Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • bt muru 8 ipaax. 67-75
  • Awiixutti “Yaanikhala ni Murettele”

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Awiixutti “Yaanikhala ni Murettele”
  • ‘Mulaleyeke Oratteene’ Omwene wa Muluku
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • “Xeeni Munikilupattha Anyu?” (Miteko 9:1-5)
  • “Saulo, Munnaka! Pwiya Yesu, . . . Ookiruma” (Miteko 9:6-17)
  • “Aahipacerya Omulaleya Yesu” (Miteko 9:18-30)
  • ‘Atthu Anceene Yaahaamini’ (Miteko 9:31-43)
  • Yesu Aahimuthanla Saulo
    Mwiixutte Myaha sa Biibiliya
  • Mu Ephiro Enirowa Odamaasiko
    Eliivuru Aka ya Miyaha Sa Biibiliya
  • Davidi ni Sawuli
    Mwiixutte Myaha sa Biibiliya
  • Sawuli—mwene Oopacerya A Isarayeli
    Eliivuru Aka ya Miyaha Sa Biibiliya
Nwehe Sikina
‘Mulaleyeke Oratteene’ Omwene wa Muluku
bt muru 8 ipaax. 67-75

MURU 8

Awiixutti “Yaanikhala ni Murettele”

Saulo aahihiya waalupattha vanceene awiixutti onakhalela nthiti olaleerya

Enivarihana ni Miteko 9:1-43

1, 2. Etthu xeeni Saulo aaphavela awe opaka oDamaasiko?

ANANARIWE ENE vanceene, alopwana vakhaani yaahanle ophiya oDamaasiko, weiwo yaaphavela aya opaka etthu yootakhala. Awiixutti a Yesu yaawo yaanyokhiwa vanceene, yaarowa waakhiwa ipa saya, otthukiwa, oramusiwa ni oroihiwa mpakha oYerusalemu wiira yahukhummwe ni eSineedrio.

2 Muhooleli a ekurupu eyo aari Saulo, owo aaheemererya ni okhaliherya wiiviwa atthu akina.a Okathi vakhaani waavinre, owo aahaaweha apatthani awe anvonyaka maluku Siteefano mpakha omwiiva. Siteefano aari mwiixutti oororomeleya a Yesu. (Mit. 7:57–8:1) Ohiya paahi waalupattha awiixutti a Yesu yaakhala oYerusalemu, Saulo aari ntoko muthuko waamwarexa malumi a mooro aalupatthaka awiixutti a Yesu mapuro makina. Owo aaphavela omala-maliha ekurupu ya etiini yahooneliwa vatthu yaasuweliwa okhala “Ephiro”. — Mit. 9:1, 2; nwehe ekaaxa eni: “Okhulupale Saulo Aarina Awe oDamaasiko”, eri epaaxina 69.

3, 4. a) Etthu xeeni yaamwiiranenle Saulo? b) Makoho xeeni ninrowa ahu othokorerya?

3 Mootutuxerya, waarya waakhuma wiirimu waahimmwaleela Saulo. Apatthani awe yaahiweha waarya iwo ni khiyoona etthu yoohimya. Nto ophweeyale ene maitho Saulo aahimorela vathi. Ohiweryaka woona etthu, Saulo aahiiwa nsu naakhuma wiirimu naahimya wiira: “Saulo, Saulo, xeeni munikilupattha anyu?” Oxankale ene vanceene, Saulo aahikoha wiira: “Atokweene, nyuwo mwa pani?” Tthiri nuumala wiiwa moota Saulo aakhuliwe awe owo aahitepa oxanka, maana aakhuliwe so: “Miyo ka Yesu, yoowo munimulupattha anyu”. — Mit. 9:3-5; 22:9.

4 Moolumo oopacerya Yesu aamulenle awe Saulo, anniixuttiha exeeni? Othokorerya itthu saamwiiranenle Saulo nuumala ottharuwa ni okhala mukristau, sinrowa onikhaliherya sai? Itthu xeeni nniixutta ahu sa moota awiixutti yaattottenle aya mureerelo okathi wa murettele nuumala Saulo okhala mukristau?

