Neʼe Maʼu e Te Tokolahi Ia Te Moʼoni ʼAki Te ʼAta Te “Eurêka Drame”

KO TE kupu “Eurêka,” ko tona fakaʼuhiga “Kua au maʼu.” Lolotoga te kumi ʼaulo i Californie, ʼi Amelika ʼi te ʼu taʼu 1800, neʼe feala hatatou logo ki te kupu ʼaia moka kalaga he tahi ʼi tana kua maʼu hana foʼi ʼaulo. Kaʼe neʼe maʼuhiga age te meʼa ʼae neʼe maʼu e Charles Taze Russell mo te kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu, he neʼe ko te ʼu moʼoni Fakatohi-tapu. Pea neʼe natou ʼamusia age ke natou fakaha ki ʼihi.

ʼI te temi mafana ʼo te taʼu 1914, ko te toko lau ʼi miliona hahaʼi ʼi te ʼu kolo lalahi neʼe natou mamata ki te ʼata “Photo-Drame de la Création.” Neʼe hola valu te ʼata ʼaia pea neʼe ko he ʼata ʼa Te Kautahi Fakamalamanei ʼa Te Kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu (I.B.S.A.). Neʼe ʼi ai ʼona pakī lanu matalelei mo ʼona fakamatala pea mo tona musika maliē. ʼI te ʼata Fakatohi-tapu ʼaia, neʼe sisio ai ia te kau mamata ki te fakatupu, mo te hisitolia ʼa te tagata pea mo te ikuʼaga ʼo te ʼAfio ʼa Sesu Kilisito Ia Taʼu ʼe Afe.—Apk. 20:4, MN.a

Kaʼe neʼe feafeaʼi kia natou ʼae neʼe nonofo ʼi te ʼu kiʼi kolo liliki pea mo te ʼu kolo ʼae ʼe tuʼu mamaʼo? ʼI ʼAukusito 1914, neʼe fai e te I.B.S.A. ia he ʼata ke feala ai he sisio ki ai ia natou ʼae neʼe u ʼa kai ki te moʼoni. Neʼe ko he ʼata nounou ʼo te ʼata “Photo-Drame” ʼae neʼe higoa ko te “Eurêka Drame” pea neʼe faigafua tona feʼaveʼaki. Neʼe ko faʼahiga ʼata ʼe tolu neʼe feala ke filifili pea neʼe fakaliliu takitahi ki ni lea kehekehe: Ko te “Eurêka X,” neʼe puke fuli ai te ʼu akonaki pea neʼe toe ʼi ai mo te musika. Ko te “Eurêka Y,” neʼe toe maʼu ai pe te ʼu akonaki ʼae neʼe puke pea mo te ʼu pakī lanu matalelei. Pea ko te “Eurêka Drame” ki te famili neʼe fakatuʼutuʼu ke fakaʼaogaʼi ʼi te ʼu loto fale pea neʼe puke ai ni akonaki neʼe filifili pea mo te ʼu hiva. Neʼe toe feala foki ke maʼu ni fakatagi pea mo ni meʼa fakahaha ʼata ʼe mole faʼa totogi kovi.

Ke feala hanatou fakaha te ʼata ʼaia ki te ʼu kiʼi kolo veliveli, neʼe mole ʼaoga ki ai he meʼa fakahaha ʼata peʼe ko he foʼi televisio lahi. Pea neʼe feala ai ke kakusia ia te logo lelei ʼo te Puleʼaga ki he ʼu telituale foʼou. Ko te “Eurêka X,” ʼae neʼe feala pe ke tou fakalogo ki ai, neʼe lava fakatagi ʼi te ʼaho peʼe ko te poʼuli. Pea ko te meʼa fakahaha pakī ʼo te “Eurêka Y,” neʼe feala ke haʼele ʼaki te fakaʼaogaʼi ʼo he malama kasa. Neʼe ui fenei ʼi te tanaki ʼo Te Tule Leʼo ʼi te lea ʼo te fenua ko Finlande: “ʼE feala tamatou fakahaha ia te ʼu pakī ʼaia ʼi te teitei potu fuli pe.” ʼI moʼoni foki te ʼu palalau ʼaia.

