Mmurumeeleke Yehova Moohixankiheya
‘Maria . . . ahikilathi wattamana ni Pwiya Yesu,awiriyanaka molumo awe.Vano Martha, . . . aheteteya ni miteko sa vaté’.—LUKA 10:39, 40.
MWAAROWA WAAKHULA SAI?
Ntakiheryo xeeni nooloka ninnivaha awe Martha ni Maria?
Onitaphulela exeeni orumeela itthu sa mulaponi moohitepana?
Moota xeeni anamunceene anittharihela aya ntakiheryo na Yesu ni Paulo amurumeelaka Muluku voohixankiheya?
1, 2. Exeeni yaamwiiriha Yesu omphenta Martha, nto exeeni enooniherya wira owo aari mutthu oohimalela?
EXEENI enuupuwela anyu okathi onisoma anyu yoohimmwa ya mBiibiliyani enilavula sa Martha? Nnaamwi owo oryeene muthiyana oniromoliwa nsina nawe ni onihimmwa wira aaniphentiwa ni Yesu, masi Yesu anaaphenta athiyana akina yaamurumeela Muluku, ntoko ameyawe, Maria, ni muhimaawe Martha, Maria. (Yoh. 11:5; 19:25-27) Masi, exeeni eniiriha wira Martha oromoliweke mwa enamuna eyo mBiibiliyani?
2 Yesu aanimphenta Martha ohiya mwaha wa osuwela owaakhela aletto paahi ni okhalela wawe nthiti miteko, masi waari mwaha wa omphenta wawe Muluku. Owo aari muthiyana aakupali tthiri sowiixuttiha sa Yesu. Martha aanaamini vanceene wira tthiri Yesu aari Mesiya aaleiheriwe. (Yoh. 11:21-27) Ekeekhai wira owo moolikana ni hiyo, aari mutthu oohimalela. Okathi omosa Yesu waarya awe vatthokoni vaya, Martha ahoona wira ahaana omuleela Yesu etthu yaari yooreerela opaka, okhala wira anoona etthu yahaamusivela. Martha aahimmye so: “Pwiya, khamunona wira munn’aka onikihiya mekhaka, keteteyaka ni miteko iya? Mmulèle wira akikhaliherye”. (Mmusome Luka 10:38-42.) Exeeni enniixuttiha aya yowiiraneya ela?
MARTHA AARI MUTTHU OOXANKIHEYA
3, 4. Mwa inamuna xeeni Maria aathanlale awe “mpantte worerexa”, nto exeeni ennooniherya wira Martha ahiiwelela miruku iye saavahiwe awe? (Nwehe elatarato yoopacerya.)
3 Ophavelaka oxukhurela oreera waya murima, Yesu aahilakela omwiixuttiha Maria ni Martha Nuulumo na Muluku. Maria aahittottela mureerelo eparakha ya wiixutta itthu saakhuma mwaano mwa Mwiixuttihi Muulupale nto khukilaathi “wattamana ni Pwiya Yesu, awiriyanaka molumo awe”. Martha ahaana opaka etthu emosaru. Vakhanle wira Martha aahipaka eyo, moohaaniherya Yesu aarowa omuttottopela mwaha wa onwiriyana saana.
4 Masi, Martha ahaatteliwa miteko omananihaka olokiherya yoolya ya vameekhaaya ni miteko sikina sa vatthokoni wira omutteelihe murima Yesu. Masi muteko ole waanimwiiriha owo oxankiheya voohireerela, mpakha onyoonyiwa ni Maria. Yesu ahoona wira Martha aaniphavela ovara itthu sinceene, nto mooreera murima aahimulopola oriki: “Martha!, Martha! Nyuwo munnikhummwa murima, munnivelavela n’itthu sinjene”. Nto Yesu aahimuhimeerya wira enamuna emosa paahi ya yoolya yamphiyerya. Nuumala-vo, Yesu onnilavula ni Maria nto khiyahimya wira owo khahiyo oolowela muteko oriki: “Maria òthanla mpantte worerexa, ohinrowawe-tho wakhiwa”. Voohipisa Maria aamuliyala etthu yaarowa awe olya nihiku nle, masi owo khaarowa oliyala ottottopeliwa wawe ni itthu sooloka sa Muluku saarowa awe wiixuttihiwa vaakhanle wira aahinwiriyana Yesu oratteene. Nuuvira iyaakha 60, murummwa Yohani aahilepa wira Yesu aanimphenta: “Martha ni Maria”. (Yoh. 11:5) Masu ala annooniherya wira Martha aahiiwelela malakiheryo ale oophenta a Yesu ni aahiimananiha omuroromela Yehova ekumi awe yotheene.
