Xiqimita

Yihooway ‘genccaanne minotettaa immiya Xoossaa.’ (Roo. 15:6) I nu deꞌuwaa hanotaa, nuuyyo siyettiyaabaanne nu diccido hanotaa loytti akeekees. Hegaa gishshawu, danddayanawu maaddiyaabaa nuuyyo immiyoogan a mali baawa. Nuuni danddayanaadan maaddana mala woossiyo woosaa Xoossay waati zaarii? Nuuni paaciyan genccanaadan maaddana mala Yihoowa woossiyo wode, i ‘kessi ekkiyo ogiyaa immees.’ (1 Qor. 10:13) Yihooway he paaciyaa nuuppe diggii? Geella diggana danddayees. SHin darotoo i ‘he paaciyaa nuuni danddayana mala,’ kessi ekkiyo ogiyaa giigissees. Ee, Yihooway nuuni “ubbaban ufaissan genccanaadaaninne danddayanaadan” maaddees. (Qol. 1:11) I nu asatettaynne qofay danddayiyoy ay keenakko eriyo gishshawu, nuuni ayyo ammanettana danddayennaagaa keena keehi paacciyaabay gakkanaadan paqqadenna. w16.04 2:5, 6

Xoossaa Qaalay nuuni kawotettatuyyo azazettanaadan yootees; gidoppe attin, asawu azazettiyoogaappe Xoossawu azazettana bessiyoogaakka tamaarissees. (Oos. 5:29; Tii. 3:1) Ha qofay issoy issuwaa phalqqii? CHii, phalqqenna. Likkiyan haarettiyoogaara gayttida maaray nuuni he azazuwaa akeekanaadaaninne azazettanaadan maaddees. Yesuusi hachi gallassa xiqisiyan deꞌiya he maaraa qanttan yootiis. Nuuni deꞌiyo biittaa wogaa azazettiyoogan, sunttata bonchiyoogaaninne qaraxaa qanxxiyoogan he kawotettawu haarettoos. (Roo. 13:7) SHin kawotettan sunttettidaageeti nuuni Xoossawu azazettennaadan azazikko, nuuni hegaa maayennaagaa bonchuwan yootoos. Alamiyaa polotikan oossinne nuuni exatokko. (Isi. 2:4) Yaatiyo gishshawu, ayssanaadan Yihooway paqqadido kawotettata eqettokko, woy qassi ba biittaa siiqiyoogaa bessanawu asay oottiyooban aybiininne gelokko. (Roo. 13:1, 2) Nuuni polotikaa asata denttettokko, dooruwaa wode doorokko, polotikan sunttettokko, woy kawotettaa laammanawu malokko. w16.04 4:1, 2

Naaꞌꞌu Kiristtaanetu giddon merettiya metoy darotoo eti giigissana danddayiyoobanne eti giigissana koshshiyooba. SHin issi issi hanotaa gubaaꞌiyawu erissana danddayiyoogaa Yesuusi yootiis. (Maa. 18:15-17) Naaqqida uri ba ishaabaa, markkatubaa, qassi gubaaꞌiyaabaa siyennan ixxikko waatana koshshii? A “ammanenna asadaaninne giiraa ekkiya asadan” xeellana koshshees. Hegee i bohettana koshshees giyoogaa. He pirdday, ‘naaqo’ geetettidabay issoy issuwaara guuttaban maayettibeennaba gidennaagaa bessees. Gidoppe attin, he naaqoy (1) naaꞌꞌu asati giigissana danddayiyooba; shin (2) eti giigissana xayikko, bohettanaadan oottana danddayiya nagara. He naaqoy issi ura cimmidoba woy a sunttaa mooridoba gidana danddayees. Yesuusi Maatiyoosa 18:15-17n yootido heezzubaa oottana danddayiyoy he hanotay merettiyo wode xallaana. w16.05 1:14

Nu deꞌuwan oottiyo ubbabawu Geeshsha Maxaafan higgee imettibeenna. Leemisuwawu, Geeshsha Maxaafay Kiristtaaneti maayana bessiyo maayo qommo ubbaa yootenna. Hegee Yihoowa aadhida eratettaa waatidi bessii? Asay maayiyo maayuwaa qommoy heeraappe heeran dummatiyoogaa xalla gidennan, wodiyaappe wodiyankka laamettees. Maayananne alleeqettana bessiyo dumma dummabay Geeshsha Maxaafan odettidaba gidiyaakko, hegee ha wodiyawu hanennaba gidana. Hegaadankka, oosuwaa, akkamettiyoogaanne allaxxiyoogaa xeelliyaagan Xoossaa Qaalan Kiristtaanetussi daro higgee imettibeenna. Hegaa gishshawu, issi uri woy ba so asawu huuphe gidiya uri ha allaalletuura gayttidaagan ba huuphe kuuyees. Geeshsha Maxaafan qoncciyan higgee imettibeenna allaalliyaa waati kuuyana koshshii? Hegaa mala hanotan ubbabaa yiggidi nuuni koyiyoobaa gidennan, Yihooway koyiyoobaanne a anjjuwaa demissiyaabaa kuuyana bessees.—Maz. 37:5. w16.05 3:2, 6

