SOOKHUMELELA SA MOOKUMINI
Iyaakha 50 Nirumeelaka Okathi Wotheene Waattamela Polar Ártico
ELAVULIWE NI: AILI NI ANNIKKI MATTILA
“Onnookhweelani opioneero. Anamuyari anyu otheene ari mwekeekhaini, ni annookhaliheryani. Masu ala “naahimuleela mpatthaniihu onirumeela okathi wotheene”. Owo aahaakhula oriki: “Nkamaalani kooleeleni! Otheene ahu nirina Tiithi mmosa”. Waakhula wawe onniniixuttiha etthu ela ya efaita: Tiithi ahu a wiirimu, onnaakhapelela ni waalipiha arumeyi awe otheene. Tthiri, sookhumelela sa mookumini mwahu sinnooniherya ekeekhai ela.
NIYARIWE emusi emosa muteko aya waari olima, epantta ya Onikela Epheyo wa Ostrobothnia, oFinlândia; niri anamwane muloko. Onamwane ahu nivirinhe okathi wa Ekhotto ya Nenli ya Olumwenku. Nnaamwi naarakamenle opuro waawaniwa ekhotto etthu yowiiraka ikiloomo imiya sinceene, masi maxakha a ekhotto yaahinikela vamurimani vahu. Okathi isidade saakhuvenle ahu sa Oulu ni Kalajoki, saavonyeriwa aya ibomba, hiyo naaniweha osulu ohiyu sipattaka mooro. Anamuyari ahu yaaninilopola wira niipitheke mowaakuveya noonaka iviyau saavira. Nto, okathi Tauno, munnihu owunnuwela onivikana hiyo, aanilenle awe sa eparayiisu valaponi yoohikhala otakhala wala ohixariya, nto naahikuxeya murima.
Tauno aahiixutta ikeekhai sa mBiibiliyani arineene iyaakha 14 arumeelaka iliivuru sa Alipa-Oomusoma Biibiliya. Okathi yaapacenrye aya Ekhotto ya Nenli ya Olumwenku, owo aahiriheliwa mukhatteya nthowa na okhootta orowa otoropani mwaha wa yowuupuxerya ya murima awe yiixuttihiwe ni Biibiliya. Khareere ohooxiwa mukhatteya mwaaheliwe awe. Masi ohaaxiwa iwo waahilipihiwa omunepani ni omurumeela wawe Yehova, nave nuumala otaphuliwa, aahitepa oluttuweliwa olaleerya. Ntakiheryo nawe nooloka nahiniiriwa ophavela orowa oweha mithukumano sa Anamoona a Yehova yaathukumana eviila ya vakhiviru. Naahirowa-tho okongresuni, nnaamwi naavanre muteko munceene wira niphwanye musurukhu waaphiyerya oliverya ekwaha ahu. Naattottha ikuwo sa atthu owaattamana, omulima aalyo, waattottela azeitona. Okhala wira naahikhalana miteko sinceene omatta wahu, nto khivaaweryaneya orowa okongresuni emusi yotheene, naahaana oranttelana.
Ikeekhai niixuntte ahu voohimya sa Yehova ni soolakela sawe, sahinnuuherya omphenta wahu, tivonto naahithanla wiivahererya wa Yehova. Eyaakha ya 1947, otheene ahu naahibatiziwa—Annikki arineene iyaakha 15, Aili arineene 17. Murokorihu owunnuwela Saimi, aahibatiziwa-tho mwaakha yoole. Nave naanimusoma Biibiliya ni munnihu owunnuwela Linnea, yoowo aatheliwe. Nto owo ni etthoko awe yaahikhala Anamoona a Yehova. Nuumala obatiziwa, naahithanla okhala mapioneero, okathi wa ifeeriya, (wala mapioneero ookhaliherya).
