahiiraneya etthu enaatikiniha atthu anceene okhuma khalai. Niinaano-ru, waahiiwanyeya “onyakula wuulupale, okhumaka wiirimu ntoko epheyo yootupa” aahiiso etari. (Mit. 2:2) Onyakula iwe waahisareya mpaani yaathukumanne aya awiixutti a Yesu 120. Moottharelana, yaahiiraneya etthu yootikiniha vanceene. Awo yaahiweha etthu yaalikana ni malumi a mooro, yaari vamuru va khula mwiixutti.c Nto awiixutti ‘asareyale ene munepa woowaarya’, yaahipacerya olavula mattaava oovirikana a ilapo sikina. Okathi awiixutti yaakhumme aya empa ele, yaaniwerya olavula ni atthu a ilapo sikina yaaphwanya aya istaraata sa oYerusalemu arumeelaka mattaava aya! Nto atthu awo yaahitikinihiwa vanceene mwaha woowi ‘yaaniwiiwa awiixutti elavulaka ni nttaava naya’. — Mit. 2:1-6.
3. a) Xeeni Pentekoositi a 33 nuumala Kristu orwa aari awe yoowiiraneya ya efaita yinceene ya okokhorela wekeekhai? b) Mwaha Pedru aalavunle awe onivarihana sai ni “ixaavi sa Omwene”?
3 Yoowiiraneya ela yoovara murima, ennooniherya etthu ya faita yinceene yiiraneyale ni okokhorela wekeekhai. Etthu ene tiila: Opakiwa wa aisarayeli a Muluku, niire so, muloko wa makristau oothanliwa ni munepa wa Muluku. (aGal. 6:16) Nave okathi Pedru aalavula awe ni atthu a muttitthi ole, aahirumeela exaavi emosa sa “ixaavi [tthaaru] sa Omwene” aavahiwe awe. Khula exaavi, yaanitthukula mukhora wa iparakha sinceene sa ikrupu soovirikana. (Math. 16:18, 19) Exaavi ele yoopacerya, yaahaakhaliherya ayuda ni ale yaatthara soowiixuttiha sa ayuda weemererya ihapari sooreera ni othanliwa ni munepa woowaarya wa Muluku.d Nto eyo yaahiwiiriha wiirela mpantta isarayeli a Muluku ni okhalana nlipelelo na okhala mamwene ni anamukuttho okathi wa olamulelo wa Omwene wa Mesiya. (Wiis. 5:9, 10) Nuuvira okathi, eparakha eyo yanvahiwa asamariya ni atthu yahaakhanle ayuda. Makristau olelo-va aniixutta exeeni ni itthu sa efaita yinceene siiraneyale okathi wa Pentekoositi a 33 nuumala Kristu orwa?
“Awiixutti Otheene Yaahithukumana Opuro Omosa” (Miteko 2:1-4)
4. Mwa enamuna xeeni muloko wa ekristau olelo-va onooniherya aya wunnuwa wa muloko waapakiwe 33 nuumala Kristu orwa?
4 Muloko wa ekristau waapacenrye ni awiixutti 120, yaawo ‘yaathukumanne opuro omosa’, esaala ya osulu okathi yaathanliwe aya ni munepa woowaarya. (Mit. 2:1) Wanikisa wa nihiku nne, atthu yaapatisiwe, yaawo vano yiirela mpantta muloko wa ekristau yaahiphiya imilyau sinceene. Masi waari wanipacerya paahi wa wunnuwa wa mutthenkeso yoowo onitepa wunnuwa mpakha mahiku ahu ala. Tthiri alopwana ni athiyana animoova Muluku, yaawo aniirela mpantta muloko wa ekristau olelo-va, ti yaawo anilaleya “ihapari iya sooreera sa Omwene . . . elapo yotheene, wira atthu otheene yiiwe”, olumwenku ola ohinatthi omala. — Math. 24:14.
5. Mareeliho xeeni anikhumelela mwaha wa makristau othukumana akhale ale a okathi wa arummwa ni a mahiku ahu ala?
5 Muloko wa ekristau waamwaakhaliherya makristau oothanliwa olipihana mukina ni mukhwaawe ni muhoolo mwaya waalipiha makristau a “ipwittipwitthi sikina”. (Yoh. 10:16) Paulo aahooniherya moota aavaha awe efaita enamuna anna ni arokora yaakhaliheryana aya mukina ni mukhwaawe okathi aalepenle awe makristau a oRoma oriki: “Kinniphavela vanceene woowehani, wira kookaweleni mareeliho anikhuma wa Muluku, wira waamini wanyu olipe,aahiiso, kiire so, wira otheene ahu nlipihane ni waamini khula mmosa a hiyo orina awe”. — aRom. 1:11, 12.
