Xoossay Ubbatoo Yesuusappe Darii?
YESUUSI bana mule Xoossa gi erenna. I babaa yootidobay ubbay, wolqqan, eran, layttan, aybinkka gidin, bana Xoossaara issi lagge giidi qoppibeennaagaa bessees.
Yesuusi saluwan gidin saꞌan deꞌido wodiyaa ubban, i yootidobaynne oottidobay Xoossaayyo haarettiyoogaa bessees. Xoossay ubba wode darees; Yesuusi Xoossaappe guuxxiya i medhidoogaa.
Yesuusi Xoossaappe Dumma
YESUUSI Xoossaappe dumma gidida mereta gidiyoogaanne i goynniyo Xoossay, i “Aawaa” giidi xeegiyo Xoossay, appe bolla gidida Xoossay deꞌiyoogaa zaari zaari yootiis. Xoossaa Aawaayyo woossido woosan Yesuusi, “nena issi Xoossaa” yaagiis. (Yohaannisa 17:3) Yohaannisa 20:17n, i Magddala katamaa Mayraamissi: “Taani ta Aawaakkonne intte Aawaakko, ta Xoossaakkonne intte Xoossaakko, pude bais” yaagiis. Kiitettida PHauloosi 2 Qoronttoosa 1:3n [NW]: “Nu Godaa Yesuus Kiristtoosa Xoossaynne Aaway anjjetto” yaagidi naaꞌꞌaa giddon deꞌiya he gaytotettaa boxooxissiis. Yesuusayyo Xoossay, a Aaway deꞌiyo gishshau, i he Xoossaa gidana danddayenna.
Kiitettida PHauloosi: “Issi Xoossai, Aawai, nuussi de7ees. . . . issi Godai, Yesuus Kiristtoosikka nuussi de7ees” yaagidi Yesuusinne Xoossay muleera dumma gidiyoogaa guyye geennan yootiis. (1 Qoronttoosa 8:6) PHauloosi “Xoossaanne Godaa Yesuus Kiristtoosa doorettida kiitanchchatu sinttan” giyo wode, he dummatettaa qonccissiis. (1 Ximootiyoosa 5:21) Yesuusinne kiitanchati saluwan issoy issuwaappe dumma gidiyoogaa PHauloosi yootidoogaadan, Yesuusinne Xoossaykka issoy issuwaappe dumma.
Yohaannisa 8:17, 18n deꞌiya Yesuusa qaalaykka ha hanotaa qonccissiyaaba. I: “Naa77u asa markkatettai tuma gidiyoogee intte higgiyan xaafetti uttiis. Taani tabaa ta huuphen markkattais; qassi tana kiittida ta Aawaikka tabaa markkattees” yaagiis. Ha sohuwan Yesuusi inne Ubbaa Danddayiya Xoossay, a Aaway naaꞌꞌay dumma gidiyoogaa yootiis; hegaa gidennaakko, waanidi naaꞌꞌu markkati deꞌana danddayiyoonaa?
Yesuusi: “Aissi tana lo77uwau gai? Xoossaa xalaalaappe attin, hara lo77oi ooninne baawa” yaagidi, i Xoossaappe dumma gidiyoogaa gujji qonccissiis. (Marqqoosa 10:18) Hegaa gishshau, Yesuusi oonakka gidin, i ba huuphekka Xoossaagaa keena loꞌꞌo gidennaagaa yootiis. Xoossay Yesuusappe dumma gidida hanotan loꞌꞌo.
Xoossau Haarettiya Ashkkaraa
YESUUSI: “Na7ai barkka ainne oottenna. I ba Aawai oottishin be7iyoogaa xalaalaa oottees” yaagiyaagaa mala qofaa darotoo yootiis. (Yohaannisa 5:19) “Taani tana kiittidaagee koyiyoogaa oottanau saluwaappe yaasippe attin, ta koyiyoogaa oottanau yabeikke.” (Yohaannisa 6:38) “Taani tamaarissiyoogee tana kiittida Xoossaa matappe yiyoogaappe attin, tabaa gidenna.” (Yohaannisa 7:16) Kiittidaagee kiitettidaagaappe darennee?
