Kapite 16

ʼE Lava Feafeaʼi Hakotou Fakaōvi Ki Te ʼAtua

1. Koteā te ʼu meʼa ʼe tatau ai te ʼu lotu?

KO TE fafine tulisi neʼe ina ʼaʼahi te fenua ʼo te Potu Hahake, neʼe ōfo ʼi te ʼu aga faka lotu ʼaē neʼe ina tokagaʼi ʼe fai ʼi te ʼu fale lotu Putisi. Logope la ʼe mole ko te ʼu paki ʼo Malia peʼe ʼo Kilisito ʼaē ʼi ai, kae ʼe lahi te ʼu aga ʼe tatau mo te ʼu aga faka lotu ʼo te ʼēkelesia ʼi te fenua ʼaē ʼe nofo ai. Ohage la, neʼe ina fakatokagaʼi ʼe nātou fakaʼaogaʼi te ʼu lōsalio pea mo te ʼu hiva ʼi tanatou ʼu faikole. Neʼe toe fai pe foki e ʼihi te ʼu palalau ʼaia. ʼI te ʼu fenua ʼo te Potu Hahake peʼe ko te ʼu fenua ʼo te Potu Hihifo, ko te faʼahiga tauhi ʼa te hahaʼi moʼo fakaōvi ʼo nātou ki te ʼAtua peʼe ki te meʼa ʼaē ʼe nātou tauhi kiai ʼe tatau ʼosi pe.

2. Koteā ʼaē neʼe ʼui ʼo ʼuhiga mo te faikole, pea koteā te tupuʼaga ʼo te faikole ʼa te tokolahi?

² ʼE faiga tāfito te tokolahi ke nātou fakaōvi ki te ʼAtua ʼaki te faikole. Neʼe ʼui fēnei ko te faikole “ ʼe ko he faʼahi moʼo faka felogoi ʼa te tagata mo te meʼa ʼaē ʼe taputapu peʼe ko te meʼa ʼaē ʼe maʼoniʼoni—te ʼAtua, te ʼu ʼatua, te potu ʼaē ʼe māʼoluga, peʼe ko te ʼu mālohi fakamanamana.” (The New Encyclopædia Britannica) Kae, ʼi te fakaōvi ʼa ʼihi ki te ʼAtua ʼi te faikole, ʼe nātou manatu pe nātou ki te ʼu meʼa ʼaē ka nātou maʼu anai ʼi te ʼu kole ʼaia. Ohage la, neʼe fehuʼi e te tagata ki te Fakamoʼoni ʼa Sehova: “Kapau ʼe koutou faikole ʼo ʼuhiga mo ʼau, ʼe puli anai koa toku ʼu fihifihia mo toku famili, ʼi te gāue, pea ʼe ʼau maʼu anai te maʼuli mālōlō?” E lagi neʼe manatu feiā te tagata ʼaia, kae tokolahi ʼe nātou faikole pea ʼe nātou tokagaʼi ʼe mole puli tonatou ʼu fihifihia. Koia ʼe feala ke tou fai te fehuʼi ʼaenī, ‘He koʼe koa ʼe tonu ke tou fakaōvi ki te ʼAtua?’

HE KOʼE ʼE TONU KE TOU FAKAŌVI KI TE ʼATUA

3. Ko ai ʼaē ʼe tonu ke fai ki ai tatatou ʼu faikole, pea koteā tona tupuʼaga?

³ Ko te faikole ʼe mole ko he meʼa pe ia ke tou fai ʼuhi heʼe ko he aga māhani, peʼe ko he faʼahi ʼe tonu ke tou fai ke tou maʼu ai he meʼa. ʼE tou fakaōvi tāfito ki te ʼAtua heʼe tou fia felogoi lelei mo ia. Ko tatatou ʼu faikole ʼe tonu ke fai fakahagatonu kia Sehova ʼAtua. Neʼe ʼui fēnei e te tagata fai pesalemo ko Tavite, “ ʼE ōvi ia Sehova kia nātou ʼaē ʼe fetapā kia te ia.” (Pesalemo 145:18) ʼE fakaafe tatou e Sehova ke tou felogoi mo ia ʼi te tokalelei. (Isaia 1:18) Ko nātou ʼaē ʼe nātou tali te fakaafe ʼaenī ʼe nātou manatu tahi mo te tagata fai pesalemo ʼaē neʼe ina ʼui fēnei: “Kia te ʼau, ko te fakaōvi ʼaē ki te ʼAtua ʼe ko he meʼa lelei ia kia te ʼau.” Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ko nātou ʼaē ʼe fakaōvi kia Sehova ʼAtua ʼe nātou fiafia anai ʼi tanatou maʼu ia te fīmālie moʼoni pea mo te tokalelei ʼo te ʼatamai.—Pesalemo 73:28.

