Ko He Tuputupu ʼi Guinée Équatoriale

KO TE loloa ʼo te vao, ʼe ko te ʼuluaki meʼa ʼaia ʼaē ʼe sio kiai he tahi mokā tau te vakalele ki te malaʼe vakalele ʼo Guinée Équatoriale. ʼE takafoli te malaʼe vakalele ʼaia e te ʼu fuʼu ʼakau lalahi, pea ʼe hage ʼe veliveli age te ʼu fale ʼo te malaʼe vakalele ʼuhi ko te lalahi ʼo te ʼu fuʼu ʼakau. ʼE maʼuli lelei te vao mai te matatai ʼo aʼu ki te tumutumu ʼo te ʼu moʼuga, pea ʼe tuputupu ʼaki te ʼu ʼua lalahi pea mo te tatau ʼo te māfana ʼi te 30° ʼi te taʼu katoa.

ʼE hoko te tahi faʼahiga tuputupu ʼi Guinée équatoriale, ʼe ko te “tuputupu ʼe foaki mai e te ʼAtua.” (Kolose 2:​19) Ohage ko te ofisie Etiopea ʼaē neʼe kumi tokoni kia Filipe, tokolahi ʼi te fenua ʼaia ʼe nātou fia mahino ki te Tohi-Tapu. (Gāue 8:​26-​39) ʼE ko he meʼa māhani, te fakaōvi age ʼa he tahi ki he Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te ala pea mo ina kole ke fai hana ako Tohi-Tapu. Ko te ʼu Fakamoʼoni ʼe teitei toko 325 ʼi Guinée équatoriale, ʼe nātou fai te ʼu ako Tohi-Tapu e afe tupu.

Ko Te Tō ʼo Te Pulapula ʼi Te Kamataʼaga

Ko Guinée équatoriale, te kiʼi fenua ʼaē ʼe veliveli tokotahi ʼi Afelika, ʼe tuʼu ʼi te potu toga ʼo Nigéria pea mo Cameroun. (Koutou vakaʼi te mape.) Neʼe ʼuluaki ʼave te logo lelei ki te fenua ʼaia e te kau Fakamoʼoni mai Nigéria, he neʼe nātou gāue ʼi te ʼu gāueʼaga ʼaē neʼe to ai te kakao. Logope la neʼe lahi te ʼu kokelekasio Fakapilitānia ʼaē neʼe fakatuʼu ʼi te fenua ʼaia, kae ki muli age, neʼe mavetevete te ʼu kokelekasio ʼaia ʼi te temi ʼaē neʼe tonu ai ke toe liliu te ʼu tēhina ʼaia ki Nigéria. Kae, ʼi te liliu ʼo te fenua ʼaia ʼo puleʼaga faʼitaliha ʼi te taʼu 1968, neʼe fekauʼi kiai te ʼu taumatuʼa misionea e toko tolu e te Sosiete Watchtower. Neʼe mole feala hanatou nonofo fualoa ʼi te fenua ʼuhi ko te ʼu faigataʼaʼia faka politike, kae neʼe ʼi ai te ʼu fua lelei ʼo tanatou fai faka mafola.

Ko Santiago, ʼaē neʼe kau ʼi te kau misionea, neʼe felāveʼi mo Buenaventura, te tagata lahi, mo mālohi, neʼe ʼiloʼi ia ia e te hahaʼi ʼe ko he tahi ʼe ʼi ai hona mālohi makehe. Neʼe ko te tagata lotu neʼe fakaʼapaʼapa ki te Tohi-Tapu, kae neʼe agamālohi. Neʼe ina tā he tahi mo kapau neʼe ina fai age kia ia he kiʼi palalau kovi. Mokā ʼita ʼi he fale kava, ko nātou ʼaē neʼe ʼi ai neʼe nātou feholaki fuli, ʼo nātou feholaki ʼi te ʼu matapā fakamālama ke ʼaua naʼa lave kia nātou tana ʼu aka. ʼI tona fakahagatonu, ʼi tana fagono kia Santiago, neʼe ina fakatuʼutuʼu ke ina tā ia ia mo kapau neʼe mole ina foaki age he fakamoʼoni faka Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaē neʼe talanoa kiai. Neʼe fēnei tana manatu: ‘ ʼE mole he tahi ʼe ina kākāʼi anai te tagata mālohi ʼaenī.’ Neʼe ōfo tona loto ʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe fagono kiai, tāfito ʼo ʼuhiga mo te ʼamanaki ʼo te maʼuli heʼegata ʼi te palatiso ʼi te kele, pea neʼe ina tali ai te ako Tohi-Tapu.