Naaꞌꞌaa giddon deꞌiya ha dabbotay Yesuusi yootido woyniyaa turaa tokkido sohuwaa leemisuwan qoncciis. I Xoossaa, ba Aawaa, Ayhuda haymaanootiyaa kaalettiyaageetun leemisettida goshshanchatuyyo woyniyaa turaa immidi haaho dere biida, woyniyaa turaa godan leemisiis. Guyyeppe, woyniyaa turaa goday woyniyaa ayfiyaappe amaridaagaa ehaana mala ba ashkkaraa kiittido wode, goshshanchati ashkkaraa wadhidi, kushe mela yedettidosona. Hegaappe simmin woyniyaa turaa goday hara ashkkaraa kiittiis; takkidi heezzanttuwaa kiittiis; hegeetakka kaseegaadan oottidosona. Wurssettan woyniyaa turaa goday: “Taani siiqiyo ta na7aa [Yesuusa] kiittana; eti a bonchchanaakkonne ooni erii” yaagiis. SHin he iita goshshanchati: “Hagaa laattanaagee a; gadiyaa nuuni laattanau a woroos” yaagidosona. Hegaappe simmin, “na7aa woiniyaa turaa giddoppe gaxaa kessidi woridosona.” (Luqaasa 20:9-16) Hegaadan giyoogan, Yesuusi bau deꞌiya sohuwaa issi aaway bau haarettiya naꞌa kiittiyoogaadan, Xoossay kiittin a sheniyaa polanau yiido leemisuwan qonccissiis.
Yesuusa kaalliyaageeti ubbatoo a xeellidoy Xoossaara issi lagge oottidi gidennan, Xoossaayyo haarettiya ashkkaradaana. Eti, “neeni tiyido Kiristtoosa ne geeshsha Na7aa Yesuusa bolli. . . qassi ne geeshsha Na7aa Yesuusa sunttan oorattabaanne malaataa ootissa” yaagidi Xoossaakko woossidosona.—Oosuwaa 4:23, 27, 30.
Xoossay Ubba Wodekka Bolla
YESUUSI ba oosuwaa biron doommiyo, i xammaqettidi haattappe kiyiyo wode, Xoossay saluwaappe: “Taani siiqiyo ta Na7ai, tana ufaissiyaagee hagaa” yaagiis. (Maatiyoosa 3:16, 17) Xoossay bana ba huuphe ba naꞌa, bana ufayssiyaagaa qassi bana kiittidaagaa gidiyoogaa yootidee? CHii; Medhidaagee, Xoossay, I bolla gidiyoogaadan, baappe guuxxiya ba Naꞌaa Yesuusa, i oottana oosuwau sunttidoogaa yootiis.
Yesuusi: “Taani hiyyeesaassi lo77o mishiraachchuwaa yootanau tiyettido gishshau, Godaa Ayyaanai ta bollan de7ees” yaagido wode, ba Aaway baappe dariyoogaa yootiis. (Luqaasa 4:18) Tiyiyoogee, aawatiya uri maati baynna urau aawatettaa woy maataa immiyoogaa. Yesuusau kase baynna aawatettaa immidi a tiyido gishshau, Xoossay appe bolla gidiyoogee hegan qoncciis.
Yesuusi erissiyo ashkkaratuppe naaꞌꞌaa aayyiyaa, i naati Yesuusa Kawotettan issoy appe haddirssa baggaara issoy qassi ushacha baggaara uttanaadan oychido wode, ba Aaway baappe bolla gidiyoogaa qonccissidi yootiis. Yesuusi: “Taappe ushachcha baggaaranne haddirssa baggaara uttanaageeta dooranau taayyo maati baawa; shin he sohoi ta Aawai [Xoossay] immanau giigissi wottidoogeetussa” yaagidi zaariis. (Maatiyoosa 20:23) Yesuusi Ubbaa Danddayiya Xoossaa gidiyaakko, he sohoy i immiyoobashin. He sohoy Xoossay immiyooba gidiyo gishshau, Yesuusi hegaa immana danddayenna; qassi i Xoossaa gidenna.