OKELA MUTEKO WA OKATHI WOTHEENE
1955, naahithaamela oKemi esidade yaattamenle epantte onikela epheyo. Okathi naavara ahu muteko wa mulaponi okathi wotheene, naaniphavela-tho okhala mapioneero, masi nnoovelela wira khinaawerya okhala nihivaraka muteko. Nuupuwela wira naahaana toko osuka musurukhu. Nto naahivaanela mwaha owo ni pioneero mmosa olavuliwe wanipacerya. Eyo yaahinikhaliherya oweha wira omurumeela Yehova okathi wotheene khonlipa ni itthu sirina ahu paahi wala okhaliheriwa ni amusi ahu. Yuulupale eri omuroromela Tiithi ahu a wiirimu.
Okathi ole naahisuka musurukhu waaphiyerya olya myeeri miili. Nto Maio 1957, noovelelaka, naahikhuma orowa ovara muteko wa opioneero myeeri miili oPello omunisiipio ya oLapland, osulu wa Círculo Polar Ártico. Nuuvira myeeri miili, nlelo naahikhalana soolya, khuvekela-tho orumeela ntoko pioneero myeeri miili. Nlelo nuuvira myeeri miili, naahihalana-tho musurukhu otheene waasukale ahu. Nto vano naahikupali wira Yehova aarowa onikhapelela tthiri. Nuumala iyaakha 50 nryeene mapioneero nlelo ninnikhalana soolya ni musurukhu onnikhaliherya! Naweha itthu siniranenle, nnoona ntoko wira Yehova aavarela matata ahu onahimya so: “Muhové ti miyo kinokhaliheryani”.—Yes. 41:13.
1958, mutokweene a esirkwitu ahu aahilepa wira narumeeleke ntoko mapioneero a vameekhaaya elapo ya Sodankylä oLapland. Okathi ole, epantta ele aari Namoona mmosa paahi, murokora. Wiixutta wawe ekeekhai waari wa enamuna yootikiniha. Eturma ya oxikola ya mwanawe, yaaronwe oHelsinki okapitali ya oFinlândia. Okathi ekrupu ya anaxikola ale yeetta aya osidade ettharanaka, murokora mmosa owuuluvala aahikumiha erevista Owehaweha anvaha mmiravo ookiserya ottuli, khuhimya so: mwaavahe amaminyu. Mmiravo ole aahaavaha tthiri mowaakuveya, nto amamawe ekupali wira erevista ele yaahimya ekeekhai.
Nahaalugari ekwaartu yaapakiwe opuro onisarariwa iviiga. Mithukumano niira opuro yoowo. Wanipacerya yaarowa mithukumano iyo, naari hiyo ni murokora yoole ni mwanawe muthiyana. Naanithokorerya yoosoma vamosa. Nuuvira okathi, mulopwana mmosa aasomihiwe Biibiliya ni Anamoona, aahirwa ovara muteko opuro ole waathikiliwa iviiga. Owo ni emusi awe aahipacerya othukumana ni hiyo. Muhoolo mwaya, owo ni amwaarawe yaahibatiziwa. Munna ola aahipacerya ohoolela mithukumano. Moottharelana, alopwana akina yaarun’ye ovara muteko wa serasau, yaahipacerya orowaka omuthukumanoni, ni yaakhulela ekeekhai. Nuuvira iyaakha, ekrupu ahu yahinnuwa khupakeya muloko.
MAKHALELO OOXANKIHA
Mapuro oorakamela yaaninixankiha orowa olaleerya. Elimwe, naaneetta, wala omurumeela bisikeleeta, aahiiso orumeela mikukutta sinisereneya vaneeveni. Abisikeleta ahu yaaninikhaliherya vanceene. Nave nanaarumeela okathi naarowa ahu okongresuni, waaxukurya amusi ahu yaakhala ikiloomo imiya sinceene. Okathi wa mwiita, naaninwela karera, nnakhuruwa voosiisu eviila emosa nneetta nilaleeryaka khula empa. Namaliha eviila ele, naanirowela ekina. Eneeve yaanitepa waatta, nto okathi mukina ephiro khiyooneya. Okathi mukina neetta nittharaka mwaavinre ikarosa sa ikhavalo vaneeveni. Ikwaha sikina eneeve yaanikuttelela mwaavinre ikarosa niinaano, nto wanipacerya wa elimwe eneeve yanaakuva okomowa ni okumiherya maasi, nto mutthu ahaana wiilipiha wira eette saana.
