MWAHA ONITHOKORERIWA 30
Moota Woowaavara Murima Ale Ahirina Etiini
“Kinnìlikanyiha n’atthu othene mwa sothene, wira kiwopole mano akina.”—1 AKOR. 9:22.
NSIPO 82 “Warya Wanyu Wamwaleleke Atthu”
ELE NINROWA AHU WIIXUTTAa
1. Mahiku ala, marukunuxo xeeni anikhumelela ilapo sinceene?
OKHUMA iyaakha sinceene sivinre, atthu anceene molumwenkuni yaahikhalana etiini aya. Masi mahiku ala, itthu sooturukeya vanceene. Nummuru na atthu anihimya wira kharina etiini nnootepa nincerereyaka. Tthiri ilapo sikina, atthu anceene anihimya wira kharina etiini.b—Math. 24:12.
2. Itthu xeeni siniwiiriha atthu akina ohikhalana etiini?
2 Xeeni nummuru na atthu anihimya wira kharina etiini nnincerereya aya?c Woonasa wene, atthu akina aniphavela soopuha paahi aahiiso annixanka mwaha wa okumi aya. (Luka 8:14) Atthu akina khanikupali wira Muluku ookhala. Aakhala atthu akina animukupali Muluku, masi anuupuwela wira etiini etthu ya khalai, ehinvareleya muteko ni khenivarihana ni siensia. Woonasa wene, atthu awo awiiwale maprusoore aya, ikaruma sinilaleya ihapari aahiiso mutthu mukina ohimyaka wira itthu siroothatuwa. Nto khanatthokiheriwe itthu sinnikhaliherya okupali wira Muluku ookhala. Ohiya-vo, aakhala atthu ahimphavela okhalana etiini mwaha woowi ahooleli a itiini aniimananiha paahi owaakha atthu musurukhu aya aahiiso aniphavela ovuwa. Nave aakhala atthu anikhala ilapo guvernu onipaka awe malamulo oovila aniwiiriha atthu ohikhalana etiini.
3. Mwaha ola, ninrowa woona exeeni?
3 Yesu ooniruma ‘owixuttiha atthu a maloko othene’. (Math. 28:19) Ninrowa waakhaliherya sai ale ahirina etiini omusuwela ni omphenta Muluku ni okhala atthareli a Kristu? Etthu nikhanle ahu oopaka tiila: Nihaana osuwela wira opuro mutthu oyariwe awe pooti omwiiriha weemererya muhupi ninlaleya ahu aahiiso nnaari. Mwa ntakiheryo, mutthu oyariwe wEuropa pooti okhalana moonelo woovirikana ni mutthu oyariwe wÁsia. Nthowa xeeni? Nthowa noowi, wEuropa atthu anceene annisuwela itthu sa mBiibiliyani ni aatoko wiiwa wira Muluku topattunxe itthu sotheene. Masi wÁsia, atthu anceene ansuwela itthu vakhaani aahiiso khansuwela itthu sa mBiibiliyani ni woonasa wene khanikupali wira ookhala Mpattuxa. Nto mwaha ola, ninrowa woona moota woowaavara murima atthu otheene nnaalaleerya ahu nihiwehaka opuro anikhuma aya aahiiso ele anikupali aya.
MUKHALANEKE MOONELO WOOLOKA
4. Xeeni vanireerela aya okhalana moonelo wooloka?
4 Mukhalaneke moonelo wooloka. Khula mwaakha, atthu anceene ahirina etiini annikhala Anamoona a Yehova. Anamunceene a yaawo, annikhalana mweettelo wooloka, masi anyoonyihiwe ni makhulupale a etiini yoowootha. Atthu akina khiyaarina mweettelo wooloka, nto yaahaana ohiya itthu soohiloka yaapaka aya khalai. Nikhaliheriwaka ni Yehova, nikupaliki wira nnimwaaphwanya ale aniphavela okumi woohimala.—Mit. 13:48; 1 Tim. 2:3, 4.