Geeshsha Maxaafaa giddon keehi dosiyo qofay nuussi ubbaassi deꞌiyoogee qoncce. Issoti issoti a Naꞌay loytti qonccissido ufayssiya Yihoowa eeshshaabaa yootiya Wonggeliyaa maxaafata keehi dosoosona. (Yoh. 14:9) Harati “eesuwan hananau bessiyaabaa” qonccissiya Ajjuutaagaadan hiraagay deꞌiyo maxaafata dosoosona. (Ajj. 1:1) Mazamure maxaafaappe minttettuwaa woy Leemiso maxaafaappe maaddiya qofaa nuuni ubbay demmidoogee qoncce. Geeshsha Maxaafay ubba asawu haniya maxaafa gidiyoogee tuma. Nuuni Geeshsha Maxaafaa dosiyo gishshawu, he maxaafaa qofaa qonccissiya xuufetakka dosoos. Leemisuwawu, maxaafatuppe, brooshuretuppe, maxeetetuppenne hara xuufetuppe demmiyo ayyaana qumaa nashshoos. Yihooway immiyo he imotati nuuni ayyaanaaban loytti miidi beegottidi deꞌanaadaaninne ‘ammanuwan minnanaadan’ maaddiyoogaa eroos.—Tii. 2:2. w16.05 5:1-3

Geeshsha ayyaanay nuuni daro ogiyan laamettanaadan maaddees. Leemisuwawu, Xoossaa geeshsha ayyaanaa ayfe gidida, Kiristtoosaagaa mala eeshshay nuussi deꞌanaadan maaddees. He ayfiyawu issi macaray siiquwaa. Nuuni Xoossaa azazoy deexo gidennaagaa akeekiyo gishshawu, a siiqoos, qassi ayyo azazettanawunne nuuni laamettana mala i maaddanaadan koyoos. Alamee nuna bana milatissidi laammennaadan eqettana mala geeshsha ayyaanay nuussi wolqqaakka immees. (Efi. 2:2) Ayhuda haymaanootiyaa kaalettiyaageetu otoruwaa qulliiddi yelagatettan diccida kiitettida PHawuloosi guyyeppe, “[Xoossay] tau immido wolqqan, ubbabaa oottanau taani danddayais” yaagiis. (Pili. 4:13) Yaatikko, geeshsha ayyaanaa demmanawu PHawuloosaagaadan ubbatoo woossoos. Ashkketi wozanappe woossiyo woosaa Yihooway sheneho geenna.—Maz. 10:17. w16.06 1:12

Yihoowa xallay nu Xoossaa gidiyoogaa bessanawu nuuni ayyo muleera aqana koshshees. Nuuni ayyo goynniyo goynoy hara ay xoossaaranne koxxanawu woy qassi hara goynuwaappe ekettida qofan woy meeziyan shaalettanawu danddayiyaaba gidenna. Yihooway hara daro xoossatuppe issuwaa woy qassi eta ubbaappe xoqqiyaagaanne wolqqaamaa xalla gidennaagaa nuuni akeekana bessees. Goynoy bessiyoy Yihoowa xallaassa. Nuuni Yihoowa xallawu aqanawu, nu deꞌuwan Yihoowayyo immido sohuwaa aybinne ekkennaadan woy koxxennaadan naagettana bessees. Hegaa malabay ayba gidana danddayii? Yihooway ba asawu appe hara ayba xoossinne deꞌennaadan qassi eti ayba eeqassinne goynnennaadan Tammu Azazotun qonccissiis. (Zaa. 5:6-10) Ha wodiyan daro qommo eeqay deꞌees; hegeetuppe amaridaageeta akeekanaageekka metiyaaba. SHin Yihooway koyiyoobay laamettibeenna; i haꞌꞌikka ‘issi Yihoowa.’—Mar. 12:29. w16.06 3:10, 12

PHeexiroosi “laappuntto gakkanaassi” atto gaana koshshiyaakkonne Yesuusa oychin, “Taani nena laappun tammutoo laappuntto gaisippe attin, laappuntto giikke” giis. Yesuusi nuuni ubbatoo nu dosan atto gaana koshshiyoogaa yootidoogee qoncce; hegee ubbatoo nu waanna eeshsha gidana bessees. (Maa. 6:15; 18:21, 22) Nuuni ubbay moorobaa oottiyo gishshawu harata qohana danddayiyoogaa hassayiyoogee loꞌꞌo. Nuuni harata naaqqidoogaa akeekikko, etakko biidi sigettanaadan Geeshsha Maxaafay yootees. (Maa. 5:23, 24) Harati nuuni eta naaqqidobaa qoodennan aggiyoogaa nashshoos; hegaa gishshawu, nuunikka etawu hegaadan oottana koshshees. (1 Qor. 13:5; Qol. 3:13) Nuuni haratuyyo ubbatoo atto giikko, Yihooway nuuyyo atto gees. Yaatiyo gishshawu, saluwan deꞌiya nu Aaway nuna maariyoogaadan, harati nuna qohiyo wode maariyaageeta gidoos.—Maz. 103:12-14. w16.06 4:15, 17

