Ireferensia sa Okumi ni Orummwa Ahu Ekaderno Enirumeeliwa Omuthukumanoni
2-8 ya Março
MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | MAPHATTUWELO 22-23
“Muluku Aahimweehererya Abrahamu”
w12 1/1 epax. 23 itti. 4-6
Xeeni Muluku Anvekenle Awe Abrahamu Wira Onvahe Mwana Awe Isakhi Sintoko Mukuttho?
Muthokorerye masu Yehova aamulenle awe Abrahamu oriki: “Mmukuxe Isakhi, mwan’inyu mmosene onimphentexanyu . . . Mwamuhite weiwo, mumpahe, mukivaherye mukuttho”. (Maphattuwelo 22:2) Nwehe wira Yehova onnimuhimya Isakhi okhala mwaana ‘ophentexiwa’, okhala wira Yehova aanisuwela wira Abrahamu aanimphenta vanceene mwana awe Isakhi. Nave Muluku aarina moonelo mmosaru yoowo ni Mwana awe, Yesu. Yehova aanimphenta vanceene mpakha olavula ikwaha piili ori ene wiirimu, oriki “nyuwo mwá Mwan’aka onimphentexaka”. —Mar 1:11; 9:7.
Moovarihana ni aBiibiliya akina okathi Yehova aalavunle awe ni Abrahamu owo aahimmye so: “xontte”. Musuweli mmosa onitthokiherya myaha sa mBiibiliyani, ohimmye wira mwaha woorumeela nuulumo nlo, eyo enooniherya wira “APWIYA yaanisuwela oriipiwa murima waarina awe Abrahamu”. Sintoko ninsuwela ahu yooveka ele woonasa wene yaahimuriipiha murima Abrahamu; nave hiyo, nnoowerya osuwela owereya Yehova oonale awe vaavo anwenhe awe Mwana awe amphentexa awe ohaaxiwaka mpakha okhwa. Moohaanyiherya, owereya woonale awe Abrahamu wooniherya owereya wuulupale Yehova aarowa awe woona.
Woonasa wene hiyo pooti oxankiheyaka mwaha wa etthu Yehova anvekenle awe Abrahamu, masi ti vootthuneya wuupuwelela wira Owo kheemerenrye wira murumeyi awe oororomeleya opake etthu eyo. Owo aahimukhoottiherya Abrahamu opaka etthu yaarowa omuriipiha murima vanceene. Masi Yehova ‘aahimuleva Mwana awe wira anikhwele hiyo otheene’. (aRoma 8:32) Xeeni Yehova ohalaka opaka eyo? Mwaha woowi oniphavela wira “hiyo nikhalane ekumi”. (1 Yohani 4:9) Nave eyo enninikhaliherya osuwela ophenta wa Muluku! Niireke khivanreerela nave omooniherya niphento nahu?
w12 15/10 epax. 23 etti. 6
Mmwiiweleleke Muluku Wira Mwaakhele Mareeliho Oleihenrye Awe
6 Wira aavahe mureerelo atthu oottheka, Yehova Muluku onnilapha orumeelaka masu ntoko ala: ‘Anihimya t’ Apwiya [Yehova] Muluku mukumi’. (Ezek. 17:16) MBiibiliyani sihaavo ikwaha sinivikana 40 Yehova Muluku olamphe awe. Waaniheryasa matakiheryo oosuwelexiwa a moota Yehova aamukhapelenle awe Abrahamu. Mwa iyaakha sinceene, Yehova anaamana anatiri anceene yaawo yaavarihana ni osuulu wa Abrahamu orweela wa mwana awe, Isakhi. (Maph. 12:1-3, 7; 13:14-17; 15:5, 18; 21:12) Nto, Yehova aahimweehererya Abrahamu, onvekelaka wira ompake mukuttho mwana awe amphenta awe. Moohipisa, Abrahamu aahiiwelela khiyapacerya wira ampake mukuttho Isakhi, nto nlaikha na Muluku khumuhiiha. Nuumala-vo, Muluku aahimmanela-tho natiri oriki: “Kinnilipela nsina naka . . . wona muhìra sisa, khuhikìmana mwan’ inyu mmosene, miyo kinimorerihani, kinimwinjererya osùlu anyu, wira watteke ntoko itheneri sa wirimu ni ntoko mihava s’ophareya. Atthu a nloko nanyu animwawerya awanani aya. Maloko othene a mulaponi anorerihiwa mwaha wa nloko nanyu, okhala wira muhìwelela molumo aka”.—Maph. 22:1-3, 9-12, 15-18.
Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
Yehova Aahimuhimya Okhala ‘Mpatthani Awe’
13 Ohinatthi waahiya ottuli arumeyi awe yaamuhoola, Abrahamu aahimmye so: “Muhalase vava ni bùr’ula, miyo ni mwan’ak’ola ninrowa iwe olompa. Namalá, nnotthika”. (Maph. 22:5) Abrahamu aaphavela ohimya exeeni? Niireke aamootha, vaavo aahimya awe wira aamuhokolowa ni Isakhi, osuwelaka wira aarowa ompaka mukuttho? Nnaari. Biibiliya onnooniherya etthu yaamwiiriha Abrahamu olavula siiso. (Mmusome aHéberi 11:19.) Abrahamu ‘anamini wira Muluku anwerya hatá omuhihimuxa [Isakhi] mokhwani’. Abrahamu anaamini ohihimuxiwa wa alipa ookhwa. Aanisuwela wira Yehova aahimukhaliherya owo ni Sara oyara, nnaamwi yuuluvanle. (aHéb. 11:11, 12, 18) Aanisuwela wira Yehova khonooceela etthu. Ti nthowa naya Abrahamu onihimmwa awe okhala ‘tithi aya atthu othene animwamini Muluku’!
it-3 epax. 315 itti. 2-3
Osuwela Itthu Vahinatthi, Olepeliwa Khalairu
Osuwela itthu vahinatthi mwa miruku. Owerya Muluku orina awe woosuwela itthu vahinatthi, onnivarihana ni malamulo awe a xariya ni omutthu awe onihimmwa mBiibiliyani. Moovirikana ni mwiixuttiho woowi itthu sotheene siniiraneya siroolepeliwa ni Muluku khalairu, soolepa sikina sinnooniherya wira Muluku onoovarerya vahinatthi etthu eniiraneya, nuumala-vo khiyapaka yoothanla moovarihana ni ele ovarenrye awe.
Maphattuwelo 11:5-8 onihimya wira Muluku aahikhuruwela valaponi khuweha etthu yiiraneya oBabeli okathi ole, nto khuupuwelaka etthu yooreerela opaka wira omalamalihe muteko ole wahaavarihana ni yootthuna awe. Nuumala otakhala wuulaana oSodoma ni oGomora, Yehova aahimuleela Abrahamu palano awe wootokosa, (orumeelaka malaikha awe) wira moone “yàri òtakhala ntoko sìwalyaka. Yahikhale òtakhala siso, kinosuwela mmansaka”. (Map 18:20-22; 19:1) Omuhimyaka Abrahamu, Muluku aahimmye so: “komuthanla yowo”, nave okathi Abrahamu aaphavela awe onvaha mukuttho Isakhi, Yehova aahimmye so: “Vano kosuwela wira munnimwiwelela Muluku: tthiri nyuwo khamukìmanne mwan’inyu mmosene”.—Map 18:19; 22:11, 12; mulikanyihe ni Ne 9:7, 8; aGa 4:9.
Omusoma Biibiliya
9-15 ya Março
MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | MAPHATTUWELO 24
“Muthiyana Aarowa Otheliwa ni Isakhi”
‘Kinnitthuna Ayo’!
Abrahamu aahimwiiriha Eliyezeri olapha wira khaarowa omuthanlela Isakhi muthiyana a nloko na aKaanani. Mwaha wa xeeni? Mwaha woowi aKaanani khiyaamukokhorela Yehova Muluku. Abrahamu aanisuwela wira Yehova aarowa waahukhumu atthu ale okathi wooreerela mwaha wa mweettelo aya woohiloka. Abrahamu khaaphavela wira mwana awe, Isakhi, ohapuxiwe ni atthu ale ootakhala vamosa ni mweettelo aya. Nave-tho aanisuwela wira mwana awe aamukhaliherya vanceene wiiraneya wa sooleiherya sa Muluku.—Maphattuwelo 15:16; 17:19; 24:2-4.