6, 7. Makristau eekeekhai a olelo-va anivara sai muteko avahiwe aya ni Yesu wa olaleya ihapari sooreera?
6 Olelo-va, atthu aniirela mpantta muloko wa ekristau arina yoolakela emosaru yaarina aya makristau a okathi wa arummwa. Yesu aahaavaha awiixutti awe muteko woohakalaliha hata yaarowa okumanaka mixankiho. Owo aalenle so: “Murowe mwawiixuttiheke atthu a ilapo sotheene wira akhale awiixutti aka, mwaapatisaka mwa nsina na Tiithi, ni na Mwaana, ni na munepa woowaarya. Mwawiixuttiheke weettela itthu sotheene koorumalyaakani”. — Math. 28:19, 20.
7 Olelo-va, Muluku onnaaruma Anamoona a Yehova wiira avareke muteko owo. Tthiri muxankiho muulupale waalaleerya atthu anilavula mattaava oovirikana. Hata vari siiso, Anamoona a Yehova annipaka iliivuru sinimutthokiherya Biibiliya mattaava anivikana 1.000. Akhala wiira munnirowela mithukumano sootheene sa ekristau ni munnikhaliherya muteko woolaleya Omwene ni owiixuttiha atthu, mookhalana mathowa ooloka a ohakalala. Nyuwo muri eriyari ya atthu vakhaani valaponi, yaawo arina eparakha ya olaleya oratteene nsina na Yehova!
8. Eparakha xeeni muloko wa ekristau orina awe?
8 Wiira onikhaliherye ovilela moohakalala mahiku ala ooxankiha ni ootakhala, Yehova oonivaha anna ni arokora a olumwenku wootheene. Murummwa Paulo aahaalepela makristau aheeberi wiira: “Nuupuwelaneke mukina ni mukhwaawe, wira nitumereryaneke wooniherya ophenta ni miteko sooreera, nihihiyaka othukumana, ntoko akina alimalenle aya. Masi, nlipihaneke mukina ni mukhwaawe, vanceenexa vaavo nnoona ahu wira nihiku na Muluku ninnaattamela”. (aHeeb. 10:24, 25) Muloko wa ekristau nivahiwe ni Yehova wiira naalipiheke atthu akina ni nilipihiweke. Nto muhihiye okhalana waataana wooloka ni anna ni arokora a mmulokoni. Nave muhifaltariki mithukumano sa ekristau!
“Khula Mutthu Aaniwiiwa Awiixutti Elavulaka ni Nttaava Nawe” (Miteko 2:5-13)
“Hiyo ninniwiiwa alavulaka ni nttaava nahu miteko suulupale sa Muluku”. — Miteko 2:11
9, 10. Atthu akina aniivahererya sai waalaleerya atthu anilavula mattaava makina?
9 Nkahaya muupuwele moota ayuda ni ale yaatthara soowiixuttiha sa ayuda yaahakalanle aya okathi wa Pentekoositi a 33 nuumala Kristu orwa. Woonasa wene atthu anceene yaalavula mattaava yaalimaleliwe okathi ole, ekereku ni eheeberi. Masi vano “khula mutthu aaniwiiwa awiixutti elavulaka ni nttaava nawe”. (Mit. 2:6) Tthiri atthu ale yaawiriyana yaahihakalala vanceene wiiwa ihapari sooreera ni nttaava yaayaraniwe aya. Ekeekhai wiira makristau a olelo-va, khaniwerya olavula mwa mwiiriirya mattaava a ilapo sikina. Hata vari siiso, makristau manceene anniivahererya wiira yalaleyeke muhupi wa Omwene ilapo sikina. Moota xeeni? Akina anniixutta nttaava na elapo ekina wiira akhaliheryeke muloko onilavula nttaava nlo muttetthe aya aahiiso othaamela elapo ekina. Ikwaha sinceene, awo anniweha wiira atthu ale anaawiriyana annihakalala vanceene waaweha alavulaka nttaava naya.
10 Nwehe yoowiiraneya ya Christine yoowo iixuntte nttaava guzerate hoothe ni Anamoona a Yehova akina 7. Okathi amphwannye awe muthiyana mukina aavarana awe muteko, aahimukoha ihaali ni nttaava nawe guzerate. Muthiyana ole aahihakalala vanceene ni aahimukoha etthu yaamwiiriha wiimananiha wiixutta nttaava guzerate nenlo niri nooxankiha vanceene. Nto Christine aahimulaleerya. Muthiyana ole aahihimya wiira: “Nyuwosa mookhalana etthu ya efaita yinceene muniphavela anyu ohimya”.