5. Moota xeeni makhalelo a mahiku ala anilikana aya ni ale a okathi waalempwa Biibiliya, nto nikoho xeeni ninkhumelela?
5 Moota xeeni makhalelo a mahiku ala anilikana aya ni ale a okathi waalempwa Biibiliya? Masu ala yaalavuliwe ohoolo wa anaxikola a universidade emosa ya wEstados Unidos iyaakha 60 sivinre, annaakhula ariki: “Khonakhale okathi apinaatamu atonko aya orumeela inamuna sookhweya sa olavulihana ntoko maakina oowuupa animpirimiri itthu sinceene soolempwa, irevista sowaatta sirina ilatarato sooreera, raadio, ifilme, televisau, ovikana mahiku ala. . . . Khula nihiku sinnikumiheriwa itthu sinceene sinniiyerya okathi . . . Okathi vakhaani ovinre, vooniwa wira hiyo ninkhala ‘Okathi wa Atthu Oosuwela Itthu’. Masi khula nihiku vanooneya wira ninkhala ‘Okathi wa Atthu Ooxanka’”. Erevista The Watchtower 15 ya Setembro 1958 yaahimmye so: “Itthu sooxankiha sinrowa oomutepaka vaavo vanaattamela ahu wanikisa wa olumwenku ola”. Tthiri eyo ekeekhai! Masi ninnikhumelela nikoho nootthuneya noowi: Ninrowa opaka exeeni wira nisyake okhala ooxankiheya ntoko Maria, wira nivarexexeke itthu sa Muluku?
MURUMEELEKE ITTHU SA MULAPONI, MASI MOOHITEPANA
6. Moota xeeni atthu a Yehova anirumeela aya oratteene itekonologia sa mulaponi?
6 Moophavela oroihela ohoolo miteko sa Muluku, mpantta wa valaponi wa otthokeya wa Yehova khula okathi onnirumeela oratteene itekonologia sa mulaponi. Mwa ntakiheryo, muupuwele “Fotodrama da Criação” yeeyo yaari otakaahiwa wa ifootu, iviidiyu, ikoore ni masu. Ehinatthi opacerya ni wanikisa wa Ekhotto Yoopacerya ya Olumwenku, imilyau sinceene sa atthu yaaniphwanya nimaaliho mwaha wa Edrama eyo, okhala wira yaanooniherya moota saarowa aya okhala olamulelo wa Iyaakha Ekonto Emosa wa Yesu Kristu. Muhoolo mwaya mihupi sa Omwene saanilaleiwa arumeeliwaka araadio a ilapo soovirikana yaawiriyaniwa ni atthu imilyau sinceene. Olelo-va, itekonologia sa computadore ni Interneti sinnirumeeliwa wira silaleiwe ihapari sa Omwene mowaakuveya, saaphwanyaka atthu anikhala isisiro soorakamela ni khula nipuro na valaponi.
7. (a) Xeeni varyaaya vowoopiha orumeela mootepana itthu sa mulaponi? (b) Etthu xeeni enireerela ahu okhalela nthiti? (Nwehe enoota.)
