YOWIIRANEYA YA MUTTHU
Oohaawa Mwa Werutthuni, Masi Oothaaciri Momunepani
Ntoko sihimmwale aya ni Alexander Ursu
Ataata ni apaapa yaakhala enupa yoohimala muttetthe wa oCotiujeni, eviila yooreera mpantta onikela epheyo wa elapo yeeyo vano eniitthaniwa Moldávia. Nto kiyariwe oMoldávia, mweeri wa Dezembro 1939. Wanipacerya wa iyaakha sa 1930, awosa yaahikhala Anamoona a Yehova. Nave-tho, Amaama yaahikhala Namoona a Yehova nuumala okupali wira ataata yaanimusuwela saana Biibiliya onvikana paadri a muttetthe ahu.
Okathi kaarina aka iyaakha 3, apaapa, ataata, ni apiipi yaahitthukiwa aroihiwaka mapuro yaathukumanyiwa atthu yaale yahiirela mpantta myaha sa elapo mwaha wookhala maKristau. Apaapa paahi ti yahaakhwiiye. Mwaakha wa 1947, nuumala Ekhotto ya Nenli ya Olumwenku Wotheene, awo yaahitthikela owaani yinteyale ene niparari. Nnaamwi yaarina erutthu yootteettheya, awo yaahivikaniha olipa mwekeekhaini.
MIRUKUNUXO SUULUPALE MOOKUMINI MWAHU
Okathi kaarina aka iyaakha 9, emusi ahu ni anna akina oMoldávia imiya sene, yaahitthukweliwa oSibéria. Mahiku yeettaka 6 a Julyo 1949, hiyo naahiheliwa mukaaroni saapwehiwa inama. Nuuvira mahiku 12 neettale ene mukwaha woorakama wa ikiloomo 6.400, hiyo naahiphiya opuro waaweliwa komboi waitthaniwa oLebyazhe. Makhulupale a mapuro ale yaamunilipelela. Hiyo naahikawanyiwa khukhala igrupu saamukhaani nto moohipisa khumwaramwareliwa muttetthe ole. Exikola yaamukhaani yahaasommwa yaahikhala enupa ya egrupu ahu. Hiyo naari ootemwa ni ookhumuwa. Muthiyana mmosa owunnuwela aaniipa vathi-vathi nsipo naapakiwe ni Anamoona okathi wa Ekhotto ya Nenli ya Olumwenku Wotheene. Moohipisa, naaniipa moohakalala hoothe ni yena masu ala anittharelana:
“Anna anceene aatthukweliwa mapuro ootteivela.
Aakuxiwa aroihiwaka onikela epheyo ni onkhuma nsuwa.
Mwaha woovara muteko wa Muluku, awo aatthukweliwa moohaawa, ni annivilela soweeha suulupale ntoko okhwa”.
Muhoolo mwaya, naaniwerya orowa omuthukumanoni khula Ettiminku opuro yoowo neetta ahu ikiloomo 13 wira niphiye. Ikwaha sinceene, naanivenya oxaka variipale ene okathi wa eyiita, nto naaneetta mukwaha woorekama, okathi waamora eneeve ni vaavo etemperatura yaakhuruwa aya mpakha ophiya 40 graus negativo (-40°C) Atthu oowiiraka 50 wala ovikana, naaniphunyana ekwaartu naarupa ahu yootepa oyeva ya imeeturu 19. Okathi owo naanipacerya mithukumano niipaka nsipo nimosa, manli wala mararu. Moottharelana naanipaka nivekelo, ni yaanithokoreriwa makoho a Biibiliya. Naanipaka eyo mwa ewoora emosa wala ovikana. Nuumala-vo, naanipa-tho masipo makina, ni othokorerya-tho makoho a Biibiliya. Tthiri, owo waari okathi woolipiha omunepani!
MIXANKIHO SIKINA SAANIPHWANNYE
Mwaakha wa 1960, Anamoona yaatthukweliwe oSibéria yaahitaphuliwa. Nnaamwi naari oohaawa, masi kaahiwerya oxukurya oMoldávia, weiwo kaamusuwenle aka Nina, yoowo anamuyari awe ni axitaata awe nave yaari Anamoona. Moohipisa naahithelana nto nithaamela oSibéria, weiwo mwanihu mwaamuthiyana Dina, aayariwe awe eyaakha ya 1964 ni mwanihu mwaamulopwana, Viktor, mwaakha wa 1966. Nuuvira iyaakha piili, naahithaamela elapo ya Ucrânia, weiwo naakhala ahu enupa yaamukhaani muttetthe wa Dzhankoy, epooma yaarakamenle ikiloomo 160 wira ophiye muttetthe wa Yalta, openínsula ya oCriméia.
