Niiraaneke Vaavo Vanaattamela Aya Omala wa Olumwenku Ola
Hiyo “nri ipantte s’erutthu emosaru”.—AÉF. 4:25.
MWAAROWA WAAKHULA SAI?
Makhalelo xeeni oohiloka anireerela aya osyaka amiravo, ni nthowa xeeni?
Xeeni vanitthuneya ahu okhala “owirana”?
Munrowa wooniherya sai wira munniphavela okhala “ipantte s’erutthu emosaru”?
1, 2. Exeeni Muluku eniphavela awe wira arumeyi awe amiravo ni oowunnuwela apakeke?
NIIREKE nyuwo mwa mmiravo? Vakhala wira munaakhula wira aayo, musuweleke wira nikhuuru notheene na Yehova ninnisiveliwa vanceene ni nyuwo. Mapuro manceene, atthu anibatiziwa anikhala amiravo. Tthiri ti voolipiha woona wira amiravo anceene annithanla okela eriyari ya atthu animurumeela Yehova!
2 Ntoko amiravo, niireke vannoosivelani weetta ni amiravo akhwiinyu? Woonasa wene vannosivelani. Vannihakalaliha oviriha okathi ni atthu anilikana ahu munnuwelo. Hata niryeene amiravo wala atthu oowunnuwela ni voohicikha etthu sa mapuro anikhala ahu, Muluku oniphavela wira nimukokhoreleke moowiiraana. Murummwa Paulo aalempe wira Muluku onitthuna wira “Atthu othene yòpowe, esuwele ekekhai”. (1 Tim. 2:3, 4) Yoolepa ya Wisupulula 7:9, ennihimya masu a Muluku wira anamakokhorela awe atthu a “ilapo sothene ni a maloko othene ni a mahimo othene ni a malavulelo othene”.
3, 4. (a) Munepa xeeni orina aya amiravo anceene olelo-va? (b) Mweettelo xeeni onivarihana ni masu a yoolepa ya aÉfeso 4:25?
3 Tthiri wookhala ovirikana wuulupale wa amiravo animurumeela Yehova ni amiravo a mulaponi! Anamunceene ahinimurumeela Yehova aakhalana mweettelo wowiitthuna ni woophavela opuha waya paahi. Alipa ootokosa myaha annaahimya amiravo a mahiku ala okhala “Atthu oowiihelana”. Ilavulelo ni iwarelo saya sinnooniherya wira annaanyokha atthu oowunnuwela, okhala wira aniwoona “ohikhalana efaita”.
4 Munepa owo onnaarukurerya atthu otheene olelo-va. Tivonto amiravo animurumeela Yehova anoona aya okhala voovila osyaka itthu iyo sotheene wira yeemererye muupuwelo wa Muluku. Eseekulu yoopacerya, murummwa Paulo aahoona okhala vooreerela waalopola annawe wira asyakeke munepa “yowo oniwettiha vano ale ahinimwiwelela Muluku” yoowo weettela aya khalai. (Mmusome aÉfeso 2:1-3.) Amiravo anoona wira vannireerela osyaka munepa owo ni anivara muteko moowiiraana ni annaya otheene, ahaana ottottopeliwa. Mweettelo owo onnivarihana ni masu a murummwa Paulo yaawo ani: hiyo “nri ipantte s’erutthu emosaru”. (aÉf. 4:25) Vaavo vanaattamela ahu wanikisa wa olumwenku ola, wiiraanela muteko wa Muluku etthu yootepexa otthuneya. Vano nrowe nithokorerye matakiheryo vakhaani a mBiibiliyani yaawo anrowa onikhaliherya woona oreerela waya wiiraana ni ovara muteko vamosa.
AWO YAARI OOWIIRAANA
5, 6. Exeeni enniixuttiha aya yowiiraneya ya Lothi ni anaawe voohimya sa okhala oowiiraana?
5 Khalai, Yehova aanaareeliha ni waakhaliherya atthu awe vaavo awo yaakhaliheryana aya mukina ni mukhwaawe okathi wa mixankiho. Arumeyi a Muluku a mahiku ala, akhale amiravo wala owunnuwela, anoowerya wiixutta etthu mBiibiliyani. Ntakiheryo nimosa ti na Lothi.