7 Ntoko Biibiliya sinnilopola awe, ti vowoopiha orumeela vanceene itthu siri mulaponi. (Mmusome 1 aKorinto 7:29-31.) Kristau pooti ohonona okathi munceene ovaraka itthu okhala wene sihikhanle sootakhala, ntoko itthu soothweeliha, osoma iliivuru mootthekula, onweha TV, oxukurya mapuro ooreera ni oovuwa, oweha ilooxa sirina mireerelo sooreera, ni ophavela okhalana apareelyo akumiheriwe niinano wala a musurukhu munceene. Orumeela itthu ntoko Redes Sociais, olepelana mihupi, e-mail, omakela osoma ihapari mwInternetini, waatthara-tthara axooku, itthu iyo pooti ohonona okathi ahu ni okhala yoolema yoohiloka.a (Mus. 3:1, 6) Vakhala wira hiyo khanniwerya ophima oratteene okathi oniviriha ahu nivaraka itthu sihirina efaita yinceene, nnoopacerya woolowela miteko sootthuneyexa ntoko omukokhorela wahu Yehova.—Mmusome aÉfeso 5:15-17.
8. Xeeni miruku soowi muhiphenteke itthu sa vathi-va siryaaya sootthuneya?
8 Satana onnirumeela makhalelo a olumwenku ola wira aawoke ni waathweeleliha atthu. Etthu eyo yaanikhumela eseekulu yoopacerya, nto olelo-va yootepa. (2 Tim. 4:10) Tivonto vanitthuneya ahu wiiwelela miruku iya sini: “Muhiphenteké itthu sa vathí-va”. Okathi onimananiha ahu okhala moovarihana ni miruku iyo, ninrowa osyaka oyeleela okathi naarowa ahu orumeela wira ninnuuherye omphenta wahu Yehova. Wira siiso onoonikhaliherya opaka itthu sinimusivela Muluku ni okhala atthu awe voohimala.—1 Yoh. 2:15-17.
MUKHALANEKE NIITHO NOOLULUWANYA
9. Exeeni Yesu yaahimmye awe mwaha wa niitho nahu na nlikanyiho, nto owo aavanhe sai ntakiheryo nooloka?
9 Masu oovara murima Yesu aalavunle awe omulakiheryaka Martha yaanivarihana ni itthu saaxuttiha awe ni saapaka awe. Owo ahaatumererya awiixutti awe wira yahaana okhalana niitho naya na nlikanyiho ‘norera’ wira awerye okhalela nthiti miteko sa Muluku. (Mmusome Matheyo 6:22, 33.) Yesu khaarina mireerelo sinceene sa werutthuni; tthiri owo khaarina enupa wala mathala.—Luka 9:58; 19:33-35.
10. Ntakiheryo xeeni Yesu aavanhe awe wanipacerya wa muteko awe woolaleerya?
10 Okathi Yesu aalaleerya awe saahikhumelela itthu sinceene saakhanle oomwiiyerya okathi, masi owo kheemerenrye oxelelihiwa ni itthu iyo. Wanipacerya wa muteko awe woolaleerya, nuumala owiixuttiha atthu anceene ni opaka miiriirya sowaatta oKafarnawu, atthu ale yaahinvekela wira ohikhume mmuttettheni mwaya. Masi, Yesu oonenle sai yoovekela eyo yoovara murima? Owo aahimmye so: “Kihana olaleya Ehapari Yorera y’omwene wa Muluku mittetthe sikina-tho [eyo] p’itthu kirwenlyaka”. (Luka 4:42-44) Ottharihelaka masu awo, Yesu aheetteetta khula nipuro na elapo ya oPalestina olaleeryaka ni iixuttihaka. Nnaamwi owo aari mutthu oomalela, sookhala itthu sikina saamuxankiha ni wookhala okathi mukina aakhulumunwe awe mwaha wa ovara miteko sa Muluku.—Luka 8:23; Yoh. 4:6.
11. Exeeni Yesu yaamuhimeeryale awe mulopwana aarina mulattu a mweemusini, nto aaloponle sai atthu ale yanwiriyana?
11 Muhoolo mwaya, okathi Yesu aawiixuttiha awe atthareli awe moota woovilela olupatthiwa, mulopwana mmosa aahirwa olavulaka siiso, khwiira: “Mwixuttihi, mmulèle munn’aka akikawele muhakhu ohiyeriwahu n’atithi”. Masi Yesu aahikhootta okelihiwa muhina mwa milattu sa mweemusini sa atthu ale. Owo aakhunle so: “Mulopwana, t’ani okikhalinhe mphuki anyu, walá mulipa-òwokawelani muhakhu anyu?” Nuumala-vo, Yesu aahitthikela wiixuttiha, aalopolaka ale yanwiriyana wira aheemererye ohiya ovara miteko sa Muluku mwaha wa mihakhu.—Luka 12:13-15.