Oriirya wootepexa wa eneevi waahiniixuttiha owara ikuwo sooviha. Nahaana owara ikuwo sa manri ni ipiyuuga ipaare piili wala tthaaru ni iboota soorakama. Masi hata vaari siiso, iboota sahu saanisareya eneeve. Nattamelaka vate, naanirula iboota nnatatha eneeve yaakhala muhina. Nave-tho ibainya sa ikasako sahu sa okathi wooriirya, saaninaana mwaha wa eneeve. Nto okathi vaariirya aya, iyo saanipakeya exeelu inatepa oriirya. Muthiyana mmosa, aahilavula so: “Nyuwo mookhalana nroromelo mpakha wiivahererya weettakasa opuro ola wooriirya”. Hiyo naaheetta ikiloomo 11 wira niphiye etthoko ele.
Mwaha wa orakamela mapuro awo naalaleerye ahu, ikwaha sikina naanirupa vatthokoni va atthu awo. Vatepa wiila, naanivekela opuro woorupa. Ipa saya khahiyo saari soolokexa, masi, atthu awo yaari oopatthaneya oowaakhela aletto, nto yaaninivaha ohiya opuro woorupa paahi, masi-tho yoolya. Ikwaha sikina naarupela isapala sa axinama aniihaniwa rena wala urso. Okathi mukina naanikhala opuro wooreerexa. Mwa ntakihero, muthiyana mmosa aahinikuxa aniroiha ekwaartu ya aletto opuro waari ekhaama yooreera ni ikuwo sooloka. Ikwaha sinceene naanivaanela myaha sa Biibiliya mpakha ohiyu. Etthoko emosa mwaneene etthoko ni amwaarawe aahirupa epantta emosa, nto hiyo mpantta mukina wa ekwaartu emosaru yeeyo. Ovaanela wahu naawo myaha sa Biibiliya waahiphiya mpakha ohiyu ni vayaaka oxa. Mulopwana owo ni amwaarawe, yaanivikaniha onikoha itthu sinci.
MUTEKO WOOPHWANYIHA IPARAKHA
OLapland muttetthe ohiniruwereya etthu, masi elapo yooreera, mwaha wa waatta itthu sinikhumelela khula okathi vamwaakhani. Masi, ele hiyo yaatepahu woona oreera yaari atthu animphenta Yehova. Atthu akina yaaphavela ekeekhai naalalenrye ahu, yaari atthu yaakhuma ipantta sikina sa oLapland. Ikwaha sikina yaanithukumana alopwana 12 empa emosa yaamukhaani vaavo arokora anli axikhaani yaavolowa aya. Alopwana awo oolipa, yanaakhela iliivuru moohakalala.
Saahikhala itthu sihinliyala ahu siniiranenle. Nihiku nimosa eroroxe yaakhala ostasau yaahihoola minutu mithanu, nto nimuyeleela karera. Nto ninwela karera aarowa muttetthe mukina. Opuro ole khanaatonko olaleerya. Empa yoopacerya, naahimphwanya mwali mmosa aalavunle so: “Murwaaseke tu, ti etthu yaalipelela aka”. Hiyo naanimusomiha Biibiliya muulupale awe. Nto mwaamwali mmosa aahinvekela muulupale awe ole wira hiyo nimuxukurye nihiku nenle. Masi khinaiwale mihupi iye. Naahipaceriha yoosoma ya Biibiliya nuuwo, vamosa ni emusi awe ni atthu yaattamenle vaavo. Moohipisa, soosoma iye naahitakaaha nniira vamosa atthu oowiiraka 12. Vano, anamunceene a imusi iye Anamoona a Yehova.
