Watchtower TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Watchtower
TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Faka'uvea
  • TOHI-TAPU
  • TOHI
  • FONO
  • w97 15/8 p. 23-25
  • Ko He Meʼa Kai Fakalaumālie Kia Nātou ʼe Hage Ko He ʼu Ōvi ʼi Te Fenua Ko Navajo

Aucune vidéo n'est disponible pour cette sélection.

Il y a eu un problème lors du chargement de la vidéo.

  • Ko He Meʼa Kai Fakalaumālie Kia Nātou ʼe Hage Ko He ʼu Ōvi ʼi Te Fenua Ko Navajo
  • Te Tule Leʼo—1997
  • Manatu Tafito
  • Neʼe Nātou Fakaaʼu Te Logo Lelei Ki Te Fenua ʼa Te Kau Navajo
  • ʼE Fili He “Gāueʼaga Ki Te ʼu Ōvi”
  • ʼE Lelei ʼAupito Te Tali ʼo Te Logo ʼo Te Puleʼaga
Te Tule Leʼo—1997
w97 15/8 p. 23-25

Ko He Meʼa Kai Fakalaumālie Kia Nātou ʼe Hage Ko He ʼu Ōvi ʼi Te Fenua Ko Navajo

KO TE hahaʼi Navajo ʼe nātou ʼui ko tonatou fenua ʼe HÓZHÓNÍ, ko tona faka ʼuhiga “ ʼe matalelei,” ʼi te lea ʼa te kau Initia Navajo. Talu mai te taʼu 1868, neʼe foaki age e te puleʼaga Amelika ki te kau Navajo, te kele ko tona lahi ʼe ko te 62 000 kilometa kale ʼi te potu fenua tokelau hahake ʼo Alisona, pea ko te potu ʼaia ʼe fakahigoaʼi ko te ʼu tuliki e fā, koteʼuhi ʼe fakatahi ai te ʼu tuʼakoi ʼo te ʼu potu fenua ko Alisona, mo te Colorado, mo te Nouveau-Mexique, pea mo te Utah. ʼI te temi nei, ko te Mafa ʼo te ʼu Monuments, ʼaē ʼe ʼiloʼi e te hahaʼi koteʼuhi neʼe hā ʼi te ʼu ʼata Kapoe, kua liliu ia ko he potu ʼe puipui e te kau Initia Navajo, pea ʼe ʼolo kiai te kau tulisi ʼo te malamanei katoa. Ko te potu ʼaia, ʼe ʼi ai tana ʼu Monolithes kula, ko te ʼu pou maka ko tonatou māʼoluga ko meta e 300, pea ʼe nātou tutuʼu ʼi te ʼu mafa lāvaki. ʼE ʼui ko te higoa ʼaē ʼe foaki e te kau Navajo ki te mafa ʼaia ʼe faka ʼuhiga ki “te vahavaha ʼo te ʼu maka.”

Ko te hahaʼi Navajo ʼe ʼiloa ʼuhi ko tanatou agalelei, mo tanatou tali kāiga fakamalotoloto, pea mo tanatou maʼuli fakatahi mo tonatou famili. Ko te toko 170 000 hahaʼi ʼaē ʼe nonofo ʼi te kele ʼaia, ʼe nātou maʼuʼuli tāfito ʼi te ʼu potu mamaʼo, ʼo nātou mulimuli ki tanatou ʼu talatisio. Ko ʼihi, ʼe kei nātou leʼoleʼo te ʼu faga ōvi, pea ʼe nātou nonofo ʼi te ʼu kiʼi fale ʼaē ʼe ʼaofi ʼaki te kele ko tonatou higoa ko te ʼu hogans. ʼE ʼiloa ʼi te malamanei katoa te ʼu gāue faka mātaga ʼa te kau Navajo. ʼE leleiʼia tāfito e te hahaʼi tonatou ʼu meʼa fāliki pea mo tanatou ʼu tupenu lanu kehekehe ʼaē ʼe fai ʼaki te filo hina ʼo te akeno. ʼE toe ʼiloa foki mo te ʼu koloā gigila siliva ʼa te kau Navajo, ʼaē ʼe fakaʼaogaʼi ai te maka ʼuʼui pea mo fuluʼi hega pea mo te tahi ʼu meʼa ʼe toʼo mai te kele.