12, 13. (a) Ahalaka mahiku vakhaani wira Yesu iiviwe, etthu xeeni yaapanke awe yaasivenle aGriki? (b) Yesu oonela sai khula etthu yaarowa omuxeleliha ovara miteko sawe?
12 Esumana yookiserya ya Yesu valaponi yaari yooxankiha vanceene. (Math. 26:38; Yoh. 12:27) Owo aahikhalana muteko munceene waatthuneya ovariwa, aahiramusiwa ni ohasuliwa vanceene mpakha wiiviwa. Muthokorerye ele yaakhumelenle, Ettiminku, 9 a Nisani ya mwaakha wa 33 EC. Ntoko saahimmwale aya vahinatthi, Yesu aahivolowa oYerusalemu onwenle ene mwaaburu, nto mittitthi sa atthu yaanimutthapela ahimyaka wira “Attottopeliwe mwené onrwa ni nsina n’Apwiya”. (Luka 19:38) Mmeeloni mwaya Yesu aahivolowa mpaani mwa Muluku, nto moolipa murima aahiwoomola ananrima ale yaamwiira nakoso awiiyeryaka musurukhu aYuda akhwaaya.—Luka 19:45, 46.
13 Eriyari ya atthu ale yaari oYerusalemu akina yaari aGriki yaawo yaasiveliwe ni miteko sa Yesu nto khunvekela Filipi wira Yesu ovaanele ni yaawo. Masi, Yesu aahikhootta oxelelihiwa ovara miteko saarina efaita yinceene. Tthiri owo khaaphavela okhala oovuwa ni osyaka ovaha mukuttho okathi waarowa awe wiiviwa ni awanani a Muluku. Nuumala ohimya wira voohipisa aarowa wiiviwa, owo aahimuhimeerya Andreya ni Filipi wira: “Ole omphenta ekumi awe, enomurimela; vano ole ohinthokorerya ekumi awe vathí-va, onosukerya ekumi yohimala”. Ohiya ophavela waatteeliha murima aGriki ale, Yesu ahaatumererya wira aleveke ekumi aya amutakihaka yoowo nto khwaaleiherya oriki: “Akhalá mutthu onkirumela, Atithi aka anomuttittimiha”. Moohaaniherya, Filipi aahirowa waaleela muhupi ole woovara murima atthu ale yaamwiitthana Yesu.—Yoh. 12:20-26.
14. Nnaamwi Yesu aahela nipuro noopacerya muteko awe, exeeni enooniherya wira owo aanirumeela saana okathi awe?
14 Nnaamwi Yesu aakhoottale itthu saarowa omuxeleliha ovara muteko woolaleerya ihapari sooreera, owo khuupuwela ovara muteko okathi wotheene. Owo aahitoko weemererya orowa efesta ya ekasamento ni aahincererya ohakalala wa okathi ole vaavo aatatunxe awe maasi khukhala eviinyu. (Yoh. 2:2, 6-10) Owo aaheemererya orowa olya yoolya ya ohiyu ni apatthani awe wala atthu ale yaarowa okhala awiixutti awe muhoolo. (Luka 5:29; Yoh. 12:2) Etthu yootepexa otthuneya okhala wira Yesu aanisuka okathi wira opake mavekelo, okhale mekhawe uupuwelelaka, ni ophumurya.—Math. 14:23; Mar. 1:35; 6:31, 32.