4, 5. (a) He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou faikole ki te ʼAtua? (b) Ko te faʼahiga felogoi fea ʼaē ʼe tou maʼu mo te ʼAtua ʼaki te faikole?

⁴ Koteā te tupuʼaga ʼo tatatou faikole ki te ʼAtua ke tokoni mai mokā ʼe ina ‘ ʼiloʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou ʼi muʼa ia ʼo hatatou kole kia te ia’? (Mateo 6:8; Pesalemo 139:4) ʼI te faikole ʼe tou fakahā ʼaki ai ʼe tou tui ki te ʼAtua pea ʼe tou fakamoʼoni ko ia te Matapuna ʼo “te meʼa ʼofa matalelei fuli pea mo te mōlaga haohaoa fuli.” (Sake 1:17; Hepeleo 11:6) ʼE fiafia ia Sehova ʼi tatatou ʼu faikole. (Tāʼaga Lea 15:8) ʼE fiafia ia ʼi te logo ki tatatou ʼu palalau ʼo ʼuhiga mo tatatou loto fakafetaʼi pea mo tatatou fakavikiviki, ohage pe ko te fiafia ʼo he tāmai ʼi tana logo ki te lea fakamalotoloto age ʼa tana kihiʼi tamasiʼi ʼo fakahā age tana loto fakafetaʼi. (Pesalemo 119:108) Ko te faʼahi ʼaē ʼe felogoi lelei ai te tāmai mo te fānau, ʼe maʼu ai te felogoi fakafiafia. Ko te kihiʼi tamasiʼi ʼaē ʼe ʼofaina ʼe fia palalau ki tana tāmai. ʼE toe feiā aipe ki tatatou ʼu felogoi ʼaē mo te ʼAtua. Kapau ʼe tou loto fakafetaʼi moʼoni ki te meʼa ʼaē ʼe tou akoʼi ʼo ʼuhiga mo Sehova pea mo te ʼofa ʼaē neʼe ina fakahā mai kia tatou, ʼe tou holi mālohi anai ke tou fakahā ki ai te faʼahi ʼaia ʼi te faikole.—1 Soane 4:16-18.

⁵ Ka tou fakaōvi ki te ʼAtua Māʼoluga, ʼe tonu ke tou aga fakaʼapaʼapa, ka mole tonu leva ke lahi fau tatatou tuʼania ʼo ʼuhiga mo te ʼu palalau ʼaē ka tou fakaʼaogaʼi. (Hepeleo 4:16) ʼI te temi fuli pe, ʼe feala ai hatatou fakaōvi kia Sehova. Pea ʼe ko he pilivilesio ia te fealagia ʼaē ke tou ‘fakahā totatou loto’ ki te ʼAtua ʼi te faikole! (Pesalemo 62:8) Ko tatatou fakafetaʼi ʼo ʼuhiga mo te takitaki ʼa Sehova ʼe tou maʼu ai he ʼu felogoi fakafiafia mo ia, ohage ko te ʼu felogoi fakafiafia ʼaē neʼe maʼu e te tagata agatonu ko Apalahamo ʼi tona ʼuhiga kaumeʼa ʼo te ʼAtua. (Sake 2:23) Kae ka tou faikole ki te Tuʼi ʼAliki ʼo te ʼatulaulau, ʼe tonu ke tou fakalogo ki tana ʼu fakatuʼutuʼu ke feala ai hatatou fakaōvi kia te ia.

