KA TOTOGI KOVI TE MAʼULI

Kotou Fakaʼaogaʼi Fakapotopoto Takotou Falā

ʼE tou faigataʼaʼia fuli moka totogi kovi te maʼuli. Kae ʼe mole tonu ke tou lotovaivai ai. Pea ʼe mahino ia ʼe feala ke kotou maʼu puleʼaki ke lelei age tokotou aluʼaga.

HE KOʼE ʼE MAʼUHIGA?

Kapau ʼe mole kotou faigaʼi ke kotou fakaʼaogaʼi fakapotopoto takotou falā, ʼe toe lahi age ai ʼokotou fihifihia fakapaʼaga. Logo la ʼe mole lahi takotou falā kae ʼe lahi te ʼu faʼahi ʼe feala ke kotou fai ke lelei age ai tokotou maʼuli.

KOTEA ʼE FEALA KE KOTOU FAI?

Kotou fakaʼaogaʼi pe te foʼi falā ʼae ʼe kotou maʼu. Kapau ʼe kotou fai feia, ʼe mole kotou lotohoha ai. Pea ʼe toe feala foki ke kotou totogi he tahi age ʼu meʼa neʼe mole kotou ʼamanaki ki ai.

Kapau ʼe kotou tohi te falā ʼe kotou maʼu mo te falā ʼae ka kotou fakaʼaogaʼi, ʼe tokoni atu anai ke kotou totogi pe te ʼu meʼa ʼae ʼe kotou lavaʼi. Hili ia, kotou vakaʼi te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga moʼoni atu. Pea kotou mukimuli ki ai. Kapau ʼe fetogi tokotou totogi peʼe ko te totogi ʼo te ʼu koloa, kotou mulimuli ki ai. ʼE moʼoni, kapau kua kotou ʼohoana, kotou felogoi mo tokotou hoa ki te ʼu tonu ʼaia.

ʼAhiʼahi fai te faʼahi ʼaeni: Kapau ʼe feala, ʼe lelei age takotou totogi ʼi hakotou tohi maʼua. ʼE tokagaʼi e ʼihi ʼi tanatou fai feia, ʼe natou fakahoahoa lelei age tanatou falā pea ʼe mole natou tuʼu maʼua. Pea kotou vakaʼi lelei te ʼu pepa ʼae ʼe momoli atu e te fale paʼaga. Kapau ʼe tou iloʼi pe ko te fia ʼae ʼe kei toe, pea ʼe mole tou hoha.

ʼE feala ke faigataʼa mo kapau ʼe mole lahi tatatou foʼi falā. Kae kapau ʼe tou fakahoahoa lelei tatatou falā, pea ko he toe tokoni ia kia tatou. Pea ʼe mole tou tuʼania fau ki te falā.

“Fakafuafua tona totogi.”—Luka 14:28.

Kotou taupau maʼu takotou gaue. Kotea ʼe tonu ke kotou fai ke kotou taupau ai takotou gaue? Koʼeni te ʼu tokoni: Kotou tautonu ki te gaue. Kotou maʼu he manatu ʼe lelei ki takotou gaue. Kotou fakaha ʼe kotou fia tokoni mo faʼa gaue. Kotou aga fakaʼapaʼapa. Kotou mulimuli ki te ʼu lekula ʼo te gaue mo kotou faigaʼi ke hikihiki ʼokotou fealagia.

ʼAua naʼa kotou maumauʼi takotou falā. Kotou fai te fehuʼi ʼaeni: ʼE au toʼo tuʼumaʼu koa he ʼu meʼa ʼe totogi kovi ʼe mole ʼaoga mai peʼe kovi kia au? Ohage la, tokolahi ʼe natou maumauʼi te falā ʼae neʼe natou gaue kinikina ki ai. ʼE natou fakaʼaogaʼi ki te toloke, te gaoʼi paʼaga, te suluka peʼe ko te kava. Pea ʼaki te ʼu agamahani ʼaia, ʼe feala ke kovi ai tonatou maʼuli malolo peʼe puli ai tanatou gaue.

“Manuʼia te tagata ʼae ʼe ina maʼu te poto . . . He ʼe lelei age te maʼu ʼo te poto ʼi te siliva.”—Taʼaga Lea 3:13, 14.

Kotou tuku keheʼi he foʼi falā ki te ʼu aluʼaga ʼe hoko fakapunamaʼuli. Kapau ʼe feala, kotou tuku keheʼi he kiʼi falā ki te ʼu aluʼaga ʼae ʼe hoko fakapunamaʼuli. Pea ko te foʼi falā ʼaia ʼe tokoni lahi atu ke mole kotou tuʼania mo kapau ʼe mahaki he tahi ʼi te famili peʼe mole kei gaue, peʼe hoko he aluʼaga fakapunamaʼuli.

“ ʼE hoko kia [tatou] fuli ni temi faigataʼa mo ni aluʼaga fakapunamaʼuli.”—Ekelesiasi 9:11.

He ʼu Tokoni Ke Tuku Keheʼi He Foʼi Falā

Kotou kakai ʼi fale.