OKHULUPALE SAULO AARINA AWE ODAMAASIKO

Saulo aaphwannye sai okhulupale wiira aavare ni waatthukwela makristau yaakhala elapo ekina? Esineedrio ni namukuttho muulupale yaahikhalana owerya wa ohimya mweettelo ni makhalelo a ayuda ootheene yaakhala ilapo sikina. Vanikhala ntoko wiira namukuttho muulupale aahikhalana owerya wa waakumiha elapo ekina atthu yaapaka ikrime. Nto, ikarta sa namukuttho muulupale saahiwiiriha axitokweene a esinagoga ya oDamaasiko otthara malakiheryo yaalempwale. — Mit. 9:1, 2.

Nave aroma yaahaavaha etireitu ayuda ophuka myaha saya. Eyo ennooniherya etthu yaawiirinhe ayuda ommana murummwa Paulo ikwaha 5 khula ekwaha yaanimmana “imaara 40, ovukula emosa”. (2 aKor. 11:24, enoota.) Nave eliivuru 1 ya Makabeyo enniromola ekarta yaalempwale ni mukhulupale ooroma Ptolomeu VIII a wExiitu, mwaakha 138 Kristu ohinatthi orwa. Ekarta eyo yaahimya so: “Yakhala atthu aya òtakhala [oYudeya] atthyanwe mulaponi mwaya, etthyawelaka wa nyuwo, mwavahererye mmatatani mwa Simoni, mulupale àlipa a mukuttho, wira àlamuleke attharaka ikano saya”. (1 Mak. 15:21) Mwaakha 47 Kristu ohinatthi orwa, Julio Seesari aaheemererya iparakha aavahiwe awe muulupale a anamukuttho ni etireitu ya ophuka myaha sootheene saavarihana ni soolema sa ayuda.

“Xeeni Munikilupattha Anyu?” (Miteko 9:1-5)

5, 6. Moolumo Yesu aamulenle awe Saulo, anniixuttiha exeeni?

5 Okathi Yesu aalavunle awe ni Saulo estaraata yaarowa oDamaasiko, owo khaamukonhe Saulo wiira: “Xeeni munaalupattha anyu awiixutti aka?” Ohiya-vo, ntoko niwenhe ahu, Yesu aamukonhe wiira: “Xeeni munikilupattha anyu?” (Mit. 9:4) Eyo ennooniherya wiira Yesu onnoona owereya okathi awiixutti awe anihaawa aya. — Math. 25:34-40, 45.

6 Akhala wiira munnilupatthiwa mwaha wa omwaamini Kristu, mukupaliki ni murima wootheene wiira Yehova ni Yesu anniweha muxankiho anyu. (Math. 10:22, 28-31) Pooti wiira Yehova khonrowa omaliha moowaakuveya muxankiho anyu. Masi muhiliyale wiira Yesu aahinweha Saulo okhaliheryaka wiiviwa wa Siteefano. Nave aahinweha Saulo owaakhaka ipa saya awiixutti a Yesu oYerusalemu. (Mit. 8:3) Yehova khaakhoottihenrye itthu iyo. Hata vaari siiso, omurumaka Kristu, Yehova aahinvaha ikuru Siteefano ni awiixutti akina wiira ahihiye ororomeleya.

7. Itthu xeeni munireerela anyu opaka wiira muhihiye ororomeleya mwaalupatthiwaka?

7 Nyuwo nave, munoowerya ovilela okathi munilupatthiwa anyu. Moota xeeni? (1) Muhihiye ororomeleya moohicikha etthu enrowa wiiraneya. (2) Munvekeleke Yehova wiira ookhaliheryeni. (aFil. 4:6, 7) (3) Muhiwunleleke ikuhu, masi mmuhiyeke Yehova wiira owunlele ikuhu. (aRom. 12:17-21) (4) Mukupaliki wiira Yehova onimoovahani ikuru wiira nvilele, mpakha omala muxankiho anyu. — aFil. 4:12, 13.

“Saulo, Munnaka! Pwiya Yesu, . . . Ookiruma” (Miteko 9:6-17)

8, 9. Ananiya oonenle sai nuumala othanliwa orowa olavula ni Saulo?

8 Nuumala waakhula nikoho na Saulo noowi: “Atokweene, nyuwo mwa pani?” Yesu aahimuleela wiira: “Mweemele, mukele mpooma, nto weiwo munooleeliwa etthu yoopaka”. (Mit. 9:6) Nlelo ohiweryaka woona, Saulo aahikuxiwa mpakha opuro aarowa awe omaka oDamaasiko, opuro yoowo aatthunkwe awe ni aavekenle awe mahiku mararu. Okathi ene yoowo, Yesu aahimuleela mwiixutti mmosa aakhala epooma ele aihaniwa Ananiya itthu sikina voohimya sa Saulo. Ananiya aanilavuliwa “saana ni ayuda yaakhala” oDamaasiko. — Mit. 22:12.