6 Lothi ni emusi awe yaakhala okathi wooxankiha okhala wira muttetthe wa oSodoma waakhala aya waarowa opwetexiwa. Malaikha a Muluku yaahimutumererya Lothi wira okhume muttetthe ole otthyawelaka omwaako ariki: “Nvenyé, mutthyaweke”! (Maph. 19:12-22) Lothi ni anaawe axithiyana, yaahiiwelela malakiheryo awo khukhuma muttetthe ole. Mooriipiha murima, amusi akina khiyiiwelenle. Amiravo ale yaawaakamenle anaawe Lothi yoona wira “owo amòtha”. Awo yaahikhwa mwaha wa ohiiwelela malakiheryo. (Maph. 19:14) Lothi ni anaawe ale axithiyana, yaawo yaari oowiiraana ni yena, yaahoopowa.
7. Moota xeeni Yehova aakhalihenrye awe atthu ale yoonihenrye okhala oowiiraana okathi aIsarayeli yaakhumme aya wEjiitu?
7 Vano nrowe nithokorerye nlikanyiho nikina. Okathi aIsarayeli yaakhumme aya wEjiitu, awo khiyaakhumme ntoko igrupu sookawanyeya, khula mutthu orowaka ephiro awe. Okathi yoole Moise ‘akolenle awe mono awe vasulu va màsi a mphareya’ ni Yehova khwikitthanya maasi ale, Moise khalapunwe ekhawe wala ni aIsarayeli vakhaani paahi. Owo aalapunwe ni nloko notheene na aIsarayeli akhaliheriwaka ni Yehova. (Okhum. 14:21, 22, 29, 30) Awo yaahooniherya munepa wa wiiraana, nto awo yaari vamosa ni “atthu akina anjene” yahaakhanle aIsarayeli. (Okhum. 12:38) Khivaniweryaneya wuupuwela wira yaahikhumelela atthu akina wala amiravo yaivalaanyale aneetta mekhaya arowaka ephiro yoona aya oreerela. Tthiri vaarowa okhala voowoopiha opaka etthu ntoko eyo ni khiyaakhaliheriwa ni Yehova!— 1 aKor. 10:1.
8. Moota xeeni atthu a Muluku mahiku a Yosafati, yoonihenrye aya okhala oowiiraana?
8 Okathi wa Mwene Yosafati, atthu a Muluku yaahikhalana nwanani, eyo piiyo, “Muttitthi mulupale w’atthu” waarukurenrye muttetthe aya. (2 Wah. 20:1, 2) Mwa enamuna ya miruku, arumeyi ale a Muluku khiyaamananinhe waaxintta awanani aya arumeelaka ikuru saya paahi. Ohiya-vo awo yaahimuroromela Yehova. (Mmusome 2 Wahala 20:3, 4.) Nave awo khiyaapanke eyo khula mutthu mwa enamuna yoona awe oreerela. Biibiliya onihimya so: “Alopwana othene òYuda yahemela oholo w’Apwiya vamosá n’axar’aya n’an’aya n’amusi aya”. (2 Wah. 20:13) Amiravo ni oowunnuwela yaahimananiha vamosa ni nroromelo ottharihela malakiheryo a Yehova nto owo aahiwaakiherya awanani aya. (2 Wah. 20:20-27) Khamunoona wira nla ntakiheryo ninreerela otthariwa ni atthu a Muluku okathi wa mixankiho?
9. Exeeni enniixuttiha aya wiiraana ni ivarelo saya miteko maKristau a eseekulu yoopacerya?
9 MaKristau a eseekulu yoopacerya yaanisuweliwa okhala atthu yaavara muteko mwa enamuna yoowiiraana. Mwa ntakiheryo, nuumala aYuda ni amalapo okhala maKristau, awo ‘Yanikhalela nthiti wiwa itthu sixuttihaya arummwa, yanettihana ntoko amusi, elyaka vamosa, yanithukumanela olompa’. (Mit. 2:42) Wiiraana nno waahooneya vanceenexa okathi yoole yaalupatthiwa aya, nto vanareerela okhaliheryana mukina ni mukhwaawe. (Mit. 4:23, 24) Nyuwo khamunoona wira ti vooreerela okathi wa mixankiho wiiraanela muteko wa Muluku?