Neʼe Nātou Fakaaʼu Te Logo Lelei Ki Te Fenua ʼa Te Kau Navajo

Talu mai ia taʼu e 30 tupu, neʼe ʼolo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te fenua ʼo Navajo ʼo mole gata ʼaki pe tanatou mamata ki te ʼu meʼa matalelei ʼo te fenua ʼaia, kae ke nātou ʼave foki mo te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ki te hahaʼi ʼo te fenua mamaʼo ʼaia. (Mateo 24:14) Neʼe takitaki e te kau pionie katoa pea mo te ʼu pionie makehe ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova te gāue faka mafola ʼaia. Ko te tokolahi ia nātou ʼaia neʼe nātou tali ki te fakaafe ʼaē neʼe fai e te ʼu tagata taupau feʼaluʼaki pea mo te kau Fakamoʼoni ʼo te fenua ʼaia, ke ʼi ai hanatou tokoni ʼi te ʼu potu fenua ʼaē neʼe lahi ai te gāue faka mafola. Neʼe ʼōmai ʼihi mai te ʼu kokelekasio ʼaē ʼe ōvi ki te potu ʼaia, pea ko ʼihi, ʼo kau ai mo te ʼu tēhina ʼo te ʼu Telepi Amelika, neʼe nātou ʼōmai mai te ʼu potu fenua kehekehe ʼo Amelika.

Ko te ʼu tēhina mo tuagaʼane loto faka sakilifisio ʼaia neʼe nātou ʼui, ko tanatou gāue ʼi te potu ʼaia neʼe hage ia ko hanatou gāue misionea. Koteā tona tupuʼaga? ʼUluaki, ʼe faigataʼa ʼaupito te ako ʼo te lea ʼi te potu ʼaia, ʼuhi ko te faigataʼa ʼo te puʼaki ʼo te ʼu kupu, mo te faʼufaʼu ʼo te lea, pea mo te ʼu kupuʼi palalau kehekehe. Tahi ʼaē meʼa, ko te ʼu hahaʼi ʼaē neʼe tutupu ʼi te fenua ʼaia, ʼe nātou pipiki maʼu ki tanatou ʼu talatisio faka lotu, ki te ʼu talatisio faka famili, pea ʼe fakalogo tonatou maʼuli ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou maʼu ʼi tonatou kele. ʼE toe tahitahiga foki te foaki ʼo he ʼapi pea mo he gāue ki te kau matāpule, pea ʼe faigataʼa te faʼahi ʼaia kia nātou ʼaē ʼe ʼōmai ʼo nonofo ʼi te potu ʼaia. Pea ʼe mahino mai kia tatou, ko te gaohi koviʼi e te kau papālagi ia te hahaʼi ʼaia ʼi te hisitolia, neʼe fakatupu ai tanatou mole falala ki te kau matāpule.a

ʼI te kamata, ka ʼai hēkesi te kau Fakamoʼoni ʼi tanatou ʼolo ʼi te ʼu ʼapi, neʼe manatu e te hahaʼi ʼe ko te kau Mormons, pea neʼe tokolahi ia nātou ʼaē neʼe mole nātou fia avahi tonatou matapā. ʼI te temi ʼaē neʼe nātou fetogi ai tanatou faʼahiga teu, neʼe tali leleiʼi nātou e te hahaʼi, pea ko te meʼa ʼaē neʼe tau hoko, neʼe nātou nonofo lolotoga te hola katoa ʼi te ʼapi ʼaia. ʼI te temi nei, kua ʼiloʼi lelei e te hahaʼi pe ko ai te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, logope la kua nātou toe fakaʼaogaʼi te ʼu hēkesi.