Vaavo munilavula anyu ni mutthu ohinimukupali Biibiliya mmulaleeryeke moovarihana ni makhalelo awe (Nwehe ittima 5-6)d
5. Etthu xeeni eniwiiriha atthu weemererya muhupi ninlaleya ahu?
5 Mwaareereleke murima ni mwaattittimiheke. Okhala wene, atthu anceene anneemererya muhupi ninlaleya ahu ohiya mwaha wa etthu ninlavula ahu, masi moota ninlavula ahu. Awo annisiveliwa vaavo ninlavula ahu mooreerela murima, mwa nttittimiho ni akhala wira ninnaathokorerya saana. Nave hiyo khannaakhanyererya atthu weemererya moonelo ahu. Ohiya-vo, ninniimananiha osuwela moonelo aya voohimya sa etiini ni etthu eniwiiriha okhalana moonelo owo. Mwa ntakiheryo, atthu akina khonaasivela olavula myaha sa etiini ni atthu ahinaasuwela aya. Akina anoona wira ti voohiloka omukoha mutthu moonelo awe voohimya sa Muluku. Nave aakhala atthu akina anuuliwa muru owehiwa amusomaka Biibiliya, otepexa wene ni Anamoona a Yehova. Moohicikha etthu eniwiiriha atthu awo, nihaana ottittimiha moonelo aya.—2 Tim. 2:24.
6. Exeeni enooniherya wira Paulo aalaleerya atthu moovarihana ni makhalelo aya, ni ninrowa omutakiha sai?
6 Atthu akina khonaasivela vaavo ninrumeela ahu moolumo ntoko “Biibiliya”, “soopattuxiwa”, “Muluku” aahiiso “etiini”. Okathi owo nihaana opaka exeeni? Nihaana omutakiha murummwa Paulo nilavulaka ni khula mutthu moovarihana ni makhalelo awe. Okathi aalaleerya awe aYuda, Paulo aanirumeela Soolempwa. Masi okathi aalaleerya awe mafilosofu aGriki wareopago owo khaahimmye mooluluwanya wira ele aalavula awe yaari mBiibiliyani. (Mit. 17:2, 3, 22-31) Ninrowa otthara sai ntakiheryo na murummwa Paulo? Okathi nimmulaleerya ahu mutthu ohinimukupali Biibiliya, nihaana osyaka omulavula Biibiliya mooluluwanya. Nave moona wira mutthu owo khommusivela wooniwa omusomaka Biibiliya ni nyuwo, vaamureerela omooniherya yoolepa eyo mwa enamuna aahaarowa awe wooniwa. Nyuwo pooti omooniherya mmurumeelaka telefoni.
7. Wira nitthare ntakiheryo na murummwa Paulo niri 1 aKorinto 9:20-23, nihaana opaka exeeni?
7 Musuweleke moonelo aya ni mwaawiriyaneke saana. Nihaana wiimananiha osuwela moonelo wa atthu nnaalaleerya ahu ni nthowa naya arina aya moonelo owo. (Mir. 20:5) Nwehe ntakiheryo na murummwa Paulo, owo aahuuwale eriyari ya aYuda. Nto okathi aalaleerya awe atthu a maloko makina ntoko Amalapo, yaawo yaasuwela itthu vakhaani aahiiso yahaamusuwela Yehova ni Soolempwa, owo aahaana waalaleerya moovarihana ni makhalelo aya. Mwa enamuna emosaru, wira nisuwele moonelo wa atthu a muttetthe ahu nihaana otokosa aahiiso waakoha anamalaleerya arina sookumanana sinceene.—Mmusome 1 aKorinto 9:20-23.
8. Ninrowa opaceriha sai ovaanela voohimya sa Biibiliya?
8 Yoolakela ahu naalaleeryaka ori owaavya ale ‘amphwanela’. (Math. 10:11) Wira nipake eyo, nihaana owiiriha atthu ohimya moonelo aya ni waawiriyana saana. Munna mmosa a wInglaterra onnaakoha atthu moonelo aya voohimya sa etthu eniiriha ekasamento okhala yoohakalala, waahuwa anamwane ni ovilela ohixariya. Nuumala owiriyana saana moonelo aya, owo onihimya so: “Munoonela sai miruku iya silempwale iyaakha 2.000 sivinre?” Moottharelana, moohilavula nuulumo noowi “Biibiliya” owo onnisoma yoolepa ya mBiibiliyani enrowa omukhaliherya mutthu owo omurumeelaka telefoni awe.