‘Kinnitthuna Ayo’!
Eliyezeri aahimuleela Betuweli wira okathi aattamela awe oHarani, aahipaka nivekelo. Owo aahinvekela Yehova wira omukhaliherye omuthanla mwali aarowa otheliwa ni Isakhi. Moota xeeni? Eliyezeri aahinvekela Muluku wira mwali yoole aarowa otheliwa ni Isakhi, aahaana orwa veehimyeni. Nave okathi aarowa awe onvekela maasi, owo aamwiivahererya onvaha maasi Eliyezeri vamosa ni ikamelo sawe. (Maphattuwelo 24:12-14) Nto ti pani arwiiye orika maasi ni khupaka itthu iyo? Aari Rebeka! Moohaanyiherya Rebeka aahihakalala nuumala owiriyana itthu iye Eliyezeri aatthokihenrye awe.
wp16.3 epax. 14 itti. 6-7
‘Kinnitthuna Ayo’!
Isumana vakhaani Eliyezeri ohinatthi orowa mukwaha ole, aahimukoha Abrahamu wira: “Ankhi muthiyan’owo ahitthune okitthará?” Abrahamu aahimwaakhula wira: “Olapha wanyu khuna muteko”. (Maphattuwelo 24:39, 41) Nave-tho, owannyawe Betuweli moonelo wa Rebeka waanivahiwa efaita. Eliyezeri aahihakalala vanceene okhala wira aahiphwanya ele aarwenle awe. Mmeeloni mwaya voosisu, aahivekela wira aaphavela otthikela oKanani ori ene ni Rebeka. Masi emusi ele yaaphavela wira awosa ekhume nuuvira mahiku 10. Wanikisa waya, yuupuwenle so: “Nimwitthane mwali ule, nimukohe entthunawe”.—Maphattuwelo 24:57.
Ola waari okathi wooxankiha mookumini mwa Rebeka. Aarowa waakhula sai? Niireke aarowa onvekela tiithi awe ni munna awe wira ohirowe elapo yahaasuwela awe? Wala aarowa woona okhala eparakha wiirela mpantta mwaha ola weettihiwa ni Yehova? Waakhula wa Rebeka waahooniherya wira owo aanuupuwelela mwaha ole wootutuxerya ni wooxankiha, maana aakhunle so: ‘Kinnitthuna ayo’!—Maphattuwelo 24:58.
Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
wp16.3 epax. 12 itti. 6-7
‘Kinnitthuna Ayo’!
Nihiku nimosa makaaripi, nuumala osariha maasi muno awe, mulopwana mmosa oowuuluvala aahimwaattamela Rebeka otthimakaka khumuhimeerya so: “Kovara metto, mukivahe màsi a mmunoni mwanyu, kiwurye”. ABiibiliya akina yoolepa ela eni: ‘Xontte, mukivahe maasi vakhaani a mmunoni mwanyu’. Oveka moota owo wooniherya wiiyeviha ni ottittimiha! Rebeka aahiweha wira mulopwana ole aakhuma ottaiwene. Nto mowaakuveya, owo aahitheteya muno awe wa maasi waari mmakhatani ni onanvaha mulopwana ole, maasi manceene ooriirya ohiya maasi vakhaani. Owo aahoona wira mulopwana ole aahikhalana ikamelo 10 saakhoromme, nave nipuro naawurya inama khinaarina maasi. Nave aahoona wira mulopwana ole aaninweha voomureerela murima, nto Rebeka aaphavela omukhaliherya mpakha vaawerya awe. Rebeka aahihimya wira: “Kinorika-tho màsi, kivahe inama sanyu, siwurye mpakha ovona”.—Maphattuwelo 24:17-19.