KOTEĀ TE ʼU MEʼA ʼAĒ ʼE TONU KE TOU FAI KE FEALA AI HATATOU FAKAŌVI KI TE ʼATUA

6, 7. Logope la ʼe mole fakamaʼua mai e te ʼAtua he paʼaga ke feala ai hana fagono ki tatatou ʼu faikole, koteā te meʼa ʼaē ʼe ina fakamaʼua kia tatou ke tou fai mokā tou faikole?

⁶ ʼE ʼaoga koa te paʼaga ke feala ai hatatou fakaōvi ki te ʼAtua? Tokolahi ʼe nātou totogi te kau takitaki lotu ke nātou hūfaki ia nātou. ʼE ʼui e ʼihi ko tanatou ʼu faikole ʼe tali ʼo mulimuli pe ki te lahi ʼo te meʼa ʼofa ʼaē ʼe nātou fai. Kae, ʼe mole ʼui mai e te Folafola ʼa te ʼAtua ʼe ʼaoga ke tou foaki he paʼaga ke feala ai hatatou fakaōvi kia Sehova ʼi te faikole. Ko te ʼu meʼa fakalaumālie ʼaē ʼe ina foaki mai pea mo te ʼu tapuakina ʼo tatatou felogoi mo ia ʼi te faikole ʼe mole ko he ʼu meʼa ʼe tonu ke totogi.—Isaia 55:1, 2.

⁷ Kae koteā koa te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai? ʼE fakamaʼua mai ke tou maʼu he loto ʼe lelei. (2 Fakamatala 6:29, 30; Tāʼaga Lea 15:11) ʼI totatou loto ʼe tonu ke tou haga tui kia Sehova ʼAtua ʼaē ʼe “Fagono ki te faikole” pea “ ʼe ina totogi ia nātou ʼaē ʼe nātou kumi moʼoni ia ia.” (Pesalemo 65:2; Hepeleo 11:6) ʼE toe maʼua foki ke tou maʼu he loto agavaivai. (2 Hau 22:19; Pesalemo 51:17) ʼI tana tahi lea fakatātā, neʼe fakahā e Sesu, ʼi te fakaōvi ʼa te tagata tānaki tukuhau ki te ʼAtua ʼaki te loto agavaivai, neʼe ina fakamoʼoni ai ʼe agatonu age ia ʼi te tagata Faliseo ʼaē ʼe fialahi. (Luka 18:10-14) Ka tou fakaōvi ki te ʼAtua ʼi te faikole, tou manatuʼi “ko ʼaē ʼe fialahi ʼe ko he meʼa fakalialia ia kia Sehova.”—Tāʼaga Lea 16:5.

8. Kapau ʼe tou loto ke tali e te ʼAtua tatatou ʼu faikole, ko te meʼa fea ʼaē ʼe tonu ke tou fakamaʼa mai ai?

⁸ Kapau ʼe tou loto ke tali e te ʼAtua tatatou ʼu faikole, ʼe ʼaoga ke tou fakamaʼa ia tatou mai te agahala. ʼI te fakaloto mālohiʼi ʼo niʼihi e te tisipulo ko Sake ke nātou fakaōvi ki te ʼAtua, neʼe ina ʼui fēnei age: “Koutou fufulu ʼokotou nima, kau agahala, pea mo fakamaʼa tokotou ʼu loto, hahaʼi lotolotolua.” (Sake 4:8) Māʼiape la mo te kau agakovi ʼe feala ke nātou maʼu he felogoi ʼi te tokalelei mo Sehova mo kapau ʼe nātou fakahemala pea mo nātou līaki tonatou faʼahiga maʼuli ʼāfea. (Tāʼaga Lea 28:13) ʼE mole feala ke fagono Sehova kia tatou mo kapau ʼe tou ʼui pe tatou kua tou maʼa ʼi te faʼahi fakalaumālie. ʼE ʼui fēnei e te Folafola ʼa te ʼAtua, “Ko te ʼu mata ʼo Sehova ʼe tuku ki te hahaʼi agatonu, pea ko tona ʼu taliga ʼe fagono ki tanatou ʼu tagi, kae ko te fofoga ʼo Sehova ʼe fakafeagai kia nātou ʼaē ʼe nātou fai te ʼu meʼa kovi.”—1 Petelo 3:12.