WIIRAANA VAAVO VANAATTAMELA AYA NIHIKU NA YEHOVA
10. Okathi xeeni onirowa aya okhala vootthuneya wiiraana?
10 Ohanle vakhaani ophiya okathi wootepexa oxankiha wa makhalelo a apinaatamu. Profeta Yoweli onnihimya nihiku nlo oriki ninrowa okhala “nihiku noripa ni n’epiphi”. (Yow. 2:1, 2; Sof. 1:14) Masi wa atthu a Muluku owo onrowa okhala okathi wowiiraana. Muupuweleke masu ale a Yesu oowi: “Omwene omosá wakawanyeyaka yoworu, onopweteya”.—Math. 12:25.
11. Masu xeeni aniphwanyaneya Esalimo 122:3, 4, anivareleya muteko wa atthu a Muluku mahiku ala? (Nwehe elatarato yoopacerya.)
11 Okathi yoole sinirowa aya okhumelelaka mixankiho sinceene olumwenku ola, vanirowa okhala vootepexa otthuneya okhala oowiiraana. Wiiraana wahu wa omunepani onirowa ahu okhalana okathi owo pooti olikanyihiwa ni waattamana wa ipa sa muttetthe wa oYerusalemu khalai. Ipa iye saatekiwa mwa enamuna yootepexa waattamana, tivonto nasaalimo mmosa vanihimya awe wira Yerusalemu ‘muthukumano wotekiwa orattene, muttetthe wolikanyihiwa ni wowereryana’. Eyo yahaakhaliherya atthu yaakhala muttetthe ole okhaliheryana ni waakiheryana mukina ni mukhwaawe. Ohiya-vo, wiiraana waya waanireerela olikanyihiwa ni makhalelo aya ooloka a omunepani vaavo “maloko” a Yehova yaarowa aya othukumana wira amukokhorele. (Musome Esalimo 122:3, 4.) Olelo-va ni okathi wa mixankiho onirwa, hiyo nave nintthuneya okhala ‘owirana ntoko muloko mmosa’.
12. Exeeni ekhanle oonikhaliherya woopowa okathi onirowa aya otupheliwa atthu a Muluku?
12 Xeeni okhala wahu ‘owirana ntoko muloko mmosa’ oryaaya wootthuneya mahiku ala? Eliivuru ya Ezekiyeli ekapitulu 38, ennilavula eprofesia emosa ya otuphela wa “Gogi a elapo y’oMagogi” yoowo onrowa waatuphela atthu a Muluku. Owo khahiyo okathi woweemererya khula etthu enivalaanyaka. Hiyo khannitthuneya orowa ovekela nikhaliheryo na olumwenku ola. Ohiya okhala ookawanyeya, hiyo nihaana okhala oowiiraana ni annihu. Ekeekhai wira hiyo khannirowa woopowa mwaha wa wiirela mpantta nikhuuru nimosa. Tthiri Yehova ni Mwanawe Yesu anrowa waakhapelela atthu otheene aniromola nsina na Yehova okathi wa mixankiho. (Yow. 2:32; Math. 28:20) Nto niireke ti vooloka wuupuwela wira ale ahiniiraana moomalela ni muloko wa Muluku ni ale ahiiye weetta ni muloko khanirowa woopowa?—Mik. 2:12.
13. Etthu xeeni akhanle aya oowiixutta amiravo voohimya sa ele emanle ahu othokorerya?
13 Mpakha-va khamunoona wira khivahiyo va miruku otthara iphiro sa amiravo anithanla wiivalaanya wira yeetteke meekhaaya? Hiyo ninnaattamela okathi onrowa ahu ophavelaka okhaliheryana mukina ni mukhwaawe. Eyo enihimya okhaliheryana wa atthu oowunnuwela ni amiravo otheene! Tthiri ola okathi woowiixutta ovara muteko mowiiraana wira niphwanyiwe niryeene oowiiraana nihiku nle nnaattamela.
“IPANTTE S’ERUTTHU EMOSARU”
14, 15. (a) Exeeni Yehova eniphavela awe vaavo vaniwiixuttiha awe amiravo ni atthu oowunnuwela olelo-va? (b) Miruku xeeni sinnivaha awe Yehova wira onilipiherye okhala oowiiraana mahiku ala?