ʼI te haʼele ki muʼa ʼo tana ako, neʼe toe ʼāsili mālohi te loto ʼaē ʼo Buenaventura ke maʼuli ʼo heʼegata ʼi te Palatiso, pea neʼe mahino kia ia ʼe tonu ke ina faka ʼalutahi tona maʼuli mo te ʼu lekula ʼa te ʼAtua ke feala ai hana maʼu te fakapale ʼaia. ʼI tana mahino ʼaē ko te kau Kilisitiano moʼoni ʼe mole tonu ke nātou “liufaki . . . te kovi ʼaki te kovi,” koia neʼe kamata faiga mālohi ai ke ina lolomi tana hoko ʼita.​—Loma 12:17.

Neʼe hoko kia ia te ʼahiʼahiʼi moʼoni ʼi te ʼaho ʼaē neʼe ina fakatō hala ai te ipu ʼa te tagata ʼi te fale kava. Neʼe ʼita te tagata pea neʼe ina hokaʼi ia ia. ʼI te temi pe ʼaia, neʼe feholaki ia nātou ʼaē neʼe ʼi te fale kava, he neʼe nātou ʼamanaki ʼe hoko anai he fuhu. Kae, ʼaki he agavaivai, neʼe totogi e Buenaventura te ipu ʼaē neʼe foa, pea neʼe ina toe totogi he meʼa ʼinu ki te tagata, pea mo faifakalelei age ki te meʼa ʼaē neʼe hoko. ʼI te sio ʼa te hahaʼi ki te ʼu fetogi ʼaē kua hoko kia ia ʼi tana ako te Tohi-Tapu, tokolahi neʼe nātou fia ako mo ia. ʼI te temi ʼaē neʼe papitema ai ia Buenaventura, neʼe kua ina fai ia ako Tohi-Tapu e nima. Kua taʼu nima nei tana kua tagata ʼāfea, pea logope la ʼe kei higoaʼi ia ia e te hahaʼi ʼe ko he tagata ʼe ʼi ai hona mālohi makehe, kae ʼi te temi nei ko hanatou meʼa fakahuahua.

“ ʼE Nātou ʼIloʼi Te Maʼuhiga ʼo Te ʼu Meʼa Fakalaumālie Kia Nātou”

Lolotoga te ʼu taʼu 1970, ʼaki tonatou loto katoa, neʼe hoko atu te fai faka mafola ʼa te kau Fakamoʼoni ʼaē neʼe tokosiʼi ʼi te fenua pea mo hoko atu tanatou ʼu fakatahitahi. Ki muli age, neʼe ʼōmai te ʼu taumatuʼa misionea e tokolahi mai Sepania ʼo tokoni kia nātou. Ko Andrés Botella, ʼaē neʼe gāue ʼi Guinée équatoriale ia taʼu e 12, ʼe ina manatuʼi ʼi tana tau atu kiai, neʼe ōfo ʼi te ‘ ʼiloʼi [e te hahaʼi] te maʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie kia nātou.’ (Mateo 5:3) ʼE ina ʼui fēnei: “Neʼe ko he meʼa fakafiafia moʼoni te ako ʼo te Tohi-Tapu mo te ʼu hahaʼi loto fakafetaʼi ʼaia.”

Ko Marie, te tuagaʼane Sepania, neʼe ina ako fakatahi te Tohi-Tapu mo te kiʼi fafine ʼe higoa ko Maria, ʼaē neʼe ina ʼui ko tana ʼu mātuʼa, ia Francisco pea mo Fausta, neʼe fia ako mo nāua. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe fai e Marie tana ʼu ako e 15 pea mo te nonofo mamaʼo ʼa te ʼu mātuʼa ʼa Maria, neʼe fakalaka te ʼu vāhaʼa ʼi muʼa ʼo tana ʼaʼahi ia nāua.