11. Ninrowa wiilokiherya sai wiira naalaleerye atthu a ilapo sikina?
11 Ekeekhai wiira khahiyo wiira ootheene ahu nnoowerya wiixutta mattaava a ilapo sikina. Masi hata vari siiso, nihaana wiilokiherya wiira nalaleerye atthu anilavula mattaava makina. Moota xeeni? Enamuna emosa ori omurumeela aplikativo JW Language® aahiiso wiixutta moota woowaakoha ihaali atthu a ilapo sikina anikhala muttetthe anyu murumeelaka nttaava naya. Nave nyuwo pooti wiixutta moolumo vakhaani a nttaava nlo wiira mwaakhaliherye atthu awo osiveliwa ekeekhai. Nwooniheryeke esaiti jw.org ni iviidiyu ni iliivuru sinceene siri esaiti eyo ya nttaava naya. Orumeela ikaruma iyo okathi woolaleerya, nnoophwanya ohakalala omosaru yaarina aya anna ni arokora a okathi wa arummwa okathi atthu yaatikinihiwe aya mwaha woowi yaaniwiiwa “elavulaka ni nttaava” naya.
“Pedru Aaheemela” (Miteko 2:14-37)
12. a) Eprofesia ya Yoweli yooniherya sai etthu yiiraneyale Pentekoositi a 33 nuumala Kristu orwa? b) Xeeni yaalipeleliwa aya wiiraneya eprofesia ya Yoweli okathi wa arummwa?
12 “Pedru aaheemela” wiira olavule ni atthu a muttitthi muulupale waakhuma ilapo soovirikana. (Mit. 2:14) Atthu ootheene yaaphavela wiiwa, Pedru aahaaleela wiira eparakha ele ya olavula mattaava yaavahiwe ni Muluku yiiraneyaka eprofesia ya Yoweli eni: “Kinimwamwarexela eroho [aahiiso munepa] aka atthu othene” (Yow. 3:1) Ohinatthi orowa wiirimu, Yesu aahaaleela awiixutti awe wiira: “Miyo kinonvekela Tiithi aka wira oovaheeni namakhaliherya mukina”, yoowo Yesu aamuhimmye awe okhala “munepa woowaarya”. — Yoh. 14:16, 17.
13, 14. Pedru aimananinhe sai waavara murima atthu yanwiriyana ni ninrowa omutakiha sai?
13 Okathi aamaliha awe mwaha awe, Pedru aahilavula mooluluwanya oriki: “Atthu otheene a wIsarayeli, ahaana osuwela wira, mweekeekhai, Muluku oomukhaliha Yesu, Pwiya ni Kristu. Yesu owo ti yoole omukhomenle anyu vamwirini”. (Mit. 2:36) Vannooneya wiira atthu anceene yanwiriyana Pedru, khiyanwenhe Yesu iiviwaka vamwirini va nihaaxeryo. Masi okhala wiira yiirela mpantta nloko nle, awo yaahikhalana nthowa. Nwehe wiira Pedru aalavula ni ayuda akhwaawe mwa nttittimiho ophavelaka waavara murima. Pedru aaphavela wiira atthu ale yanwiriyana arukunuxe murima ohiya waapwapwela. Niireke atthu ale yanwiriyana yuupuwela wiira Pedru aahaaveeha? Nnaari. Maana atthu ale “yaahiriipiwa murima vanceene”. Nto yaahikoha wiira: “Anna, nipake exeeni?” Tthiri enamuna ya nttittimiho Pedru aalavunle awe, yaahaavara murima atthu ale ni yaahiwiiriha ottharuwa ni orukunuxa murima. — Mit. 2:37.
14 Nimutakihaka Pedru, nihaana wiimananiha waavara murima atthu nnaalaleerya ahu. Okathi woolaleerya, khompirisari ovaanyiha khula moonelo ohinivarihana ni Biibiliya axineene etthoko anikhalana aya. Ohiya-vo, nihaana ovarexexa itthu ninlikana ahu ni mwaneene etthoko, niire so, moonelo ootheene ahu ninlikana ahu. Akhala wiira nnoopaka eyo, enoonikhaliherya ovaanela oratteene nimurumeelaka Biibiliya. Ikwaha sinceene, atthu anneemererya ikeekhai sa mbiibiliyani okathi ninlaleya ahu mwa nttittimiho.
“Khula Mmosa a Nyuwo Opatisiwe” (Miteko 2:38-47)
15. a) Etthu xeeni Pedru aalenle awe ayuda ni ale yaatthara soowiixuttiha sa ayuda ni etthu xeeni yaakhumelenle? b) Xeeni atthu ale yaawiriyanne ihapari sooreera Pentekoositi a 33 yaaphwanelela aya opatisiwa nihiku nenne?
