Watchtower EBIBLIOTEKA ONLAINE
Watchtower
EBIBLIOTEKA ONLAINE
Emakhuwa
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • bhs muru 1 ipaax. 8-18
  • Muluku ti Pani?

Mpantta ola khekhanle eviidiyu.

Muniswaamihe, khivaniweryaneya orumiha eviidiyu ela.

  • Muluku ti Pani?
  • Biibiliya Onniixuttiha Exeeni?
  • Musome masu a Biibiliya Oniixuttiha Exeeni
  • Miru Saamukhaani
  • Mwaha Onlikana Nuula
  • NIIREKE MULUKU KHONOONA OTHUNKU NI TOOTAKHALA MURIMA?
  • MULUKU ONOONELA SAI OHAAWA WA APINAATAMU?
  • MULUKU ONIPHAVELA WIRA MMUSUWELE
  • NIIREKE MUNOOWERYA OKHALA MPATTHANI A YEHOVA?
  • Xeeni Vanitthuneya Ahu Orumeela Nsina na Muluku?
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2012
  • Muluku ti Pani?
    Ihapari Sooreera Sinikhuma wa Muluku!
  • Muluku ti Pani?
    Okumi Woohimala!​—Kursu a Biibiliya
  • Waakhuliwa wa Makoho Voohimya sa Biibiliya
    Owehaweha Elaleyaka Omwene wa Yehova—2013
Nwehe Sikina
Biibiliya Onniixuttiha Exeeni?
bhs muru 1 ipaax. 8-18

MURU 1

Muluku ti Pani?

1, 2. Itthu xeeni atthu animakela aya wiikoha?

ANAMWANE waasivela okoha. Nyuwo pooti waakhula makoho aya, masi awo nlelo annithipelela okoha ariki: ‘Nthowa xeeni?’ Nto vaavo vaneererya anyu owaakhula, awo pooti okoha-tho so: ‘Moota xeeni?’

2 Otheene ahu, anamwane ni atthu aalupale ninnikoha. Maana ninnixanka mwaha wa yoolya, yoowara aahiiso yoothuma. Ninniphavela osuwela voohimya sa okumi ahu ni ele enrowa wiiraneya muhoolo. Nto naahiphwanye waakhuliwa wooloka wa makoho ahu, waaniheryasa nnoohiya ophavela waakhuliwa waya.

3. Xeeni atthu akina waaniheryasa anuupuwela aya wira khaniwerya ophwanya waakhuliwa wa makoho aya ootthuneya?

3 Niireke Biibiliya onnaakhula makoho ala ootepa otthuneya? Nnaamwi atthu akina ahimyaka wira Biibiliya onnaakhula, anuupuwela so: Waakhula wa Biibiliya ovila wiiwexexa. Awo anuupuwela wira awiixuttihi aahiiso ahooleli a itiini paahi tanisuwela waakhula. Akina owuuliha muru weemya wira khanisuwela waakhuliwa waya. Ankhi nyuwo?

4, 5. Makoho xeeni ootthuneya anireerela anyu okoha? Xeeni vanitthuneya anyu ophavelasa waakhuliwa waya?

4 Waaniheryasa nyuwo pooti ophavela waakhuliwa wa makoho ntoko ala: Tiivi eri yoolakela ya okumi? Exeeni enrowa okiiraneela nuumala okhwa? Muluku ta mukhalelo xeeni? Yesu, Mwiixuttihi oosuweliwa vanceene, aahimmye so: “Nvekele: munovahiwa. Mphavele: munophwanya. Mmane mukhora: munohuleliwa”. (Matheyo 7:7) Tivonto, muhaana ovikaniha mpakha ophwanya waakhuliwa wekeekhai.

5 Tthiri, akhala wira ‘munophavela’, munoophwanya waakhuliwa wa makoho anyu mBiibiliyani. (Miruku 2:1-5) Maana waakhula wa Biibiliya khonvila wiiwexexa. Nto ele enrowa anyu wiixutta enimoophwanyihani ohakalala vano ni nlipelelo na muhoolo. Nrowe nithokorerye nikoho nenno nnaaxankiha atthu anceene.

NIIREKE MULUKU KHONOONA OTHUNKU NI TOOTAKHALA MURIMA?