ʼI te temi ʼaē neʼe felāveʼi ai ia Marie mo tona ʼohoana, ko Serafín, mo te ʼu mātuʼa ʼa Maria, neʼe kua ʼosi nā maʼu te tohi E Feala Keke Mauli O Heegata Ite Palatiso Ite Kelea pea mo te Tohi-Tapu, pea neʼe nā lotomālohi ke kamata tana ako. Koia, neʼe kamata atu aipe tana ako ʼi te moʼi temi pe ʼaia. Neʼe fakatokagaʼi e Serafín ʼe ʼiloʼi lelei e te ʼu mātuʼa ʼa Maria te ʼuluaki kapite ʼo te tohi. Neʼe toe feiā mo te lua ako, ʼi tanatou fai te lua kapite. ʼE manatuʼi fēnei e Serafín: “Neʼe hage neʼe ma fai te ako ki he ʼu Fakamoʼoni e lua kua ʼosi papitema.” ʼI te tolu ʼaʼahi, ʼi tanā sio ʼaē ʼe nā ʼiloʼi lelei te ʼu meʼa ʼaē ʼe nā ako, neʼe ʼui ai e Serafín ke nātou fai te ako ʼaki pe te ʼu fehuʼi pea mo te ʼu tali, ke feala hanā ʼiloʼi peʼe nā mahino moʼoni ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe nā ako. Neʼe mahino ai leva kia ia ko Francisco pea mo Fausta neʼe nā ako e nāua ʼāteaina te tohi katoa!

Neʼe koteā tona ʼu fua kia nāua ʼo te ʼu meʼa foʼou ʼaē neʼe nā ako? ʼO mulimuli ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe nā ako, neʼe mole kei nā ʼolo ki te ʼu fono ʼaē neʼe hoko ai te ʼu faifakalauʼakau, pea neʼe nā mavae ʼi te lotu Katolika. Pea tahi ʼaē meʼa, neʼe fakagata e Francisco tana suluka, pea neʼe mole kei nā kai te kanoʼi manu ʼaē neʼe mole fakahali lelei tona toto. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe kua hā lelei tanā maʼuliʼi te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe nā ako, koia neʼe fakaloto mālohiʼi ai nāua ke nā kamata faka mafola ki te hahaʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe kua nā mālama kiai. Mole tuai, pea nā kamata fai faka mafola ki tona ʼu vāhaʼa fale. Hili pe ia māhina e tolu, neʼe kua feala ke nā papitema. ʼI te temi nei, ko Francisco ʼe ko te tagata faifekau faka minisitelio, pea ʼaki tana faʼifaʼitaki lelei pea mo tona faiva ʼi te fai faka mafola, ko tanā ʼu taʼahine e toko tolu kua papitema, mo tanā ʼu tama e toko lua ʼe nā kau ki te ʼu fono, pea ko te toko ono ʼo tonā ʼu kāiga, ʼe nātou ako te Tohi-Tapu.

Mole fualoa ʼi tanā kua ʼosi papitema, neʼe felāveʼi ia Francisco mo Pablo, ko te tagata Katolika fakamalotoloto neʼe ko tana gāue ko te fakamaʼa ʼo te ʼēkelesia. Neʼe ko Pablo ʼaē neʼe tonu ke ina fai te misa mo kapau neʼe puli te patele. Kapau neʼe mahaki he tahi ʼo tona ʼēkelesia, neʼe ina ʼaʼahi ia ia; kapau neʼe ʼi ai he tahi neʼe mole kau ki te misa, neʼe ʼalu Pablo ʼo ʼaʼahi ia ia moʼona fakaloto mālohiʼi; pea kapau neʼe mate he tahi, neʼe ina faiga ʼaki tana loto katoa ke ina fakafimālieʼi te famili ʼo ia ʼaē kua mate. ʼE mahino papau ia, neʼe lahi te ʼofainaʼi ʼo Pablo e te hahaʼi ʼo tona ʼēkelesia.

Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe fakaʼapaʼapa ʼaupito ia Pablo ki te Tohi-Tapu, koia neʼe ina tali ʼaki he lotolelei te fakaafe ʼaē ʼa Francisco ke nā ako fakatahi. Neʼe tokagaʼi vave e Pablo te moʼoni ʼo te logo ʼo te Tohi-Tapu, pea hili te kiʼi temi ʼo te ako, neʼe ina fakatotonu ai, kapau ʼe ina fai he “ ʼaʼahi faka tauhi ōvi” ki he tahi ʼo tona ʼēkelesia ʼe mahaki, pea ʼe ina fakaʼaogaʼi anai te ʼu vaega ʼaē neʼe ina ako ʼi tana ako Tohi-Tapu. Mole faʼa fualoa, pea ʼi tana tahi fai misa ʼi te ʼAhotapu, neʼe fakamahino e Pablo te maʼuhiga ʼaē ke fakaʼaogaʼi te huafa ʼo te ʼAtua, ʼaē ko Sehova, pea he koʼe ʼe mole tonu ke tou fakaʼaogaʼi te ʼu fakatātā.

ʼI tana tali leleiʼi ia te moʼoni, neʼe manatu ia ko te hahaʼi ʼo tana lotu ʼe nātou tali anai mo nātou. Kae, ʼi tana ʼosi fai ʼo te ʼu misa e tolu peʼe fā ʼo fakatafito ki te Tohi-Tapu, neʼe fakatokagaʼi e Pablo neʼe mole leleiʼia e te hahaʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe talanoa kiai. Koia neʼe ina fakatotonu ai leva ke mavae ʼi te lotu, ʼo fakatahi tuʼumaʼu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Hili kiai ni ʼu māhina, neʼe kua feala ke papitema, pea ʼi te temi nei, ʼe ko he tēhina ʼe ina faka mafola te logo lelei ʼaki he loto faiva. Logope la ʼe mole feala ke fai faka mafola ʼi te temi katoa, kae ʼe ina lolotoga fai nei te ʼu ako Tohi-Tapu e 10.

ʼE Nātou Tuputupu ʼUhi Ko Tanatou ʼu Fakatahi

ʼE maʼuhiga ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo Guinée équatoriale te fakatotonu ʼa te Tohi-Tapu ʼaē ke nātou fakatahi tuʼumaʼu. (Hepeleo 10:25) Talu mai te taʼu 1994, ʼi te temi ʼaē neʼe toe fakagafua ai e te puleʼaga ke fai te gāue, neʼe holi e te ʼu tēhina ke nātou maʼu he ʼu Fale ʼo Te Puleʼaga ʼe lelei. Koia la ʼaē, kua lahi ai te ʼu kokelekasio kua nātou laga tonatou ʼu fale fono, peʼe nātou fakatuʼutuʼu ke nātou laga.

ʼI Mongomo, ʼe kaugamālie age te hahaʼi ʼaē ʼe ʼōmai ki te ʼu fono, ʼi te kau fai faka mafola ʼo te Puleʼaga, koia neʼe gāue kinakina ai te kokelekasio moʼo laga ʼo he fale fono ʼe lahi. ʼI te agamāhani, ʼe totogi e te ʼu lotu ʼo Mongomo he ʼu hahaʼi gāue ke nātou laga tonatou ʼu ʼēkelesia, koia neʼe fakatokagaʼi ai te gāue ʼaē neʼe fai tonu e te kau Fakamoʼoni ʼo te kolo. ʼI te tahi ʼaho, neʼe tuʼu te pasitea ʼo te Iglesia Nueva Apostólica (Te ’Ēkelesia Foʼou Apositolika) ʼo ina fehuʼi ki te tagata ʼāfea pe neʼe fia tana totogi te hahaʼi ʼaē neʼe ʼōmai ʼo gāue ki te laga ʼo te fale. Neʼe ʼui e te pasitea, logope la neʼe ina totogi te ʼu hahaʼi ʼo tana lotu ke nātou ʼōmai ʼo fakatuʼu te ʼu piliki ʼo tonatou ʼēkelesia, kae neʼe haʼele māmālie pe te gāue. Neʼe feʼekeʼaki peʼe feala ke ina maʼu ʼifea te hahaʼi gāue ʼaē neʼe nātou laga te Fale ʼo Te Puleʼaga. Neʼe punamaʼuli ʼi te ʼui age ʼaē neʼe ko te kau Fakamoʼoni fuli ʼaē neʼe nātou fai te gāue, neʼe mole totogi nātou.

