Geeshsha Ayyaanay Aybee?
Geeshsha Maxaafaa zaaruwaa
Geeshsha ayyaanay Xoossay oosuwaa oottiyo wolqqaa. (Mikiyaasa 3:8; Luqaasa 1:35) Xoossay awan gidikkokka ba sheniyaa polanawu ba wolqqa gidida ayyaanaa kiittees.—Mazamure 104:30; 139:7.
Geeshsha Maxaafan “ayyaanaa” geetetti birshshettida qaalay Ibraawettuwan ruꞌah, qassi Giriikettuwan niyuma giyaagaa. Ha qaalati darotoo Xoossay oosuwaa oottiyo wolqqaa, geeshsha ayyaanaa bessoosona. (Doomettaabaa 1:2) SHin, Geeshsha Maxaafay ha qaalata harabawukka goꞌettees:
SHemppuwaa.—Imbbaaqooma 2:19; Ajjuutaa 13:15.
Carkkuwaa.—Doomettaabaa 8:1; Yohaannisa 3:8.
Paxa deꞌiya ubbabay qaaxerettanaadan oottiya wolqqaa.—Iyyooba 34:14, 15.
Issi uraa xeelaa.—Qoodaabaa 14:24.
Ayyaana meretata; Xoossaanne kiitanchchata.—1 Kawotu 22:21; Yohaannisa 4:24.
Ha birshshettati ubbay asawu beettennaba gidikkokka, beettiyaaban qoncciyaabaa bessoosona. Hegaadankka, Xoossaa ayyaanay “carkkuwaadan ayfiyan beettenna; qassi wolqqaama.”—An Ekispoziteri Dikshineri of Niwu Testament Words, W. E. Vayin.
Geeshsha Maxaafay Xoossaa geeshsha ayyaanaa A ‘kushiyaa’ woy ‘biradhdhiyaa’ giidikka yootees. (Mazamure 8:3; 19:1; Luqaasa 11:20; Maatiyoosa 12:28ra gatta xeella.) Kushe hiillanchchay ba kushiyan woy ba biradhdhiyan issibaa oottiyoogaadan, Xoossay kaallidi deꞌiyaabata ba ayyaanan oottiis:
Salotanne saꞌaa.—Mazamure 33:6; Isiyaasa 66:1, 2.
Geeshsha Maxaafaa.—2 PHeexiroosa 1:20, 21.
Beni A ashkkarati oottido maalaaliyaabaanne eti minnidi sabbakido oosuwaa.—Luqaasa 4:18; Oosuwaa 1:8; 1 Qoronttoosa 12:4-11.
Awu azazettiya asati bessido loꞌꞌo eeshshaa.—Galaatiyaa 5:22, 23.
Geeshsha ayyaanay Xoossa gidenna
Geeshsha Maxaafay Xoossaa ayyaanaa ‘kushe,’ ‘biradhdhe’ woykko ‘shemppo’ giyoogee geeshsha ayyaanay xoossa gidennaagaa bessees. (Kessaabaa 15:8, 10) Issi hiillanchchaa kushee he uraa guuggeenne bollay baynnan barkka oottana danddayenna; hegaadankka, Xoossaa geeshsha ayyaanay A kaaletuwaadan oottees. (Luqaasa 11:13) Geeshsha Maxaafay Xoossaa ayyaanaa haattaara geeddarssees; qassi ammanuwaanne eratettaa malabatuura issippe qonccissees. Ha geeddarssoti ubbay geeshsha ayyaanay Xoossa gidennaagaa bessoosona.—Isiyaasa 44:3; Oosuwaa 6:5; 2 Qoronttoosa 6:6.
Geeshsha Maxaafay Xoossaa Yihoowanne A Naꞌaa Yesuus Kiristtoosa sunttaa yootees; shin geeshsha ayyaanawu suntti deꞌiyoogaa awankka yootenna. (Isiyaasa 42:8; Luqaasa 1:31) Ba ammanuwaa gaasuwan hayqqida Kiristtaanee Isxxifaanoosi maalaaliya ajjuutan saluwan beꞌidoogeeti naaꞌꞌappe attin heezza gidokkona. Geeshsha Maxaafay hagaadan gees: “Isxxifaanoosi banan Geeshsha Ayyaanai kumin, saluwaa pude tishshi ootti xeellidi, Xoossaa bonchchuwaanne Yesuusi Xoossaappe ushachcha baggan eqqidaagaa be7iis.” (Oosuwaa 7:55) Isxxifaanoosi he ajjuutaa beꞌanaadan oottiday Xoossaa wolqqaa, A geeshsha ayyaanaa.
Geeshsha ayyaanaa xeelliyaagan asay qoppiyo balabaa
Bala qofaa: ‘Geeshsha Ayyaanay’ Maatiyoosa 28:19, 20y yootiyoogaadan, Sillaasiyaa shaaho.
Tumaa: Maatiyoosa 28:19, 20y Aawaa, Naꞌaanne geeshsha ayyaanaa issippe qonccissiis. Issooti issooti hegee sillaasiyaa bessiyaaba goosona. SHin, ane hegaa nabbaba. He xiqisee eti heezzaykka wolqqan, maataaninne aadhdhida eran lagge, qassi merinaappe merinawu deꞌiyaageeta gii? Akkay, geenna. Heezzata issippe qonccissiya hara xiqisetikka hegaa mala.
Bala qofaa: Geeshsha Maxaafay geeshsha ayyaanaa issi ura milatissidi qonccissiyo gishshawu, I Xoossa.
Tumaa: Geeshsha Maxaafay geeshsha ayyaanaa issi ura milatissidi issi issitoo qonccissees; shin hegee geeshsha ayyaanay Xoossa gidiyoogaa bessenna. Geeshsha Maxaafay aadhdhida eratettaa, hayquwaanne nagaraakka issi ura milatissidi qonccissees. (Leemiso 1:20; Roome 5:17, 21) Leemisuwawu, aadhdhida eratettawu ‘oosoy’ qassi ‘naati’ deꞌiyaabadan odettiis; hegaadankka, nagaray cimmiyaabadan, woriyaabadaaninne amottanaadan oottiyaabadan qoncciis.—Maatiyoosa 11:19; Luqaasa 7:35; Roome 7:8, 11.
Bala qofaa: Geeshsha ayyaanaa sunttan xammaqettiyoogee I Xoossa gidiyoogaa bessees.
Tumaa: Geeshsha Maxaafay “sunttaa” giyoogee issi issitoo wolqqaa woykko aawatettaa qonccissiyaaba. (Zaarettido Wogaa 18:5, 19-22; Asttiro 8:10) Geeshsha ayyaanaa “sunttan” xammaqettiya asi Xoossaa shenee polettanaadan geeshsha ayyaanay oottiyoobaanne A wolqqaa akeekees.—Maatiyoosa 28:19.
Bala qofaa: Yesuusi kiittidoogeetinne beni deꞌida erissiyo ashkkarati geeshsha ayyaanay Xoossa gidiyoogaa ammanoosona.
Tumaa: Geeshsha Maxaafaykka taarikeekka hegaa yootenna. Insaykilooppiidiya Britaanika giyo maxaafay, “Geeshsha Ayyaanay Xoossa giyo qofay . . . 381 M.Ln, Konistantinopile shiiquwan merettidaba” yaagees. Kiitettida wurssettaagee hayqqoosappe 250 layttay aadhdhi simmin hegaadan haniis.