9 Nkahaya muupuwele moota Ananiya oonenle awe! Yesu Kristu yoowo aahihimuxiwe ni ori muhooleli a muloko, aahimuthanla wiira avare muteko wa efaita yinceene. Ele yaari eparakha yuulupale, masi muteko ene aavahiwe awe waari wooxankiha! Nuumala osuwela wiira muteko ene waari orowa olavula ni Saulo, Ananiya aahaakhula wiira: “Pwiya, koowiiwa atthu anceene amulavulaka mulopwana owo, ni ahimyaka itthu sotheene sootakhala owiirenle awe awiixutti anyu oYerusalemu. Nave ohoorwa nno orummwale ene ni makhulupale a anamukuttho, wira aavare otheene ale anromola nsina nanyu”. — Mit. 9:13, 14.

10. Enamuna Yesu aamuthokorenrye awe Ananiya, enniixuttiha exeeni?

10 Yesu khampwapwenle Ananiya mwaha woohimya moonelo awe. Masi aahinvaha malakiheryo ooluluwanya ni oowiiwanyeya. Okathi omosaru Yesu aahimuthokorerya oratteene, omuleelaka nthowa naya aaphavela awe wiira Ananiya ovare muteko ole wooxankiha. Omuhimyaka Saulo, Yesu aahimmye so: “Miyo koomuthanla mulopwana owo wira aalaleerye nsina naka atthu a maloko otheene, vamosa ni mamwene ni anaisarayeli. Tthiri, miyo kinoomooniherya oratteene itthu sotheene onrowa awe ohaawa, mwaha wa nsina naka”. (Mit. 9:15, 16) Moohipisa, Ananiya aahimwiiwelela Yesu. Nto Ananiya aahimphwanya Saulo, yoowo aalupattha awiixutti, omuleela wiira: “Saulo, munnaka! Pwiya Yesu, yoowo ookhumelenleni mustaraatani mweetta anyu murwaaka nno, ookiruma wira mutthikele woona ni musareye munepa woowaarya”. — Mit. 9:17.

11, 12. Itthu siiraneyale ni Yesu, Ananiya ni Saulo, sinniniixuttiha exeeni?

11 Itthu siiraneyale ni Yesu, Ananiya ni Saulo, sinniniixuttiha itthu sinceene. Mwa ntakiheryo, Yesu onnihoolela muteko woolaleerya, ntoko aaleihenrye awe. (Math. 28:20) Hata olelo-va, ohilavulaka mooluluwanya ni atthu, Yesu onnihoolela muteko woolaleerya omurumaka murumeyi oororomeleya ni ankhili, yoowo mahiku ala omuthanlale awe wiira oweettiheke anamuteko awe. (Math. 24:45-47) Avahiwaka malakiheryo ni Nikhuuru Noolamulela, anamalaleerya ni mapioneero annirummwa orowa owaavya atthu ale aniphavela omusuwela Kristu. Ntoko niwenhe ahu muru ovinre, anamunceene a atthu awo annivekela wiira avahiwe malakiheryo, nuumala-vo Anamoona a Yehova annirowa olavula ni atthu awo. — Mit. 9:11.

12 Ananiya aaheemererya muteko aavahiwe awe ni aahireelihiwa. Niireke nyuwo munniiwelela yooruma ya olaleerya oratteene, hata muteko owo orina ene mixankiho saya? Anna ni arokora akina onnaaxankiha orowa olaleerya mmaitthokoni ni olavula ni atthu ahinaasuwela aya. Akina, onnaaxankiha olaleerya mapuro oneettiwa nakoso, mustaraatani, amurumeelaka telefoni aahiiso olaleerya ni ikarta. Ananiya aahiwerya oxintta itthu oova awe ni aahikhalana eparakha ya omukhaliherya Saulo waakhela munepa woowaarya.b Ananiya aahiwerya ovara oratteene muteko ole mwaha woowi aahimuroromela Yesu ni aahoona wiira Saulo anwerya okhala mwiixutti a Yesu. Nimutakihaka Ananiya nnoowerya oxintta itthu nnoova ahu akhala wiira nnookupali wiira Yesu onneettiha muteko woolaleerya, owoonela othunku atthu ni woona wiira atthu awo anoowerya okhala axinnihu hata atthu yaale annoopopiha. — Math. 9:36.