14 Yehova onninikhaliherya hiyo omurumeela yena ni “murima mmosaru”. (Sof. 3:8, 9) Owo onniniiniha nikuruta na moota woomurumeela moohimala. Eyo enitaphulela exeeni? Muluku oniphavela ‘othukumanya momweneni mmosaru mwa Kristu itthu sothene siri wirimu n’iye siri vathíva’. (Mmusome aÉfeso 1:9, 10.) Tthiri owo oniphavela wuuraanyiha soopattuxiwa sotheene sineemererya, ni owo onoowerya opaka eyo. Niireke eyo ennookhaliheryani nyuwo amiravo woona otthuneya waya ovara muteko moowiiraana ni nikhuuru na Yehova?
15 Nenna-va, Yehova onniniixuttiha okhala oowiiraana, okhala wira yoolakela awe oniiraaniha moohimala. Ti maana aya soolepa sinnitumererya aya ikwaha sinceene wira ‘muthokoreryaneke mukina ni mukhwawe’, “mureerelaneke murima”, “mulipihaneke murima”, ni “mukhaliheryaneke, ntoko sinìranyu vano”. (1 aKor. 12:25; aRom. 12:10; 1 aTes. 4:18; 5:11) Yehova onnisuwela wira maKristau, atthu oohimalela ni oosuwela wira khivanikhweya okhala oowiiraana, tivonto vanitthuneya ahu ‘olevelelanaka’ khula okathi onitthekelana ahu.—aÉf. 4:32.
16, 17. (a) Yoolakela xeeni sirina aya mithukumano sa eKristau? (b) Exeeni amiravo ekhanle aya oomutakiha Yesu okathi aaryaawe mmiravo?
16 Yehova oonivaha mithukumano sa mmulokoni wira onikhaliherye wiixutta okhala oowiiraana. Ikwaha sinceene hiyo ninnisoma miruku siniphwanyaneya eliivuru ya aHéberi 10:24, 25. Yoolakela emosa ya mithukumano iyo ti othokoreryana “mukina ni mukhw’awe, wira nakuviheryaneke ophenta n’uvara miteko sorera”. Nto eyo ennooniherya otthuneya waya mithukumano iyo, okhala wira sinniniphwanyiha okathi wira ‘nlipiheryaneke, votepa-tho vavo hiyo vanonahu wira nihiku n’Apwiya nri vakhiviru’.
17 Okathi aaryaawe mmiravo, Yesu oovaha ntakiheryo nooloka na ottottela mureerelo mithukumano. Mwa ntakiheryo, okathi waarina awe iyaakha 12, aahaatthara anamuyari awe omuthukumanoni muulupale waapakiwe. Waahikhala okathi waarimeelale awe ohiya mwaha wa orowa othweela ni axaapara awe. Yosefe ni Maria yamphwannye Yesu ovaanelaka voohimya sa myaha sa Muluku ni alipa-owiixuttiha otemplo.—Luka 2:45-47
18. Moota xeeni mavekelo akhanle aya oonikhaliherya okhala oowiiraana?
18 Etthu ekina yootthuneya, ohiya ophentana ni orumeela mithukumano sa eKristau wira nilipihe wiiraana wahu, ti ovekelelana mukina ni mukhwaawe. Vaavo vanaaromola ahu mooluluwanya annihu okathi onivekela ahu wa Yehova, ninnooniherya wira ninnithokoreryana mukina ni mukhwaawe. Eyo khahiyo etthu enivekeliwa maKristau owunnuwa paahi. Vakhala wira nyuwo mwa mmiravo, niireke munnittottela mureerelo wira munnuuherye wataana orina anyu ni amusi anyu oomunepani? Tthiri opaka eyo onimookhaliheryani ohithweelelihiwa ni olumwenku ola ohanle vakhaani opwetexiwa.
NOONIHERYEKE WIRA HIYO “NRI IPANTTE S’ERUTTHU EMOSARU”
19-21. (a) Mwa inamuna xeeni hiyo nnooniherya ahu wira “nri ipantte s’erutthu emosaru”? Nvahe matakiheryo. (b) Exeeni eniixutta anyu mwa enamuna anna akina yaakhalihenrye aya akhwaaya okathi wa ehasara?