Ko te kau ki te ʼu fono, ʼe mole lagi ko he meʼa faigafua kia nātou ʼaē ʼe nonofo mamaʼo ʼi te Fale ʼo Te Puleʼaga. Neʼe ko te ʼaluʼaga ʼaia neʼe tau mo Juan, ko te tagata neʼe papitema ʼi te taʼu 1994. Neʼe logo ki te moʼoni ʼi Gabon, ʼaē neʼe ina ako ai te ʼuluaki koga ʼo te tohi Mauli Heegata. Neʼe toe liliu ki Guinée équatoriale, ki te kolo ʼaē neʼe tupu ai, pea neʼe vaha mamaʼo mo Mongomo ia kilometa e 100. Neʼe ko he meʼa faigataʼa kia ia te hoko atu ʼo tana ako. Kae neʼe mole tuku tana ako. ʼI te māhina fuli, neʼe ʼalu lelue ia hola e valu ki Mongomo, ʼaē neʼe fai ai tana ako e Santiago, te tagata ʼāfea ʼo te kolo. Neʼe nofo ʼi Mongomo lolotoga ni ʼu ʼaho, pea neʼe fai tuʼa tolu peʼe tuʼa fā tana ako lolotoga tana nofo ai. ʼI tana fai ʼaia, neʼe ʼosi katoa ai tana ako pea neʼe kua feala leva ke papitema.

Neʼe taupau feafeaʼi e Juan tona mālohi fakalaumālie logope la neʼe mole lahi te ʼu temi ʼaē neʼe feala ke fakatahi ai mo tona ʼu tēhina mo tuagaʼane? Ko te meʼa ʼaē neʼe maʼuhiga tāfito, he neʼe ko he tagata neʼe mālohi ʼi te fai faka mafola. Neʼe kua fai faka mafola ki te hahaʼi fuli ʼo tona kolo, pea ʼi te temi ʼaē neʼe papitema ai, neʼe ko ʼana ako Tohi-Tapu e 13. Ko te toko ono ʼo tana kau ako neʼe nātou kaugā ʼolo mo ia ki Mongomo, ki te fakatahi makehe ʼaho tahi ʼaē neʼe fai ai, ke nātou sisio ki tona papitema. ʼI te temi nei, ʼe ina takitaki te Ako ʼo Te Tule Leʼo mo te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fia ʼiloʼi te moʼoni ʼi tona kolo, pea ʼi te agamāhani, ko te toko 20 hahaʼi ʼe nātou kau ki te fono ʼaia.

Ko Te Fakapala ʼo Te Pulapula ʼAki He Loto Faʼa Kātaki

ʼE mole ko te hahaʼi fuli ʼaē ʼe tuputupu vave ʼi te faʼahi fakalaumālie. ʼI ʼihi temi, ʼe maʼua ke kita maʼu he loto faʼa kātaki mo kapau ʼe kita fia sio ki te tuputupu ʼo te pulapula. Neʼe moʼoni te faʼahi ʼaia ʼo ʼuhiga mo Paca, ʼaē neʼe ʼuluaki logo ki te logo lelei ʼi te taʼu 1984, ʼi te temi ʼaē neʼe fai faka mafola age ki ai ia Edita, te tuagaʼane pionie, ʼi te lapalasi fakatauʼaga meʼa. ʼI te temi ʼaē neʼe ʼaʼahi ai e Edita ia Paca ki tona ʼapi ʼi te vāhaʼa ʼaē neʼe hoa mai kiai, neʼe tali e Paca ke ina ako te Tohi-Tapu. Logope la neʼe mole lahi tana tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie, kae neʼe faʼa kātaki ia Edita he neʼe ina fakatokagaʼi ʼe maʼu e Paca te ʼu kalitate lelei. ʼE ina fakamahino fēnei: “Neʼe hage ia ko he ōvi, pea neʼe ʼau faikole kia Sehova ke ina avahi tona loto.”