“Aahipacerya Omulaleya Yesu” (Miteko 9:18-30)

13, 14. Akhala wiira munisomihiwa Biibiliya, masi nlelo khampatisiwe, munrowa otthara sai ntakiheryo na Saulo?

13 Moohipisa Saulo aahipaka itthu moovarihana ni ele iixuntte awe. Nuumala openuxiwa aahiiso ovonihiwa, owo aahipatisiwa onapacerya weetta ni awiixutti a oDamaasiko. Masi Saulo aahipaka itthu sikina. Nto “moohipisa, aahipacerya omulaleya Yesu musinagoga, ohimyaka wira Yesu owo, Mwaana a Muluku”. — Mit. 9:20.

14 Akhala wiira munisomihiwa Biibiliya, masi nlelo khampatisiwe, niireke munootthara ntakiheryo na Saulo mpakaka itthu moovarihana ni ele mwiixuntte anyu? Ekeekhai wiira Saulo aahiweha etthu yootikiniha yaapakiwe ni Kristu, nto eyo yaahimukhaliherya waakuva opaka etthu. Masi atthu akina yaahiweha itthu sootikiniha aahiiso miiriirya Yesu aapanke awe. Mwa ntakiheryo, ekurupu emosa ya afarisi, yaahinweha Yesu ookololaka ntata na mulopwana aarakanle ni ayuda anceene yaahisuwela wiira Yesu aahimuhihimuxa Laazaro. Hata vaari siiso, anamunceene a yaawo khiyaapanke marukunuxo ni yaanimulupattha Yesu. (Mar. 3:1-6; Yoh. 12:9, 10) Moovirikana ni atthu awo, Saulo aahipaka marukunuxo. Etthu xeeni yaamwiirinhe Saulo weemererya muhupi ole nnaamwi atthu akina yaakhoottale? Mwaha woowi Saulo aanimoova Muluku ohiya owoova atthu ni aanixukhurela omoreliwa ikharari ni Kristu. (aFil. 3:8) Akhala wiira munoopaka etthu ntoko Saulo aapanke awe, khamunrowa weemererya nnakhala etthu emosa yookhoottiheryakani olaleerya ni opaka marukunuxo wiira mphwanelele opatisiwa.

15, 16. Saulo aapaka exeeni musinagoga? Ayuda a oDamaasiko yoonenle sai?

15 Niireke munniwerya wuupuwela moota atthu akina yaaxankale aya, oriipiwa murima ni onanariwa nuumala onweha Saulo opaceryaka olaleerya musinagoga voohimya sa Yesu? Awo yaaniikoha so: “Ola khahiyo mulopwana yoole oYerusalemu, aalupattha vanceene atthu yaaromola nsina nla?” (Mit. 9:21) Okathi aatthokiherya awe etthu yaamwiirinhe opaka marukunuxo ni moota aamoonela awe Yesu, Saulo ‘aniwooniherya oratteene wiira Yesu ti Kristu’. (Mit. 9:22) Otthokiherya oratteene, khahiyo exaavi enikhaliherya otthukula muupuwelo ni soolema sa atthu oowiixinnuwiha. Hata vaari siiso, Saulo khaahiyale olaleerya.

16 Nuuvira iyaakha 3, ayuda a oDamaasiko yaanivaanyihana ni omulupattha Saulo. Nto vano, yaaphavela omwiiva. (Mit. 9:23; 2 aKor. 11:32, 33; aGal. 1:13-18) Nuumala omusuwela palano ole, Saulo aahitthyawa moohisuweliwa, maana aahiheliwa muttankani onavirihiwa vaxanelani ya exiri ya epooma ele. Luka onnaahimya atthu yaamukhalihenrye Saulo otthyawa, okhala “awiixutti awe”, eyo piiyo, awiixutti a Saulo. (Mit. 9:25) Moolumo ala anooniherya wiira atthu akina yaamwiiwale Saulo olaleeryaka oDamaasiko, yaahikhala atthareli a Kristu.

17. a) Atthu akina anoonela sai ikeekhai sa mbiibiliyani? b) Etthu xeeni ninreerela ahu ohihiya opaka ni mwaha wa xeeni?