ʼE faigataʼa ʼaupito te kaku ki te potu ʼaē ʼe nonofo ai te kau Navajo. ʼE ko he meʼa māhani ʼi te potu ʼaia, te taki motokā ʼi te ʼu ala ʼi te vao, ʼaē ko ʼona ala ʼe makamakaʼia, mo ʼoneʼia, pea mo pela. ʼE mahino ia, ʼe ko he meʼa faigataʼa ʼaia ki te ʼu motokā pea mo fakakinakina kia nātou ʼaē ʼe heka motokā. ʼE toe feala pe foki ke maʼu te teka ʼo te ʼu motokā, kae ʼi te agamāhani, ʼe tokoni mai te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fakalaka ʼi te ʼu ala, ki te toho ʼo te ʼu motokā ʼaia. ʼI ʼihi temi, ʼe tonu ke tou feʼoloʼaki lolotoga ni ʼu hola moʼo ʼaʼahi te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fia ʼiloʼi te moʼoni, peʼe ko te fai ʼo he ako Tohi-Tapu, peʼe ko te ʼave ʼo he tahi ki te ʼu fono faka Kilisitiano. Kae ko te kau Fakamoʼoni ʼe nātou gāue fakamalotoloto, ʼo nātou fakahā ai tonatou ʼofa ki te ʼu hahaʼi ʼo te fenua ʼaia.​—Vakaʼi ia 1 Tesalonika 2:8.

ʼE leleiʼia e te kau Navajo te ʼu fai palalau ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu. ʼI te agamāhani, ʼe nātou fakatahiʼi te famili katoa​—te ʼu fānau, te ʼu mātuʼa, pea mo te ʼu hahaʼi matutuʼa—​ke nātou logo ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼui ʼo ʼuhiga mo te ʼamanaki ʼo te palatiso maʼa te hahaʼi fuli ʼi te temi ka haʼu. ʼI te fehuʼi age ʼaē ki he tagata Navajo peʼe kia ia ʼe feafeaʼi anai te Palatiso, neʼe ina tali fēnei, “ ʼE maʼuli lelei anai te ʼu gāueʼaga, pea ʼe lahi anai te ʼu ōvi,” ʼo hā mai ai tanatou ʼofa ki te kele pea mo tanatou ʼu faga ōvi. ʼE nātou toe leleiʼia foki mo te ʼu tohi faka Tohi-Tapu, pea moʼo lagolago ki te gāue faka mafola ʼo te Puleʼaga, ʼe nātou foaki te ʼu kiʼi lopa, pe ko te foʼi topa, pe ko he tini huʼa pipi. Ko te tahi pionie makehe neʼe ina fai te ʼu apone e 200 ki Te Tule Leʼo pea mo te Réveillez-vous! ʼi te taʼu pe e tahi, pea ko te ʼu apone e lua ʼi te ʼu apone ʼaia, neʼe ko te apone ʼa te tagata neʼe heka hōsi mo ia.

ʼE Fili He “Gāueʼaga Ki Te ʼu Ōvi”

ʼI te fasiga taʼu māfana, ʼe ko te temi ʼaia ʼaē ʼe tonu ai ki te tagata tauhi ōvi Navajo ke ina ʼave tana faga ōvi ki he gāueʼaga. Ko te nofoʼaga ʼaia ʼo te faga ōvi ʼe fili ke ōvi ki te ʼu kele ʼaē ʼe lahi ai te vao, pea mo maʼu ai te vai, ke maʼuli lelei ai te faga ōvi. ʼI hona ʼaluʼaga fakatā, ʼe feala ke ʼui ko te Fale ʼo te Puleʼaga ʼe hage ko te nofoʼaga ʼaia​—ʼe ko he gāueʼaga fakalaumālie pea ko he matapuna ʼaia ʼo te ʼu vai ʼo te moʼoni. Ko te hahaʼi ʼaē ʼe ʼolo kiai ʼe nātou maʼu ai hanatou meʼa kai fakalaumālie, ke feala ai hanatou liliu ʼo mālolohi pea mo haohaoa ʼi te faʼahi fakalaumālie.