Neʼe mole lue e te kau Ako ʼo Te Tohi-Tapu ni fale lalahi, kaʼe ʼi tanatou aga fakapotopoto, neʼe natou tau maʼu ni koga meʼa ʼe mole totogi, ohage la ko te ʼu fale telepinale, mo te taulaga saliote afi pea mo te ʼu koga fale fakatalitali hahaʼi. Neʼe lahi te ʼu fakahaha ʼata neʼe fai ʼi tuʼa, ʼaki he foʼi kie hina neʼe fakapipiki ki te tahi faʼahi ʼo he fale tanaki taʼukai. Neʼe tohi fenei e Anthony Hambuch: “ʼI ʼanatou gaueʼaga, neʼe fakalauʼatea e te kau gaue kele ia he kiʼi koga meʼa, mo natou faʼu ai ni hekaʼaga ʼakau ke heheka ai te hahaʼi pea mo muliʼi ai ia te polokalama.” Ko te kiʼi kutuga ʼaia ʼo te ʼata “Eurêka” ʼae neʼe kau ki ai ia Anthony, neʼe natou feʼaveʼaki ʼanatou uta ʼi he saliote.

ʼI te kamata, neʼe natou tokosiʼi pea neʼe kaku leva ia te kau mamata ki te ʼata “Eurêka” ko te toko lau ʼi teau. ʼI Amelika, neʼe ko te toko 400 hahaʼi ʼi te fale ako neʼe natou sisio ki te fakahaha ʼo te ʼata ʼaia ʼi te kiʼi kolo ʼe maʼuʼuli ai te toko 150 hahaʼi. Pea ko ʼihi neʼe natou haʼele lalo mai ia kilometa ʼe 8 ʼo mamata ki te “Eurêka Drame.” ʼI te fenua ko Suède, neʼe fakatahitahi te ʼu vahaʼa fale ʼo Charlotte Ahlberg ki tona kiʼi ʼapi pea neʼe malave ʼaupito kia natou ia tanatou fagono ʼae ki te ʼu akonaki. Pea neʼe ko te toko 1 500 neʼe natou sisio ki te ʼata “Eurêka” ʼi te kiʼi kolo ʼe tuʼu mamaʼo ʼi ʼOsitalalia ʼae ʼe maʼu ai te lameni. Neʼe fakaha ʼi Te Tule Leʼo, ʼi te ʼu lise pea mo te ʼu univelesite “neʼe leleiʼia e te kau faiako mo te kau ako ia te ʼu pakī mo ʼatatou akonaki ʼae neʼe puke.” ʼO ha mai ai neʼe iloa te “Eurêka Drame” maʼia mo te ʼu koga meʼa ʼae neʼe maʼu ai te ʼu fale senima.

TE TUPUTUPU ʼO TE ʼU PULAPULA ʼO TE MOʼONI

Neʼe ko he meʼa gaue ʼaoga ia te “Eurêka Drame” ʼi te ʼu kalasi ʼa te kau Ako Tohi-Tapu moʼo fakalahi ia te gaue, ʼo natou fekauʼi ai ni tagata faiakonaki moʼo kamata ni kalasi ako Tohi-Tapu foʼou. ʼE faigataʼa hatatou iloʼi pe neʼe ko te toko fia ʼae neʼe mamata ki te “Eurêka Drame.” Koteʼuhi neʼe lahi te ʼu kiʼi ʼata neʼe fakahaha tuʼumaʼu. Kaʼe ʼi te taʼu 1915, neʼe ko kutuga pe ʼe 14 ʼi te ʼu kutuga ʼe 86 neʼe natou fakaha tuʼumaʼu pe ko ʼata ʼe fia ʼae neʼe fakahaha. Logo la te mole katoa ʼo te ʼu tanaki, kaʼe ʼi te tanaki ʼo te fakaʼosi taʼu, neʼe maʼu ai ko te toko tahi miliona tupu ʼae neʼe mamata ki te ʼu ʼata ʼaia. Pea neʼe ko te teitei toko 30 000 hahaʼi neʼe natou fakaui ni tohi Fakatohi-tapu.

Neʼe lagi mole faʼa maʼuhiga ia te “Eurêka Drame” ki te hisitolia ʼa te tagata, kaʼe ʼe mahino ia neʼe ko te toko lau ʼi miliona hahaʼi neʼe natou mamata ki te ʼata makehe ʼaia, mai ʼOsitalalia ki Argentine, pea mai Afelika Saute ki te ʼu motu ʼo Pilitania, ʼo feia mo Initia pea mo te ʼu motu Caraïbes. Tokolahi ia natou ʼaia neʼe natou maʼu ia te moʼoni, ʼae ʼe maʼuhiga age ʼi te ʼaulo. Pea neʼe feala ai hanatou kalaga “Eurêka.”