ʼE feala ke tou puli falā moka ʼe tou kakai tuʼumaʼu ʼi te ʼu fale kai peʼe tou toʼo he meʼa kai kua moho mo he ʼu foʼi meʼa inu. ʼE moʼoni, ko te fai ʼo te kuka ʼae ʼi fale ʼe ʼaoga ki ai tokita temi mo tokita malohi. Kae ʼe feala ai ke tou tuku keheʼi he kiʼi foʼi falā. Pea ʼe tou toe tokakaga foki ki te lelei ʼo tatatou meʼa kai.

Kotea ʼae ʼe ʼaoga moʼoni ke tou toʼo?

Kotou tohi te ʼu meʼa ʼae ʼe tonu ke toʼo pea kotou mulimuli pe ki te ʼu meʼa ʼae neʼe kua tohi. ʼAua naʼa kotou hoko toʼo he meʼa.
Kapau ʼe feʼauga takotou falā, kotou toʼo ke lahi te ʼu meʼa ʼae kua hifo tona totogi. Kae ke mole maumau te ʼu meʼa ʼae ʼe feala ke kovi vave, kotou tanaki fakalelei ki he faʼahi.
Kotou toʼo te ʼu meʼa ʼae ʼe totogi lelei moka ʼe kotou sio ʼe lelei.
Kotou faifakatau ʼi te neti he ʼe kotou maʼu ai ni meʼa ʼe totogi lelei. Pea ʼe mole kotou hoko toʼo ai ni meʼa ʼi te fale koloa. Kae kotou tokakaga pe ki takotou faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo takotou falā.
Kotou kumi te ʼu meʼa ʼae ʼe fakatau tuki, pea kapau ʼe kotou maʼu te ʼu kiʼi pepa ʼae ʼe fakahifo ai te totogi ʼo te ʼu meʼa, kotou fakaʼaogaʼi. Kotou fakatatau tuʼumaʼu te totogi ʼo te ʼu meʼa ʼae ʼe tonu ke kotou toʼo.

Kotou fakakaukauʼi muʼa pe ʼe tonu ke toʼo he meʼa ʼe foʼou.

Ko natou ʼae ʼe natou faʼu te ʼu kiʼi telefoni toʼotoʼo mo te tahi atu ʼu masini, ʼe natou fakatau tuʼumaʼu he ʼu masini foʼou ke lahi age tanatou falā. Koia ʼae ʼe tonu ke kotou fakakaukauʼi muʼa: ‘ ʼE ʼi ai koa he ʼuhiga ʼo taku toʼo he masini foʼou? ʼE ʼaoga koa ke au fetogi ʼi te temi nei taku masini? Kapau koia, ʼe tonu koa ke au toʼo te masini ʼae neʼe hoki ha?’

Kotou toe faʼu pea toe fakaʼaogaʼi.

Kotou taupau lelei te ʼaisi mo te gutuʼumu, pea moka maumau, kotou toe faʼu mo kapau ʼe feala. Pea ʼe feala pe foki ke kotou toʼo he ʼu meʼa kua fakaʼaogaʼi.

Kotou fai hokotou ʼu ʼoloto.

ʼE feala koa ke kotou fai hokotou ʼu ʼoloto ʼe kotou to ai he ʼu fuʼu ʼakau ke kai? Kapau ʼe kotou fai feia, ʼe feala ai leva ke veliveli takotou fakatau. Pea ʼe feala ke kotou fakatau te ʼu meʼa ʼae neʼe kotou to peʼe kotou foaki.

“ ʼE mahino papau ia, ʼe fua lelei anai te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te tagata faʼa gaue.”—Taʼaga Lea 21:5.

“ ʼE ma vakaʼi tuʼumaʼu te totogi ʼo te ʼu meʼa ʼae ʼe ma toʼo mahani, pea ʼe ma tokakaga ki te faʼahiga fakaʼaogaʼi ʼo tamā foʼi kate mai te fale paʼaga.”—Miles, Pilitania.

“ ʼI muʼa ʼo tamatou olo fakafamili ʼo faifakatau, ʼe matou tohi muʼa te ʼu meʼa ʼae ʼe ʼaoga kia matou.”—Jeremy, Amelika.

“ ʼE matou vakaʼi tuʼumaʼu pe ʼe feʼauga te foʼi falā ki te ʼu meʼa ʼae ʼe tonu ke matou toʼo. Pea ʼe matou tuku keheʼi he foʼi falā ki te ʼu aluʼaga ʼae ʼe hoko fakapunamaʼuli.”—Yael, Iselaele.

“Neʼe ma akoʼi ki ʼamā fanau ʼe lelei age te toe faʼu ʼo he meʼa kua maumau ʼi hona fetogi, ohage la ko te motoka peʼe ko te ʼu meʼa ʼo te loto fale. Pea ko maua taumatuʼa, ʼe ma faigaʼi ke mole ma toʼo te ʼu kiʼi masini ʼae neʼe hoki ha.”—Jeffrey, Amelika.

“Kua veliveli te ʼu meʼa ʼae ʼe tonu ke au alu ʼo toʼo he ʼe au to pe ʼaku lauʼaku pea ʼe ʼi ai ʼaku kiʼi moa ʼe au fafaga. Pea ʼe feala ke au vaevae mo ʼoku vahaʼa fale ʼaku lauʼakau.”—Hono, Birmanie.