6. Xeeni atthu akina anoona aya wira Muluku khoniwoonela othunku apinaatamu?

6 Atthu anceene anoona wira Muluku khoniwoonela othunku apinaatamu. Maana anuupuwela so: Akhala wira onniwoonela othunku, xeeni otakhala ohireere aya osareya mulaponi? Olumwenku ola woosareya ikhotto, onyokhana ni ohaawa. Atthu anniwereiwa, annihaawa, ni okhwa. Nto, atthu awo anniikoha ariki: ‘Akhala wira Muluku onninikhapelela, xeeni onaahiya awe apinaatamu ahaawaka?’

7. (a) Moota xeeni ahooleli a itiini aniwiiriha aya atthu wuupuwelaka wira Muluku tootakhala? (b) Ninsuwela sai wira Muluku khahiyo tonikumiherya otakhala?

7 Ikwaha sikina ahooleli a itiini anniwiiriha atthu wuupuwelaka wira Muluku tootakhala. Okhala wira vaavo vanikhumelela aya ehasara, ahooleli awo anihimya wira otthuna wa Muluku. Nave anihimya wira Muluku tokumihenrye. Nto vaavo vanihimya aya siiso, anniwiiriha atthu onvaha nthowa Muluku. Masi, Biibiliya oniixuttiha wira Muluku khahiyo tonikumiherya otakhala. Yakobo 1:13, onihimya wira Muluku khonimweehererya mutthu ni sootakhala. Maana onihimya so: “Mwehereriwaka, muhihimyé wira: ‘Muluku t’onkehererya [aahiiso okittehatteha]’ tthiri Muluku khanwerya wehereriwa ni sotakhala: yowo mwanene khanimutthekiha mutthu”. Moolumo ala anitaphulela wira Muluku khonikhoottiherya wiiraneya itthu sootakhala ni khonikhala-khala okumiheryaka. (Mmusome Yobi 34:10-12.) Nrowe niwehe ntakiheryo nimosa.

8, 9. Xeeni vahinreerela aya onvaha nthowa Muluku mwaha wa ohaawa wahu? Nvahe ntakiheryo.

8 Nkahaya mmuupuwele mmiravo onikhala ni anamuyari awe. Tiithi awe onnimphenta vanceene ni omwiixuttiha opaka soothanla sooloka. Nto, mmiravo owo onnimurukunuwela tiithi awe khiyakhuma vatthokoni-vo. Vano onnipacerya opaka itthu soohiloka, khiyaphwanya maxakha. Niireke mwaarowa onvaha nthowa tiithi awe mwaha wa maxakha amphwannye, muhimyaka wira khaamukhoottihenrye okhuma vatthokoni vale? Nnaari! (Luka 15:11-13) Ntoko tiithi owo, Muluku khaakhoottihenrye apinaatamu othanla waya omurukunuwela ni opaka itthu soohiloka. Tivonto, vaavo vanikhumelela aya itthu sootakhala, nihinvaheke nthowa Muluku. Okhala wira Muluku khorina nthowa.

9 Eyo ti etthu enimwiiriha Muluku ohikhoottiherya sootakhala. Muru 11, ninrowa osuwela ele Biibiliya enniixuttiha awe voohimya sa mwaha ola. Masi, mukupaliki wira Muluku onniniphenta ni khahiyo tonikumiherya sootakhala. Mwekeekhai, ti Yoowo paahi oniwerya omaliha sootakhala.​—Yesaya 33:2.

10. Xeeni vanitthuneya ahu okupali wira Muluku onoomaliha ohaawa okumiheriwe ni atthu ootakhala?

10 Muluku toowaarya. (Yesaya 6:3) Eyo enitaphulela wira, khuta etthu enipaka awe ti ya xariya, yooratteleya, ni yooloka. Nto nihaana omuroromela. Moovirikana ni owo, apinaatamu khanroromeleya, okhala wira annipaka itthu soohiloka. Hata namalamulela oororomeleya khonwerya olokiherya itthu soohiloka sinivariwa ni atthu ootakhala. Khuuvo orina owerya onvikana Muluku. Owo onniwerya ni onrowa omaliha ohaawa okumiheriwe ni atthu ootakhala. Tthiri, Muluku onoomaliha otakhala.​—Musome Esalimo 37:9-11.

MULUKU ONOONELA SAI OHAAWA WA APINAATAMU?

11. Muluku onoonela sai ohaawa wahu?

11 Vaavo vanaaweha anyu akina ahaawaka, munoonela sai? Ankhi Muluku? Biibiliya oniixuttiha wira: Muluku ‘omusivela exariya’. (Esalimo 33:5) Tthiri, Muluku omusivela exariya nto omunanara itthu soohiloka. Nave khivammusivela waaweha atthu ahaawaka. Biibiliya onihimya so: Muluku ‘ahiphweliwa’ vaavo khalai otakhala waasareyale aya mulaponi. (Maphattuwelo 6:5, 6, Biblia Solempwa sa Muluku, BSM) Vano moonelo wa Muluku khovirikanne. (Malakhiya 3:6) Biibiliya onihimya wira Muluku onnookhapelelani.​—Mmusome 1 Pedru 5:7.