9. Ko ai ʼaē ʼe tonu ke tou fakaōvi ʼaki ai kia Sehova, pea koteā tona tupuʼaga?

⁹ ʼE ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “ ʼE mole ʼi ai he tagata agatonu ʼi te kele ʼe ina fai tuʼumaʼu te meʼa ʼaē ʼe lelei pea ʼe mole agahala.” (Tagata Tānaki 7:20) Kae ʼe feala ke koutou fai te fehuʼi ʼaenī: ‘ ʼE lava feafeaʼi koa hatatou fakaōvi kia Sehova ʼAtua?’ ʼE tali fēnei e te Tohi-Tapu: “Kapau ʼe agahala he tahi, ʼe ʼi ai totatou tokoni ia tafa ʼo te Tāmai, ko Sesu Kilisito, ko te faitotonu.” (1 Soane 2:1) Logope la totatou ʼuhiga agahala, ʼe feala ke tou fakaōvi ki te ʼAtua ʼo tou palalau faʼifaʼitaliha ʼaki ia Sesu Kilisito, ʼaē neʼe mate ko he totogi maʼa tatou. (Mateo 20:28) Ko ia tokotahi pe ʼe feala ai ke tou fakaōvi kia Sehova ʼAtua. (Soane 14:6) ʼE mole tonu ke tou manatu ʼe fakamolemole fuli anai tatatou ʼu agahala e te maʼuhiga ʼo te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu, māʼiape la mo te ʼu agahala ʼaē neʼe tou fai ʼaki totatou loto katoa. (Hepeleo 10:26) Kae, kapau ʼe tou faiga mālohi ke tou fakamamaʼo mai te meʼa ʼaē ʼe kovi kae logope la tatatou faiga mālohi ʼaia ʼe tou hēʼia ʼi ʼihi temi, ʼe feala ke tou fakahemala pea mo tou kole ki te ʼAtua ke ina fakamolemole mai kia tatou. Kapau ʼe tou fakaōvi kia te ia ʼaki he loto agavaivai, ʼe fagono anai kia tatou.—Luka 11:4.

TE ʼU FEALAGIA KE TOU FAIKOLE AI KI TE ʼATUA

10. Ka hoko te temi faikole, e feafeaʼi hatatou mulimuli ki te faʼifaʼitaki ʼa Sesu, pea koteā te ʼu ʼaluʼaga ʼaē ʼe feala ke tou faikole ʼāteaina ai?

¹⁰ Neʼe faka maʼuhigaʼi e Sesu Kilisito tana felogoi mo Sehova. Koia la ʼaē, neʼe fakatuʼutuʼu ai e Sesu he temi ke feala ai hana palalau mo te ʼAtua ʼi te faikole ʼi te temi ʼaē ʼe nofo tokotahi ai. (Maleko 1:35; Luka 22:40-46) ʼE lelei ke tou mulimuli ki te faʼifaʼitaki ʼa Sesu pea mo tou faikole tuʼumaʼu ki te ʼAtua. (Loma 12:12) ʼE lelei te kamata ʼo he ʼaho ʼaki he faikole, ʼo feiā aipe ʼi muʼa ʼo te moe ʼe feala ke tou fakamālo kia Sehova ʼo ʼuhiga mo te gāue ʼaē neʼe tou fai ʼi te ʼaho ʼaia. Lolotoga te ʼaho, tou fakatuʼutuʼu ke tou fakaōvi ki te ʼAtua “ ʼi te temi fuli pe.” (Efesi 6:18) ʼE feala ke tou faikole fakalogologo ʼi totatou loto, ʼaki tatatou ʼiloʼi ʼe feala ke logo mai ia Sehova kia tatou. Ko te palalau ʼāteaina ki te ʼAtua ʼe tokoni ai kia tatou ke tou fakamālohiʼi tatatou ʼu felogoi mo ia, pea ko te faikole kia Sehova ʼi te ʼaho fuli ʼe tokoni kia tatou ke toe fakaʼāʼāsili tatatou fakaōvi kia te ia.

11. (a) He koʼe ʼe lelei ke faikole fakatahi te ʼu famili? (b) Koteā te faka ʼuhiga ʼo takotou ʼui “Ameni” ʼi te fakaʼosi ʼo te faikole?