Yesuusi woossido woosay aaway appe bolla gidiyoogau loꞌꞌo leemiso. Yesuusi hayqqanau matattido wode: “Ta Aawau, neeni koyiyoobaa gidikko, ha burccukkuwaa taappe digga; shin neeni koyiyoobai hanoppe attin, taani koyiyoobai hanoppo” yaagidi woossiyoogan ba aaway baappe bolla gidiyoogaa qonccissiis. (Luqaasa 22:42) I ookko woossidee? Baappe issi bagga shaahuwau woossidee? CHii; i baappe mule dumma gidida, a koshshay baagaappe xoqqa, qassi dumma gidana danddayiyo, A xallay “ha burccukkuwaa” appe diggana danddayiya, ba Aawaakko, Xoossaakko woossiis.
Hegaappe hayqqana haniiddi Yesuusi ba qaalaa xoqqu oottidi: “Ta Xoossau, ta Xoossau, tana aissi aggadii?” yaagiis. (Marqqoosa 15:34) Yesuusi ba qaalaa xoqqu oottidi ookko woossidee? Baakko, woy ba shaahuwaakko woossidee? “Ta Xoossau” yaagidi woossidaagee bana Xoossa oottidi xeelliya ura gidennaagee erettidaagaa. Yesuusi Xoossaa gidikko, a aggiday oonee? I ba huupheeyye? Hegee geliyaaba gidenna. Yesuusi qassi: “Ta Aawau, taani ta shemppuwaa ne kushiyan wottais” yaagiis. (Luqaasa 23:46) Yesuusi Xoossaa gidikko, ba shemppuwaa Aawaa kushiyan wottana koshshidoy aybissee?
Yesuusi hayqqi simmidi heezzantto gallassi gakkanaashin duufuwan takkiis. I Xoossaa gidikko, Roome 1:23n ‘hayqqenna Xoossaa’ yaagiyaagee worddo gidees. SHin Geeshsha Maxaafay Yesuusi hayqqidi, duufuwan aynne erennaagaa yootees. Yaatin Yesuusa hayquwaappe denttiday oonee? I tumuppe hayqqidaba gidiyaakko, bana hayquwaappe denttana danddayenna. Hara baggaara, i tumuppe hayqqibeennaba gidikko, i hayqqidaba milatiyoogee Addaame nagarau qanxxiyo wozo gidenna. SHin i tumuppe hayqqidi, he waagaa muleera qanxxiis. Yaatiyo gishshau, “haiquwaa seelaa [Yesuusappe] xaissidi, a” denttiday Xoossaa. (Oosuwaa 2:24) Ubbaappe bollay, Ubbaa Danddayiya Xoossay, baappe guuxxiya ba ashkkaraa Yesuusa hayquwaappe denttiis.
Asaa hayquwaappe denttiyoogaa mala maalaalissiyaabata oottiyo abbee Yesuusayyo deꞌiyoogee i Xoossaa gidiyoogaa malaatii? Yesuusi kiittidoogeetussinne hananabaa yootiya Eelaasassinne Elssaꞌassikka hegaa mala abbee deꞌees; shin hegee eti asappe aadhanaadan oottibeenna. Hananabaa yootiyaageeta, Yesuusanne i kiittidoogeeta kaafiyoogaa bessanau Xoossay maalaalissiyaaba oottiyo wolqqaa etassi immiis. Gidikkonne, hegee etappe oonanne Sillaasiyaa shaaho oottibeenna.
Yesuusa Erau Zaway Deꞌees
YESUUSI wurssetta gallassan hananabaa yootido wode: “SHin he gallassaanne he saatiyaa Aawaa xalaalaappe attin, harai atto saluwan de7iya kiitanchchata gidin, woi tana Na7aa gidinkka ooninne eriyaabi baawa” yaagiis. (Marqqoosa 13:32) Yesuusi Sillaasiyaa shaahonne issi lagge gidida Naꞌaa gidiyaakko, Aaway eriyoobaa i erana. SHin i Xoossaara issi lagge gidenna gishshau eribeenna.
Hegaara issi mala hanotan Ibraawe 5:8n, Yesuusi “ba waayettido waayiyan azazettiyoogaa tamaariis” yaagiyaagaa nabbaboos. Nuuni Xoossay tamaarana bessiyoobi deꞌees giidi qoppana danddayiyoo? CHii, qoppana danddayokko. SHin Yesuusi Xoossay eriyooba ubbabaa erenna gishshau tamaariis. Qassi Xoossay mule tamaarana bessennaba gidida, azazettiyoogaa i tamaaranau bessiis. Xoossay oossinne azazettana bessenna.