Lolotoga he temi, neʼe fai te ʼu fono ʼi te kalasi ʼo he faleako ʼi Kayenta, ʼi Alisona. Pea ʼi te māhina ʼo ʼAukusito 1992, neʼe laga ai te Fale ʼo te Puleʼaga foʼou ʼi Kayenta, ʼaki te tokoni ʼo te toko lauʼi teau kau Fakamoʼoni laga fale ʼaē neʼe ʼōmai mai te ʼu potu fenua kehekehe. Ko te Fale ʼo te Puleʼaga ʼaia pea mo te tahi ʼu fale feiā ʼi te koga meʼa ʼaia ʼe nātou fakahā ki te hahaʼi ʼo te fenua, ʼe hoko atu anai te tuputupu ʼo te gāue fai faka mafola ʼi te fenua ʼaia. ʼE ʼi ai te tahi ʼu Fale ʼo te Puleʼaga ʼi te telituale lahi ʼaia, ohage la ko te ʼu Fale ʼo te Puleʼaga ʼi Tuba City pea mo Chinle ʼaē ʼe tuʼu ʼi te potu ʼaē ʼe nonofo ai te kau Navajo, mo te tahi kokelekasio ʼi Keams Canyon ʼi te telituale ʼo te telepi Hopi ʼaē ʼe tuʼu ʼi te kele ʼo te kau Navajo, pea mo te tahi ʼu kokelekasio ʼi te ʼu tafaʼaki. Neʼe koteā tona ʼu fua?

ʼE Lelei ʼAupito Te Tali ʼo Te Logo ʼo Te Puleʼaga

ʼI Kayenta, ko te toko 12 tupu hahaʼi ʼo te potu fenua ʼaia neʼe papitema talu mai te temi ʼaē neʼe laga ai te Fale ʼo te Puleʼaga, ʼo ʼasi mai ai ʼe tapuakina e Sehova te fale ʼaia ʼo te tauhi moʼoni. Ko te fale fono ʼaia ʼe ina fakahā ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe nātou nonofo anai ʼi te fenua, pea ʼe tupu ai te falala ʼa te hahaʼi ki te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼaē ʼe nātou faka mafola. ʼE mole heʼeki fualoa neʼe fai te ʼuluaki akonaki ki te kaugamālie ʼi te lea faka Navajo. Ko te toko 40 tēhina mo tuagaʼane ʼo te kokelekasio neʼe nātou fiafia ʼi te ʼōmai ʼo te toko 245 ki te akonaki ʼaē neʼe talanoa ki te ʼu maʼua ʼo te ʼu mātuʼa. ʼUhi ko tanatou loto fakafetaʼi, ko te famili ʼe toko 8, neʼe nātou folau ia hola e tolu ke feala ai hanatou ʼōmai ʼo logo ki te akonaki ʼaia​—pea neʼe ko tanatou ʼuluaki ʼaʼahi ʼaia ʼo he Fale ʼo te Puleʼaga.

Ko te tahi meʼa ʼaoga ʼaē neʼe foaki age e Sehova ki te fai ʼo te gāue faka mafola, ʼe ko te kaupepa Fiafia Kite Mauli Heegata Ite Kele ʼi te lea faka Navajo. Neʼe ko he meʼa faigataʼa te fakaliliu ʼo te kaupepa ʼaia ki te lea faigataʼa ʼa te kau Navajo. Ko te kau fai fakaliliu neʼe nātou gāue ia hola e 1 000 tupu, ʼo nātou vakavakaʼi peʼe fakahā fakalelei te logo ʼo te Puleʼaga ʼi te kaupepa ʼaia. Talu mai te temi ʼaē neʼe tā ai te kaupepa ʼaia ʼi te fakaʼosi ʼo te taʼu 1995, kua tufa e te kau Fakamoʼoni ʼo te fenua ʼaia te lauʼi afe kaupepa feiā, ʼo kamata ai te ʼatu ako Tohi-Tapu mo nātou ʼaē ʼe nātou kumi te moʼoni.