Neʼe hoko atu e Paca tana ako, lolotoga taʼu e fā vaelua, ʼo ina tautau tuku, pea neʼe mole lahi tana tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie. Koia, ʼi te temi ʼaē neʼe ʼosi ai tana ako ia te tohi Mauli Heegata, neʼe palalau fakahagatonu ia Edita kia Paca ki te maʼuhiga ʼaē ke faiga fakamalotoloto ʼi te moʼoni. ʼI tana holi ʼaē ke lave ki te loto ʼo Paca, neʼe tagi ia Edita.

ʼE manatuʼi fēnei e Paca: “Ko te tokoni fakamalotoloto ʼaia neʼe lave moʼoni kia ʼau. Talu mai ai, neʼe ʼau kamata fai te ʼu fetogi ʼi toku maʼuli. Neʼe ʼau kau ki te Ako ʼo Te Minisitelio Faka Teokalatike, pea ʼi te taʼu pe ʼaia neʼe ʼau liliu ko he kaugā fai faka mafola. Ko te ʼaho ʼaē neʼe ʼau papitema ai neʼe ko te ʼaho ʼaia ʼaē neʼe ʼau fiafia lahi ai ʼi toku maʼuli!” ʼE mole tatau te tokaga moʼoni ʼa Paca ʼi te temi nei mo tana mole faʼa tokaga ki muʼa atu. ʼI te temi nei, ʼe ina fai te ʼu ako Tohi-Tapu e 13, pea ʼe mahino papau ʼe faʼa kātaki mo nātou ʼaē ʼe mole tuputupu vave ʼi te faʼahi fakalaumālie.

Ko Te Tokoni Ki Te Hahaʼi Ke Fetogi Tanatou Maʼuli

ʼI tanatou maʼuli ʼo mulimuli ki te ʼu lekula ʼo te Tohi-Tapu, ʼe ʼiloa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo Guinée équatoriale ʼuhi ko tanatou aga fakahagatonu pea mo tanatou aga fakaʼapaʼapa. Ko te tagata, neʼe ōfo ʼi tana sio ki tanatou aga, pea neʼe fakaōvi age ki te tagata ʼāfea ʼo te kokelekasio ʼo Bata pea mo ina fehuʼi fēnei age: “ ʼE ʼi ai koa hakotou tohi Comment raisonner?b Kua ʼau fiu ʼi toku ʼuhiga tagata ʼo te mālama. ʼE ʼau fia liliu ko he Fakamoʼoni ʼa Sehova.”

Ko Antonio, ko te tagata faifekau faka minisitelio ʼi te kokelekasio ʼo Malabo, ʼe ko he faʼifaʼitaki lelei ʼaia ʼo he tagata ʼo te mālama neʼe liliu ko he Fakamoʼoni. ʼI muʼa ʼo tana ako te Tohi-Tapu, neʼe fakalialia tona maʼuli. Ko te falā ʼaē neʼe ina maʼu ʼi tana gāue ʼaē ko te gaohi ʼuasi, neʼe ina pulihi ʼi tana ʼinu kava pea mo te ʼu meʼa heʼeʼaoga ʼaē neʼe ina fai. Koteā ʼaē neʼe tokoni kia ia ke ina fetogi tona maʼuli? Neʼe ōfo ʼaupito ʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼui mālohi ia 1 Kolonito 6⁠:​9, 10: “ ʼAua naʼa koutou tuku ke fakahēhēʼi koutou. ʼE mole he tagata fai folonikasio, . . . he kau konahia, . . . ʼe nātou maʼu anai te puleʼaga ʼo te ʼAtua.” Neʼe mahino ai kia ia, kapau ʼe ina fia maʼu te ʼofa ʼa te ʼAtua, pea ʼe tonu ke ina fetogi tona faʼahiga maʼuli. Moʼo fakahoko te faʼahi ʼaia, neʼe kamata tokaga ki tana ʼu fakakaugā. (Tāʼaga Lea 13:20) ʼI te temi ʼaē neʼe fakaafe ai e tona ʼu kaumeʼa ʼāfea ke nātou ʼolo ʼo ʼinu kava, neʼe fakafisi ki tanatou fakaafe, kae neʼe fai faka mafola age kia nātou. ʼO mole fualoa, pea nātou fakagata ai leva tanatou fakakinakinaʼi ia ia.