OCriméia, miteko sa Anamoona a Yehova saanikhoottihiwa, maana nlelo naalamuleliwa ni União Soviética. Masi muteko ahu khahiyo waamukhoottihiwa vanceenexa, wala olupatthiwa wuulupale. Nto munepa woohithokorerya itthu oratteene waahipacerya eriyari ya Anamoona akina. Awo yuupuwela wira yaahihaawa vanci oSibéria; tivonto yaanivara muteko wa mulaponi mooluttuweliwa wira aphwanye opuha wa itthu sa werutthuni.
SOWIIRANEYA SOOHAKALALIHA
Mahiku yeettaka 27 mweeri wa Março, 1991, hata naalamuleliwa ni União Soviética, naaheemereriwa ovara miteko sahu mootaphuwa. Okathi owo, yaahipakiwa apalano wira akhale akongresu anli a vameekhaaya elapo yotheene a mahiku 7 khula kongresu. Hiyo naahirowa okongresuni waapakiwe wOdessa, Ucrânia, aalokiheriwe wira opacerye 24 a Agosto. Miyo kaaphiyale ohalaka mweeri mmosa wira opacerye kongresu wira kikhaliherye miteko sooreeriha estaadio yaattikhiwa boola.
Mwaha woovara muteko mpakha wiila, ikwaha sinci naanirumeela ikhukulu sa ostaadio wira nirupe. Igrupu sa athiyana Anamoona, yaanireeriha mapuro yaapwehiwa ikaaro yaarukurerya estaadio. Itonelada sowiiraka 70 sa ikokhola saahikumihiwa. Ale yaavara edepartamento ya owaakhela aletto yaahiphavelasa vapooma mapuro oorupa oowiiraka 15.000 wira ewaakhele atthu yaalipeleliwa. Nto, mootutuxerya, naahiiwa ihapari sooriipiha murima!
Mahiku yeettaka 19 mweeri wa Agosto, ahalaka mahiku mathanu wira opacerye kongresu, Mikhail Gorbachev yoowo aari presidente URSS aahitthukweliwa omumulaka okathi wa ifeeriya sawe, waattamela muttetthe wa Yalta, moohirakamela ni opuro naari ahu. Yoovekela ahu ya omwiira kongresu, yaahikhoottiwa. Anna yaale yaakela orwa okongresuni yaanitelefonarela odepartamento ya kongresu ekohaka so: “Ninrowa opaka exeeni voohimya sa musurukhu ahu nilivenrye ahu ikaaro ni akomboi?” Nuumala mavekelo ooluttuweliwa, ale yaahoolela olokiheriwa wa kongresu yaalenle so: “Rwaani moohoova!”
Mavekelo ni malokiheryo yaahivikaniha. Edepartamento ya transporte yaahipacerya waakuxa anna yaakhuma mipantta soovirikana sa União Soviética, ni anaahoola mapuro aya oomaka. Khula voosisu, anna a Nikhuuru na kongresu yaanihiya ixikiritoorio saya wira yaakumane ni makhulupale a epooma. Masi khuta ohiyu, awo yaatthika ni ihapari sooriipiha murima.
WAAKHULIWA WA MAVEKELO AHU
Nto Namaxexe, 22 a Agosto, ahalaka mahiku manli wira kongresu opacerye, anna yaahoolela eDepartamento ya Kongresu yaahitthika ni ihapari soohakalaliha: Nto kongresu aaheemereriwa! Vaavo niipa ahu nsipo noopacerya ni owiriyana nivekelo noopacerya, ohakalala wahu waari wuulupale. Nuumala eprograma ya eSaabadu, hiyo naahipisa mpakha ohiyu, nivaanelaka ni opaka opatthani. Tthiri yaahikhala maKristau yaarina waamini woolipa yaawo yaavikaninhe weettela ekeekhai okathi wa soweeha suulupale.
Okhuma okathi ole mpakha iyaakha saavikana 22 nuuvira kongresu ole, orowa vahoolo wa nikhuuru nootthokiheya na Yehova waahooneya saana. Nto saahipacerya otekiwa Isalau sa Omwene elapo yotheene ya Ucrânia. Nave, anamalaleerya ahincerereya okhuma 25.000 mwaakha wa 1991, nto vano aavikana 150.000!
NLELO KINNITHAACIRI MOMUNEPANI
Nlelo emusi ahu enikhala enupa yeele ya khalai oDzhankoy, epooma ya atthu oowiiraka 40.000. Nnaamwi okathi naathaamenle ahu epooma ela nikhumaka oSibéria yaari Anamoona vakhaani paahi mwaakha wa 1968, vano sihaavo miloko 6 oDzhankoy.
Emusi aka ehinnuwa vanceene. Vano kooweha osuulu aka maloko 4, eyo piiyo, aniihu, anaaya aniihu, ni osuulu osuulu aya, nlelo akumi ni amurumeelaka Yehova.
[Elatarato epaaxina 8]
Kiryeene oDzhankoy nipuro ninweliwa komboi, mwaakha wa 1974
[Elatarato epaaxina 9]
Emusi aka ya osuulu wa maloko 4
[Elatarato epaaxina 9]
Kongresu aapakiwe epooma ya Odessa, 1991