MWAAVAREKE MURIMA
9. Ninrowa omukhaliherya sai mutthu ohinsiveliwa olavula itthu voohimya sa Muluku?
9 Akhala wira ninnimphwanya mutthu ohinsiveliwa olavula itthu voohimya sa Muluku, hiyo nnoowerya onvara murima akhala wira nnoolavula myaha sa khula nihiku. Mwa ntakiheryo, atthu akina waasivela oweha itthu soopattuxiwa. Nto nyuwo pooti ohimya etthu ntoko ela: “Woonasa wene, nyuwo munnisuwela wira itthu masientista anipaka aya anitakiha itthu sa ephattu. Mwa ntakiheryo, atthu ale anipaka mikrofooni anisoma makhalelo a maaru, nave atthu ale anaapaka akaamera anisoma makhalelo a niitho. Munoonela sai itthu iyo sa ephattu? Niireke siroothatuwa aahiiso ookhala opanke?” Nuumala onwiriyana saana nyuwo pooti ohimya so: “Ninnikhumelela nikoho: ‘Akhala wira masientista anniixutta etthu vaavo anisoma aya makhalelo a maaru aahiiso maitho, tani animutakiha aya?’ Onnikisivela osoma ele mulipa-oolepa ipoesia aahimmye awe oriki: Ole ‘opanke màru anyu, ohinìwa sayí? Owo opanke maitho, ohinòna sayí? . . . Owo oniwixuttiha atthu, ohinsuwela sayí?’ Masientista makina annikupali moolumo awo ni annisuwela wira itthu sotheene siroopattuxiwa”. (Esal. 94:9, 10) Nuumala-vo, nyuwo pooti orowa va jw.org® omooniherya eviidiyu ya mpantta oni: “Entrevistas e Casos Reais > A Origem da Vida: Teorias e Fatos”. (Murowe opuro oni: PUBLICAÇÕES > VÍDEOS.) Nyuwo pooti onvaha ebroxura A Vida—Teve um Criador? wala A Origem da Vida—Cinco Perguntas Que Merecem Resposta.
10. Ninrowa opaceriha sai ovaanela ni mutthu ohiniphavela olavula voohimya sa Muluku?
10 Atthu anceene anniphavela okhalana nlipelelo nooloka na muhoolo. Masi, atthu akina annoova wira elapo ela enoopwetexiwa vahinweryaneya aya okhala nnakhala mutthu mmosa. Mutokweene a esirkwiitu a oNoruega ohimmye wira atthu anceene a elapo ele khonaasivela olavula voohimya sa Muluku, masi onaasivela olavula makhalelo a olumwenku ola. Nto nuumala waakhomasa, owo onihimya so: “Tani munimoona anyu wira onoowerya onivaha nlipelelo nooloka na muhoolo? Munoona wira, anapoliitika, masientista aahiiso mutthu mukina?” Nuumala waawiriyana saana, owo onnisoma aahiiso olavula yoolepa ya mBiibiliyani enihimya sa makhalelo ooloka a muhoolo. Atthu akina onnaasivela osuwela wira Biibiliya onnileiherya wira elapo khenrowa opwetexiwa ni atthu anrowa okhalaka mulaponi mahiku otheene.—Esal. 37:29; Mus. 1:4.
11. Xeeni vari aya vooloka orumeela inamuna soovirikana wira naalaleerye atthu? Ntoko onihimya awe aRoma 1:14-16, ninrowa omutakiha sai murummwa Paulo?
11 Ti vooloka orumeela inamuna soovirikana naalaleeryaka. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi khula mutthu orina mukhalelo awe. Etthu enimusivela mutthu mmosa pooti ohimusivela mutthu mukina. Atthu akina onnaasivela ovaanela voohimya sa Muluku ni Biibiliya. Masi akina onaasivela ovaanela myaha sa khula nihiku. Hata mikhalelo sivirikanaka, nihaana ottottela mureerelo khula etthu enikhumelela wira naalaleerye atthu akina. (Mmusome aRoma 1:14-16.) Masi muhikhala-khale muliyalaka wira Yehova toninnuwiha ikeekhai siri vamurimani va mutthu oniphavela opaka itthu sooloka.—1 aKor. 3:6, 7.
