‘Nwiriyane ni Musuwelexeke Ele Enitaphulela Aya’
“Mukiwiriyane othene, musuwele sana”.— MAR. 7:14
EXEENI ENNIIXUTTIHA AYA NLIKANYIHO NA . . .
enuku ya mostarda?
miropo?
mulipa a nakoso ni muhakhu ovithiwe mmatta?
1, 2. Exeeni yaawiirinhe anamunceene yanwiriyana Yesu ohiiwexexa ele yaataphulela aya masu awe?
MUTTHU pooti wiiwa nsu na mutthu onimulavuliha. Ni pooti omusuwela mutthu ene onilavula mwaha wa nsu nawe. Masi mureerelo xeeni aarowa awe ophwanya vakhala wira khonisuwela yootaphulela ya masu awo anilavuliwa? (1 aKor. 14:9) Mwa enamuna emosaru anamunceene yaaniiwa ele Yesu aalavula awe. Nave owo aanilavula mwa enamuna yaarowa waakhweyerya wiiwa. Hata vari siiso khahiyo wira atthu otheene yaamwiiwexexa ele yaataphulela aya masu awe. Eyo ti etthu yaamwiirinhe Yesu waahimeerya atthu ale aalavulana awe wira “Mukiwiriyane othene, musuwele sana”.—Mar. 7:14.
2 Exeeni yaawiirinhe atthu anceene ohiiwexexa masu ale yaalavuliwe ni Yesu? Okhala wira awo yaarina muupuwelo ni soolakela soohiloka. Tivonto Yesu aahimeeryale awe atthu awo wira: “Nyuwo munnihiya mwayini soruma sa Muluku, wira mwetteleke ikano sanyu”. (Mar. 7:9) Tthiri atthu ale khiyaimananiha wira yiiwexexe ele yaataphulela aya masu ale a Yesu. Awo khiyaaphavela orukunuxa moonelo ni muupuwelelo aya. Woonasa wene maaru aya yaari ootthukuwa, masi mirima saya saari sootthukiwa! (Mmusome Matheyo 13:13-15.) Vano ninrowa owerya sai wiiriha mirima sahu okhala sootthukuwa wira niweryeke wiiwa ni osuwelexa ele yaixuttinhe awe Yesu?
INAMUNA SA OTTOTTELA MUREERELO SOWIIXUTTIHA SA YESU
3. Exeeni yaakhalihenrye awiixutti a Yesu wiiwexexa yootaphulela ya masu awe?
3 Hiyo nintthuneya ottharihela makhalelo yaarina aya awiixutti oowiiyeviha a Yesu. Owo aalavunle so aahimyaka yaawo: “Vano nyuwo àreriwa maitho anyu mana annòna, àreriwa màru anyu mana annìwa”. (Math. 13:16) Etthu xeeni yaakhalihenrye awo wiiwexexa variki atthu akina yahaawerya wiiwexexa? Yoopacerya, okhala wira awo yaanipaka makoho ni yaanitokosa wira asuwelexe ele yaataphulela aya masu a Yesu. (Math. 13:36; Mar. 7:17) Yanenli, awo yaaniphavela wunnuuherya ele yaasuwela aya khalairu vamurimani vaya. (Mmusome Matheyo 13:11, 12.) Yaneeraru, awo yaaniphavela orumeela ele yaasuwela aya mweekumini mwaya ni orumeela wira yaakhaliherye atthu akina.—Math. 13:51, 52.
4. Itthu xeeni tthaaru sinitthuneya wira niiwexexe malikanyiho yaapakiwe ni Yesu?
4 Vakhala wira hiyo ninniphavela wiiwexexa yootaphulela ya malikanyiho yaapakiwe ni Yesu nihaana otthara ntakiheryo na awiixutti awe oororomeleya. Eyo enihela muhina mavalo mararu. Noopacerya, hiyo nihaana osuka okathi munceene wira nisome ni wuupuwelela ele Yesu aahimmye awe ni otokosa nipakaka makoho ooreerela anrowa onikhaliherya wiiwexexa. Eyo enooniphwanyiha osuwela. (Mir. 2:4, 5) Moottharelana, nihaana woona moota etthu eyo enisuwela ahu enivarihana aya ni itthu siixuntte ahu khalai, ni omananiha woona moota ennikhaliherya aya. Eyo enooniphwanyiha Miruku. (Mir. 2:2, 3) Wanikisa waya nihaana ovarihela muteko ele yiixuntte ahu mweekumini mwahu. Eyo enrowa wooniherya wira nookhalana ankhili.—Mir. 2:6, 7.