¹¹ ʼE toe fagono foki ia Sehova ki te ʼu faikole ʼaē ʼe fai ʼi muʼa ʼo te hahaʼi. (1 Hau 8:22-53) ʼE feala hatatou fakaōvi ki te ʼAtua mo totatou famili, ʼo fai e te pule ʼo te famili ia te faikole. Ko te faʼahi ʼaia ʼe ina fakaloto mālohiʼi ai te famili, pea ʼe liliu ia Sehova maʼa te kau tūpulaga ko he tahi ʼe maʼuli moʼoni, ʼi tanatou logo ki te faikole ʼa tanatou ʼu mātuʼa ki te ʼAtua ʼaki te agavaivai. E feafeaʼi mokā ʼe fakafofoga e he tahi ia he kūtuga ʼi te faikole, ohage la ko te ʼu fono ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova? Kapau ʼe tou kau ʼi te ʼu fono ʼaia, tou fakalogo fakalelei ke feala ai hatatou ʼui ʼi te ʼosi ʼo te faikole ʼaki te loto katoa “Ameni,” ko tona faka ʼuhiga “Ke fai kiai.”—1 Kolonito 14:16.

TE ʼU FAIKOLE ʼAĒ ʼE FAGONO KIAI IA SEHOVA

12. (a) He koʼe ʼe ʼi ai ʼihi ʼu faikole ʼe mole tali e te ʼAtua? (b) He koʼe ʼe mole tonu ke tou faikole tāfito ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou?

¹² E lagi ʼui e ʼihi ʼe mole tali e te ʼAtua ki tanatou ʼu faikole logope la tanatou faikole kia te ia ʼaki ia Kilisito. Kae, neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Soane: “Tatau aipe pe koteā he meʼa ʼe tou kole ʼo mulimuli ki te finegalo [ʼo te ʼAtua], ʼe fagono ia kia tatou.” (1 Soane 5:14) Koia, ʼe ʼaoga ke tou kole ʼo mulimuli ki te finegalo ʼo te ʼAtua. ʼE tokaga te ʼAtua ki totatou maʼuli fakalaumālie, koia kapau ʼe tou faigataʼaʼia ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea ʼe feala hatatou faikole kia te ia ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia. ʼE tonu ke tou tekeʼi te fakahala ʼaē ko te tokaga fau ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou ʼi te faʼahi fakasino. Ohage la, logope la ʼe ko he meʼa lelei hatatou faikole ke tou maʼu te fakasiosio poto pea mo tou lotomālohi ʼi he mahaki ʼe tau mo tatou, ʼe mole tonu anai ke maʼuhiga age te ʼu tuʼania ʼaia ʼo ʼuhiga mo te maʼuli mālōlō ʼi tatatou ʼu faiga ʼaē ʼi te faʼahi fakalaumālie. (Pesalemo 41:1-3) Neʼe mahino te fafine Kilisitiano ki tana tokaga fau ʼaē ki tona maʼuli mālōlō, koia neʼe ina kole ai kia Sehova ke tokoni ifo kia ia ke ina maʼu he fakasiosio tonu ʼo ʼuhiga mo tona mahaki. Ko te meʼa neʼe hoko, neʼe siʼisiʼi ai tana tuʼania ʼo ʼuhiga mo tona mahaki, pea neʼe ina logoʼi neʼe ina maʼu te “mālohi ʼaē ʼe laka age ʼi te mālohi māhani.” (2 Kolonito 4:7) Neʼe tuputupu ai tona holi ʼaē ke tokoni ki niʼihi ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea neʼe liliu ia ko he fai faka mafola katoa ʼo te Puleʼaga.