MOOTA WOOWAALALEERYA ATTHU A WÁSIA
Anamalaleerya anceene a Omwene annaathokorerya atthu akina anikhala ilapo ahikhanle maKristau manceene yaaleelaka miruku soovareleya muteko siri mBiibiliyani (Nwehe ittima 12-13)
12. Nihaana opaka exeeni wira naavare murima atthu a ilapo sa wÁsia yaawo ahinatokose voohimya sa Mpattuxa?
12 Olumwenku wotheene, anamalaleerya annaaphwanya atthu a wÁsia. Akina a yaawo anikhuma ilapo seiye guvernu opanke awe malamulo wira aakhoottiherye atthu okhalana etiini. Ilapo sinceene sa wÁsia, atthu anceene woonasa wene khanatokose wira asuwele akhala wira ookhala Mpattuxa aahiiso nnaari. Akina anniphavela osuwela itthu sikina, nto anneemererya vaavo nnaavaha ahu yoosoma ya Biibiliya. Masi akina khaniphavela wiixutta itthu isya. Nto ninrowa waalaleerya sai atthu awo? Anamalaleerya arina sookumanana sinceene annipaceriha ovaanela ni atthu awo alavulaka moopatthaneya, waathokorerya saana ni vaaweryaneyaka waatthokiherya moota okumi anyu olonke aya nuumala opacerya ovarihela muteko malakiheryo a mBiibiliyani.
13. Etthu xeeni eniwiiriha atthu akina waasivela Biibiliya? (Nwehe efootu ya ekaapa.)
13 Etthu yuulupale eniwiiriha atthu waasivela Biibiliya, miruku orina awe sinimukhaliherya mutthu okumi awe wa khula nihiku. (Mus. 7:12) Murokora mmosa a oNova York onimakela waalaleerya atthu anilavula nttaava Mandarin ohimmye so: “Kinnaathokorerya saana atthu awo ni kinnaawiriyana okathi anilavula aya. Kaweha wira aphiyale niinaano elapo ahu, kinnaakoha wira: ‘Itthu sineetta sai? Kiireke moophwanya muteko? Kiireke atthu a elapo ela annoothokoreryani saana?’” Okathi mukina enamuna eyo ennimukhaliherya murokora ole opaceriha ovaanela voohimya sa Biibiliya. Vaareerelaka, murokora ole onnimukoha so: “Munoonela sai, etthu xeeni ennikhaliherya okhalana waataana wooloka ni atthu akina? Kookhala oowooniheryani miruku sa mBiibiliyani? Miruku iyo sinihimya so: ‘Opajerya ovanyihana onlikana n’otthukulela màsi òsareya: mwikhottiherye muhinatthi osareya owali’. Nuumala osoma onnimukoha wira: Munoona wira miruku iya sinoonikhaliherya waataana ni atthu akina?” (Mir. 17:14) Ovaanela mwa enamuna eyo enoonikhaliherya osuwela akhala wira mutthu owo onniphavela wira ntthikele ovaanela nihiku nikina.
14. Munna mmosa a wExtremo Oriente onaakhaliherya sai atthu anihimya wira khanimukupali Muluku?
14 Ankhi atthu ale anihimya wira khanikupali wira Muluku ookhala? Munna mmosa olimalenle waalaleerya atthu a wExtremo Oriente, yaawo ahirina etiini ohimmye so: “Okathi mukina vaavo mutthu onihimya awe wira: ‘Nkinikupali wira Muluku ookhala’, owo oniphavela ohimya wira khonaakupali amuluku anikokhoreliwa ni atthu a muttetthe ole. Nto kinnimuleela wira kinnikupali munihimya anyu, mwaha woowi amuluku anceene anikokhoreliwa apakiwe ni apinaatamu. Nuumala-vo kinnimusoma Yeremiya 16:20 oni: ‘Atthu anwerya sai wipakela amuluku aya?’ Moottharelana kinnimukoha wira: ‘Ninrowa osuwela sai akhala wira muluku owo teekeekhai aahiiso opakiwe ni apinaatamu?’ Nuumala onwiriyana ni ephoole kinnimusoma Yesaya 41:23, yoowo oni: ‘Munlalèrye sinrowa wiraneya onkelela ahu: siso nnokhala nisuwelaka wira nyuwo mw’àmuluku’. Nuumala osoma kinnimooniherya moota Yehova onihimya awe itthu sinrowa wiiraneya muhoolo”.