Moone wira Rebeka, khahiyo aavanhe maasi vakhaani ikamelo iye, maana aahivaha maasi manceene mpakha iyo ovona. Ekamelo yoovoliwa ntthona, enniwurya iliituru soowiiraka 95 sa maasi! Akhala wira ikamelo sotheene saahivoliwa ntthona, Rebeka aahimaliha iwoora sinceene orikelelaka maasi. Moovarihana ni itthu siiraneyale, vanikhala ntoko wira ikamelo iya khisaareere ovoliwa ntthona. Okathi Rebeka aivaherenrye awe ovaha maasi ikamelo, khaasuwela wira iyo khisaareere ovoliwa ntthona. Owo aari oolikana ene wira ovare muteko owo woovila ni omukhaliherya mulopwana ole aakhuma elapo ekina. Mulopwana ole aaheemya okhaliheriwa. Nave aninweha vanceene mwali ole vaavo aatthimaka awe orikelelaka maasi ni ovahaka inama iye.—Maphattuwelo 24:20, 21.
wp16.3 epax. 13, Enoota.
‘Kinnitthuna Ayo’!
Nto vahiila. Biibiliya khonihimya wira Rebeka aahiviriha iwoora sinceene oryeene opuro ole. Ni khonooniherya wira emusi awe yiira erupaka okathi aaphiyale awe owaani. Nave, khonihimya wira aahirwa mutthu ophavelaka osuwela nthowa naya Rebeka aapisa awe.
‘Kinnitthuna Ayo’!
Wanikisa waya, yaahiiraneya etthu ehimmwale wanipacerya wa mwaha ola. Ikamelo sinniphiya muttetthe wa oNegebi nave epiphi ennikhuneela elapo. Nto Rebeka onnimoona mulopwana oneetta mmatta yoowo onikhala ntoko onimuupuwelela. Rebeka onnikhuruwa mowaakuveya vakameloni. Owo khonilipelela okhoroma ekamelo ele, nto mowaakuveya onnimukoha murumeyi owo oriki: “Mulopwan’ole onetta arwaka vale t’ani”? Okathi aasuwenle awe wira aari Isakhi, Rebeka aahikhuneela owiitho ni ekuwo. (Maphattuwelo 24:62-65) Woonasa wene eyo yaathoonyerya wira aanimuttittimiha ole aarowa okhala iyawe. Enamuna ya nttittimiho ya moota owo pooti wooniwaka okhala itthu sa khalai. Masi, otheene ahu, nnoowerya wiixutta etthu sa wiiyeviha wa Rebeka. Ti pani ohimphavela mukhalelo owo wooloka?
Omusoma Biibiliya
16-22 ya Março
MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | MAPHATTUWELO 25-26
“Esawu Aahitumiha Eyuulupale Awe”
it-2 epax. 464 etti. 3
Yakobe
Esawu, aniphentiwa vanceene ni tiithi awe, nave aari muxayi ooveka ni oowettakasa, masi moovirikina ni Yakobe “ari omàla,[ni eHeeberi tam] akhala muhemani”, aanilyiha inama ni aanisiveliwa ovara miteko sa vate, nave aaniphentiwa ni maama awe. (Map 25:27, 28) Nuulumo na eHeeberi noowi tam ninnirumeeliwa mapuro makina ahimmwaka atthu yeemereriwe ni Muluku. Mwa ntakiheryo, “Atthu òwiva, annathanya anaxariya”, masi Yehova onnileiherya wira “ale aniphavela wiwanana[anaxariya] anokhalana osùlu munjene”. (Mir 29:10; Esa 37:37) Yobi “ari mutthu òrera murima ni naxariya [ni eHeeberi tam]”.—Yobi 1:1, 8; 2:3.
Xeeni Nintthuneya Ahu Okhala Atthu Ooxukhuru?
11 Mooriipiha murima, atthu akina aniromoliwa mBiibiliyani yaari oohixukhuru. Mwa ntakiheryo, anamuyari awe Esawu yaanimphenta ni omuttittimiha Yehova. Masi Esawu khaattittimiha itthu sowaarya. (Mmusome aHéberi 12:16.) Esawu oonihenrye sai wira aari mutthu oohixukhuru? Moololo, Esawu aahimutumiherya eyuulupale awe muhima awe Yakobe ni muhusi wa epwiri. (Maph. 25:30-34) Muhoolo mwaya, Esawu aahithanana mwaha wa yoothanla aapanke awe. Masi owo khaareerela othanana nuumala ohaakhela mareeliho a mwaana oopacerya oyariwa.