Neʼe ʼaoga koa tana fai te ʼu fetogi lahi ʼaia? ʼE fakamahino fēnei e Antonio: “ ʼE ʼau fiafia ʼaupito ʼi taku fetogi toku maʼuli. Kua lelei age toku maʼuli fakasino ʼi te temi nei, logope la taku kua taʼu 60 tupu, kae kua mamate toku ʼu kaumeʼa ʼāfea peʼe nātou mahamahaki. ʼI temi nei, kua ʼau maʼu toku ʼu kaumeʼa moʼoni, kae ʼe mole hage ko nātou ʼaē neʼe nātou fia fakakaugā mo kita ke feala hakita totogi maʼa nātou hanatou meʼa ʼinu. Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ko toku vāhaʼa lelei mo te ʼAtua. ʼI te temi nei, ʼe ʼau pionie katoa, pea ʼe ʼau fai te ako Tohi-Tapu mo te tagata ʼe tau mo te fihifihia ʼo te kava, koia ʼe feala ke ʼau fakaʼaogaʼi te meʼa ʼaē neʼe hoko kia ʼau moʼo tokoni kia ia.”

Kua Nātou Liliu Ko He Kau Kaugana ʼa Te ʼAtua

Kua hili kiai taʼu e 200, ko te hahaʼi mai te matafenua ʼo Guinée équatoriale, neʼe fakatahitahiʼi nātou pea mo fakaheka nātou ki te ʼu vaka ke nātou ʼolo ʼo maʼuʼuli popūla ʼi Amelika. Ia ʼaho nei, tokolahi kua nātou liliu ʼaki tonatou loto katoa ko he kau kaugana, ʼa te ʼAtua. Ko te maʼuli fakapōpula ʼaia, neʼe ina foaki kia nātou te ʼāteaina moʼoni, ʼo ina faka ʼāteaina nātou mai te ʼu akonaki ʼo Papiloni pea mo te ʼu gāue faifakalauʼakau. Neʼe toe akoʼi kia nātou peʼe feafeaʼi hanatou maʼu he maʼuli fiafia pea ke nātou maʼu he ʼu fua lelei ʼi tonatou maʼuli. Neʼe hoko kia nātou te meʼa ʼaē neʼe fakapapau e Sesu: “ ʼE koutou ʼiloʼi anai te moʼoni, pea ko te moʼoni ʼe ina faka ʼāteaina anai koutou.”​—Soane 8:​32.

ʼAki te toko 1 937 ʼaē neʼe kau ʼi te ʼAho Fakamanatu ʼo te taʼu 1995​—ʼaē ʼe teitei tuʼa ono tona kaugamālie ʼi te kau kaugā fai faka mafola ʼo te fenua—​ʼe tou ʼamanaki ʼe hoko anai ki ʼamuli, he tuputupu ʼe lelei ʼaupito ʼi te faʼahi fakalaumālie. ʼI te hoko atu ʼa te kau Fakamoʼoni ʼi Guinée équatoriale, tanatou to pea mo tanatou fakavai te pulapula ʼo te moʼoni ʼaki he loto faiva, ʼe nātou ʼiloʼi papau ko ‘te ʼAtua ʼaē ka ina fakatuputupu anai te pulapula ʼaia.’ (1 Kolonito 3:6) Kua mahino lelei kia tatou, ʼe maʼu ʼi Guinée équatoriale he ʼaluʼaga ʼe lelei ki te tuputupu ʼi te faʼahi fakalaumālie!

[Nota ʼi te lalo pasina]