Yesuusi hayquwaappe denddidi Xoossaakko saluwaa biido wodekka, Xoossay eriyoobaanne Yesuusi eriyoobaa giddon dummatettay deꞌees. Geeshsha Maxaafan wurssetta maxaafaa doomettan: “Xoossai Yesuus Kiristtoosayyo immido ajjuutai hagaa” yaagiya qaalaa akeeka. (Ajjuutaa 1:1) Yesuusi ba huuphe Sillaasiyaa shaaho gidikko, Sillaasiyau hara shaahoy, giishin Xoossay assi ajjuutaa immana bessii? Xoossay ubbabaa eriyo gishshau, ikka eranau bessiyoogee qoncce. SHin Yesuusi Xoossaa gidenna gishshau eribeenna.
Yesuusi Haarettiyoogaa Aggibeenna
YESUUSI asa gidanaappe kasenne saꞌan deꞌiiddikka, Xoossau haarettiis. Hayquwaappe denddi simmidi, appe garssa gididi haarettiyoogaa aggibeenna.
Yesuusa dendduwaabaa PHeexiroosinne aara deꞌiyaageeti Ayhuda Sanhediirniyau [xoqqa pirdda keettau] yootiiddi: “Xoossai . . . a [Yesuusa] . . . baappe ushachcha baggan xoqqu xoqqu oottiis” yaagidosona. (Oosuwaa 5:31) PHauloosi: “Xoossai a keehi Xoqqu xoqqu oottiis” yaagiis. (Piliphphisiyuusa 2:9) Yesuusi Xoossaa gidikko, i kase demmibeenna maatau waanidi xoqqu xoqqu gaana danddayidee? I kasekka xoqqu xoqqu giida Sillaasiyaa shaahoshin. Yesuusi kasekka Xoossaara issi lagge gidikko, a gujjidi xoqqu xoqqu oottiyoogee Xoossaappe bolla oottees.
Kiristtoosi “ha77i nu gishshaa Xoossaa sinttan beettanau yaa saluwaa” gelidoogaakka PHauloosi yootiis. (Ibraawe 9:24) Neeni issi ura sinttan beettikko, waanada he ura gidana danddayay? Gidana danddayakka. Neeni he urappe dumma gidana bessees.
Hegaadankka, ba ammanuwaa gishshau shuchan cadettidi hayqqanaappe kase Isxxifaanoosi “saluwaa pude tishshi ootti xeellidi, Xoossaa bonchchuwaanne Yesuusi Xoossaappe ushachcha baggan eqqidaagaa be7iis.” (Oosuwaa 7:55) I naaꞌꞌu dumma dumma bollata beꞌidoogee qoncce—xillo ayyaanaanne issi Xoossan heezzu bollay deꞌiyo Sillaasiyaa beꞌibeenna.
Ajjuutaa 4:8ppe biidi 5:7 gakkanaashin deꞌiya taarikee, Xoossay saluwan ba araatan uttidoogaa qonccissees; shin Yesuusi uttidoogaa bessenna. I Xoossaa ushacha kushiyaappe xaatta maxaafaa ekkanau Xoossaakko baana koshshiis. Hagee, Yesuusi saluwan Xoossaa gidennan appe dumma gidiyoogaa bessees.
Qommoora qonccidaagaara moggiya hanotan Inggilizen Manchesttere kataman, Buuletin of zi Joon Raylaands Laybireerii giyo maxeetee kaallidi deꞌiyaagaa yootees: “Yesuusi hayquwaappe denddidi saluwan deꞌiyo wode, saꞌan deꞌido wodiyaagaadan ubbaban Xoossaappe dummanne bana danddayidaagaa gididi qoncciis. Xoossaa mataaninne aara geeddarissidi xeelliyo wode, i saluwan hara kiitanchatudan, Xoossaa shilootan bana danddayidi deꞌiyaabandan beettees—gidoppe attin, Xoossaa Naꞌaa gidiyoogaadan, i etappe keehi xoqqa, qassi dumma mereta.”—Piliphphisiyuusa 2:11ra gatta xeella.