it-3 epax. 327 etti. 8
Mwaana Oomwiixutta, Mwaana Oopacerya Oyariwa
Khalai, mwaana oopacerya oyariwa, aanittittimihiwa vanceene ni aanikhalana eparakha yoohala weettiheryaka itthu sa vatthokoni nuumala tiithi awe okhwa. Owo anivahiwa ipantte piili sa muhakhu wa tiithi awe. (Otu 21:17) Rubeni aahikilaathi ohoolo wa Yosefe mwaha wa eyuulupale awe. (Map 43:33) Masi Biibiliya ikwaha sinceene khonimuttittimiha mwaana oopacerya oyariwa okathi oniromola awe masina aanamwane. Ikwaha sinceene mwaana owaamini ni oororomeleya tonipacerya oromoliwa, omuhiya ole aapacerye oyariwa.—Map 6:10; 1 Wa 1:28; Mulikanyihe-tho ni Map 11:26, 32; 12:4; nwehe moolumo oowi HERANÇA; PRIMOGENITURA, DIREITO DE.
Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
Makoho Anikohiwa ni Ale Anisoma Irevista Sahu
Vano nrowe nithokorerye eliivuru ya aHéberi 12:16, yeeyo enihimya so: “Mpasopeke wira ahikhalé mutthu ònanara murima walá òhittittimiha itthu sa Muluku, ntoko sìralyawe Esawú okathi akakhannyawe eyulupale awe y’opajeriwa oyariwa ni muhasa mmosá wa yolya”. Exeeni yaamwiirinhe Paulo olepa moolumo ala?
Murummwa Paulo khahiyo aahimya amuhavinre awe Mesiya. Sintoko yoolepa ela enihimya aya, owo aatumererya maKristau akhwaawe wira ‘yokolole iphiro savira aya’. Nto awo khiyarowa oyelela ‘eparakha ya Muluku’. (aHé. 12:12-16) Murummwa Paulo aahihimya wira maKristau yaahaana osyaka orupihana woohiloka. Vakhala wira yaamurupihana moohiloka, yaarowa okhala ntoko Esawu, yoowo ahaattittimiha itthu sowaarya ni ahaamusivelinhe Muluku.
Esawu aakhala okathi wa arumeyi a Muluku a khalai. Nto owo aahikhalana eparakha ya waakhaliherya amusi awe ovahaka mikuttho. (Maph. 8:20, 21; 12:7, 8; Yobi 1:4, 5) Masi Esawu khaavaha efaita itthu soomunepani. Ninsuwela sai eyo? Okhala wira owo aahituruka iparakha sawe ni muhasa wa eyoolya. Ohiya-vo, Muluku aahihimya wira osuulu wa Abrahamu waanviriha mixankiho. Woonasa wene, Esawu asyaka mixankiho seiyo. (Maph. 15:13) Nave Esawu ahaathela athiyana anli yahaamurumeela Yehova. (Maph. 26:34, 35) Masi, moovirikana ni Yakobe, owo aamuthenle muthiyana oororomeleya ni aamurumeela Muluku.—Maph. 28:6, 7; 29:10-12, 18.
it-2 epax. 808 etti. 5
Wootha
Wootha woothakhala mukhalelo mmosa Biibiliya onikhoottiha awe, masi eyo khentaphulela wira mutthu ohaana waaleela atthu akina myaha sihinreerela aya osuwela. Nave Yesu Kristu aahimmye so: “Muhavahé alapwa itthu sa Muluku, nnákhala muhirihelé ikuluwe maluku òwarya, wira sihinyakelé, numalá ehorukuweleni, yoolumakaseni”. (Mat 7:6) Nto ti etthu yaamwiiriha Yesu, ikwaha sikina, ohaakhula mooluluwanya makoho aapakeliwa awe wira ahiikumiherye mixankiho. (Mat 15:1-6; 21:23-27; Yoh 7:3-10) Tthiri, eyo ti etthu yaamwiirihe Abrahamu, Isakhi, Rahabi, ni Eliseyo, ohaaleela atthu akina yahaamurumeela Yehova itthu yaasuwela aya. Nlo ntakiheryo nooloka wa hiyo olelo-va.—Map 12:10-19; ekapiitulu 20; 26:1-10; Yox 2:1-6; Ya 2:25; 2 Wa 6:11-23.