5. Mpake nlikanyiho nnooniherya ovirikana okhanle eriyari ya osuwela, miruku ni ankhili.
5 Ovirikana xeeni okhanle eriyari ya osuwela, miruku ni ankhili? Wira niiwexexe nihaana opaka ntakiheryo nla: Nkahaya mmananihe wuupuwela vaakhanle wira nyuwo murimweemela eriyari ya estarata ni yookhala ekaaro yowuupa eneetta erwaaka varyaanyu. Etthu yoopacerya enipaka anyu woona wira ele enrwa ekaaro, iwo osuwela. Nuumala-vo munnoona wira mwaahitthyaweru munoophitiwa, iyo miruku! Naananoru munnitupha wira muhiphitiwe, awo ankhili! Tivo vahinitikinihiwa ahu naawehaka mBiibiliyani vattittimiheriwaka wira “mukhapelele osuwela n’utthokelela”. Okhala wira eyo tennivaha ekumi ya ekeekhai!—Mir. 3:21, 22; 1 Tim. 4:16.
6. Makoho xeeni maxexe anrowa ahu opakaka okathi onrowa ahu othokoreryaka malikanyiho 7 a Yesu? (Nwehe ekaaxa eri muru yoola.)
6 Mwaha ola ni mukina onittharelana, ninrowa othokorerya malikanyiho 7 yaapankiwe ni Yesu. Okathi onrowa ahu othokoreryaka nihaana opakaka makoho ala anittharelana: Nintaphulela exeeni nlikanyiho nla? (Eyo enoonikhaliherya ophwanya osuwela.) Xeeni Yesu ohalaka orumeela nlikanyiho nla? (Eyo enooniphwanyiha miruku.) Ninrowa ovarihela sai muteko masu ala mweekumini mwahu ni waakhaliherya atthu akina? (Awo ankhili.) Wanikisa waya, nlikanyiho nla ninniixuttiha exeeni voohimya sa Yehova ni Yesu?
ENUKU YA MOSTARDA
7. Nintaphulela exeeni nlikanyiho na enuku ya mostarda?
7 Mmusome Matheyo 13:31, 32. Nintaphulela exeeni nlikanyiho na Yesu voohimya sa enuku ya mostarda? Enuku eyo enitaphulela mihupi sa Omwene ni ele enikhumelela mwaha wa muteko wa olaleiwa wa muhupi owo, eyo piiyo, muloko wa eKristau. Moolikana ni enuku ya mostarda yeeyo eri “yamukhanixa ovikana inuku sothene”, muloko wa eKristau wuupaceryani waari mwaamukhaanixa mwaakha wa 33 EC. Masi, muhina mwa iyaakha miloko vakhaani paahi, muloko ole waahinnuwa mowaakuveya. Owo waahuulaana mwa enamuna yootikiniha. (aKol. 1:23) Wunnuwa iwo waahikumiherya mireerelo okhala wira Yesu aahihimya vahinatthi wira “axipalame” anniphwanya opuro wira ‘ateke ipurú saya mmirittani mwaya’. Axipalame ala anlikanyiho, anihimmwa atthu ale ooreera murima yaawo anivahiwa yoolya ya omunepani, muuttutthi, nnipuro noovareleleya mmulokoni wa eKristau.—Munwehe-tho Ezekiyeli 17:23.
8. Exeeni yaamwiirinhe Yesu opaka nlikanyiho na enuku ya mostarda?
8 Xeeni Yesu ohalaka orumeela nlikanyiho nla? Owo aahirumeela munnuwelo wootikiniha wa enuku ya mostarda wira wooniherye ikuru sirina aya marehereryo a Omwene wa Muluku wa wuulaana, okhapelela ni oxintta mixankiho sotheene sinikhumelela. Okhuma mwaakha wa 1914, munnuwelo wa mpantta wa valaponi wa otthokeya wa Muluku onniiraneya mwa enamuna yookuxa murima! (Yes. 60:22) Ale anikela mootthokeyani annitteeliwa murima mwaha wa ovareleleya waya wa omunepani. (Mir. 2:7; Yes. 32:1, 2) Ohiya-vo wunnuwa ni wuulaana wa miteko sa Omwene onnooniherya wira khoniweryaneya okhoottiheriwa ovara miteko saya ni onniwerya oxintta mixankiho sotheene sinikhumelela.— Yes. 54:17.