15. Ntakiheryo na munna a wÁsia Oriental, ninniixuttiha exeeni?
15 Munna a wÁsia Oriental onnihimya moota onipaka awe mikwaha sootthikela oxukurya. Owo oni: “Kinniwooniherya miruku siri mBiibiliyani, iprofesia siiraneyale ni malamulo a ephattu aneettiha elapo. Nto kinnimuleela wira itthu iyo sotheene sinnooniherya wira ookhala Mpattuxa a miruku. Vaavo mutthu owo oneemererya awe wira Muluku ookhala, kinnimooniherya ele Biibiliya onihimya awe sa Yehova”.
16. Moovarihana ni aHéberi 11:6, xeeni vanitthuneya aya ale nnaasomiha ahu Biibiliya omwaamini Muluku ni Biibiliya? Ninrowa waakhaliherya sai opaka eyo?
16 Vaavo mutthu ohirina etiini oneemererya awe omusoma Biibiliya, eyo khentaphulela wira onneemererya wira Muluku ookhala. Nto vakhaani-vakhaani nihaana omukhaliherya okupali ni murima wotheene wira Muluku ookhala. (Mmusome aHéberi 11:6.) Nave nihaana omukhaliherya omukupali Biibiliya. Wira mpake eyo, woonasa wene muhaana omwiixuttiha etthu emosaru ikwaha sinceene. Nto khula yoosoma muhaana omukhaliherya woona itthu sinnikupaliha wira Biibiliya, Nuulumo na Muluku. Mwa ntakiheryo, nyuwo pooti omooniherya iponto soovareleya muteko sa mBiibiliyani, moota iprofesia siiraneyale aya, moota Biibiliya onivarihana awe ni siensia ni moota malakiheryo awe anivareleya aya muteko khula nihiku.
17. Akhala wira nnimwaaphenta atthu, enrowa okhumelela exeeni?
17 Akhala wira ninnaaphenta atthu otheene, nnoowerya waakhaliherya okhala atthareli a Kristu hata ahirina etiini. (1 aKor. 13:1) Yoolakela ahu owooniherya wira Muluku onniniphenta ni oniphavela wira nimphenteke. Khula mwaakha, imilyau sinceene sa atthu yahaaphavela okhalana etiini anniixutta omphenta Muluku ni annibatiziwa. Tivonto, mukhalaneke moonelo wooloka. Mwaareereleke murima ni mwaattittimiheke. Musuweleke moonelo aya ni mwaawiriyaneke saana. Mwiira siiso, ntakiheryo nanyu nooloka nnimwakhaliherya atthu awo okhala atthareli a Kristu.
NSIPO 76 Nooneleke Sai Olaleerya?
a Mahiku ala ninnitepa waaphwanya atthu anihimya wira kharina etiini. Mwaha ola, ninrowa woona moota nikhanle ahu oowaalaleerya atthu awo ni waakhaliherya omuroromela Biibiliya ni omwaamini Yehova Muluku.
b Moovarihana ni yootokosa emosa, ilapo iyo tiiya: wAlbânia, wAlemanha, wAustrália, wÁustria, wAzerbaijão, oCanadá, oChina, oCoreia do Sul, oDinamarca, wEspanha, oFrança, Holanda, oHong Kong, wIrlanda, wIsrael, oJapão, oNoruega, oReino Unido, oRepública Tcheca, oSuécia, oSuíça ni oVietnã.
c MOOLUMO OOTHOKIHERIWA: Mwaha ola, nuulumo noowi ale ahirina etiini nnaahimya atthu yaale ahiniirela mpantta nnakhala etiini emosa aahiiso ale ahinikupali wira Muluku ookhala.
d OTTHOKIHERIWA WA EFOOTU: Munna onivara muteko oxipitaali omulaleeryaka namuteko mukhwaawe. Muhoolo mwaya Onnimusoma Biibiliya Onlaine va jw.org.