17 Okathi mwaaleela anyu amusi anyu, apatthani anyu ni atthu akina itthu sooreera mwiixuntte anyu, woonasa wene muupuwela wiira atthu ootheene yaamweemererya ikeekhai sa mbiibiliyani. Pooti wiira atthu akina yaaheemererya masi akina nnaari. Nave pooti wiira atthu akina a etthoko anyu yoothokoreryani ntoko nwanani aya. (Math. 10:32-38) Masi akhala wiira khamunrowa ohiya olokiherya enamuna muniixuttiha anyu, ootthokiherya soolempwa ni okhalana mweettelo wooloka wa ekristau, hata atthu yaale anoolupatthani pooti oturuka muupuwelo aya. — Mit. 17:2; 1 Ped. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. a) Baarnaba aamukhalihenrye sai Saulo ni etthu xeeni yaakhumelenle? b) Ninrowa omutakiha sai Baarnaba ni Saulo?

18 Okathi Saulo aaphiyale awe oYerusalemu, awiixutti akina yaahipacerya omuhoverya akhala wiira aari mwiixutti tthiri. Masi Baarnaba aahimukhaliherya, arummwa yaahimweemererya, nto Saulo aahikhala ni yaawo okathi munceene. (Mit. 9:26-28) Saulo aanikhalana ephoole, hata vari siiso khuuleliwa muru olaleya ihapari sooreera. (aRom. 1:16) Owo aahilaleerya moolipa murima oYerusalemu, opuro ene yoole aapacenrye awe waalupattha vanceene awiixutti a Yesu Kristu. Nto vano ayuda a oYerusalemu yaahixanka, maana mulopwana yoole yuupuwela aya wiira aamuhoolela muteko woomala-maliha ekristau vano aahikhala mukristau, nto yaaphavela omwiiva. Biibiliya onihimya wiira: “Okathi axinna yaasuwenle aya eyo, yaahimuroiha [Saulo] oKesareya, amuruma orowa oTarso”. (Mit. 9:30) Saulo aahitthara malakiheryo aavahiwe awe ni Yesu, orumeelaka muloko. Nto Saulo vamosa ni muloko wootheene waahittottela mureerelo.

19 Moone wiira Baarnaba aahimukhaliherya Saulo. Moohaanyiherya, oreera murima wa Baarnaba waahikumiherya ompatthani wuulupale wa arumeyi ale yaakhalela nthiti ovara muteko wa Yehova. Mmutakihaka Baarnaba, niireke nyuwo munnaakhaliherya ni murima wootheene anamalaleerya asya a mmulokoni mulaleeryaka hoothe ni waakhaliherya olipiha waamini waya? Akhala wiira munoopaka eyo, munoophwanya mareeliho manceene. Akhala wiira mpacenrye niinaano olaleya ihapari sooreera, niireke munnimutakiha Paulo mweemereryaka okhaliheriwa ni atthu akina? Okathi munilaleerya anyu ni anamalaleerya akhumme khalai olaleerya, nyuwo munimwiixutta olaleerya saana ni munookhalana apatthani oohakalaliha a mahiku ootheene.

‘Atthu Anceene Yaahaamini’ (Miteko 9:31-43)

20, 21. Arumeyi a Muluku a khalai ni a mahiku ahu ala, anittottela sai mureerelo ‘okathi wa murettele’?

20 Nuumala Saulo okhala mukristau ni okhuma oYerusalemu moovareleleya, “awiixutti otheene a oYudeya, ni oGalileya ni oSamariya, yaanikhala ni murettele”. (Mit. 9:31) Awiixutti yaattottenle sai mureerelo “okathi [owo] wooreerela”? (2 Tim. 4:2) Biibiliya onihimya wiira awo “yaanilipihiwa”. Arummwa ni anna akina yaahoolela yaanilipiha waamini wa awiixutti ni yaanihoolela saana muloko vaavo “yooniherya aya omoova Yehova ni yaakhala aya alipihiwaka ni munepa woowaarya”. Mwa ntakiheryo, Pedru aahirumeela okathi ole wiira aalipihe awiixutti a epooma ya oLida, muttetthe wa oSaroni. Wiimananiha waya, waahiwiiriha atthu akina yaakhala oLida ni mittetthe soowaattamela ‘owaamini Apwiya’. (Mit. 9:32-35) Awiixutti khiyeemerenrye wiira itthu sikina siwiirihe ohiya ovara miteko sa Muluku, masi awo yaanikhalela nthiti waakhaliherya atthu akina ni olaleya ihapari sooreera. Nto eyo yaahiiriha muloko “wuncerereya”.