9. (a) Exeeni ekhanle ahu oowiixuta ni nlikanyiho na enuku ya mostarda? (b) Nlikanyiho nla ninniixuttiha exeeni voohimya sa Yehova ni Yesu?
9 Exeeni enniixuttiha aya nlikanyiho na enuku ya mostarda? Waaniheryasa hiyo pooti nikhalaka mapuro yaale ari Anamoona vakhaani paahi wala mapuro yaale muteko wa Muluku ohininnuwa awe moowaakuveya. Hata vari siiso, musuweleke wira marehereryo a Omwene anniwerya oxintta khula muxankiho onikhumelela ni onilipiha hiyo wira niwerye ovilela. Mwa ntakiheryo, okathi Munna Edwin Skinner aaphiye awe wIndia mwaakha wa 1926, aaphwannye Anamoona vakhaani paahi elapo ele. Wanipacerya muteko khiwainuwa saana, ni owo onihimya wira ovara muteko elapo ele waari “woovila”. Masi owo aahivikaniha olaleerya nto muhoolo mwaya mihupi sa Omwene saahiwerya oxintta mixankiho iye. Elapo ele, vano anniphwanyaneya Anamoona oowiiraka 37.000, ni atthu anivikana 108.000 yaahirwa wuupuwelela Niira na Okhwa wa Yesu mwaisana. Muthokorerye-tho moota marehereryo a omwene yuulanale aya. Eyaakha ene yeele Munna Skinner aaphiye awe wIndia muteko ahu topacenrye awe elapo ya oZambia. Olelo-va elapo ele annilaleerya anna aniphiyerya 170.000, ni atthu 763.915, yaahirwa oweha Niira na Wuupuwelela na 2013. Eyo enitaphulela wira wa khula atthu 18 mmosa aahirwa oweha niira nle oZambia. Tthiri wuulaana wa ihapari sa Omwene ti wootikiniha!
MIROPO
10. Nintaphulela exeeni nlikanyiho na miropo?
10 Mmusome Matheyo 13:33. Nintaphulela exeeni nlikanyiho na miropo? Nlikanyiho na miropo ninlavula sa muhupi wa Omwene ni ele enikumiherya aya. Vaahimmwaka wira “otth’uwo wothene” anihimmwa maloko otheene, nto wiipelana wa otthu owo onitaphulela inamuna muhupi wa Omwene sinimwareela awe mulaponi vaavo vanilaleiwa awe. Nnaamwi wunnuwa wa enuku ya mostarda wiiraneyaka mwa enamuna yowooneya, wuulaana wa miropo onniiraneya moohooneya wanipacerya. Khivaniweryaneya osuwela wira miropo sinniipelaniha otthu, onooneya ovinre ene okathi.
11. Xeeni Yesu ohalaka opaka nlikanyiho nla na miropo?
11 Xeeni Yesu ohalaka orumeela nlikanyiho nla? Owo aaphavela wooniherya wira muhupi wa Omwene wookhalana owerya wa omwara-mwareya ni okumiherya mirukunuxo. Muhupi wa Omwene woophiya “omalenle elapo”. (Mit. 1:8) Hata vari siiso, mirukunuxo sinikumiheriwa ni muhupi wa Omwene okathi mukina khasinooneya, sikina sinniiraneya moohooneya wanipacerya. Tthiri sinnikhumelela mirukunuxo ohiya paahi sa mwaattelo wa atthu, masi sinnikhumelela mirukunuxo mweekumini mwa atthu aneemererya mihupi iyo soowerya.—aRom. 12:2; aÉf. 4:22, 23.
12, 13. Muhimye matakiheryo anooniherya wira muteko woolaleerya Omwene onninnuwa ntoko sinihimmwa aya ni nlikanyiho na miropo.