Qommoora qonccida maxeetee gujjidikka yaagees: “Gidoppe attin, saluwan Kiristtoosa deꞌuwaabaanne i oottiyoobaa xeelliyaagan odettidabay i xoossatettaa maatan Xoossaara laggetees woykko mule Xoossaa giyoogaa gidenna; woykko hegaa malaatenna. Hegaappe dumma hanotan, saluwan ayyo deꞌiya maataanne i oottiyoobaa Ooratta Maachay bessiyoogaadan, Yesuusi Xoossaappe dummanne ayyo haarettiyaagaa gidiyoogaa akeekoos.”
Sinttappekka saluwan merinau Yesuusi Xoossaappe dummanne ayyo haarettiya ashkkara gidiyoogaa aggenna. Geeshsha Maxaafay hegaa hagaappe kaallidi deꞌiyaagaadan qonccissees: “Hegaappe guyyiyan, Kiristtoosi . . . Xoossaassi ba Aawaassi kawotettaa immiyo wode, wodiyaa wurssettai yaana. . . . Kiristtoosi qassi ba huuphen ubbabaa bana haarissida Xoossaassi haarettana. Xoossai qassi ubbabaa wurssidi haarana.”—1 Qoronttoosa 15:24, 28.
Yesuusi Mule Bana Xoossa Gi Erenna
GEESHSHA MAXAAFAY yootiyoobay qoncce. Ubbaa Danddayiya Xoossaa Yihooway Yesuusappe dumma gidiyoogaa xalla gidennan, ubbatookka appe bolla. Yesuusi ubbatoo Xoossaappe dummanne appe guuxxiya, ba huuphiyaa kaushshiya ashkkara gidiyoogee qoncciis. Geeshsha Maxaafay, “Kiristtoosi attumaasa ubbaayyo huuphe” gidiyoogaadan “Xoossai Kiristtoosassi huuphe” gidiyoogaa qonccissidi yootiyoy hegaassa. (1 Qoronttoosa 11:3) Qassi Yesuusi ba huuphe: ‘Taappe Aaway darees’ yaagidoy hegaassa.—Yohaannisa 14:28.
Yesuusi Xoossaa gidenna; qassi i bana mule Xoossaa gi erenna; tuma gididabay hegaa. Hegaa ekkiya eranchatu qooday gujji gujji bees. Raylaands Yuniversttiyaa Buuletinee kaallidi deꞌiyaagaadan gees: “Aadhida hasttamu woy oytamu layttatun Ooratta Maachaa xinaateenne i yootiyoobay, qooday gujji gujji biyo erettida Ooratta Maachaa eranchati, Yesuusi . . . bana Xoossaa giidi mule ammanibeennaagaa kuuyanaadan denttettidoogee kashi gaana danddayennaba.”
Buuletinee gujjidikka koyro xeetu layttaa Kiristtaanetubaa: “Eti, Kiristtoosa, asa Naꞌaa, Xoossaa Naꞌaanne Godaa giyaagaa mala boncho sunttan [Yesuusa] xeegiyo wode, hegee i Xoossaa giyoogaa gidennan Xoossaa oosuwaa oottiyoogaa qonccissiyo oge” yaagees.
Yaatiyo gishshau, haymaanootiyaabaa xannaꞌiya eranchatuppekka amaridaageeti Yesuusi Xoossaa giyo qofay Geeshsha Maxaafaa naqaashaa kumettaappe phalqqettiyaaba gidiyoogaa maayoosona. Geeshsha Maxaafay Xoossay ubbatoo dariyoogaa, qassi Yesuusi ubbatoo assi haarettiya ashkkara gidiyoogaa yootees.
[Sinttaa 19n deꞌiya misiliyaa]
‘Qooday gujji gujji biyo Ooratta Maachaa eranchati, Yesuusi bana Xoossaa giidi mule ammanibeennaagaa kuuyidosona’—Bulletin
of the John Rylands Library
[Sinttaa 17n deꞌiya misiliyaa]
Yesuusi Ayhudatuyyo:“Taani tana kiittidaagee koyiyoogaa oottanau saluwaappe yaasippe attin, ta koyiyoogaa oottanau yabeikke” yaagiis.—Yohaannisa 6:38
[Sinttaa 18n deꞌiya misiliyaa]
Yesuusi ba qaalaa xoqqu oottidi: “Ta Xoossau, ta Xoossau, tana aissi aggadii?” giido wode, bana Xoossaa giidi ammanibeennaagee tuma