13. Ohage ko tona tuʼu ia Mateo 6:9-13, koteā te ʼu meʼa ʼaē ʼe feala ke tou talanoa kiai ʼi tatatou ʼu faikole?

¹³ Koteā koa te ʼu meʼa ʼaē ʼe feala ke tou talanoa kiai ʼi tatatou ʼu faikole ke fia logo kiai ia Sehova? Neʼe akoʼi e Sesu Kilisito tana ʼu tisipulo ʼo ʼuhiga mo te faikole. ʼI te faʼifaʼitakiʼaga ʼo ʼuhiga mo te faikole ʼaē ʼe tuʼu ia Mateo 6:9-13, neʼe ina fakahā he faʼifaʼitaki ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou ʼui ʼi tatatou ʼu kole. Koteā te meʼa tāfito ʼaē ʼe tonu ke fakamuʼamuʼa ʼi tatatou ʼu faikole? Ko te huafa ʼo Sehova ʼAtua pea mo te Puleʼaga. ʼE feala hatatou faikole ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa fakasino ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou. ʼE toe maʼuhiga foki ke tou kole ke ina fakamolemole tatatou ʼu agahala pea ke ina faka ʼāteaina tatou mai te ʼu fakahala, pea mo te agakovi, ʼaē ko Satana te Tevolo. Neʼe mole loto e Sesu ke tou hivaʼi te faikole ʼaia peʼe tou lau liuliuga, peʼe tou lau te faikole ʼaia kae mole tou fakakaukau ki tona faka ʼuhiga. (Mateo 6:7) ʼE feafeaʼi anai te ʼu felogoi ʼa he tamasiʼi mo tana tāmai, mo kapau ʼe mole he temi ʼe fetogi ai e te tamasiʼi ʼaia tana ʼu faʼahiga palalau ʼaē ʼe ina fai ki tana tāmai?

14. ʼO mole gata ʼaki pe ʼi te ʼu kolekole ʼaē ʼe tou fai, ko te ʼu faikole fea ʼaē ʼe tonu ke tou fai?

¹⁴ ʼO mole gata ʼaki pe tatatou ʼu tagi pea mo tatatou ʼu kole fakamalotoloto, ʼe toe tonu foki ke tou fai he ʼu kole fakavikiviki pea mo he ʼu kole fakafetaʼi. (Pesalemo 34:1; 92:1; 1 Tesalonika 5:18) ʼE toe feala foki ke tou faikole ʼo ʼuhiga mo niʼihi. Ko te ʼu faikole ʼo ʼuhiga mo totatou ʼu tēhina pea mo tuagaʼane fakalaumālie ʼaē ʼe felāveʼi mo te mamahi peʼe fakatagaʼi, ʼe fakahā ʼaki ai ʼe tou manatuʼi ia nātou, pea ʼe fiafia ia Sehova ʼi tana fagono ʼaē ʼe tou faikole ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahi ʼaia. (Luka 22:32; Soane 17:20; 1 Tesalonika 5:25) Koia, neʼe tohi fēnei ai e te ʼapositolo ko Paulo: “ ʼAua naʼa koutou tuʼania ki he meʼa, kaʼe ʼi te meʼa fuli pe, ʼi te faikole pea mo te ʼu kole mamahi ʼaki te fakafetaʼi, koutou fakahā ki te ʼAtua takotou ʼu tagi; pea ko te tokalelei ʼa te ʼAtua, ʼaē ʼe māʼoluga ake ʼi te ʼu manatu fuli, ʼe ina taupau anai tokotou ʼu loto pea mo tokotou ʼu ʼatamai ʼaki ia Kilisito Sesu.”—Filipe 4:6, 7.

KOUTOU HAGA FAIKOLE

15. Koteā te meʼa ʼe tonu ke tou manatuʼi mo kapau ʼe hage kia tatou ʼe mole tali tatatou ʼu faikole?

¹⁵ Logope la takotou tuputupu ʼi te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, e lagi ʼe koutou tokagaʼi ʼi ʼihi temi ʼe mole tali takotou ʼu faikole. Ko te faʼahi ʼaia ʼe feala ke hoko mo kapau ʼe sio ifo te ʼAtua ʼe mole heʼeki hoko te temi ʼaē ke ina foaki atu ai te meʼa tāfito ʼaē ʼe koutou kole age. (Tagata Tānaki 3:1-9) ʼE feala ke fakagafua e Sehova he ʼaluʼaga ke tau mo tatou ʼi he kiʼi temi siʼi pe, kae ʼe ina tali takotou ʼu faikole pea ʼe ina ʼiloʼi te temi tonu ʼaē ka ina tali kiai.—2 Kolonito 12:7-9.

16. He koʼe ʼe tonu ke tou haga faikole, pea ʼe lave feafeaʼi te faʼahi ʼaia ki tatatou felogoi mo te ʼAtua?

¹⁶ Ko tatatou haga faikole ʼe fakahā ʼaki ai tatatou holi fakamalotoloto ki te meʼa ʼaē ʼe tou kole ki te ʼAtua. (Luka 18:1-8) Ohage la, ʼe feala ke tou kole kia Sehova ke tokoni mai kia tatou ke tou tauʼi he faʼahi ʼe tou vaivai ai. ʼAki tatatou faʼa kātaki ʼi te faikole pea mo tatatou gāue ʼaē ke ʼalutahi mo tatatou ʼu faikole, ʼe tou fakahā ʼaki ai ʼe tou faiga fakamalotoloto. Ka tou faikole ʼe tonu ke tou fakahā fakalelei te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou loto kiai pea ke tou palalau fakahagatonu. ʼE maʼuhiga tāfito ke tou faikole mālohi mokā ʼe tou felāveʼi mo he fakahala. (Mateo 6:13) Kapau ʼe tou faikole pea mo tou faiga ke tou lolomi totatou ʼu holi ʼaē ʼe tupu mai te agahala, ʼe tou sio ai anai ki te tokoni ʼaē ka fai e Sehova maʼa tatou. Ko te faʼahi ʼaia ʼe ina fakatuputupu anai tatatou tui pea mo ina fakamālohiʼi tatatou felogoi ʼaē mo ia.—1 Kolonito 10:13; Filipe 4:13.

17. Koteā anai te ʼu fua lelei ʼaē ka tou maʼu mo kapau ʼe tou faikole tuʼumaʼu ʼi tatatou tauhi ki te ʼAtua?

¹⁷ Kapau ʼe tou faikole tuʼumaʼu ʼi te gāue taputapu ʼaē ʼe tou fai kia Sehova ʼAtua, ʼe tou mahino anai ʼe mole tou tauhi kia te ia ʼaki pe totatou mālohi fakatagata. ʼE ko Sehova ʼaē ʼe ina foaki mai te mālohi ke feala ai hatatou tauhi kia te ia. (1 Kolonito 4:7) Ko tatatou mahino ki te faʼahi ʼaia ʼe tokoni anai kia tatou ke tou agavaivai pea ʼe tuputupu anai tatatou ʼu felogoi mo ia. (1 Petelo 5:5, 6) ʼIo, ʼe ʼi ai te ʼu tupuʼaga tāfito ʼaē ʼo tatatou haga faikole. ʼE tou maʼu anai he maʼuli fakafiafia moʼoni, ʼaki tatatou ʼu faikole fakamalotoloto pea mo te ʼatamai mālama maʼuhiga ʼaē ʼo ʼuhiga mo tatatou faʼahiga fakaōvi ki tatatou Tāmai ʼofa ʼaē ʼe ʼi selo.

KO TE FELOGOI MO SEHOVA ʼE TOE FAKAMAʼUA FOKI KE TOU FAKALOGO KI AI

18. E feafeaʼi hatatou fakalogo ki te ʼAtua?

¹⁸ Kapau ʼe tou loto ke fagono te ʼAtua ki tatatou ʼu faikole, pea ʼe tonu ke tou fakalogo ki te meʼa ʼaē ʼe ina ʼui mai. (Sakalia 7:13) ʼE mole kei ina fakahā tana ʼu logo ʼaki he ʼu polofeta ʼe takitaki e tona laumālie, pea ʼe mahino ia ʼe mole ina fakaʼaogaʼi te ʼu hahaʼi faifakalauʼakau. (Teutalonome 18:10-12) Kae ʼe feala ke tou fakalogo ki te ʼAtua ʼi tatatou ako tana Folafola, ia te Tohi-Tapu. (Loma 15:4; 2 Timoteo 3:16, 17) Ohage pe ko te ʼaoga ʼaē ke tou fakamāmāhani ki he faʼahiga meʼa kai fakasino ʼe lelei ki totatou sino, ʼo toe feiā aipe ʼe fakaloto mālohiʼi tatou ke tou “holi mālohi ki te huʼa pipi ʼaē ʼe mole fio ʼa te folafola.” Tou fakamāmāhani ki te ʼu meʼa kai fakalaumālie ʼo tou lau te Folafola ʼa te ʼAtua ʼi te ʼaho fuli.—1 Petelo 2:2, 3; Gāue 17:11.