1965, naahiroihiwa-tho muttetthe mukina muloko waari oKuusamo, nlelo waattamela Polar Ártico. Okathi ole muloko waarina anamalaleerya vakhaani paahi. Wanipacerya muttetthe ahu waakhala wira ovila olaleerya. Atthu yaanivarexexa etiini aya, nto khiyaanoona saana. Masi, anamunceene yaanimuttittimiha Biibiliya, nto eyo yaaniniiriha ovaanela itthu naiwanana ahu. Ti vonto, vakhaani-vakhaani, naahipacerya waasuwela atthu ale, nuuvira iyaakha piili, vaanikhweya opaceriha soosoma sa Biibiliya.
NLELO NINNIVIKANIHA OVARA MUTEKO OLA
Mahiku ala khanirina ikuru sinceene sa ovira okathi nlaleeryaka ntoko khalai, masi nlelo ninnilaleerya waaniheryasa khula nihiku. Wunnuuherya olaleerya muttetthe ole muulupale, waahinikhweela okathi Aili, aatumereriwe awe ni musulu ahu wiixutta ekaaro wira akhalane edukumento eyaakha ya 1987 arineene iyaakha 56. Naahikhaliheriwa vanceene vaavo yaatekiwe aya eSalau ya Omwene nto nithaamela empa yaalupanyeriwe eSalau eyo.
Olaleerya wahu wuulupale wookumiherya ohakalala wunceene. Okathi naapacenrye ahu orumeela muttetthe wa epantte onikela epheyo oFinlândia, anamalaleerya vakhaani paahi ti yaari muttetthe ole. Vano sookhumelela miloko sinci siniphiyerya esirkwitu emosa. Ikwaha sinceene okathi wa asembeleya ni kongresu onnoorwa mutthu anapacerya onlavuliha anikohaka akhala wira ninnimuupuwela. Iwoora sikina awo anilavula wira mutthu owo nootoko osomiha emusi awe aryeene mwanamwane. Mmiso waaliwe khalai etthu yowiiraka iyaakha miloko sene, sihiimiha mihokorokho!—1 aKor. 3:6.
2008, noophiyeriha iyaakha 50 nirumeelaka ntoko mapioneero a vameekhaaya. Ninnimuxukhuru Yehova mwaha wa oweryaka olipihana mukina ni mukhwaawe mmuteko awe wooloka. Hiyo nookhweeherya okumi ahu masi khinnathoiwe etthu. (Esal. 23:1) Nooweha tthiri wira khivaatthuneya hiyo woovelelaka! Moohakalaliha, mwa iyaakha iya sotheene, Yehova oonilipiha moovarihana ni Yesaya 41:10, oni: ‘Miyo kinnolipihani: kinnokhaliheryani. Ayo kinnovarelani ni ntata naka’.
[Elatarato epaaxina 17]
Annikki ni Aili opuro onivara aya muteko vano
[Elatarato epaaxina 17]
[Maapha epaaxina 17]
(Muwehe eliivuru ene wira moone itthu sotheene)
OFINLÂNDIA
Helsinki
Sodankylä
Pello
Círculo Polar Ártico
Kuusamo
Kemi
Oulu
Kalajoki
[Elatarato epaaxina 18]
1935, okhuma moono woothiyana: Matti (tiithi), Tauno, Saimi, Maria Emilia (maama), Väinö, (mwaana), Aili ni Annikki
[Elatarato epaaxina 18]
1949, okhuma moono woothiyana: Eeva Kallio (oBetheli), Saimi Mattila-Syrjälä, Aili, Annikki, ni Saara Noponen
[Elatarato epaaxina 19]
1952, Mukwaha woorowa okongresuni oKuopio.
Okhuma moono woothiyana: Annikki, Aili, Eeva Kallio
[Elatarato epaaxina 19]
Kaisu Reikko ni Aili mmuteko woolaleerya
[Elatarato epaaxina 19]
Nuumala iyaakha 50 ntoko mapioneero, nlelo nookhalana musurukhu onnikhaliherya!
[Elatarato epaaxina 20]
Eryeene vamosa elaleeryaka okathi woriirya, eyiita
[Elatarato epaaxina 20]
Niryeene ni anna ni arokora naasominhe ahu Biibiliya
[Elatarato epaaxina 21]
Vaaninsivela orowa olaleerya pooti okathi wa epula