Ha wurssetta wodiyan Yihoowa deree, ‘asa ubbawu markka gidana mala, kawotettaa wonggeliyaa mishiraachuwaa saꞌa ubban yootanaadan’ azazettiis. (Maa. 24:14) Nuuni ‘Xoossaa aaro kehatettaa wonggeliyaa mishiraachuwaakka’ asawu yootoos; aybissi giikko, nuuni Kawotettaa haaruwan demmanawu hidootiyo anjjo ubbay Kiristtoosa baggara qonccida Yihoowa kehatettan demmanaba. (Oos. 20:24; Efi. 1:3) Nuuni mishettidi haggaaziiddi Yihoowa aaro kehatettaa nashshiyoogan PHawuloosa leemisuwaa kaalliyoo? (Roo. 1:14,15) Nuuni nagarancha gidikkokka, Yihoowa aaro kehatettaappe daroban goꞌettida. Hegaa gishshawu, Yihooway ba siiquwaa waati bessidaakko, qassi eti hegaappe waani goꞌettana danddayiyaakko ubba asawu yootanawu nuuni baaxetana koshshees. w16.07 4:4, 5

Yesuusi hayqqanaappe guuttaa kasetidi ba erissiyo ashkkaratussi ‘ha sa7aa haariyaagaabaa’ heezzutoo yootiis. (Yoh. 12:31; 14:30; 16:11) Asay Xoossay yootido hiraaga ubban odettidaagaadan beegotti naagenna mala Dabloosi eta wozanaa jallissanaagaa Yesuusi erees. (Sof. 1:14) Seexaanay alamiyan deꞌiya worddo haymaanootetu timirttiyan asaa qofaa goozees. Neeni haratuura haasayiyo wode akeekidobay aybee? Asay ha alamee xayanaagaanne Kiristtoosi Xoossaa Kawotettan haariiddi deꞌiyoogaa akeekennaadan, Dabloosi ‘ammanenna asatu qofaa jallissidoogaa’ akeekabeykkii? (2 Qor. 4:3-6) Ha alamiyaa wurssettaabaa nuuni yootiyo wode daro asay eranawu koyenna. Harati siyanawu koyenna gishshawu hidootaa qanxxada beegottada naagiyoogaa aggoppa. Naagi uttana koshshiyoogaa neeni eraasa. w16.07 2:11, 12

Machiyaagee ba machana loꞌꞌiya maccaasiyo bullachaa gallassi koyro beꞌiyo wode, eta ufayssawu zawi baa. Aqo deꞌuwaa Doomissida siiqiyaagee aqo laggeti bantta aqo deꞌoy giiga gidin keehi ufayttidi deꞌanaadan koyiyo gishshawu, ekkanawu woy gelanawu koyiya ubbawu Xoossaa Qaalay loꞌꞌo zoriyaa yootees. (Lee. 18:22) Gidikkonne, aqo oyqqiya nagarancha asay ‘bantta bolli waayiyaa ehaanaagaa’ Geeshsha Maxaafay qoncciyan yootees. (1 Qor. 7:28) He waayee darennaadan waatana danddayiyoo? Qassi Kiristtaanetu aqo deꞌuwaa giiga oottiyaabay aybee? Geeshsha Maxaafay siiqoy keehi koshshiyoogaa yootees. Aqo deꞌuwan wozanappe siiqettiyoogee (Giriikettuwan, phi·liʹa) koshshiyaaba. Attuma asay macca asaara siiqettiyo siiqoy (eʹros) keehi ufayssees; qassi naati yelettiyo wode so asay siiqettiyo siiqoy (stor·geʹ) keehippe koshshees. SHin aqo deꞌoy giiga gidanaadan oottiyaagee Geeshsha Maxaafaa maaraa kaallidi siiqiyo siiquwaa (a·gaʹpe). w16.08 2:1, 2

Ximootiyoosi he wode Kawotettaabaa sabbakiya gooba asa. SHin i ba haggaazuwaa muruta oottana danddayiyoy ba tamaarissiyoobaa ‘naagiyoogaana.’ I kase meezetidoogaadan haasayissin asay siyana giidi qoppana koshshenna. I eta wozanaa ubbatoo denttettanawu etassi koshshiyaagaadan ba tamaarissiyo ogiyaa laammana koshshees. Kawotettaabaa awaajjiya nuunikka hegaadan oottana bessees. Nuuni sooppe soo biidi sabbakiyo wode darotoo asay son deꞌenna. Issi issi heeran pooqeta woy direttidi naagettiya heeraa gelana danddayokko. Ne moottankka hegaa mala gidikko, mishiraachuwaa hara ogiyan sabbakanawu maliyoogee loꞌꞌo. Dabaaban markkattiyoogee mishiraachuwaa yootiyo keehi loꞌꞌo ogetuppe issuwaa. Daro Yihoowa Markkati ha oosuwaa muruta ogiyan oottidi ufayssiyaabaa demmidosona. Eti baaburee woy otobisee eqqiyoosan, giyan, asay uttidi shemppiyoosaaninne daro asaa demmiyo harasan eta haasayissiyo wodiyaa bazzoosona. w16.08 3:14-16

Yihooway nuna minttettana danddayiya kumetta saꞌan deꞌiya ishanttu maabaraa yame gidida ishanttanne michontta nuuyyo immiis. (Ibr. 12:12, 13) Koyro xeetu layttan deꞌida daroti hegaadan minettidosona. Ha wodiyankka hegaa mala. Waati minttana danddayiyoo? Aarooninne Huuri issi olaa wode Muuse kushiyaa kaafi oyqqidoogaa hassaya. (Kes. 17:8-13) Nuuni harata maaddiyo ogiyaa koyananne koshshiyaaban maaddana danddayoos. Oona maaddana danddayiyoo? Ceegatettaaninne sahuwan qohettidaageeta, so asaappe yedetay gakkiyoogeeta, boorasiyaageeta woy siiqiyo uri hayqqidoogeeta. Iitabaa oottanaadan woy timirttiyan, miishshan, woy oosuwan hayttatanaadan ha alamiyaa asay denttettiyo yelagatakka minttettana danddayoos. (1 Tas. 3:1-3; 5:11, 14) Kawotettaa Addaraashan, haggaazuwan, qumaa issippe miyo wode woy silkkiyan haasayiyo wode haratussi wozanappe qoppiyoogaa bessiyo ogiyaa koya. w16.09 1:13, 14

Nu geeshsha Xoossaa gishshawu, nu ishanttunne michonttu gishshawu, qassi nu moottan deꞌiya asaa gishshawu giidi nuuni yootiyo mishiraachuwaanne Yihoowa bonchissiya maayuwaa maayiyoogee bessiyaaba. (Roo. 13:8-10) Nuuni ayyaanaabaa oosuwaa oottiyo wode, hegeekka shiiquwaa shiiqiyo wode woy sabbakiyo wode hegaadan maayiyoogee bessiyaaba. Nuuni “Xoossau yayyais giya [asawu] bessiyoogaadan” maayana koshshees. (1 Xim. 2:10) Issi heeran bessiyaaba gidida maayoy hara heeran bessennaba gidana danddayees. Yaatiyo gishshawu, kumetta saꞌan deꞌiya Yihoowa asay harati yiillotennaadan giidi heeraa wogaa akeekees. Nuuni woradaa shiiquwaanne killiliyaa shiiquwaa shiiqiyo wode, ha alamiyan daroti maayiyo shori baynna maayuwaa gidennan, bessiya giiga maayuwaa maayana koshshees. Yaatidi, nuuni Yihoowa Markka gidiyoogaa erissiyo gishshawu ceeqettoos. Qassi nuuni ay wodekka markkattanawu giigettidaageeta gidoos. w16.09 3:7, 8

PHawuloosi giidobay haniyaabanne maaddiyaaba! Ee, keehi muttumurettidabay erancha uri giigissidoba gidiyoogee qoncce. Geeshsha Maxaafaabaa siriya uraara haasayiyo wode he maaraa kaallana danddayaasa. I woygi ammaniyaakko, qassi aybaa xeelliyaagan tobbiyoogee a ufayssana danddayiyaakko akeeka. (Lee. 18:13) I saynisiyaara gayttidabaa dosikko, Geeshsha Maxaafay saynisiyaara gayttidabaa yootiyoobay likke gidiyoogaa neeni qonccissiyo wode i siyana danddayees. Harata qassi Geeshsha Maxaafan deꞌiya hiraagatinne taariketi likke gidiyoogaa bessiyaabay ufayssana danddayees. Woy qassi Yesuusi deriyaa bollan tamaarissido timirttiyan qonccida Geeshsha Maxaafaa maaraa yootana danddayaasa. Nuuni asaara palamettana koyennaagaa hassaya. Eti Geeshsha Maxaafaabaa nunaara ufayttidi haasayanaadaaninne tamaaranaadan nuuni koyoos. Hegaa gishshawu, loytta ezgga. Wozanappe oycha, qassi ashkketettaaninne bonchuwan ne qofaa yoota; ubba qassi gastta asaara haasayiyo wode hegaadan ootta. Eti ne qofaa bonchana danddayoosona. w16.09 4:14-16

Hara biittaappe yiidaageeti gubaaꞌiyan moozottennaadan maaddanawu nena, ‘Taani hara biitti biyaakko, tana waati oyqqanaadan koyiyaanaa?’ yaagada oycha. (Maa. 7:12) Ooratta biittan deꞌuwaa meezetanawu baaxetiyaageeta danddayite. Koyro, eta qofaa woy eta hanotaa loytti akeekennan aggana danddayoos. SHin eti nu wogaa meezetanaadan naagiyoogaappe, eta hanotaadan eta oyqqiyoogee loꞌꞌo. Nuuni hara biittaabaanne wogaabaa erikko, etaara haasayanawu metootennan aggana danddayoos. Nu gubaaꞌiyan woy moottan deꞌiya, nuuni loytti erenna asaabaa pilgganawu nu so asaa goynuwan wodiyaa bazzana danddayoos. Hara biittappe yiidaageetuura laggetiyo hara ogee eta nu son qumaa shoobbiyoogaa. Yihooway ‘Ayhuda gidenna asay ammanana mala, etawu penggiyaa dooyiis’; yaatiyo gishshawu, nuuni a leemisuwaa kaallidi ‘nunaara ammanuwan deꞌiya’ imattatuyyo nu penggiyaa dooyana koshshees.—Oos. 14:27; Gal. 6:10; Iyy. 31:32. w16.10 1:15, 16

Ammanuwan leemiso gidiya daro attuma asaabaanne macca asaabaa yooti simmidi, PHawuloosi ubbaappe aadhiya leemiso gidiya nu Godaa Yesuus Kiristtoosabaa yootiis. PHawuloosi, “Yesuusi yeellaa karidi, wodeppe au de7iya ufaissaa gishshau, . . . misimaariyan xishettidi haiqqanaagaa genccidi, Xoossaa kawotaa araataappe ushachcha baggaara uttiis” yaagiis. (Ibr. 12:2) Yesuusi wolqqaama barchiyaa ammanuwan gencciyoogan nuussi leemiso gididi oottidobaa nuuni loytti ‘qoppana’ koshshees. Yesuusaagaadan, koyro xeetu layttan deꞌiya daro Kiristtaaneti Yihoowayyo ammanettido gishshawu hayqqidosona. Hegeetuppe issoy Anttiphaasa. (Ajj. 2:13) Eti saluwan deꞌanawu denddana, hegee ammanettida beni deꞌida asay “kehiya de7uwaayyo haiquwaappe denddanau,” hidootan naagidobaappe keehi aadhiyaaba. (Ibr. 11:35) Saluwan Kawotettay 1914n eqqoosappe guutta wodee aadhi simmin, tiyettida he ammanettida ubbay Yesuusaara issippe asaa haaranawu ayyaana mereta gididi saluwaa baanawu hayquwaappe denddidosona.—Ajj. 20:4. w16.10 3:12

Issi issi aawatinne aayeti eta yelidaageeti aynne minttettibeenna gishshawu, bantta naata galatokkona. Daro oosanchati banttana ootissiyaageeti galatennaagaappe denddidaagan, ooso sohuwan aynne minettenna gishshawu ufayttokkona. Minttettoy darotoo issi uri issibaa loytti oottido gishshawu galatiyoogaara gayttidaba. Haratuyyo deꞌiya loꞌꞌo eeshshaa yootiyoogan woy ‘unꞌꞌettidaageeta minttettiyaabaa’ haasayiyoogankka minttettana danddayoos. (1 Tas. 5:14) Nuuni nu ishanttuuranne michonttuura issippe haggaaziyo wode, eta minttettiyaabaa haasayana danddayoos. (Era. 4:9, 10) Nuuni harata aybissi siiqiyaakkonne nashshiyaakko yootanawu injjetiya wodiyaa goꞌettiyoo? He oyshaa zaaranaappe kase, nuuni ha leemisuwaabaa qoppiyoogee bessiyaaba: “Haasayaa likke wodiyan haasayiyoogee aiba lo77obee!”—Lee. 15:23. w16.11 1:3-5

Xoossay ba asaa sinttanaa hanotaa kasetidi hagaadan giis: “Dorssati birddiyan . . . shiiqiyoogaadan, taani eta issippe shiishshada wottana.” (Mik. 2:12) Hegaa bollikka, Yihooway hananabaa yootiya Sofonaasa baggaara kasetidi hagaadan giis: “Taani asa ubbaa haasayaa geeshsha [Geeshsha Maxaafaa tumaa] haasayau laammana; yaatin, eti ubbaikka GODAA sunttaa xeegananne issippe ayyo oottana.” (Sof. 3:9) Issippetettan Yihoowawu goynniyo maataa demmido gishshawu a keehi galatoos! Ayyaanay kaalettin xaafettida Xoossaa maxaafan deꞌiya zoree koyro xeetu layttan Qoronttoosaaninne harasan deꞌiya Kiristtaaneti bantta gubaaꞌiyan geeshshatettaa, sarotettaanne issippetettaa naaganaadan maaddidoogee qoncce. (1 Qor. 1:10; Efi. 4:11-13; 1 PHe. 3:8) Ha wodiyan, issippetettan sabbakiya dirijjitiyaa yara gididaageeti oottiyoobaa gaasuwan Xoossaa maalaaliya halchuwaa eray kumetta saꞌaa gakkiiddi deꞌees. w16.11 2:16, 18

Kiristtoosappe simmin amarida xeetu layttaa giddon, daro asay Geeshsha Maxaafaa Giriiketto qaalan woy Laatine qaalan nabbabana danddayees. Hegaa gishshawu, eti Xoossaa Qaalay tamaarissiyo timirttiyaa woosa keettay tamaarissiyo wogaara geeddarssana danddayoosona. Etappe amaridaageeti Geeshsha Maxaafan nabbabido qofaappe denddidaagan, woosa keettay tamaarissiyo Geeshsha Maxaafan baynna wogata eqettidosona; shin he qofaa qoncciyan yootiyoogee daafaban yeggiyaaba, ubba qassi worissiyaaba. Geeshsha Maxaafay xaafettido qaalaa guyyeppe daro asay goꞌettiyoogaa aggiis; qassi Geeshsha Maxaafaa asay goꞌettiyo qaalan birshshenna mala woosa keettay diggiis. Woosa keettay tamaarissiyoobaa maayennaageeti keehi qaxxayettoosona. Ayyaanan tiyettida ammanettida Kiristtaaneti guutta citan issippe shiiqoosona; qassi issoti issoti mule shiiqana danddayokkona. Ayyaanan tiyettida ‘kawo qeeseti’ darajjayettidi oottana danddayibookkona. Gita Baabiloona asaa biyoosaa yiyoosaa diggada oyqqaasu! w16.11 4:8, 10, 11

Qoronttoosan deꞌida issoti issoti oottidoogaa mala gita nagaraa zaari zaaridi oottiyoogaappe nuuni haakkana bessees. Nuuni Xoossaa aaro kehatettaa demmidabadan, qassi ‘nagaray nuna haarana bessennabadan’ qoppiyaaba gidikko, hegaappe haakkiyoogee koshshiyaaba. Gidoppe attin, nuuni issi issi asay xaasayi xeelliyo nagaraappe haakkanawu nuussi danddayettida ubbabaa oottiyoogankka ‘kumetta wozanaappe azazettanawu’ murttidoo? (Roo. 6:14, 17) Kiitettida PHauloosabaa qoppa. I 1 Qoronttoosa 6:9-11n odettidaagaa mala gita nagaraa oottibeennaagaa eroos. Gidoppe attin, i nagaraa oottidoogaa yootiis. Hagaadan giis: “Taani tana nagarau baizzida haiqqiya asa; taani oottiyoobaa akeekikke; aissi giikko, taani ixxiyoobaa oottaisippe attin, taani oottanau dosiyoobaa oottikke.” (Roo. 7:14, 15) PHawuloosi nagaradan xeelliyo harabay deꞌiyoogaanne hegaa xoonanawu i baaxetidoogaa ha qofaappe akeekoos. (Roo. 7:21-23) Nuunikka ‘kumetta wozanaappe azazettanawu’ baaxetiyoogan a leemisuwaa kaalliyaageeta gidoos. w16.12 1:15, 16

Neeni hirggiyo wode woy unꞌꞌettiyo wode, saluwan deꞌiya, nena siiqiya Aawawu ne wozanaabaa yoota. Neeni ne metuwaa xoonanawu neeyyo danddayettiya ubbabaa ootta simmada, haꞌꞌikka unꞌꞌettiyoogaappe wozanappe woossiyoogee maaddana danddayees. (Maz. 94:18, 19) Piliphphisiyuusa 4:6, 7y qonccissiyoogaadan, nuuni wozanappe ubbatoo woossiyo woosaa Yihooway siyidi zaarees. Waatidi? Qofaaninne wozanan nuuni unꞌꞌettanaadan oottidabaappe woppaa demmanaadan oottiyoogaana. Daroti hegee tuma gidiyoogaa bantta deꞌuwan akeekidosona. Eti aybi hananeeshsha giidi hirggiyoogaappe, asa eratetta ubbaappe aadhiya sarotettaanne woppaa demmanaadan Xoossay eta maaddiis. Neenikka hegaa ne deꞌuwan beꞌennan aggakka. “Xoossaa sarotettai” ay metuwaakka neeni xoonanaadan maaddees. Yihooway qarettidi, “Taani ne Xoossaa gidiyo gishshau dagammoppa. Taani nena minttana; qassi taani nena maaddana” giidi gelido qaalaa ammanettana danddayaasa.—Isi. 41:10. w16.12 3:3, 4

Muusee Gibxxe duretettaa koyennan ixxiis; qassi “nagaran Muusee guutta wodiyaa ufaittanaagaappe, Xoossaa asaara waayettanaagaa dooriis.” (Ibr. 11:25, 26) Koyidobaa dooriyo imotaa nashshiyoogaaninne Xoossaa sheniyaa oottanawu hegaa goꞌettiyoogan, ammanettidi beni deꞌida Muuseegaa mala asatu leemisuwaa kaalliyaageeta gidoos. Issi uri nuuyyo kuuyanaadan oottiyoogee metennaba milatikkokka, yaatiyoogee gita anjjoy nuuppe halanaadan oottees. He anjjoy aybee? Zaarettido Wogaa 30:19, 20n Geeshsha Maxaafay hegaa qonccissees. Paydo 19y Xoossay Israaꞌeelatuyyo immido dooruwaa qonccissees. Paydo 20n, Yihooway eti bantta wozanan deꞌiyaabaa ayyo bessanaadan gita maataa etawu immidoogaa akeekoos. Nuunikka Yihoowayyo goynnanawu doorana danddayoos. Xoossaa siiqiyoogaa bessiyoogaappenne a bonchissiyoogaappe aaruwan i nuuyyo immido koyidobaa dooriyo imotaa goꞌettanawu nuna denttettiyaabi baawa! w17.01 2:10, 11

Yihooway i nuussi immido nu eraa loꞌꞌobawu goꞌettanaadan koyees. Aybissi? I nuna siiqiyo gishshataassanne he imotaa goꞌettiyoogee nuna ufayssiyoogaa eriyo gishshataassa. Yihooway asay oottana danddayennabaykka deꞌiyoogaa erees. Nuuni nagaraanne hayquwaa xayssana danddayokko; qassi ubba asay ba koyidobaa dooriyo gishshawu, haratubaa kuuyanakka danddayokko. (1 Kaw. 8:46) Nu eray woy nuuni deꞌuwan beꞌidobay ay keena daro gidikkokka, Yihoowaara geeddarssiyo wode nuuni naata. (Isi. 55:9) Ay hanotankka kaaletuwaa demmanawu Yihoowan zemppana, qassi i nuna maaddanaagaanne nuuni oottana danddayennabaa nuussi oottanaagaa ammanettana koshshees. Qassi metuwaa xoonanawunne harata maaddanawu nuuni oottana danddayiyoobaa oottana bessees. Nuuni ‘Yihoowan ammanettananne loꞌꞌobaa oottana’ koshshees. w17.01 1:2-4

Barzzillaayi he shoobiyaa ekkanawu koyibeenna. Aybissi? I cimido gishshawu kawuwawu tooho gidanawu koyibeennaagaa Daawitawu yootiis. Yaatiyo gishshawu, Barzzillaayi geella ba naatuppe issuwaa gidida Kimihaami ba sohuwan baanaadan Daawitawu odiis. (2 Sam. 19:31-37) Barzzillaayi bessiyaabaa kuuyanaadan ashkketettay a maaddiis. I Daawita shoobiyaa ekkennan ixxidoy aawatettaa ekkana danddayenna gishshataassa woy woppu giidi deꞌanawu koyido gishshataassa gidenna. I laamettiiddi deꞌiya ba hanotaanne ba abbee danddayennabaa akeekiis. I bawu danddayettiyaabaappe aarobaa ekkanawu koyibeenna. (Gal. 6:4, 5) Nuuni maataa, sunttatettaa, woy erettiyoogaa mintti qoppikko, hegee nu xallawu qoppanaadan, annacettanaadaaninne wurssettan azzananaadan oottees. (Gal. 5:26) SHin ashkketettay ubbatikka issippetettan bantta eraaninne bantta oosuwan Xoossaa bonchissanawunne harata keehi goꞌꞌanawu qoppanaadan maaddees.—1 Qor. 10:31. w17.01 4:5, 6

Yihooway medhiyoogan maalaaliya Xoossa. I medhido ubbabay keehi muruta. (Erm. 10:12) Yihooway siiquwan zawaa wottidoogaa i medhidobaappe akeekoos. Ubbabawu maari mankki deꞌanaadan i meretaa higgiyaanne kandduwaa maaraa kessiis. (Maz. 19:7-9) Yaatiyo gishshawu, saluwan saꞌan deꞌiya ubbabawu Xoossaa halchuwaara maayettiyaabaa oottanaadan imettida sohoy deꞌees. Yihooway ba meretati waani issippe oottanaakko maaraa kessiis. Hegaa gishshawu, dafuwaa higgee carkkoy saꞌaa yuushuwan deꞌanaadaaninne beetaynne abbay woppu gaanaadan oottees; dafuwaa higgee baynnaakko saꞌan deꞌoy deꞌenna. Asaa gujjin, ubba meretay Xoossay kessido maaran qaaxxeesinne oottees. Meretan qonccida maaray Xoossay saꞌawunne asawu halchidobay deꞌiyoogaa bessiyoogee tuma. Haggaazuwan, asay ha maalaalissiya maaraa ooni kessidaakko akeekanaadan maaddana danddayoos.—Ajj. 4:11. w17.02 1:4, 5

Muuse wodiyaappe simmin, a sohuwan sunttettida Yaasu Kanaanetuura olettido olan asaa kaalettana mala, “GODAA olanchchatu gadaawai” a minttettiis. (Yaas. 5:13-15; 6:2, 21) Guyyeppe, Yerusalaame olanawu yashissida Asooretu cora olanchati Kawuwaa Hizqqiyaasa bolli denddidosona. Issi qammi, Yihoowa “kiitanchchai kiyidi, . . . issi xeetanne hosppun tammanne ichchashu sha7u attumaasaa woriis.” (2 Kaw. 19:35) Kiitanchati bali baynnaageeta; shin eti maaddido asati nagarancha. Muusee issi wode Yihoowa geeshshatettaa asaa sinttan bessibeenna. (Qoo. 20:12) Yaasu Gabaaꞌoonatuura maacettanaappe kasetidi kaaletuwawu Xoossaa oychibeenna. (Yaas. 9:14, 15) Hizqqiyaasi guutta wodiyawu ‘otorettiis.’ (2 Odi. 32:25, 26) SHin he asati baliyaageeta gidikkonne, Israaꞌeelati eta kaaletuwaa kaallanaadan Yihooway koyiis. Yihooway ba kiitanchatu baggaara he asata maaddiis. Ee, Yihooway ba asaa kaalettiis. w17.02 3:7-9

Issi ura bonchiyoogee he uraa xoqqu ootti xeelliyoogaanne nashshiyoogaa giyoogaa. Hegaadan xoqqu oottidi xeellana bessiyo uri a bonchanaadan oottiya issibaa oottida ura woy dumma aawatettaa ekkida ura gidana bessiyoogee tuma. Hegaa gishshawu, ‘Nuuni oona bonchana koshshii, qassi hegaadan bonchiyoogee bessiyaaba gididoy aybissee?’ giidi nuna oychana danddayoos. Ajjuutaa 5:13y yootiyoogaadan, “Kawotaa araataa bolli uttidaagaayyoonne Dorssaayyo” bonchoy bessees. Ajjuutaa shemppo 4y Yihoowayyo bonchoy bessiyo issi gaasuwaa qonccissees. Saluwan deꞌiya ayyaana meretati bantta cenggurssaa xoqqissidi ‘meri merinawu paxa deꞌiya’ Yihoowa sabboosona. Eti, “Nu Godau Xoossau, neeni bonchchuwaa, sabaanne wolqqaa ekkanau bessaasa. Aissi giikko, ubbabaa neeni medhdhadasa; qassi ubbabaikka neeni koyidoogaadan haniisinne de7iis” yaagoosona.—Ajj. 4:9-11. w17.03 1:1, 2

Ha wodiyan daro asay issibaa kuuyiyo wode ba wozanaa qofaa kaallees. SHin yaatiyoogee qohana danddayees. Qassi Geeshsha Maxaafay nuuni hegaadan oottanaadan zorenna. Geeshsha Maxaafay nuuni issibaa kuuyiyo wode nagarancha gidida nu wozanaa qofaa woy nuuyyo siyettiyaabaa kaallana bessennaagaa yootees. Qassi nu wozanaa qofaa kaalliyoogee kaalettiyo iitabaa qonccissiya leemisoti Geeshsha Maxaafan deꞌoosona. “Asa wozani ubbabaappe aadhdhi cimmiyaabaanne keehi daro iita” gidiyo gishshawu, nu wozanaa ammanana bessenna. (Erm. 3:17; 13:10; 17:9; 1 Kaw. 11:9) Hegaa gishshawu, nuuni nu wozanaa qofaa kaallidi issibaa qoppiyaabaanne oottiyaabaa gidikko hananabay aybee? Leemisuwawu, nuuni hanqqetti uttidi issibaa kuuyikko aybi hanana danddayii? Hagaappe kase hegaadan oottikko hananabay aybakko eroos. (Lee. 14:17; 29:22) Woy qassi hidootaa qanxxi uttidi suurebaa kuuyana danddayiyoo? (Qoo. 32:6-12; Lee.  24:10) Gitabaa kuuyiyo wode, nuuyyo siyettiyaabaa xallaa qoppikko cimettana danddayoos. w17.03 2:12, 13

Nuuni nagarancha gidiyo gishshawu balabaa oottoos. SHin, nuuni nu nagaraappe simmiyaabanne Yesuusa wozuwaa yarshshuwaa ammanidinne nu huuphiyaa kawushshidi Yihoowakko shiiqiyaaba gidikko i “nu nagaraadan” oottennaagee ufayssiyaaba. (Maz. 103:10) Gidikkokka, galla galla Yihoowa ufayssiya ogiyan awu goynnanawu, Daawiti Solomonawu yootidoogaadan ‘nu kumetta wozanan ayyo oottana’ koshshees. (1 Odi. 28:9) Ba “kumetta wozanan” Xoossawu oottiya uri Yihoowa keehi siiqeesinne merinawu ayyo goynnanawu koyees. Geeshsha Maxaafay darotoo issi ura garssa asatettaa qonccissanawu wozanaa giyo qaalaa goꞌettees. Hegee issi uraa koshshaara, qofaara, eeshshaara, issibawu a denttettiyaabaaranne a halchuwaara gayttidaba. Nuuni nagarancha gidikkokka Yihoowawu kumetta wozanaappe goynnana danddayoos. Nuuni goynnana koshshiyo gishshawu woy goynuwaa meezetido gishshawu xalla gidennan, hegaadan oottanawu wozanappe koyiyo gishshawu ayyo goynnoos.—2 Odi. 19:9. w17.03 3:1, 3

Nuuni loꞌꞌobaa oottikko Yihooway ‘nuna paaccanawu yeddi bessidi,’ nu wozanan deꞌiyaabay qoncciyaa kiyanaadan oottanddeeshsha? Leemisuwawu, issi ishay loytti giigettidi daro asaa sinttan haasayaa haasayana danddayees. I oottidobawu daroti a galatoosona. Hegaadan galatiyo wode i waananee? Nuna asay galatiyo wode Yesuusi, “[Intte] azazettido ubbabaa oottido wode, ‘Nuuni pattenna aille; nu ooso xalaalaa oottida’ yaagite” giidoogaadan oottiyoogee loꞌꞌo. (Luq. 17:10) Hizqqiyaasa gakkidabaappe nuuni tamaarana danddayoos. I Xoossay “ayyo kehido kehaassi a galatibeenna” wode, a otoroy qoncciis. (2 Odi. 32:24-27, 31) Xoossay nuussi oottido darobaa nuuni wotti denttidi qoppiyoogee Yihooway ixxiyoobaa qoppennaadan naagettanawu maaddees. Yihooway ba asaa ammanettidi maaddiyoogaa nashshidi haasayana danddayoos. w17.03 4:12-14