21 Wanikisa wa eseekulu 20, Anamoona a Yehova a ilapo sinceene “yaanikhala ni murettele”, ntoko murettele yaarina aya arummwa. Ikuvernu seiye okhuma khalai saalupattha ni waahaaxa arumeyi a Muluku saahimala-mala. Nave malamulo makina yaakhoottiherya muteko ahu woolaleerya yaahivukuliwa makina yaahimala-malihiwa. Nto Anamoona a Yehova imilyau sinceene yaahirumeela okathi owo wiira alaleye ihapari sooreera ni saahikhumela itthu sinceene soohakalaliha.

22. Munrowa ottottela sai mureerelo otaphuwa wanyu?

22 Niireke nyuwo munnittottela mureerelo otaphuwa wanyu? Akhala wiira munikhala elapo muteko ahu ohinikhoottihiwa aya, Satana onniphavela vanceene owiirihani okhalela nthiti ophavelasa mihakhu, ohiya okhalela nthiti miteko sa Omwene. (Math. 13:22) Xontte muhiwokiwe. Murumeeleke saana okathi ola wa murettele murina anyu. Nweheke okhala eparakha ya olaleerya oratteene ni olipiha muloko. Muhiliyale wiira makhalelo anyu pooti oturukeya mootutuxerya.

23, 24. a) Itthu xeeni piili sa efaita yinceene enniixuttiha aya yoowiiraneya yoomaaliha ya Tabitha? b) Etthu xeeni mulakenle anyu opaka?

23 Nwehe etthu yaamwiiranenle mwiixutti mmosa iihaniwa Tabitha, aahiiso Dorka.c Owo aakhala muttetthe wa oYope, yoowo waattamenle epooma ya oLida. Murokora ola oororomeleya aanirumeela oratteene okathi awe ni itthu aasuwela awe. Maana “owo aanivara miteko sinceene sooreera ni aanaakhaliherya alipa-oohaawa”. Masi mootutuxerya aahiwereiwa vanceene mpakha okhwa. Nto okhwa wawe waahaawereya ni waariipiha murima vanceene awiixutti a oYope, otepexa wene anaamukhweli yaawo aareerela awe murima aavahaka itthu saathowa. Okathi Pedru aaphiyale awe empa waalokiheriwa aya murutthu wa Tabitha wiira wavithiwe, Pedru aahipaka mwiiriirya arummwa a Yesu yahaatonko aya opaka. Pedru aahinvekela Muluku ni aahimuhihimuxa Tabitha! Niireke munniwerya wuupuwela ohakalala yaarina aya anaamukhweli ni awiixutti nuumala Pedru waavekela okela mpaani ni onweha Tabitha ori ene mukumi? Yoowiiraneya ele, yaahaakhaliherya vanceene ovilela mixankiho saarowa waakhumelela muhoolo! Tivonto “etthu ela yaahisuweliwa muttetthe wotheene wa oYope, nto atthu anceene yaahiwaamini Apwiya”. — Mit. 9:36-42.

Murokora onvahaka ifilori murokora oowuuluvala oniwereiwa.

Munrowa omutakiha sai Tabitha?

24 Yoowiiraneya yoomaaliha ya Tabitha, enniniixuttiha itthu piili sa efaita yinceene. (1) Okumi waakuva omala. Tivonto, ti vooloka okhalana nsina nooloka ohoolo wa Muluku! (Mus. 7:1) (2) Atthu akhwiiye anoohihimuxiwa tthiri. Yehova aahiweha miteko sinceene sooreera Tabitha aavanre awe ni aahimutthuvela. Owo khonliyala miteko sahu sooreera ni onoonihihimuxa akhala wiira nnimookhwa nihinatthi ophiya nihiku na Armagedoni. (aHeeb. 6:10) Nto hata niri ene okathi “wooxankiha” aahiiso nikhalaka “okathi wooreerela” ni wa murettele, nikhaleleke nthiti olaleya oratteene muhupi wa Kristu.— 2 Tim. 4:2.

NFARISI SAULO

“Mmiravo mmosa aihaniwa Saulo” onilavuliwa yoowiiraneya ya Miteko voohimya sa ovonyiwa maluku wa Siteefano aari a oTarso, ekapitaali ya eprovinsia ya oroma ya oSilisia, olelo-va onisuweliwa okhala osuuli wa oTurquia. (Mit. 7:58) Yaahikhala ayuda anceene yaakhala epooma ele. Ntoko mwaneene olempe awe, Saulo aari mutthu ‘annuwihiwe nihiku na neethanu neeraru’ ni aari a ‘nloko na Isarayeli, nihimo na Beniyamini, muheeberi ni anamuyari awe yaari aheeberi; nfarisi, moovarihana ni nlamulo’. Iyo saari mikhalelo aakhalana awe muyuda eekeekhai ni a efaita yinceene. — aFil. 3:5.