ʼAki te temi, ʼe tuputupu te fakaʼaogaʼi ʼo te lea faka Navajo ʼi te gāue faka mafola, heʼe ako e te ʼu kaugā fai faka mafola te lea ʼaia. Ko te ʼu kokelekasio ʼi te potu fenua ʼaia neʼe nātou kamata fakaʼaogaʼi te lea ʼaia ʼi te Ako ʼo Te Minisitelio Faka Teokalatike, pea ʼe fai te ʼu kalasi ke ako ai e te ʼu kaugā fai faka mafola ia te lea faka Navajo. Tahi ʼaē meʼa, ʼe toe fakaliliu foki te polokalama ʼo te ʼu fakatahi ʼi te lea faka Navajo. Ko te ʼu faiga fuli ʼaia ʼe nātou uga moʼoni anai te hahaʼi ʼo te potu fenua ʼaia ke nātou tali te moʼoni.

ʼI te ʼu fua ʼo te Puleʼaga ʼaē ʼe maʼu ʼi te potu ʼaia, ʼe mole tonu ke galo kia tatou te ʼu kalitate fakalaumālie ʼaē ʼe fakahā e totatou ʼu tēhina Navajo ʼi te potu ʼaia. Lolotoga taʼu e fitu, ko Jimmy pea mo Sandra neʼe nā ʼave tanā ʼu tamaliki e toko nima ki te ʼu fono ʼaē ʼe fai ʼi te vāhaʼa fuli, ʼo nātou ʼolo ia kilometa e 120 ʼi te ʼalu pea mo te liliu. ʼE fiafia te famili ʼaia ʼi tanatou manatuʼi tanatou hivaʼi pea mo tanatou ako fakatahi ia te Tohi-Tapu lolotoga te ʼu feʼaluʼaki loaloaga ʼaia. Ko te ʼofa pea mo te gāue lahi ʼa te ʼu mātuʼa ki te moʼoni, neʼe uga ai te ʼu tamaliki ke nātou faʼifaʼitakiʼi ia nāua ʼo nātou liliu ko he kau atolasio kua nātou foaki tonatou maʼuli kia Sehova. ʼI te temi nei, ko te toko fā ia nātou ʼe nātou gāue pionie katoa, pea ko Jimmy ʼe ko te tagata ʼāfea. ʼO hilifaki ki te ʼu meʼa fakafiafia ʼaia, mole heʼeki faʼa fualoa neʼe papitema te taʼokete ʼo Jimmy, ko Elsie, pea neʼe ko te ʼuluaki papitema ʼaia ʼa he Kilisitiano ʼe poto ʼi te lea faka Navajo.

Ko te ʼu tagata tauhi manu ʼo te fenua ʼaia pea mo tanatou ʼu faga ōvi, ʼe nātou nonofo fīmālie ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu moʼuga maka ʼaē ʼe tuʼu ʼi te kele ʼo te kau Navajo. Neʼe kua fakakikite talu mai fualoa e te polofeta ko Isaia ʼo ʼuhiga mo Sehova: “Ohage ko he tagata tauhi manu, ʼe ina fafaga anai tana faga ōvi. ʼAki tona nima, ʼe ina fakatahiʼi anai te ʼu akeno; ʼe ina fua anai nātou ki tona fatafata. ʼE ina takitaki fakalelei anai te ʼu ōvi ʼaē ʼe kei fakahuhu.” (Isaia 40:11) ʼAki tana Tagata Tauhi Ōvi Agalelei ko Sesu Kilisito, ʼe fakatahiʼi e Sehova ki tana gāueʼaga fakalaumālie, ia nātou fuli ʼo te fenua Navajo ʼaē ʼe nātou fia logo ki te logo lelei ʼo te Puleʼaga pea ke nātou maʼu tana ʼu tapuakina heʼegata.

[Nota ʼi te lalo pasina]

a Koutou vakaʼi te Réveillez-vous! Fakapilitānia ʼo te ʼaho 22 ʼo Fepualio 1952; mo te ʼaho 22 ʼo Sūnio 1954; pea mo te Réveillez-vous! ʼo te ʼaho 8 ʼo Sepetepeli 1996.

[Paki ʼo te pasina 24]

Ko te fafine tauhi manu ʼe logo ki te logo lelei

    Te ʼu Tohi Fakaʼuvea (1978-2025)
    Mavae
    Hu Ki Loto
    • Faka'uvea
    • Vaevae
    • Préférences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Conditions d’utilisation
    • Règles de confidentialité
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Hu Ki Loto
    Vaevae