“NIRIHÉ MIRITTI SOTHENE”
15. Miruku xeeni saavanhe awe murummwa Paulo, nto ntakiheryo xeeni nooloka nivanhe awe?
15 Murummwa Paulo aalempe so: “nirihé miritti sothene”, okhala wira aanilikanyiha muteko wa Kristau ni mutthu onitthimaka vooxinttana. (Mmusome aHéberi 12:1.) Paulo nave aanittharihela ele yaaxuttiha awe, owo aahihiya muteko waakhumela saana eriyari ya aYuda ni waarowa omphwanyiha ovuwa ni musurukhu munceene. Owo aahikhalela nthiti “itthu sintepa ophwanela” nto aahivara muteko wa Muluku, weetteettaka mittetthe sa oSiria, wAsia Menore, oMacedonia ni oYudeya. Paulo olavulaka sa nlipelelo nawe na ekumi yoohimala wiirimu aalempe so: “Kinniliyala sihanle ottuli, kitthimakelaka siri oholo. Kinnitthimakela omukanoni, wira kaphwanye otthuveliwa”. (aFil. 1:10; 3:8, 13, 14) Okhala wira khaathenle, Paulo aahikhumela saana khiivahererya wa Muluku “vomalela”.—1 aKor. 7:32-35.
16, 17. Ale oothela ni oohithela, anrowa ottharihela sai ntakiheryo na Paulo ntoko murumeyi a Kristu? Muhimye yowiiraneya emosa.
16 Moolikana ni Paulo, arumeyi akina a Muluku annithanla okhala ahithenle wala ahitheliwe wira ahikhalane miritti sa vatthokoni sowaatta nto aweryeke okhalela nthiti miteko sa Muluku. (Math. 19:11, 12) Arumeyi a Muluku oothelana ikwaha sinceene annaatteliwa miritti vatthokoni. Akhale ale oohithela wala ale athenle anoowerya oriha “miritti sothene” nto amurumeeleke Muluku moohixankiheya mpakha vaniwerya aya. Eyo enivekela ottharuwa ovara itthu sinniiyerya okathi ni okhalana soolukama sinrowa onikhaliherya oviriha okathi munceene nivaraka miteko sa Muluku.
17 Muthokorerye yowiiraneya ya anamathelana a País de Gales, Mark ni Claire, yaawo khula mmosa aakenle awe muteko wa opioneero nuumaliha osoma oxikola ni yaavikaninhe okhala mapioneero nuumala othelana. Mark onitthokiherya so: “Hiyo naahiwerya okhweiherya ekumi ahu nithaamaka empa yaarina ikwaartu 3 ni muteko waavara ahu nimeya na nihiku wira nikele muteko wa oteka ipa sa Omwene onivariwa olumwenku wotheene”. Mwa iyaakha iya 20 sivinre, awo aheettakasa ilapo sinceene sa wÁfrica akhaliheryaka oteka Ipa sa Omwene. Wookhala okathi yaamaleliwa aya musurukhu mpakha ohalana idoolare 15 paahi, masi Yehova khaatonko waanyanyala. Claire onihimya so: “Muteko ola onniniphwanyiha ohakalala wuulupale, okhala wira ninniviriha khula nihiku nimurumeelaka Yehova. Hiyo nookhalana apatthani anceene khula nipuro nivinre ahu ni khiivo ennithowa. Itthu vakhaani silenve ahu khasinlikana ni ohakalala wuulupale ophwannye ahu mwaha wa omurumeela Yehova okathi wotheene”.b
18. Makoho xeeni anireerela aya othokorerya atthu akina?
18 Nyuwo munoonela sai? Munrowa opaka exeeni vakhala wira munnoona wira moopacerya woolowela miteko sa Muluku mahiku ala, mwaha wa weemererya itthu sikina siwiiyeryakani okathi anyu? Woonasa wene waakhuliwa wa nikoho nla onilipa ni omusoma wanyu Biibiliya ni ottharihela ele enisoma anyu. Munrowa opaka sai eyo? Muru onittharelana onrowa otthokiherya.
[Inoota]
a Nwehe mwaha oni: Mulolo “Onnikupali Sothene Sinihimeriwawe.”
b Nwehe-tho yowiiraneya ya mweekumini ya Hadyn ni Melody Sanderson yeeyo eri muru oni “Fizemos o Que Sabíamos Ser Certo”. (A Sentinela 1 a Março 2006) Awo yaahimuhiya nakoso aaphwanyiha musurukhu munceene wAustrália khukela muteko wa orummwa wa okathi wotheene. Musome ele yaakhumelenle nuumala awo omaleliwa musurukhu okathi yaavara aya muteko wa omisionaario wIndia.