Koteā Te Meʼa ʼe ʼAoga Moʼo Fakafiafiaʼi ʼo Koutou?

KO TE hahaʼi politike ʼaē neʼe fili e te hahaʼi ʼe nātou gāue mamahi ʼi te faiga ke fakafiafia te hahaʼi ʼaia. ʼI tona fakahagatonu, ko tanatou gāue ʼaia. Kae ko te nusipepa ʼe talanoa “ki te vote neʼe kākāʼi pea mo ōfeʼi” ʼi Polonia. Ko te tagata talalogo ʼe ina fakamahino ʼi te ʼAtu Fenua ʼo Amelika ʼe ko he sosiete “ ʼe fonu ai te loto mahalohalo ki te politike”. Ko te tahi tagata faitohi ʼe ina ʼui mai “te tuputupu ʼo te loto fehiʼa faka politike ʼi Falani”. Ko te taʼi mafola ʼo te fehiʼa pea mo te mole fiafia — ʼaē ʼe mole faka ʼuhiga pe ki te ʼu fenua ʼaia e tolu — ʼe ina fakahā ko te hahaʼi politike ʼe nātou hāla mo te fakahoko ʼo tanatou faiga ki te fakafiafia ʼo te hahaʼi.

Ko te kau takitaki lotu ʼe nātou kau mo nātou ʼi te fakapapau ʼo te fiafia, kapau mole ko te maʼuli ʼo te temi ʼaenī, kae hoki hoko ʼi te temi ka haʼu. ʼE nātou fakatafito ki te akonaki ʼaē ko te tagata ʼe ʼi ai tona nefesi tuputupua peʼe feʼaluʼaki, ko he manatu e tokolahi ʼe nātou situʼa kiai ʼuhi ko tona ʼu tupuʼaga kehekehe pea ko te Tohi-Tapu ʼe mole ina fakamoʼoni te faʼahi ʼaia. Ko te ʼu ʼēkelesia kua lāvaki pea mo te lisi ʼo tana ʼu hahaʼi ʼe nātou nonofo feiā pe ʼe fakahā ʼaki ko te miliona hahaʼi ʼe mole kei nātou sio ki te lotu ohage ko he meʼa maʼuhiga ki te maʼu ʼo te fiafia. — Vakaʼi ia Senesi 2:7, 17; Esekiele 18:4, 20.

Ko te kau manako ki te paʼaga ʼe mole nātou fiafia

Kapau ʼe mole ʼi te politike peʼe ʼi te lotu, kofea ʼaē ʼe maʼu ai te fiafia? Mahalo pe ʼi te faʼahi ʼo te fakatau koloā? ʼE kau mo ia ʼi te lau ʼaē ʼe fealagia ke ina foaki te fiafia. ʼE ina fakamatala tona ʼuhiga ʼaki te fakahāhā ʼo ia, ʼo ina ʼui fēnei ʼaki te ʼu kupu: Ko te fiafia ʼe haʼu mai te maʼu ʼo te lelei fakakoloa fuli pea mo te ʼu gāue ʼe feala ke totogi ʼaki te falā.

Ko te hahaʼi ʼo nātou ʼe nātou kumi te fiafia ʼi tona faʼahiga fai ʼaia ʼe ʼiloga ʼe tuputupu. Neʼe fai te fakamatala kua hili nei te temi ʼe lauʼi taʼu ʼi Siamani ko te vaelua ʼo te ʼu loto fale neʼe nātou maʼumaʼua ʼaupito. Koia, ʼe mole fakapuna’maʼuli, neʼe fēnei te tala fakatomuʼa ʼa te nusipepa ʼiloa ʼo Siamani ko te Die Zeit “tokolahi [ia nātou ʼaia] ʼe mole pe feala ʼi he temi ke nātou mole maʼumaʼua”. ʼE fēnei tana fakamahino: “ ʼE faigafua ʼaupito te fakalaka ʼi te ʼu tuʼakoi ʼaē ʼe foaki tuʼumaʼu e te fale paʼaga — pea ʼe faigataʼa ʼaupito te mavae mai te hele ʼaē ko te huʼi maʼua.”

ʼE tatau te ʼaluʼaga ʼi ʼihi fenua ʼe matani gāue lalahi. ʼI te ʼu kiʼi taʼu pe ʼaē kua hili, ko te sosioloke ʼi te univelesitē ʼo New York, ko David Caplovitz, neʼe ina sivisivi ʼi te ʼAtu Fenua ʼo Amelika, ko te ʼu loto fale ʼaē neʼe nātou maʼumaʼua ʼaupito ʼe lau ki te 20 miliona ki te 25 miliona. ʼE ina ʼui fēnei: “Ko te hahaʼi ʼe nātou hoha ʼi tanatou maʼumaʼua, pea ʼe ina lolotoga maumauʼi tonatou ʼu maʼuli.”

Ko te meʼa ʼaia ʼe mahino gataʼa mai ia ko he fiafia! Kae ʼe tonu koa ke tou ʼamanaki ʼe fealagia anai ke fakahoko e te mālama fakakoloa te meʼa ʼaē neʼe mole fealagia e te ʼu faʼahi ʼaē e lua (te politike pea mo te lotu)? Neʼe tohi fēnei e te hau koloaʼia ko Salomone: “Ko ʼaē ʼe ʼofa ʼi te falā ʼe mole pe feala ke fīmālie ʼi te falā, pea ko ʼaē ʼe ʼofa ʼi te koloaʼia [ʼe mole fiafia ia] ʼi te totogi. Mo te meʼa ʼaia ʼe vaʼiga noa.” — Tagata Tānaki 5:10.

Ko te faiga ki te fiafia ʼi te ʼu koloā ʼe hage ko te misi ki te koloaʼia pea mo te fiafia. ʼE feala pe ke hage ko he meʼa fakaofoofo ia te misi ki te koloaʼia pea mo te fiafia, kae ʼe koutou maʼu fihifihia anai mo kapau ʼe koutou faiga ke koutou maʼuli ʼi te faʼahi ʼaia.

Ko te fiafia ʼe ko he meʼa ʼe feala he kakusia kiai, kae feafeaʼi?

Ko te ʼapositolo ko Paulo ʼe ina fakahigoaʼi ia Sehova ko “te ʼAtua fiafia”. (1 Timoteo 1:11.) ʼI tana fakatupu te tagata ki tona paki totonu, neʼe foaki age e te ʼAtua fiafia te fealagia ʼaē ki te fiafia (Senesi 1:26). Kae ko tanatou fiafia neʼe fakalogo ki tanatou tauhi ki te ʼAtua, ohage ko tana fakahā e te tagata fai pesalemo: “Manuʼia te hahaʼi ʼaē ko tonatou ʼAtua ko Sehova!” (Pesalemo 144:15b). Ko te meʼa ʼaē ʼe kau ki tatatou gāue ki te ʼAtua pea mo te ʼaluʼaga ʼo totatou tauhi kia te ia ʼe ina taki ki te fiafia moʼoni ʼe feala ke tou mahino lelei mokā ʼe fakatokagaʼi he koga ʼo te ʼu fakahāʼaga e 110 ʼi te Traduction du monde nouveau ʼaē ʼe maʼu ai te kupu “fiafia”.

Ko te ʼiloʼi te maʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie

Ko Sesu Kilisito, te ʼAlo ʼo te ʼAtua, neʼe ina ʼui fēnei ʼi tana Akonaki ʼiloa ʼi te moʼuga: “Manuʼia ia nātou ʼaē ʼe nātou ʼiloʼi te maʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie kia nātou.” (Mateo 5:3). Ko te mālama ʼo te ʼu koloā ʼe faiga ke ina kākāʼi tatou ʼaki te manatu ʼaē ko te fakatau ʼo te meʼa gigila ʼe feʼauga ki te maʼu ʼo te fiafia. ʼE ina ʼui fēnei mai kia tatou ko te fiafia ko te maʼu ʼo he olotinatea ʼi fale, he meʼa faka aata viteo, he telefoni, he motokā, he ʼu meʼa faigaoʼi foʼofoʼou, he ʼu teu ʼe mulimuli ki te ʼu taʼi teu ʼo te temi. Ko te meʼa ʼaē ʼe mole ina ʼui, ʼe lauʼi hogofulu miliona te hahaʼi ʼi te malamanei ʼaē ʼe mole nātou maʼu te ʼu meʼa ʼaia, kae ʼe mole ʼui leva ʼe mole nātou fiafia ai. Logope te fealagia ʼaē ke nātou fakaliliu te maʼuli ke lelei age pea mo faigamalie, ko te ʼu meʼa ʼaia ʼe mole maʼuhiga ki te maʼu ʼo te fiafia.

Ohage ko Paulo, ko nātou ʼaē ʼe nātou ʼiloʼi te maʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie ʼe ʼaoga ke nātou ʼui fēnei: “Kapau ʼe ʼi ai hatatou meʼa kai mo ni mutuʼi meʼa, tou feʼauga aipe la.” (1 Timoteo 6:8). Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ko te fiafia ʼi te ʼu meʼa fakalaumālie ʼe ko te meʼa ʼaia ʼe ina taki ki te maʼuli heʼegata. — Soane 17:3.

ʼE ʼi ai koa he kovi ʼi te fakafiafia ʼi te ʼu meʼa lelei mo kapau ʼe ʼi ai hatatou falā moʼo totogi ʼaki te ʼu meʼa ʼaia? Kailoa. Kae, ʼe ina fakaloto mālohiʼi totatou ʼuhiga fakalaumālie ke tou ako te mole hoko faka ʼalu noa te meʼa fuli pe peʼe tou fakatau he meʼa ʼuhi pe heʼe tou fealagia. Koia ʼe tou ako ai te fakafeauga pea mo te taupau ʼo te fiafia, ohage ko Sesu, logo aipe ko tona ʼaluʼaga faka ekonomike neʼe mole lelei ʼaupito ʼi te fakafuafua ʼo te mālama (Mateo 8:20). Pea ko Paulo neʼe mole ina fakahā ʼe mole fiafia ʼi tana tohi fēnei: “Neʼe ʼau ako te fakafeauga pe kia ʼau ʼi he faʼahiga ʼaluʼaga pe ʼe ʼau to ai. ʼIo, ʼe ʼau poto ʼi te maʼuli ʼaki he ʼu koloā siʼisiʼi pe; ʼio, ʼe ʼau poto ʼi te maʼuli ʼi te mahu. Ia meʼa fuli pea mo te ʼu ʼaluʼaga fuli, neʼe ʼau ako te meʼa fakalilo ʼaē ko te mākona ʼo feiā aipe mo te pakupaku, te meʼa fakalilo ʼaē ko te maʼuli ʼi te mahu ohage pe ko te maʼuli ʼi te faigataʼaʼia.” — Filipe 4:11, 12.

Ko te falala ʼaē kia Sehova

Ko te ʼiloʼi te maʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie ʼe fakahā ʼaki te lotolelei ʼaē ki te falala ki te ʼAtua. Ko te meʼa ʼaia ʼe fakatupu ʼaki te fiafia, ohage ko tana fakamahino e te hau ko Salomone: “Manuʼia ia ia ʼaē ʼe falala kia Sehova.” — Tāʼaga Lea 16:20.

Kae, ʼe mole koa la tokolahi te hahaʼi ʼe lahi age tanatou falala ki te paʼaga pea mo te ʼu koloā ʼi tanatou falala ʼaē ki te ʼAtua? ʼAki tana faʼahiga sio ʼaia, ʼe mole ko he tuʼuʼaga ia ʼe tāu mo te fakahā ʼo te ʼu kupuʼi palalau ʼaē ko te “ki te ʼAtua ʼe tou falala ki ai” ʼi te falā; logope te faʼahi ʼaia, ko te kupuʼi palalau ʼaia ʼe maʼu ʼi te falā ʼo te ʼAtu Fenua ʼo Amelika.

Ko te hau ko Salomone, ʼaē neʼe mole hāla mo maʼu te ʼu meʼa lelei ʼe feala ke totogi ʼaki te paʼaga, neʼe ina fakamoʼoni ko te falala ʼaē ki te ʼu koloā fakasino ʼe mole ina taki ki te manuʼia heʼegata (Tagata Tānaki 5:12-15). Ko te falā ʼi te fale paʼaga ʼe feala pe ke puli ʼaki he pulinoa ʼo te fale paʼaga peʼe ko te pulinoa ʼo te ʼuhiga ʼo te falā. Ko te ʼu koloā ʼe feala pe ke pulihi ʼe he ʼu afā ʼe kovi ʼaupito. Ko te ʼu ‘sosiete ʼaē ʼe nātou ʼasule’, logope ʼe nātou fetogi fakakoga pe te ʼu puli fakakoloa, ʼe mole pe feala ia ke ina liufaki te ʼu puli neʼe lave ʼi te loto. Ko te ʼu tukuʼaga koloā ʼe feala pe ke pulinoa tonatou ʼuhiga ʼi he puli fakapuna’maʼuli ʼo te mālohi ʼo te paʼaga. Māʼiape la mo he gāue ʼe totogi lelei ʼe feala pe — ki he ʼu tupuʼaga ʼe lahi — ke faka temi pe.

Ki te ʼu tupuʼaga ʼaia, ko ia ʼaē ʼe falala kia Sehova ʼe sio ia ki te agapoto ʼaē ʼi te fakalogo ki te fakatokaga ʼa Sesu: “Tuku takotou tānaki maʼa koutou he ʼu koloā ʼi te kele, ʼaia ʼe kaina ai e te ane pea mo te ukaukamea, pea ʼe puhi ai e te kau kaihaʼa ke kaihaʼasia ia. Kae ke koutou tānaki maʼa koutou he ʼu koloā ʼi selo, ʼaia ʼe mole kaina ai e te ane pea mo te ukaukamea, pea ʼe mole puhi ai pea mo kaihaʼasia ai e te kau kaihaʼa.” — Mateo 6:19, 20.

Koteā te toe fīmālie lahi pea mo he fiafia ʼe feala ke maʼu ʼi te ʼiloʼi ʼaē ko ia ʼaē ʼe ina tuku tana falala ki te ʼAtua Māfimāfi, ʼaē ʼe ina foaki tuʼumaʼu te faʼahi ʼaia? — Pesalemo 94:14; Hepeleo 13:5, 6.

Tou tali te fakatonutonu fakaʼatua

Ko he tokoni, māʼia mo he fakatonutonu, ʼe tali leleiʼi mokā ʼe foaki ʼaki te ʼofa ʼe he kaumeʼa moʼoni. Ko te kaumeʼa loi ʼo te kaugana ʼa te ʼAtua ko Sopo neʼe ina ʼui age moʼo fakatonuhia ʼo ia totonu: “Manuʼia te tagata ʼaē ʼe fakatotonuʼi e te ʼAtua!” Logope ʼe moʼoni te faʼahi ʼaia, kae ko te faka ʼuhiga ʼo te ʼu palalau ʼa Elifasi — ʼaē ko Sopo neʼe lākahala ʼi te agahala mamafa — neʼe mole moʼoni ia. Ko he tagata ‘fakaloto mālohi agakovi’ ia! Ki muli age, ʼi te temi ʼaē neʼe fakatotonuʼi ia Sopo e Sehova ʼaki te ʼofa, neʼe tali fakalelei e Sopo pea neʼe ina fulihi ia ia totonu ki te ala ʼo te manuʼia lahi. — Sopo 5:17; 16:2; 42:6, 10-17.

ʼI te temi nei, ko te ʼAtua ʼe mole palalau fakahagatonu ki tana ʼu kaugana ohage ko tana fai ʼaē kia Sopo. Kae, ʼe ina fakatotonuʼi ia nātou ʼaki tana Folafola pea mo tana kautahi ʼe takitaki e te laumālie. Kae ko te ʼu kilisitiano ʼaē ʼe faiga ki te ʼu meʼa fakakoloa, ʼe tautau hoko ke mole kei ʼi ai he temi, he mālohi, pea mo he holi ke nātou ako tuʼumaʼu te Tohi-Tapu pea mo kau ki te ʼu fono fuli ʼaē ʼe fai e te kautahi ʼa Sehova.

Ko te tagata ʼaē ʼe fakatotonu e te ʼAtua, ohage ko tana fakamatala ia Tāʼaga Lea 3:11-18, ʼe ina ʼiloʼi te agapoto ʼaē ko te tali ʼo te taʼi fakatotonu ʼaia: “Manuʼia te tagata ʼaē neʼe ina maʼu te poto, pea mo te tagata ʼaē ʼe ina maʼu te fakasiosio tonu, heʼe ko te maʼu ʼo te faʼahi ʼaia ohage ko he totogi ʼe maʼuhiga age ia ʼi te maʼu ʼo te paʼaga ohage ko he totogi, pea ko tona maʼu ʼo te faʼahi ʼaia ʼe maʼuhiga age ia ʼi te aulo. ʼE maʼuhiga age ia ʼi te ʼu feo faka mātaga, pea ko tau ʼatu ʼu koloā ʼaē ʼe mole tatau nātou mo ia. Ko te loaloaga ʼo te ʼu ʼaho ʼe ʼi tona mataʼu; pea ʼi tona hema ʼe ʼi ai te koloā pea mo te faka kolōlia. Ko tona ʼu ala ko te ʼu ala ʼe matalelei ʼaupito, pea ko tana ʼu ala fuli pe ʼe tokalelei. ʼE ko he fuʼu ʼakau ia ʼo te maʼuli ʼo nātou ʼe nātou tapiki ki ai, pea ko nātou ʼaē ʼe nātou puke maʼu ʼe tonu ke kalagaʼi nātou ko he hahaʼi fiafia.”