Muluku topattunxe: myaako, maratta, ihopa, axipalame, ni miri

Biibiliya onniixuttiha wira Yehova Mpattuxa oophenta a olumwenku wotheene

12, 13. (a) Xeeni vanaaphenta ahu atthu ni waacalela, ni nniwoonela sai ale anihaawa? (b) Xeeni vanitthuneya ahu ororomela wira Muluku onoomaliha ohaawa ni ohikhala exariya?

12 Biibiliya onihimya wira Muluku onuupale ailattanihaka mwaneene. (Maphattuwelo 1:26) Ela enitaphulela wira hiyo nookhalana mikhalelo sooloka mwaha woowi Muluku ookhalana mikhalelo iyo. Akhala wira nyuwo munnixanka mwaawehaka atthu ahaawaka, musuweleke wira Muluku onnitepa oxanka! Ninsuwela sai?

13 Biibiliya onniixuttiha wira: “Muluku ophentá”. (1 Yohani 4:8) Khuta etthu enipaka awe oniira moophenta. Nto hiyo ninniphenta maana Muluku ophenta. Nkuupuwelani ela: vaakhanle wira munniwerya omaliha ohaawa ni ohikhala exariya ohireere mulaponi, niireke mwammaliha? Moohaanyiherya nyuwo mwammaliha maana munnaaphenta atthu anihaawa. Ankhi Muluku? Owo ookhalana owerya, nto onrowa omaliha ohaawa ni ohikhala exariya okhala wira onniniphenta. Mukupaliki wira anatiri otheene a Muluku ahimmwale wanipacerya wa eliivuru ela animwiiraneya tthiri! Masi wira mwaaroromele anatiri awo, muhaana omusuwela saana Muluku.

MULUKU ONIPHAVELA WIRA MMUSUWELE

Athiyana anli anileelana masina aya

Vaavo vaniphavela anyu opatthana ni mutthu, nyuwo munnimuleela nsina nanyu. Muluku onnihimya nsina nawe mBiibiliyani

14. Nsina na Muluku tinivi, nto xeeni nintthuneya ahu orumeelaka?

14 Vaavo vaniphavela anyu opatthana ni mutthu, exeeni enipacerya anyu omuleela? Nsina nanyu. Niireke Muluku ookhalana nsina? Itiini sinci sinihimya wira nsina nawe ti Muluku aahiiso Apwiya, masi ala khahiyo masina awe. Ala maihaneliwo a nttittimiho, ntoko wira “mwene” wala “presidenti”. Muluku oohimya wira nsina nawe Yehova. Esalimo 83:19, Biblya Exirima, BE onihimya so: “Ni esuwele wi nyuwo nsina nanyu ti Yahvéh, nyuwo mekhinyu mwà Namusulú velaponi vothene”. Alipa-oomulepa Biibiliya akina annirumeela nsina na Muluku ikwaha ikonto sinceene. Yehova oniphavela wira musuwele nsina nawe ni murumeeleke. Owo onnooleelani nsina nawe wira mukhale mpatthani awe.

15. Nsina noowi Yehova nintaphulela exeeni?

15 Nsina na Muluku noowi Yehova, nintaphulela itthu sinceene. Nintaphulela wira Muluku onoowerya omwaakhwaniherya khuta natiri onimpaka awe. Nto khiivo enrowa omukhoottiherya. Nsina noowi Yehova ti nawawe paahi.a

16, 17. Anitaphulela exeeni masu oowi: (a) “Muluku òwerya sothene”? (b) “Mwené àtthu othene”? (c) ‘Mpattuxa’?

16 Ntoko sisomme ahu, Esalimo 83:19, BE, ennilavula voohimya sa Yehova eriki: “Nyuwo mekhinyu mwà Namusulú velaponi vothene”. Nave, Wisupulula 15:3, onihimya so: “Muluku Òwerya Sothene, miteko sanyu ti sulupale ni sotikiniha! Nyuwo Mwené àtthu othene, iphiro sanyu ti sa xariya ni s’ekekhai”. Ontaphulela exeeni mwiihanelo oowi: “Muluku Òwerya Sothene”? Ontaphulela wira Yehova torina owerya ovikana sotheene sikhanle. Nto mwiihanelo oowi: “Mwené àtthu othene”, ontaphulela wira Yehova tonikhala moohimala. Esalimo 90:2 enihimya wira owo ti Muluku okhuma woopaceryani mpakha mahiku otheene. Nto eyo etthu yootikiniha!