19 Atthu a Yehova anikhala moovarihana ni masu aniphwanyaneya va aRoma 12:5, yaawo ani: “Ninnùpana mutthu ni mukhw’awe ntoko itthu s’erutthu”. Hiyo nnoowerya woona ovareleya muteko wa masu awo okathi yoole sinikhumelela aya ihasara sa ephattu. Mweeri wa Dezembro 2011, aahikhumelela munamukhaya muulupale yoowo iirinhe omireya esisiro ya oMindanao, oFilipina. Nihiku nimosa paahi saahimora ipa sinivikana 40.000, ohela muhina ipa sinceene sa annihu. Masi, efiliyaali ya elapo ele enihimya wira “anna yaahipacerya okhaliheryana naananoru, nlelo ekomisau enivara muteko wowaakhaliherya atthu, ehinatthi opacerya ovara muteko aya”.
20 Vamosaru, okathi yaakhumelenle aya etetere yuulupale ni tsunami mpantta onikela nsuwa wa oJapão, anna ni arokora anceene yaahipweteiwa mireerelo saya. Atthu yaahiiwale ahirina etthu. Yoshiko yoowo empa awe yaamonre, aakhala nipuro noorakamelana ni Empa ya Omwene etthu yoowiiraka ikiloomo 40. Owo onihimya so: “Naananoru, nuumala okhumelela etetere ele, naahimoona mutokweene a esirkwitu ni munna mukina anaavyaka”. Olavulaka moohakalala, murokora owo onihimya so: “Hiyo vaahinisivela vanceene okhala wira naahiphwanyihiwa khula etthu yomunepani yaanithowa. Khuhiya-vo, naahivahiwa ikasako, ixapattho, mirupa ni ikuwo siniwariwa ohiyu mutthu aarupaka”. Munna mmosa a nikhuuru ninaakhaliherya atthu, aahimyale so: “Anna a khula mpantta wa elapo ya oJapão yaanivara muteko moowiiraana, amananihaka okhaliheryana mukina ni mukhwaawe. Aakhala anna akina yaakhumme mapuro a ottaiwene ntoko wEstados Unidos wira akhaliherye. Okathi yaakohiwe aya etthu yaawiirinhe orwa akhumaka elapo yoorakamela, awo yaakhunle so: ‘Hiyo nri oowiiraana ni annihu, nto awo anitthuneya okhaliheriwa’”. Niireke nyuwo khivanoosivelani wiirela mpantta nikhuuru nookhapelelana siisa? Tthiri ninnaamini wira Yehova onnitteeliwa murima vaavo vaniwoona awe atthu awe akhalaka oowiiraana.
21 Okhalana munepa owo wa wiiraana, onoonikhaliherya muhoolo yanikhumelela ehasara, hata nivalaanyiwaka ni anna a mapuro makina. Eyo enninikhaliherya osuwela etthu yoopaka okathi wa mixankiho ni nimaaliho vaavo vanaattamela aya wanikisa wa olumwenku ola. Munna mmosa aaphwanyiwe ni eyuupuri yuulupalexa oJapão, aahimmye so: “Wanikisa ori vakhiviru. Hiyo nihaana ovikaniha okhaliheryana mukina ni mukhwaawe, niwehereryaka okathi ohinirowa aya okhala ihasara sa ephattu”.
22. Mireerelo xeeni sinirowa aya ophwanya maKristau mwaha wa okhala oowiiraana?
22 Vano amiravo ni atthu owunnuwela yaawo aneemererya wiixutta okhala oowiiraana tthiri, anniixuttihiwa wira awerye woopowa okathi onirowa awe opwetexiwa olumwenku ola ohiniiwananeya. Ntoko Yehova siirale awe khalai, Owo onoowoopola atthu awe. (Yes. 52:9, 10) Khula okathi muupuweleke wira nyuwo munoowerya okhala vamosa ni atthu yaale anrowa woopoliwa ni Muluku mwaha wa okhala waya oowiiraana. Etthu ekina ekhanle oonikhaliherya ori wunnuuherya oxukhurela wahu itthu sotheene sivahiwe ahu ni Yehova mahiku ala. Muru onittharelana onrowa othokorerya mwaha ola.