Nfarisi Sawuli.

Saulo aakhala epooma yoothaaciri ni eettiwa nakoso, ni yaari esenturu ya ekultura ya akereku. Okhala wiira aahuuwale oTarso, Saulo aanisuwela olavula ekereku. Vanikhala ntoko wiira Saulo aahisoma ixikola soopacerya sa ayuda. Nave Saulo aahiixutta opaka itenta, muteko yoowo waasuweliwa saana ni atthu yaakhala muttetthe ole. Vanikhala ntoko wiira Saulo iixuttihiwe ni paapa awe opaka itenta okathi aari awe mmiravo. — Mit. 18:2, 3.

Eliivuru ya Miteko ennihimya-tho wiira Saulo aayariwe ntoko muroma. (Mit. 22:25-28) Eyo enooniherya wiira aahikhala muhavinre awe aari muroma aahiiso aathumme eparakha ya okhala muroma. Khaninsuwela saana moota emusi ya Paulo yaathumme aya eparakha ya okhala muroma. Moohicikha moota yaaphwannye aya, eparakha eyo yaaniwiiriha okhalana efaita yinceene eprovinsia aya. Tivonto, moota Saulo aahuuwale awe ni wiixuttihiwa waahimukhaliherya osuwela ikultura 3, eyo piiyo, eyuda, ekereku ni eroma.

Woonasa wene okathi aarina awe iyaakha sinaattamela 13, Saulo aahithaamela oYerusalemu, epooma yaarakamenle ikiloomo 840 ni oTarso, wiira asomeke. Okhalaka epooma ele, Saulo aahiixuttihiwa ni Gamaliyeli, mwiixuttihi a soolema sa afarisi aattittimihiwa vanceene. — Mit. 22:3.

Mahiku ahu ala, osoma iwo waalikana ni osoma wuniversidade. Nto osoma iwo waahela muhina ohela mmuru ni wiixuttihiwa Soolempwa ni malamulo a ayuda. Naxikola aakhumela saana a Gamaliyeli, aamukhalana muteko wooloka. Vanikhala ntoko wiira Saulo aari naxikola aakhumela saana ni iixuntte itthu sinceene. Muhoolo mwaya, Saulo aalempe so: “Miyo kaanitepa orowa ohoolo etiini ya ayuda, waavikana atthu akina a elapo aka naalikana ahu iyaakha, ni kaanitepa okhalela nthiti otthara soolema sa amuhavinre aka”. (aGal. 1:14) Nto mwaha wa Saulo osuwela oratteene soolema sa ayuda, eyo yaahimwiiriha olupattha vanceene muloko ole wa ekristau waapakiwe niinaano.

TABITHA, “AANIVARA MITEKO SINCEENE SOOREERA”

Tabitha onvahaka etthu mutthu onimuxonttela.

Tabitha iirela mpantta muloko wa ekristau wa esidade yaari eporto ya oYope. Owo aaniphentiwa vanceene ni makristau akhwaawe, mwaha woowi “aanivara miteko sinceene sooreera ni aanaakhaliherya alipa-oohaawa”. (Mit. 9:36) Mittetthe yaakhala aya ayuda anceene yaanitakaahana ni atthu yahaakhanle ayuda, nto yaanikhalana masina manli nimosa na eheeberi wala aramaiku nikina na ekereku wala elatin. Nto Tabitha aarina masina manli. Nsina nawe na ekereku iihaniwa Dorka nenlo eheeberi nintaphulela “Tabitha”. Masina awo oomanli anitaphulela “Naahe”.