17 Yehova paahi tori Mpattuxa. Wisupulula 4:11, onihimya wira: “Pwiy’ahu ni Muluku ahu! Nyuwo mophwanela wakhela ovuwa ni nttittimiho n’uwerya. Tthiri ti nyuwo mpattunxe itthu sothene: mwaha w’otthuna wanyu seiyo sinnikhala, khukhalana ekumi”. Tthiri, malaikha ari wiirimu, itheneeri, mihokorokho siniima mmwirini, ihopa siri mphareya ni mmuro, niire so, khuta etthu eniwerya anyu wuupuwela Yehova topattunxe!

NIIREKE MUNOOWERYA OKHALA MPATTHANI A YEHOVA?

18. Xeeni akina anuupuwela aya wira khivaniweryaneya okhala mpatthani a Muluku? Nto Biibiliya onihimya exeeni?

18 Vaavo atthu akina aniixutta aya mikhalelo sootikiniha sa Yehova, annoova ni khiyuupuwela so: ‘Muluku toowerya sotheene, oottittimiheya, ni onikhala ottaiwene. Nto khivaniweryaneya okicalela’. Niireke Muluku oniphavela wira nuupuweleke siiso? Nnaari. Yehova oniphavela onaattamela. Maana Biibiliya onihimya wira Muluku “khankhala ottaiwene ni hiyo”. (Miteko 17:27) Muluku oniphavela wira nimwaattameleke ni onileiherya wira owo “onowattamelani”.​—Yakobo 4:8.

19. (a) Munrowa okhala sai mpatthani a Muluku? (b) Mukhalelo xeeni wa Yehova onoovarani murima?

19 Munrowa okhala sai mpatthani a Muluku? Yesu aahimmye so: “Vano, ekumi yohimala t’ila: wosuwelani nyuwo, mukhanle Muluku mmosáru èkekhai, n’omusuwela Yesu Kristu, yowo omurummyanyu”. (Yohani 17:3) Nto, vaavo vanivikaniha anyu wiixutta, munrowa omusuwela Yehova ni Yesu. Vano osuwela iwo onimoophwanyihani ekumi yoohimala. Mwa ntakiheryo, hiyo nihiixutta wira “Muluku ophentá”. (1 Yohani 4:16) Nave ookhalana mikhalelo sikina sooloka. Biibiliya onihimya wira Yehova ‘tomoriwa ikharari, ni òvilela, òpisa onanariwa, òrera murima ni òroromeleya’. (Okhuma 34:6) Yehova ‘tòrera murima ni òlevelela’. (Esalimo 86:5) Muluku toopixa murima ni oororomeleya. (2 Pedru 3:9; Wisupulula 15:4) Vaavo vanimusoma anyu Biibiliya, munrowa wiixutta mikhalelo sawe sikina soovara murima.

20-22. (a) Ninrowa omwaattamela sai Muluku nihimoonaka? (b) Exeeni munrowa anyu opaka akhala wira munoohiihiwa omusoma Biibiliya?

20 Munrowa omwaattamela sai Muluku muhimoonaka? (Yohani 1:18; 4:24; 1 Timótheyo 1:17) Vaavo vaniixutta anyu voohimya sa Yehova mBiibiliyani, munrowa omusuwela oratteene. (Esalimo 27:4; aRoma 1:20) Nto okathi onivikaniha anyu omusuwela Yehova, munrowa otepaka omphenta ni ophavela omwaattamela.

Tiithi omukapantte mwanawe mwaamulopwana awehaka soopattuxiwa

Ophenta orina awe tiithi wa anaawe, onooniherya ophenta wuulupale orina awe Tiithi ihu a wiirimu

21 Nave munrowa omoonaka Yehova okhala Tiithi inyu. (Matheyo 6:9) Owo tonivanhe ekumi, ni oniphavela wira nihakalaleke. Eyo ti etthu tiithi oophenta eniphavela awe wa anaawe. (Esalimo 36:10) Tthiri, Biibiliya onniixuttiha wira munoowerya okhala mpatthani a Yehova. (Yakobo 2:23) Nkahaya muupuwele. Yehova yoowo Opattunxe olumwenku, oniphavela wira mukhale mpatthani awe!

22 Masi atthu akina pooti ophavela woohiihani omusoma Biibiliya. Waaniheryasa anuupuwela wira nyuwo munrowa ohiya etiini anyu. Masi muhimuhiye mutthu oohiihakani okhala mpatthani a Yehova. Owo Mpatthani ootepexa oreera oniwerya anyu okhalana.

23, 24. (a) Xeeni vanitthuneya ahu ovikaniha okoha? (b) Exeeni enrowa ahu othokorerya muru onittharelana?

23 Vaavo vanimusoma anyu Biibiliya, sookhala itthu sihinrowa anyu wiiwexexa. Nto, muhuuliweke muru okoha aahiiso oveka nikhaliheryo. Yesu aahimmye wira nihaana okhala atthu oowiiyeviha, ntoko anamwane. (Matheyo 18:2-4) Maana anamwane waasivela okoha. Muluku oniphavela wira mphwanye waakhuliwa wa makoho anyu. Tivonto, mmusomeke Biibiliya ni ephoole wira musuwelexe akhala wira ele eniixutta anyu ekeekhai.​—Musome Miteko 17:11.

24 Enamuna yooloka ya wiixutta voohimya sa Yehova omusoma Biibiliya. Muru onittharelana, ninrowa osuwela nthowa naya Biibiliya oryaawe oovirikana ni iliivuru sikina.

a Akhala wira Biibiliya anyu khorina nsina noowi Yehova, aahiiso mwaphavela osuwela yootaphulela aya ni moota siniromoliwa aya nsina na Muluku, xontte nwehe Enoota 1.

IPONTO SUULUPALE

EKEEKHAI 1: MULUKU TI PANI?

“Tthiri ti nyuwo mpattunxe itthu sothene”.​—Wisupulula 4:11

Biibiliya onniixuttiha exeeni voohimya sa Muluku?

  • Wisupulula 15:3

    Owo toowerya Sotheene, owerya olumwenku wotheene.

  • Esalimo 90:2

    Muluku onikhala mahiku otheene.

  • Matheyo 6:9

    Muluku Tiithi ahu.

    Oniphavela wira nikhalane okumi woolokexa.

  • Miteko 17:27

    Muluku oniphavela onaattamela.

EKEEKHAI 2: MULUKU OOKHALANA NSINA

“Yehova . . . nna ti nsina naka mahiku otheene”.​—Okhuma 3:15, Tradução do Novo Mundo, NM

Xeeni nsina na Muluku nryaaya nootthuneya?

  • Esalimo 83:19

    Muluku onihimya wira nsina nawe ti Yehova. “Muluku” ni “Apwiya” khahiyo masina awe. Ala maihaneliwo a nttittimiho, ntoko wira “mwene” wala “presidenti”. Yehova oniphavela wira murumeeleke nsina nawe.

  • Okhuma 3:14

    Nsina nawe nintaphulela “Owo Onniiriha Okhala”. Okhala wira Yehova topattunxe itthu sotheene, owo onoowerya opaka ele elakenle awe.

EKEEKHAI 3: YEHOVA ONNINIPHENTA

“Muluku ophentá”.​—1 Yohani 4:8

Ophenta wa Muluku ontaphulela exeeni wa hiyo?

  • Okhuma 34:6; Esalimo 33:5

    Muluku toomoriwa ikharari ni oothunku. Owo omusivela ekeekhai ni exariya.

  • Esalimo 86:5

    Muluku toolevelela.

  • 2 Pedru 3:9

    Muluku onninipixerya murima.

  • aHéberi 10:23

    Muluku toororomeleya.

EKEEKHAI 4 MULUKU: ONNOOKHAPELELANI

“Muhelé mmatatani mwawe ovelavela wanyu wothene, okhala wira owo onnokhapelelani”.​—1 Pedru 5:7

Ninsuwela sai wira Muluku onnookhapelelani?

  • Esalimo 37:9-11

    Muluku ooleiherya omaliha ohaawa wotheene okumiheriwe ni apinaatamu ootakhala.

  • Yakobo 4:8

    Yehova oniphavela wira mmwaattameleke.

  • Yohani 17:3

    Vaavo vanitepa anyu wiixutta voohimya sa Muluku, munrowa otepaka omphenta.

    Watchtower EBIBILIOTEKA ONLAINE (1982-2025)
    Okhuma
    Okela
    • Emakhuwa
    • Ovaha
    • Siniphavela Anyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malamulo Oorumeela
    • Mwaha Woosuka Isiiri
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Okela
    Ovaha