19. Ko te tapuakina fea ʼe koutou maʼu mo kapau ʼe koutou metitasio ki te meʼa ʼaē ʼe koutou lau ʼi te Tohi-Tapu?

¹⁹ Koutou metitasio ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou lau ʼi te Tohi-Tapu. (Pesalemo 1:1-3; 77:11, 12) Ko tona faka ʼuhiga ke koutou fakakaukauʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou lau. ʼE feala ke koutou fakatatau te faʼahi ʼaia ki te hifo ʼo te kai. ʼE feala ke koutou fakahifo te meʼa kai fakalaumālie mo kapau ʼe koutou vakaʼi te pikipikiga ʼo te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou lau mo te ʼu meʼa ʼaē kua koutou ʼiloʼi. Koutou fakakaukauʼi peʼe lava lave feafeaʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou lau ki tokotou maʼuli, peʼe koutou fakakaukauʼi te meʼa ʼaē ʼe fakahā atu e te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou lau ʼo ʼuhiga mo te ʼu kalitate ʼa Sehova pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina fai. Koia, ʼaki takotou ako takitokotahi, ʼe feala hakotou kai te meʼa kai fakalaumālie ʼaē ʼe foaki mai e Sehova. Ko te faʼahi ʼaia ʼe ina fakaōvi anai koutou ki te ʼAtua pea ʼe tokoni anai kia koutou ke koutou tauʼi te ʼu faigataʼaʼia ʼaē ʼe tau mo koutou ʼi te ʼaho fuli.

20. ʼE tokoni feafeaʼi te ʼu fono faka Kilisitiano kia tatou ke tou fakaōvi ki te ʼAtua?

²⁰ ʼE toe feala foki hakotou fakaōvi ki te ʼAtua ʼi takotou fakalogo ki tana Folafola ʼaē ʼe vakaʼi ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano, ohage pe ko te fakalogo fakalelei ʼa te kau Iselaelite ʼi tanatou fakatahitahi ʼaē ʼo fakalogo ki te lau ʼo te Lao ʼa te ʼAtua ʼi muʼa ʼo te hahaʼi. Ko te ʼu tagata lautohi ʼo te temi ʼaia neʼe nātou fakamahino te meʼa ʼaē neʼe nātou lau ʼi te Lao, moʼo tokoni kia nātou ʼaē ʼe fakalogo ke nātou mahino pea mo nātou maʼuliʼi te meʼa ʼaē ʼe nātou logo ki ai. Ko te meʼa ʼaia neʼe tupu ai tonatou fiafia lahi. (Nehemia 8:8, 12) Koia koutou fakamāmāhani ʼo koutou kau ki te ʼu fono ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. (Hepeleo 10:24, 25) Ko te faʼahi ʼaia ʼe tokoni anai kia koutou ke koutou mahino pea mo koutou maʼuliʼi te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua ʼi tokotou maʼuli, pea ʼe ina foaki atu anai te fiafia. Ko takotou kau ki te fakatahi fakatautehina faka Kilisitiano ʼi te malamanei, ʼe tokoni anai kia koutou ke koutou nofo ōvi kia Sehova. Pea ohage ko te meʼa ka tou vakaʼi anai, ʼe feala ke koutou maʼu te fīmālie moʼoni ʼi te hahaʼi ʼa te ʼAtua.

TE SIVI ʼO TOKOTOU ʼATAMAI MĀLAMA

He koʼe ʼe tonu ke koutou fakaōvi kia Sehova?

Koteā te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaē ʼe ina faka fealagia kia koutou ke koutou fakaōvi ki te ʼAtua?

Koteā te ʼu meʼa ʼaē ʼe feala ke koutou talanoa kiai ʼi takotou ʼu faikole?

He koʼe ʼe tonu ke koutou haga faikole?

ʼE lava feafeaʼi hakotou fakalogo kia Sehova ʼi te temi nei?