12 Mireerelo sinikumiheriwa ni muteko woolaleerya okathi mukina sinniviriha okathi munceene sihooneyaka. Mwa ntakiheryo, Franz ni Margit, anamathelana yaawo nenna-va anirumeela efilliyali ekina, mwaakha wa 1982 yaarumeela eBetheli ya oBrasil. Awo yaahilaleerya muttetthe mmosa mwaamukhaani. Eriyari ya atthu yaasomiha aya Biibiliya aahikhala maama mmosa ni anaawe axexe. Mmiravo aari ti muulupale yoowo aarina iyaakha 12 okathi ole, aari oowuuliwa muru vanceenexa ni okathi mukina aanirowa wiipitha wira ohimusome Biibiliya. Anamathelana ale yaahithaamiheriwa nipuro nikina nto khiyaawerya ovikaniha wiiriha yoosoma ele. Masi nuuvira iyaakha 25 awo yaahikhalana eparakha ya otthikela oxekurya muttetthe yoole. Exeeni yaaphwannye aya? Awo yaahiphwanya muloko waarina anamalaleerya 69, mwa yaawo 13 yaari mapioneero ookilaatheya ni mithukumano saapakiwa Empa ya Omwene esya. Ankhi mmiravo ole oowuuliwa muru? Owo aarumeela ntoko mutokweene onuuranyiha nikhuuru na axitokweene! Moolikana ni miropo siromoliwe ni nlikanyiho na Yesu, mihupi sa Omwene saahinnuwa khurukunuxa ikumi sa atthu anceene, tthiri eyo yaahaaphwanyiha ohakalala vanceene anna ale yaaxekurya mapuro ale!
13 Ikuru sirina aya mihupi sa Omwene sa oturuka ekumi ya atthu anceene sinnooneya vanceenexa ilapo seiye muteko ahu onikhoottihiwa aya. Tthiri ti vootikiniha woona moota muteko ahu oninnuwa aya ilapo iyo; nto ninnitteeliwa murima ni mireerelo sinikhumelela. Nkahaya muthokorerye elapo ya oCuba. Mihupi sa Omwene siphiye mwaakha wa 1910, nto Munna Russell aahixekurya elapo ele mwaakha wa 1913. Hata vari siiso wanipacerya muteko khiwainuwa saana. Vano olelo-va exeeni eniiraneya oCuba? Elapo ele nenna-va aakhala anamalaleerya anivikana 96.000, anilaleya ihapari sooreera ni 229.726, yaahirwa wuupuwelela Niira na Okhwa wa Yesu mwaakha wa 2013, eyo enooniherya wira wa khula atthu 48 mmosa aahirwa oweha niira nle elapo ele. Hata ilapo seiye muteko ahu ohinikhoottihiwa awe, mihupi sa Omwene soophiya mapuro yaale Anamoona a elapo eyo anuupuwela wira khonalaleeriwe.a—Mus. 8:7; 11:5.
14, 15. (a) Khula mmosa a hiyo mureerelo xeeni oniphwanya awe ni nlikanyiho nla na miropo? (b) Nlikanyiho nla ninniixuttiha exeeni voohimya sa Yehova ni Yesu?
14 Ninrowa ottottela sai mureerelo ele Yesu enniixuttiha awe orumeelaka nlikanyiho na miropo? Okathi onuupuwelela ahu yootaphulela ya nlikanyiho nla na Yesu, hiyo ninnoona wira khivanitthuneya hiyo oxankiheyaka voohimya sa moota muhupi wa Omwene onirowa awe waaphwanya atthu yaale nlelo ahinatoko wiiwa. Yehova tonihoolela itthu sotheene. Masi hiyo nivareke exeeni? Nuulumo na Muluku ninnaakhula niiraka: “Mwàleke vasisu, mwàle-tho makaripi, mana khamunsuwela iphyó sothene satthunaka omèla sana, nnákhala khamunsuwela ephyó xeni yorera wàla”. (Mus. 11:6) Nave nihiliyaleleke ovekela wira muteko woolaleerya okhumele saana, vanceenexa ilapo seiye onikhoottihiwa awe.—aÉf. 6:18-20.
15 Hiyo nihikhaleke ookhulumuwa vakhala wira khannoona munnuwelo ni mireerelo sa muteko onivara ahu. Hiyo nihiramuseke nihiku na itthu ‘sopisa’ wunnuwa. (Zak. 4:10) Yehova pooti orukunuxa makhalelo khwiiriha okhumelela itthu suulupale ovikana iye naawehererya ahu khalai!—Esal. 40:5; Zak. 4:7.
MULIPA A NAKOSO NI MUHAKHU OVITHIWE MMATTA?