Vanikhala ntoko wiira Tabitha aahiwereiwa ni okhwa mootutuxerya. Moovarihana ni soolema sa mapuro ale, murutthu awe waahirowa olokiheriwa wiira wavithiwe. Nuumala-vo, waahipwehiwa esaala ya osulu, woonasa wene owannyawe. Okhala wiira wOriente Médio oviha vanceene, murutthu wa mutthu ookhwa waahaana ovithiwa nihiku nenlo mutthu owo aakhwa awe aahiiso nihiku naattharelana. Makristau yaakhala esidade ya oYope, yaahiiwa wiira murummwa Pedru aari esidade yoowaattamela ya oLida. Vanweryaneya murummwa Pedru ophiya oYope Tabitha ohinatthi ovithiwa. Maana orakamelana wa isidade iyo soopiili waari wa ikiloomo 18. Nto wiira ophiye, mutthu aaneetta iwoora 4. Nto makristau a oYope yaahaaruma alopwana anli orowa omuleela Pedru wiira orowe oYope moohipisa. (Mit. 9:37, 38) Musomi mmosa ohimmye so: “Ayuda a khalai, yaari yoolema aya waaruma atthu anli wiira yahimye etthu wiira mmosa okhaleke namoona a itthu mukhwaawe aahimya awe”.

Etthu xeeni yiiraneyale nuumala Pedru ophiya esidade ya oYope? Biibiliya onihimya wiira: “Awo yaahimuroiha ekwartu ya osulu. Nto, anaamukhweli otheene, yaahimurukurerya Pedru, yinlaka. Nave yaanimooniherya malaya ni ikuwo sinceene Tabitha aapanke awe, ori ene mukumi”. (Mit. 9:39) Tabitha aaniphentiwa vanceene ni makristau a muloko awe mwaha woowi aanittottha ikuwo onaavaha. Owo aanipaka ituunika (ikuwo sa muhina) ni malaya (ikuwo sa ota), yaawo yaawariwa vasulu wa etuunika. Khaninsuwela akhala wiira Tabitha taattottha itthu sootheene wala akhala wiira aamuthuma paahi. Hata nihisuwelaka saana, Tabitha aaniphentiwa vanceene mwaha wa oreera murima ni ovaha wawe.

Itthu Pedru aawenhe awe esaala ya osulu saahimukuxa murima. Musomi mmosa oniihaniwa Richard Lenski ohimmye so: “Wunla iwe waahivirikana vanceene ni wunla wiiraneyale etthoko ya Jairo, maana etthoko ya Jairo yaahikhala athiyana yaaliviwe musurukhu wiira yinleke ni woopa iphivi ni onyakula. Wunleliwa wa [Tabitha] khahiyo waari woowoothereriwa ntoko wiiraneyale etthoko ya Jairo”. (Math. 9:23) Wunleliwa wa Tabitha waakhuma vamurimani. Okhala wiira khaninromoliwa nsina na iyawe Tabitha, eyo enniwiiriha atthu akina ohimya wiira Tabitha khaatheliwe.

Okathi Yesu aavanhe awe muteko arummwa awe, aahaavaha owerya wa ‘waahihimuxa alipa-ookhwa’. (Math. 10:8) Pedru aahinweha Yesu aahihimuxaka atthu yaakhwiiye, ohela muhina ohihimuxiwa wa mwaana mwaamuthiyana a Jairo. Masi, mpakha okathi ole, khuuvo murummwa aamuhihimunxe mutthu aakhwiiye. (Mar. 5:21-24, 35-43) Vano Pedru aahaavekela atthu ootheene yaari esaala ya osulu wiira akhume, nuumala-vo Pedru aahivekela vanceene. Mwaha wa ovekela wa Pedru, Tabitha aahikhunula maitho okilaathi. Nkahaya muupuwele moota yaahakalanle aya makristau a oYope, okathi Pedru aawoonihenrye awe awiixutti ni anaamukhweli wiira Tabitha aahitthikela okhala mukumi! — Mit. 9:40-42.

a Nwehe ekaaxa eni: “Nfarisi Sawulu”, eri epaaxina 70.

b Okhala wene, iparakha sa munepa woowaarya saavahiwa ni arummwa. Masi vanikhala ntoko wiira yoowiiraneya elavuliwe muttimani, Yesu aahimweemererya Ananiya onvaha Saulo iparakha sa munepa woowaarya. Nuumala okhala mukristau, waahivira okathi Saulo ohinatthi orowa olavula mmensawe ni arummwa 12. Masi okathi owo wootheene Saulo aanikhalela nthiti ovara muteko. Vanikhala ntoko wiira Yesu aahinvaha Saulo ikuru wiira owerye ovilela ni ovara oratteene muteko awe woolaleerya.

c Nwehe ekaaxa eni: “Tabitha, ‘Aanivara Miteko Sinceene Sooreera’”, eri epaaxina 75.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha