Nuna Urqqa Miishshadan Medhiya Yihoowa Nashshiyoogaa

1. Urqqa miishshaa medhiya ooppenne Yihooway aadhiyoy aybissee?

URQQAAPPE medhido beni CHayna miishshay hidaare 2010n, Inggilizen Londdene kataman, 70 miiloone Amarkka doolaare gidiya miishshan bayzettiis. Urqqa miishshaa medhiya uri ubbasan deꞌiya hirayso urqqaappe keehi loꞌꞌiya alꞌꞌo miishshaa medhana danddayiyoogee tuma. SHin urqqa miishshaa medhiya ay asanne Yihoowaara geeddarssana danddayettenna. Meretay merettido usuppuntta gallassaa wurssettan Xoossay “biittaa baanaappe” wotoy baynna asa medhiis; qassi bitanee ba eeshshan bana Medhidaagaa mala gidanaadan oottiis. (Doo. 2:7) Ha saꞌaappe medhido wottiyoobi baynna he bitanee Addaamee “Xoossaa na7aa” geetettidoogee bessiyaaba.—Luq. 3:38.

2, 3. Bantta nagaraappe simmida Israaꞌeelata waani milatana danddayiyoo?

² SHin Addaamee bana Medhidaagaa bolli makkalido wode, Xoossaa naꞌa gidiyo maatay appe haliis. Gidoppe attin, aadhida daro layttatun Addaame zerettaappe ‘shaara keena daro asay’ Xoossaa haaruwawu exatanawu dooriis. (Ibr. 12:1) Eti bantta huuphiyaa kawushshidi banttana Medhidaagawu haarettiyoogan bantta Aawaynne banttana giigissi medhiyaagee Xoossaappe attin, Seexaanaa gidanaadan koyennaagaa bessidosona. (Yoh. 8:44) Eti Xoossawu ammanettidaageeta gidiyoogee bantta nagaraappe simmida Israaꞌeelatussi Isiyaasi, “Abeet GODAU, neeni nu aawaa; nuuni urqqa; neeni urqqaa medhdhidaagaa; nuuni ubbaikka ne kushiyan merettida” yaagidoogaa nuna hassayissees.—Isi. 64:8.

³ Ha wodiyan Yihoowayyo ayyaanaaninne tumatettan goynniya ubbay hegaadan ba huuphiyaa kawushshidi haarettees. Eti Yihoowa bantta Aawaa giidi banttana Medhidaagaayyo haarettiyoogaa gita maatadan xeelloosona. Laamettada loꞌꞌiya miishshaa mala gidanaadan Xoossay maaddanaadan neeni eeno giya shugo urqqa mala gaada qoppay? Hegaadankka, ayyaanaaban neeyyo ishanne micho gidida ubbati laamettanaadan Xoossay maaddiiddi deꞌiyoogeeta gaada qoppay? Hegawu nuna maaddana mala, Yihooway nuna urqqa miishshadan medhiyoogaara gayttidaagan heezzubaa, hegeekka laamettanaadan i maaddiyoogeeta waati dooriyaakko, i eta maaddiyoy aybissakkonne qassi waati maaddiyaakko beꞌana.

LAAMETTANAADAN MAADDIYOOGEETA YIHOOWAY DOOREES

4. Yihooway baakko shiishshiyoogeeta waati doorii? Leemisuwaa yoota.

⁴ Yihooway asaa xeelliyo wode, eta meraa woy qottaa xeellenna. SHin i wozanaa qorees. (1 Sameela 16:7b nabbaba.) Xoossay Kiristtaane gubaaꞌiyaa essiyo wode hegee keehi qoncciis. I asaa xeelan pattennaba milatiya daro asata baakkonne ba Naꞌaakko ehiis. (Yoh. 6:44) “Cayiyaagaa, . . . yedettiyaagaanne tuggayiyaagaa” gidida Parisaawee Saaꞌooli hegeetuppe issuwaa. (1 Xim. 1:13) SHin, ‘wozanaa paacciyaagee’ Saaꞌoola pattenna urqqadan xeellibeenna. (Lee. 17:3) Xoossay ba sunttaa “Aihuda gidenna asaa sinttan, kawotu sinttaaninne Israa7eela asaa sinttan” erissanaadan maaddiya “doorettida miishsha” oottidi a xeelliis. (Oos. 9:15) Harati qassi kase mattottiyaageeta, shori baynnabaa haniyaageetanne kaysota; shin Yihooway “bonchcho miishsha oottidi” eti laamettanaadan maaddiis. (Roo. 9:21; 1 Qor. 6:9-11) Eti Xoossaa Qaalaa loytti eridoogeenne Xoossan ammanettidoogee eti laamettana mala Yihooway maaddanaadan oottiis.

5, 6. Nuna urqqa miishshadan medhiya Yihoowan ammanettiyoogee ha hanotatun laamettanaadan nuna waati maaddii? (a) Nu moottan deꞌiya asaa nu xeelliyo hanotaa, (b) nu ishanttanne michontta nu xeelliyo hanotaa.

⁵ Hagaappe qommon beꞌidobay nuna waati maaddii? Yihooway asaa wozanaa qoridi i dooridoogeeta baakko shiishshana danddayiyoogaa ammaniyoogee nu moottankka gubaaꞌiyankka haratu bolli pirddennaadan naagettana mala maaddees. Ane Maykila leemisuwaa beꞌa. I hagaadan giis: “Yihoowa Markkati tana haasayissiyo wode, eta bolli kariyaa gordda bayays. Taani iita asa! Guyyeppe, eta loꞌꞌo eeshshaa gishshawu taani nashshiyo so asaara issi wode gayttaas. SHin issi gallassi, eti Yihoowa Markka gidiyoogaa erada dagammaas! Eta eeshshay taani Yihoowa Markkata coo ixxiyoy aybissakko qoranaadan oottiis. Ta ixuwawu gaasoy eri baynnaagaanne asay coo odiyoobaa siyidoogaa gidiyoogaa sohuwaara akeekaas.” Maykili Yihoowa Markkatubaa tumaa eranawu Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyoogaa doommiis. Guyyeppe, tumaa eridi kumetta wodiyaa haggaaziyaagaa gidiis.

⁶ Yihooway nuna urqqa miishshadan medhiyoogaa akeekiyoogee nuuni nu mala Kiristtaaneta xeelliyo hanotaakka laammanaadan oottees. Xoossaagaadan, neenikka ne ishanttanne michontta makkisidi giigissido miishshadan gidennan, biron giigissiiddi deꞌiyo miishshadan xeellay? Xoossay issi ura wozanaa, qassi i giigissin he uri ay mala asa gidanaakko akeekana danddayees. Hegaa gishshawu, Yihooway asaa balaa gidennan, eta loꞌꞌo eeshshaa xeellees. (Maz. 130:3) Nuunikka a ashkkaratu loꞌꞌo eeshshaa xeelliyoogan a milatana danddayoos. Nu ishanttinne michontti ayyaanaaban diccanawu baaxetiyo wode eta maaddiyoogan nuna urqqa miishshadan medhiyaagaara issippe oottoos. (1 Tas. 5:14, 15) Cimati “imota” gidiyo gishshawu, hegaara gayttidaagan sintta xeera gidana bessees.—Efi. 4:8, 11-13.

NUUNI LAAMETTANAADAN YIHOOWAY MAADDIYOY AYBISSEE?

7. Neeni Yihoowa seeraa nashshiyoy aybissee?

⁷ Issi uri hagaadan gin siyennan aggakka: ‘Taani naꞌa yelana gakkanaashin tana yelidaageeti seeriyo seeraa loytta akeekabeykke.’ Nuuni gastta gidiyo wode, seeray siiquwan imettiyoogaa eriyo gishshawu, hegaa keehi nashshana danddayoos. (Ibraawe 12:5, 6, 11 nabbaba.) Ee, Yihooway ba naata siiqiyo gishshawu, nuuni laamettanaadan danddayan maaddees. Yihooway nuuni akeekanchanne ufayttiyaageeta gidanaadan, qassi nuunikka a siiqanaadan koyees. (Lee. 23:15) Nuuni waayettiyoogee a ufayssenna; qassi i nuuni nu nagaraappe simmennan hayqqana mala koyenna.—Efi. 2:2, 3.

8, 9. Yihooway ha wodiyan nuna waati tamaarissii, qassi sinttappe hegee waani gujji gujji baanee?

⁸ Nuuni Yihoowa eranaappe kase nu iita eeshshay keehi daro gidana danddayees. SHin nuuni laamettanaadaaninne loꞌꞌo eeshshay deꞌiyoogeeta gidanaadan Yihooway maaddiis. (Isi. 11:6-8; Qol. 3:9, 10) Nuuni ayyaana gannatiyan deꞌoos. Hegee nuuni laamettanaadan Yihooway ha wodiyan giigissido dumma hanotaa. Nu yuushuwan deꞌiya alamee iita gidikkokka, nuuni sarotettan woppu giidi deꞌanaadan he hanotay maaddees. Hegaa bollikka, siiqoy baynna keettan diccidaageetikka, tumu siiquwaa demmida. (Yoh. 13:35) Nuuni harata siiqana koshshiyoogaa tamaarida. Ubbaappe aaruwan, nuuni Yihoowa eridi i nuna aawadan siiqiyoogaa beꞌida.—Yaaq. 4:8.

⁹ Ooratta alamiyan ayyaana gannatiyaa anjjuwan nuuni muleera goꞌettana. Qassikka Xoossaa Kawotettay haariyo gannate gidiya saꞌan nuuni ufayttidi deꞌana. He wodekka Yihooway nuuni haꞌꞌi qoppana danddayenna hanotan kumetta saꞌan deꞌiya asaa tamaarissiyoogan eti laamettanaadan maaddana. (Isi. 11:9) Hegaadankka, nuuni i tamaarissiyoobaa loytti akeekanaadaaninne a sheniyaa muleera polana mala, Xoossay nu guuggiyaanne nu bollaa wotoy baynna tilla oottana. Hegaa gishshawu, ubbatoo Yihoowawu haarettanawu murttoos; yaatiyoogan nuuni laamettanaadan i maaddiyoogaa a siiquwaa qonccissiyaabadan xeelliyoogaa bessoos.—Lee. 3:11, 12.

NUUNI LAAMETTANAADAN YIHOOWAY WAATIDI MAADDII?

10. Yesuusi urqqa miishshadan nuna giigissiya Yihoowadan danddayanchanne erancha gidiyoogaa waati bessidee?

¹⁰ Urqqa miishshaa medhiya keehi hiillancha uradan, Yihooway i giigissidi medhana ‘biittay’ ay malakko akeekidi, he urqqaa hanotaadan giigissees. (Mazamure 103:10-14 nabbaba.) I nu shugo miyyiyaa, nu abbiyaa pacaanne ayyaanaaban nuuni diccido dichaa akeekidi, nuuni nu hanotaadan hanotaadan laamettanaadan maaddees. Nagarancha ba ashkkarata Yihooway waati xeelliyaakko a Naꞌay loytti qonccissiis. Yesuusi kiittidoogeeti bantta giddoppe aadhiyay oonakko palamettido wode i waatidaakko akeeka. Neeni he sohuwan deꞌiyaakko, kiitettidaageetu hanotaa aybidan xeelluutee? Eti shugo urqqa mala gidokkona gaada qoppana danddayaasa. SHin, Yesuusi eta loꞌꞌo eeshshaa xeelliis. I kiittido ammanettidaageeta kehatettaaninne danddayan zoriyo wode, qassi i ba huuphiyaa kawushshiyoogaa eti beꞌiyo wode, eti laamettanaagaa i akeekiis. (Mar. 9:33-37; 10:37, 41-45; Luq. 22:24-27) Yesuusi hayquwaappe denddin geeshsha ayyaanay eta bolli wodhi simmin, kiitettidaageeti maati deꞌiyo erettida ura gidanawu bichaariyoogaappe, banttawu imettida oosuwaa minnidi oottidosona.—Oos. 5:42.

11. Daawiti shugo urqqa mala gidiyoogaa waati bessidee, qassi nuuni a waani milatana danddayiyoo?

¹¹ Yihooway ha wodiyan ba ashkkarati laamettanaadan maaddanawu goꞌettiyo waanna ogeti a Qaalaa, a ayyaananne Kiristtaane gubaaꞌiyaa. Nuuni halchidi Xoossaa Qaalaa nabbabiyo wode, hegaa wotti dentti qoppiyoonne nabbabidobaa oosuwan peeshshanawu Yihoowa maaduwaa oychiyo wode, a Qaalay nuuni laamettanaadan maaddees. Daawiti, “Taani ta hiixan nena hassayais; qamma ubban nebaa qoppais” yaagiis. (Maz. 63:6) I, “Tana zoriya GODAA galatais; bilahekka ta wozanai tana seerees” yaagidikka xaafiis. (Maz. 16:7) Ee, Xoossay Daawita zoridobay deexxiyaaba gidiyo wodekka, Daawiti he zoree ba wozanaa qofaa laammanaadan eeno giis. (2 Sam. 12:1-13) Ba huuphiyaa kawushshiyoogaaninne azazettiyoogan Daawiti nuuyyo loꞌꞌo leemiso gidiis. Ne wozanan deꞌiyaabaa loyttanaadan neenikka Xoossaa Qaalaa wotta dentta qoppay? Neeni kaseppe aaruwan hegaadan oottana koshshennee?—Maz. 1:2, 3.

12, 13. Yihooway nuuni laamettanaaadan geeshsha ayyaanaa baggaaranne Kiristtaane gubaaꞌiyaa baggaara waatidi maaddii?

¹² Geeshsha ayyaanay nuuni daro ogiyan laamettanaadan maaddees. Leemisuwawu, Xoossaa geeshsha ayyaanaa ayfe gidida, Kiristtoosaagaa mala eeshshay nuussi deꞌanaadan maaddees. (Gal. 5:22, 23) He ayfiyawu issi macaray siiquwaa. Nuuni Xoossaa azazoy deexo gidennaagaa akeekiyo gishshawu, a siiqoos, qassi ayyo azazettanawunne nuuni laamettana mala i maaddanaadan koyoos. Alamee nuna bana milatissidi laammennaadan eqettana mala geeshsha ayyaanay nuussi wolqqaakka immees. (Efi. 2:2) Ayhuda haymaanootiyaa kaalettiyaageetu otoruwaa qulliiddi yelagatettan diccida kiitettida PHawuloosi guyyeppe, “[Xoossay] tau immido wolqqan, ubbabaa oottanau taani danddayais” yaagiis. (Pili. 4:13) Yaatikko, geeshsha ayyaanaa demmanawu PHawuloosaagaadan ubbatoo woossoos. Ashkketi wozanappe woossiyo woosaa Yihooway sheneho geenna.—Maz. 10:17.

¹³ Yihooway Kiristtaane gubaaꞌiyaa baggaaranne cimatu baggaara nuuni huuphiyan huuphiyan laamettanaadan maaddees. Leemisuwawu, ayyaanaaban nuuni shuggiyoogaa cimati akeekikko, asa eraana gidana xayikkonne, nuna maaddanawu maloosona. (Gal. 6:1) Eti akeekaanne aadhida eraa demmanawu bantta huuphiyaa kawushshidi Xoossaa woossoosona. Eti nu hanotaa qoppidi Xoossaa Qaalaanne nu xuufeta pilggiyoogan woossido woosaara maayiyaabaa oottoosona. Hegee eti nuussi koshshiyaagaadan nuna maadanaadan oottana danddayees. Maayiyoobaa xeelliyaagan eti kehatettaaninne siiquwan nena maaddanawu koyikko, eta zoree Xoossay nena siiqiyoogaa bessiyaaba gaada he zoriyaa ekkuutee? Yaatikko, neeni nena goꞌꞌiya ogiyan laamettanawu koyiya, Xoossaa kushiyan deꞌiya shugo urqqa mala gidiyoogaa bessaasa.

14. Yihoowawu urqqaa bolli aawatettay deꞌikkokka, nuuni koyidobaa dooriyo maataa i bonchiyoogaa waati bessii?

¹⁴ Nuuni laamettanaadan Xoossay waati maaddiyaakko akeekiyoogee, nu mala Kiristtaanetuura gattiyaabankka, qassi nuuni Geeshsha Maxaafaa xannaꞌissiyoogeeta gujjin, nu moottan deꞌiya asaa nuuni xeelliyo hanotankka nuna maaddana danddayees. Urqqaa medhiya uri biittaa bookki kessinne urqqaa medhiyoogaa doommi bayenna. I koyro shuchaanne hara koshshennabaa he biittaappe diggirggees. Ayyaanaabankka laamettanaadan koyiyaageeta Xoossay eti laamettanaadan maaddees. Eti laamettanaadan Xoossay giddana xayikkonne, eti bantta dosan laamettidi geeyana mala, i ba xillotettaa kandduwaa maaraa qonccissees.

15, 16. Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyaageeti eti laamettana mala Yihooway maaddanaadan koyiyoogaa waatidi bessiyoonaa? Leemisuwaa yoota.

¹⁵ Awusttiraaliyaa biittan deꞌiya Teso giyo michee leemisuwaa qoppa. O xannaꞌissida michiyaa hagaadan gaasu: “Tesa Geeshsha Maxaafaa tumaa akeekanawu metootabeykku. SHin a ayyaanaaban diccabeykku, haray atto gubaaꞌe shiiquwaakka shiiqukku! Hegaa gishshawu, he allaalliyaabaa daro qoppadanne woossada, o xannaꞌissiyoogaa agganawu qofaa qachaas. He wode maalaalissiyabay haniis. Taani hachiigee wurssetta gaada qoppido xinaatiyaa wode, Tesa ba wozanan deꞌiyaabaa taayyo yootaasu. A ceeriyaa kaaꞌiyoogaa dosiyo gishshawu, ba hanotaa asa bessanawu haniyoobadan xeellaasu. SHin he wode he meeziyaa agganawu qofaa qachaasu.”

¹⁶ Hegaappe simmin takkennan, Tesa gubaaꞌe shiiquwaa shiiqiyoogaanne ba laggeti borishinkka Kiristtaanetuppe koyettiya eeshshaa bessiyoogaa doommaasu. Michiyaa gujjada hagaadan gaasu: “Tesa guyyeppe xammaqettaasu, qassi iyyo yelaga naati deꞌikkokka, guyyeppe kumetta wodiyaa haggaaziya aqinye gidaasu.” Ee, Geeshsha Maxaafaa xannaꞌiyaageeti Xoossaa ufayssanawu bantta deꞌuwan laamettiyoogaa doommiyo wode, i etakko shiiqeesinne eti tumuppe loꞌꞌiya miishsha gididi laamettanaadan maaddees.

17. (a) Yihooway nena urqqa miishshadan medhiyoogaa xeelliyaagan nena ufayssiyaabay aybee? (b) Urqqa miishshadan giigissi medhiyoogaara gayttidaagan kaalliya huuphe yohuwan ay beꞌanee?

¹⁷ Ha wodiyankka, urqqa miishshaa medhiya issoti issoti bantta kushiyan issi issi miishshaa medhoosona. Nuna urqqa miishshadan medhiyaageekka nuuni laamettanaadan ba zoriyan maaddiyoogaaninne nuuni oottiyoobaa akeekiyoogan, hegaadan nuna baakko shiishshidi nuuni laamettanaadan danddayan maaddees. (Mazamure 32:8 nabbaba.) Yihooway neessi qoppiyoogaa akeekay? Neeni laamettanaadan i ba kushiyan siiquwan maaddiyoogaa beꞌay? Yaanikko, neeni Yihoowa sinttan shugo urqqa mala gidada deꞌanaadan nena maaddana hara eeshshati awugeetee? Neeni koyosaa zaaranawu metiya mino urqqa mala gidennaadan, aggana bessiyo eeshshati awugeetee? Qassi aawaynne aayyiyaa bantta naati laamettanaadan maaddiyoogan, Yihoowaara waanidi hashetidi oottana danddayiyoonaa? Hageeta kaalliya huuphe yohuwan beꞌana.