16. Nintaphulela exeeni nlikanyiho na mulipa a nakoso ni na muhakhu ovithiwe mmatta?
16 Mmusome Matheyo 13:44-46. Nintaphulela exeeni nlikanyiho na mulipa a nakoso ni muhakhu ovithiwe mmatta? Okathi wa Yesu alipa a nakoso anceene yaaneetta mukwaha woorakama mpakha ophiya ephareya ya Indiku aphavelaka ophwanya maluku oowaarya ooreerexa. Mulipa anakoso onihimmwa nlikanyiho nla, onithoonyerya atthu ale arina murima wooloka yaawo aneetta arowaka ottaiwene aphavelaka wiixuttihiwa nuulumo na Muluku. Vano “nluku nowarya ni norikexa” nintaphulela ekeekhai ya Omwene yeeyo erina efaita yuulupale. Mwaha wa osuwela efaita yaarina aya nluku nle, mulipa a nakoso aheemererya “otumiha” itthu sotheene aarina awe wira owerye othuma nluku nle. Yesu nave aahilavula voohimya sa mulopwana aavara muteko mmatta khuphwanya muhakhu “ovithiwe mmatta”. Moovirikana ni mulipa a nakoso, mulopwana ola khahiyo aphavelasa mihakhu. Moolikana ni mulipa a nakoso, owo aaheemererya otumiha “sothene arinawe” khuthuma ematta ele.
17. Exeeni yaamwiirinhe Yesu ohimya nlikanyiho na mulipa a nakoso ooweetteetta ni muhakhu ovithiwe?
17 Exeeni yaamwiirinhe Yesu ohimya malikanyiho ala manli? Owo aaphavela wooniherya wira atthu anniphwanya ekeekhai mwa inamuna soovirikana. Anamunceene anneetta mikwaha soorakama aphavelasaka ekeekhai. Akina, hata ahiphavelasaka ekeekhai anniphwanya, woonasa wene mwaha wooruuheliwa ni atthu akina. Moohicikha etthu sa inamuna sinirumeeliwa, khula mutthu onnisuwela wira ekeekhai yookhalana efaita yuulupale ni khiyeemererya oleva itthu sinceene wira ovarexexe ekeekhai.
18. (a) Mureerelo xeeni anniphwanyiha aya malikanyiho ala manli? (b) Exeeni anniixuttiha aya voohimya sa Yehova ni Yesu?
18 Mureerelo xeeni onniphwanyiha aya malikanyiho ala manli? (Math. 6:19-21) Mwiikoheke so: ‘Kiireke miyo kookhalana muupuwelelo mmosaru yoole aarina awe mulopwana ole? Kinnivaha efaita ekeekhai ntoko owo siirale awe? Kiireke kinnileva itthu sinceene wira kivarexexe ekeekhai, wala kineemererya itthu sikina ntoko sootthuneya sa khula nihiku sikihapuxaka?’ (Math. 6:22-24, 33; Luka 5:27, 28; aFil. 3:8) Nakhala wira ninnitteeliwa murima vanceene mwaha woophwanya ekeekhai, yoolakela ahu ya otthara ekeekhai yeeyo enrowa okhala yoolipa ni ninrowa opwehaka eyo nipuro noopacerya mweekumini mwahu.
19. Ninrowa othokorerya exeeni muru onittharelana?
19 Tthiri hiyo nihaana wooniherya wira nihiiwa ni noosuwela oratteene yootaphulela ya malikanyiho ala a Omwene. Muupuweleke wira yoolakela ahu khahiyo osuwela paahi yootaphulela aya, masi nimphavela ovarihela muteko ele enniixuttiha aya. Muru onittharelana ninrowa othokorerya malikanyiho makina mararu ni woona ele enniixuttiha aya.
[Enoota]
a Sowiiraneya soolikana ni iya saahikhumelela ilapo ntoko Argentina (Anuário de 2001, epaaxina 186); Mpantta onikhuma Nsuwa wAlemanha (Anuário de 1999, epaaxina 83); Papua-Nova Guiné (Anuário de 2005, epaaxina 63); ni Ilha de Robinson Crusoé (A Sentinela, 15 de Junho, 2000, epaaxina 9).
[Ekaaxa epaaxina 8]
Okathi onisoma anyu malikanyiho yaapakiwe ni Yesu, mwiikoheke so:
▪ Nintaphulela exeeni nlikanyiho nla?
▪ Xeeni Yesu ohalaka opaka nlikanyiho nla?
▪ Kinrowa ovarihela sai muteko itthu sinikiixuttiha aya nlikanyiho nla?
▪ Nlikanyiho nla ninniixuttiha exeeni voohimya sa Yehova ni Yesu?