Omusoma Biibiliya
23-29 ya Março
MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | MAPHATTUWELO 27-28
“Yakobe Aahireelihiwa”
w04 15/4 epax. 11 itti. 4-5
Rebeka—Muthiyana Okhomaala ni Aamoova Muluku
Biibiliya khonihimya akhala wira Isakhi aanisuwela wira Esawu aarowa omurumeelaka Yakobe. Masi, Rakheli ni Yakobe yaanisuwela wira mareeliho awo yaarowa okhala a Yakobe. Okathi Rebeka aasuwenle awe wira Isakhi aaphavela omureeliha Esawu anvaha enama, owo aahipaka etthu moohipisa. Nnaamwi aari owuuluvala, owo khaahin’ye okhala a nthiti ni okhoomala mikhalelo seiyo aarina awe ori ene mwali. Aahimuruma Yakobe wira omuruuhele ipuri piili saamukhani. Owo amwaapeya eyoolya mwa enamuna yaarowa omusivela iyawe. Nto Yakobe ahaana woothererya wira aari Esawu wira oreelihiwe. Yakobe aanoova, okhala wira tiithi awe asuwela vale ammutakhaliha. Rebeka aahimuthipelela oriki: “Mwan’aka, weso otakhaliwa iwo okirwele miyo”. Nuumala-vo Rebeka, ahaapeya eyoolya, khunwariha ikuwo sa Esawu, ni khumuruma omuroihela iyawe.—Maphattuwelo 27:1-17.
Biibiliya khonihimya etthu yaamwiirinhe Rebeka omukhaliherya Yakobe. Nave atthu anceene annimphukela Rebeka mwaha wa etthu yaapanke awe, masi Biibiliya khonipaka eyo, nave Isakhi nuumala osuwela wira aamureelinhe Yakobe ohiya Esawu owo khamphukenle mwaarawe. Ohiya-vo, aahincererya mareeliho a Yakobe. (Maphattuwelo 27:29; 28:3, 4) Rebeka aanisuwela etthu Yehova aaleihenrye awe voohimya sa anaawe. Tivo, Rebeka aahimukhaliherya Yakobe waakhela mareeliho a mwaana opacerya oyariwa. Nto eyo yaanivarihana ni yootthuna ya Yehova.—aRoma 9:6-13.
w07 1/10 epax. 31 itti. 2-3
Makoho Anikohiwa ni Ale Anisoma Irevista Sahu
Biibiliya khonitthokiherya itthu sotheene saamwiirinhe Rebeka ni Yakobe woothererya, masi vannooneya wira etthu ele yaakhumelenle mowaakuveya. Nihaana osuwela wira Nuulumo na Muluku khininttottopela wala ophukela ele Rebeka ni Yakobe yaapanke aya nihimyaka wira iwe waari wootha wala owoka. Masi Biibiliya onihimya itthu siiranen’ye paahi.
Yoopacerya, Yakobe aahikhalana ehakhi ya ooreelihiwa ni tiithi awe, masi Esawu khaarina. Okhala wira Yakobe ohinatthi oreelihiwa, munna awe Esawu aahimutumiherya eyuulupale awe ni muhusi wa epwiri wira olye. Esawu ‘aahithanya eyuulupale awe’. (Maphattuwelo 25:29-34) Tivo Yakobe aahirowa oreelihiwa ni tiithi awe okhala wira aanisuwela wira ookhalana ehakhi.
it-1 epax. 332 etti. 5
Mareeliho
Khalai, yaari yoolema tiithi waareeliha anaawe ohinatthi okhwa. Okhala wira owo waari mwaha muulupale ni waanivahiwa efaita vanceene. Nto Isakhi aahimureeliha Yakobe uupuwelaka wira aari mwanawe Esawu aapacenrye oyariwa. Isakhi aahimureeliha Yakobe ohiya Esawu, okhala wira Isakhi khoona ni aari oowuuluvala, moohaanyiherya omuxonttelaka Yehova wira omukhaliherye wiiraneya mareeliho ale. (Map 27:1-4, 23-29; 28:1, 6; aHé 11:20; 12:16, 17) Muhoolo mwaya, Isakhi vaasuwenle awe aahincererya-tho onvaha mareeliho Yakobe. (Map 28:1-4) Nave Yakobe Ahinatthi okhwa, aapacenrye waareeliha anamwane anli a Yosefe , nuumala-vo onaareeliha anaawe. (Map 48:9, 20; 49:1-28; aHé 11:21) Moolikanasa, Moise ahinatthi okhwa aahireeliha nloko notheene na aIsarayeli. (Otu 33:1) Ikwaha sotheene atthu awo yareelihiwa aya yaalavula ntoko eprofesia. Ikwaha sikina, ole aareeliha aanimwiixatherya ntata ole aamureeliha awe.—Map 48:13, 14.
Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
w06 15/4 epax. 6 itti. 3-4
Moota Woovaanela ni Ole Muthelanne Anyu
Niireke Isakhi ni Rebeka yaanivaanela saana? Nuumala Esawu, waathela anamwane anli aHithi, Isakhi ni Rebeka yaahixanka vanceene. Nave, Rebeka aahimuhimeerya Isakhi wira: “Koripiwa murima vanjene mwaha w’àna a Hethi, axar’awe Esawú. Yakobe [mwanaka mwaamukhaani] amuthelaru muthiyana ntoko yalesa, mw’àna a Hethi, kinikhalela-ni”? (Maphattuwelo 26:34; 27:46) Tthiri, vannooneya oratteene wira Rebeka aahimya mixankiho sawe.
Isakhi aahimuleela Yakobe, muhima awe Esawu, wira ohimuthele muthiyana oKanani. (Maphattuwelo 28:1, 2) Eyo enooniherya wira Isakhi aahiiwexexa saana muxankiho wa Rebeka. Anamathelana awo yaanivaanela saana okathi yaaphuka aya myaha saya sa emusi, anivahaka ntakiheryo nooloka hiyo olelo-va. Ankhi vakhala wira anamathelana khaniiwanana? Exeeni ekhanle aya oopaka?
w04 15/1 epax. 28 etti. 6
Iponto Suulupale sa Eliivuru ya Maphattuwelo—II
28:12, 13—Saataphulela-ni itthu saalohenrye awe Yakobe ohela muhina “ewelelo”? “Ewelelo”, woonasa wene yaalikana ni eskatta ya maluku, yaathonyerya ovarihana okhanle valaponi ni erimu. Malaikha yaawela eskatta ni okhuruwa yooniherya wira awo annivara muteko wootepa otthuneya amurumeelaka Yehova ni apinaatamu oowiiwelela.—Yohani 1:51.
Omusoma Biibiliya
30 A MARÇO–5 A ABRIL
MIHAKHU SINIKHUMA MBIIBILIYANI | MAPHATTUWELO 29-30
“Yakobe Onnithela”
w03 15/10 epax. 29 etti. 6
Yakobe Aanisiveliwa ni Itthu sa Omunepani
Khalai ole aathela ahaana waaliva amusi a muthiyana aarowa awe omuthela. Nuuvira okathi, Nlamulo na Moise naanihimya wira esisapo ya muthiyana oowaakameliwa yahaana okhala ya ixeekeli 50 ya eparatha. Musomi mmosa Gordon Wenham onihimya wira eyo yaari “yoovaha yuulupale mutheli aareerela awe ovaha”, masi atthu akina yaahimya wira waari musurukhu “vakhaani”. (Otumererya 22:28, 29) Yakobe khaawerya oliverya esisapo eyo. Nto aahinvekela Labano wira omurumeeleke mwa iyaakha 7. “Okhala wira anamuteko a khalai oBabilonia, yavara muteko mwa okathi vakhaani yaaliviwa ixeekeli soowiiraka 42 mpakha 84 mwa iyaakha 7,” mwaha wa yeeyo, Wenham onihimya wira “Yakobe aahinvaha Labano esisapo yuulupale wira omuthele Rakheli”. Labano aaheemererya esisapo eyo moohakalala.—Maphattuwelo 29:19.