15 Nihiku noovara murima na Pentekoositi a 33 nuumala Kristu orwa, Pedru aahaaleela ayuda ni ale yaatthara soowiixuttiha sa ayuda wiira: “Murukunuxe murima, nave khula mmosa a nyuwo opatisiwe”. (Mit. 2:38) Nto eyo yaahiwiiriha atthu 3.000 opatisiwa, woonasa wene ntthiya na oYerusalemu aahiiso waattamela opuro ole.e Niireke yaarookhanyereriwa? Niireke yoowiiraneya ela ehaana owiiriha anaxikola a Biibiliya ni anamwane a Anamoona a Yehova opatisiwa ahiilokihenrye? Nnaari. Muhiliyale wiira ayuda ale ni atthu ale yaatthara soowiixuttiha sa ayuda yaapatisiwe Pentekoositi a 33 nuumala Kristu orwa, yaanisoma okhuma khalai Nuulumo na Muluku ni yiirela mpantta nloko naivaherenrye wa Yehova. Nave awo yaaniimananiha vanceene, maana yaaneetta mikwaha soorakama arowaka oYerusalemu wiira yiirele mpantta ifesta sa vamwaakhani. Nuumala weemererya ikeekhai sa efaita yinceene sooniherya muteko wa Yesu Kristu wiira yiiraneye ele Muluku oniphavela awe, awo yaahiilokiherya wiira ahihiye omukokhorela Muluku, masi vano ari ene atthareli oopatisiwa a Kristu.
16. Makristau a okathi wa arummwa yoonihenrye sai ophenta ni ovaha?
16 Tthiri atthu ale yaahireelihiwa ni Yehova. Biibiliya onihimya so: “Otheene ale yaamwaamini Yesu, yaanithukumana vamosa ni yaanikawana itthu sotheene yaarina aya. Nave yaanitumiha imatta saya ni itthu yaarina aya, nto musurukhu ene, yaanaakawela atthu otheene, anvahaka khula mutthu etthu yaamuthowa”.f (Mit. 2:44, 45) Tthiri makristau ootheene anniphavela otthara ntakiheryo nla na ophenta ni ovaha.
17. Itthu xeeni mutthu onireerela awe opaka wiira opatisiwe?
17 Biibiliya onnooniherya wiira ohinatthi opatisiwa mutthu, sookhala itthu onireerela awe opaka. Owo ohaana osuwela Nuulumo na Muluku, Biibiliya. (Yoh. 17:3) Nave owo ohaana wooniherya waamini ni ottharuwa itthu soohiloka aapaka awe khalai. (Mit. 3:19) Nave-tho ohaana orukunuxa murima ni okhalana mweettelo Muluku oniphavela awe. (aRom. 12:2; aEef. 4:23, 24) Moottharelana, opanke ene itthu iya, owo ohaana wiivahererya wa Muluku, nuumala-vo opatisiweke. — Math. 16:24; 1 Ped. 3:21.
18. Eparakha xeeni arina aya atthareli oopatisiwa a Kristu?
18 Niireke nyuwo mwa mutthareli a Yesu Kristu opatisiwe? Akhala wiira moopatisiwa, muxukhureleke vanceene eparakha murina anyu. Ntoko atthareli a Yesu a okathi wa arummwa yaasareyale aya munepa woowaarya, mukupaliki wiira Yehova onimoovahani owerya wiira mulaleyeke oratteene ni opaka ele Yehova oniphavela awe!
a Nwehe ekaaxa eni: “OYerusalemu — Esenturu ya Okokhorela wa Ayuda”, eri epaaxina 25.
b Nwehe ikaaxa sini: “ORoma — Ekapitaali ya Olamulelo”, eri epaaxina 26; “Ayuda Yaakhala Omesopotamia ni wExiitu”, eri epaaxina 27 ni “Makristau a Oponto”, eri epaaxina 28.
c “Malumi” ale khahiyo yaari a mooro onipaha, masi yaari “malumi yaalikana ni mooro”. Woonasa wene, yooniherya wiira etthu ele khula mwiixutti aarina awe yaanaarya ntoko mooro.
d Nwehe ekaaxa eni: “Tani Yaatthara Soowiixuttiha sa Ayuda?”, eri epaaxina 29.
e Wiira nlikanyihe paahi, 7 a Agosto a 1993, konkresu internacional a Anamoona a Yehova aapakiwe oKiev, wUcrânia, yaahipatisiwa atthu 7.402 ipisina 6, nto wiira apatisiwe atthu awo ootheene saahivira iwoora 2 ni minuutu 15.
f Mareheryo ale a okathi vakhaani yaari a efaita yinceene, mwaha woowi yahaakhaliherya atthu yaakhumme ilapo sikina okhala oYerusalemu wiira yiixuttihiwe ni olipiha waamini waya. Khula mutthu aavaha ni murima wootheene, nto khahiyo waari ovekela esimola. — Mit. 5:1-4.