w07 1/10 epax. 8 etti. 6
Yakobe Aanisiveliwa ni Itthu sa Omunepani
Niireke Liya aarolakela onwoka Yakobe? Wala aarookhanyereriwa owiiwelela atithi awe? Ankhi Rakheli aari woowi? Niireke aanisuwela etthu yiiraneya? Vakhala wira aahisuwela, oonenle sai? Niireke anwerya ovaanyiha okhulupale wa paapa awe? Biibiliya khonaakhula makoho ala. Hata nihisuwelaka moonelo wa Rakheli ni wa Liya, yowiiraneya ele khiyaamusivenle Yakobe. Masi owo aananariwe ni Labano ohiya ni anaawe ale anli, vaavo aamukonhe awe wira: “Miyo nkorumenleni mwaha wa Rakheli? Mukotothenle-ni?” Labano ahaakhula wira: “Elapo ela khilimaleliwe omutheliha mwana mukhani, ole mulupale ahitheliwe. Nvirihe nìra nawe n’othela esuman’awe ela. Numalá kinimovahani muhim’awe, mwakirumelaru-tho iyakha sikina thanu na pili”. (Maphattuwelo 29:25-27) Mwaha wa yeeyo, Yakobe ahaathela athiyana anli, yaawo yinlelana ehace vanceene.
it-1 epax. 459 etti. 4
Ekasamento
Efesta ya ekasamento. Olokiheriwa wa ikasamento sa okathi ole khisaahela muhina itthu sinceene, masi ikasamento iyo sa wIsarayeli, saari soohakalaliha. Nihiku nootheliwa, muthiyana aniilokiherya owannyawe. Wanipacerya, aanirapa ni aniittikitthela makhura oowunkhela. (Munwehe Rut 3:3; Eze 23:40.) Ikwaha sikina, okhaliheriwaka ni athiyana yaamurumeela, aaniwara ekuwo mmakhatani ni nlaya nootteela, ni yootthaviwa saana, moovarihana ni okhalana wawe. (Yer 2:32; Wis 19:7, 8; Esa 45:13, 14) Aaniwara maniya ni mukhova, akhala wira aaniwerya othuma.(Yes 49:18; 61:10; Wis 21:2) nave aaniikhuneela owiitho ni ekuwo yoovivyaala, sintoko eveeu, yaamukhunela okhuma osulu mpakha munawuni. (Yes 3:19, 23) Eyo ennooniherya moota Labano aawenrye awe onwoka Yakobe, khuhiwerya osuwela wira Labano anvanhe Liya omuhiya Rakheli okathi waathela awe. (Map 29:23, 25) Nave Rebeka ahikhuneela owiitho wawe ni nleeso nuumala onweha Isakhi. (Map 24:65) Eyo yaathoonyerya omwiiwelela ni ottittimiha okhulupale wa iyawe.—1 aKor 11:5, 10.
Otokosa Itthu sa Efaita Soomunepani
it-1 epax. 52 etti. 9
Mwaana Oohimuyara
Rakheli ni Liya yanaathokorerya sintoko awaya anamwane otheene Yakobe ayanre awe ni arumeyi axaarawe, yaawo yaayariwa vatthokoni vaya. (Map 30:3-8, 12, 13, 24) Anamwane awo yaamukhalana soohiyeriwa simosaru sintoko anamwane akina yaayariwe ni Liya ni Rakheli. Okhala wira yaari anamwane a tiithi mmosa ni yaayariwe ni arumeyi a axaarawe Yakobe, nto Rakheli ni Liya yaahikhalana ehakhi yowaathokorerya ntoko awaya.
Nvikanihe Owana Wira Mwaakhele Mareeliho a Yehova
Nave, Rakheli mwaara a Yakobe, aaniphavela vanceene woona moota Yehova aarowa awe omureeliha iyawe. Masi waahikhala muxankiho. Rakheli khaayara. Khalai, ohiyara wanaaxankiha vanceene athiyana. Moota xeeni Rakheli aavikaninhe awe owana nnaamwi aariipiwe murima? Owo kaakhulumunwe. Masi aahivikaniha owana onvekelaka Yehova ikwaha sinceene. Yehova aahiwiriyana mavekelo a Rakheli khumureeliha onvahaka anamwane. Ti nthowa naya Rakheli aahimmye awe wira: “Kowana . . . Komuxintta!”—Maphattuwelo 30:8, 20-24.
Omusoma Biibiliya