Ke tou maʼa pea mo ʼoʼofa ki te tokalelei

Neʼe fakamatalatala e Sesu te hahaʼi fiafia ohage ʼe nātou “loto maʼa” pea mo nātou “manako ki te tokalelei”. (Mateo 5:8, 9.) Kae ʼi he mālama ʼe ina fakaloto mālohiʼi te faʼahiga maʼuli ʼaē ʼe faiga ki te ʼu koloā, ʼe ko he meʼa faigafua ki te ʼu holi pe kia kita, pea ʼe feala pe ko te ʼu holi fakalialia, ke nātou aka ʼi totatou loto! Kapau ʼe mole taki tatou e te poto fakaʼatua, pea ʼe ko he meʼa faigafua ia he fakahalaʼi ʼo tatou ʼi te kumi te ʼu lelei faka paʼaga ʼaki he ʼu faiga faka tuʼatuʼania ʼe nātou maumauʼi anai te ʼu felogoi lelei mo niʼihi! Ko te Tohi-Tapu ʼe mole ina hoʼi fai noa te fakatokaga ʼaenī: “Ko te manako ki te paʼaga ko te aka ʼaia ʼo te ʼu meʼa kovi fuli, pea ko ʼihi, ʼi tonatou fakaʼamu ki te holi ʼaia, neʼe nātou hē ʼo mamaʼo ʼi te tui moʼoni pea mo nātou fehukiʼaki ia nātou totonu ʼaki te ʼu mamahi lahi.” — 1 Timoteo 6:10.

Ko te manako ki te paʼaga ʼe ina fakatupu te manatu pe ʼaē kia kita ʼaē ʼe ina fakaneke te mole fīfīmālie, mo te puli ʼo te loto fakafetaʼi pea mo te mānumānu koloā. Moʼo tāʼofi te tuputupu ʼo te taʼi fakakaukau kovi ʼaia, ko ʼihi kilisitiano ʼi muʼa ʼo tanatou fai he tonu faka paʼaga maʼuhiga ʼe nātou fai te ʼu taʼi fehuʼi ʼaenī, ohage la: ʼE maʼuhiga moʼoni koa kia ʼau? ʼE maʼuhiga koa kia ʼau te meʼa totogi kovi ʼaia, peʼe ko te gāue ʼaia ʼe totogi lelei ʼe lahi te temi ʼe faka ʼalu kiai, ʼo laka age ia ʼi te miliona hahaʼi ʼaē ʼe nātou maʼuʼuli kae ʼe mole nātou maʼu te ʼu meʼa ʼaia? ʼE feala koa ke ʼau fakaʼaogaʼi fakapotopoto taku falā peʼe ko toku temi ʼi taku kau ki te tauhi moʼoni, ʼo lagolago te gāue faka mafola ʼe hoko ʼi te malamanei katoa, peʼe tokoni ki te hahaʼi ʼaē ʼe nātou faigataʼaʼia age ia ʼau?

Ko te fakahā ʼo te faʼa kātaki

Ko te ʼahiʼahiʼi e tahi neʼe tonu ke kātakiʼi e Sopo neʼe ko te masiva faka ekonomike (Sopo 1:14-17). Ohage ko te meʼa neʼe hoko kia ia, ko te faʼa kātaki ʼe fakamaʼua ʼi te ʼu potu fuli ʼo te maʼuli. Ko ʼihi kilisitiano ʼe tonu ke nātou kātakiʼi te fakataga; ko ʼihi, ko te fakahala, pea ko ʼihi leva ko te ʼu ʼaluʼaga faka ekonomike ʼe mole lelei. Kae ko te faʼa kātakiʼi ʼo te ʼu faʼahiga meʼa ʼaia ʼe fakapale anai ia e Sehova, ohage ko tana tohi e te tisipulo ko Sake ʼi tana faka ʼuhiga kia Sopo: “ ʼE mātou kalaga manuʼia ia nātou ʼaē neʼe nātou faʼa kātaki.” — Sake 5:11.

Ko te meʼa noaʼi ʼo te ʼu faʼahi fakalaumālie ko te faiga ke lelei totatou ʼaluʼaga faka ekonomike ʼe feala ke ina ʼaumai he fīmālie faka ekonomike faka temi, kae ʼe tokoni anai koa ki te taupau ʼo te gigila ʼo totatou sio ki te fīmālie faka ekonomike tukupau ʼi te taki ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua? ʼE ko he tuʼutāmaki koa ʼe ʼaoga he faiga kiai? — 2 Kolonito 4:18.

Ko te maʼu ʼo te fiafia ʼi te temi nei pea mo talu ai

ʼE mahino ia ko ʼihi hahaʼi ʼe nātou fakafihiʼi te fakatuʼutuʼu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaē ʼe ina fakatupu ai te fiafia ʼo te hahaʼi. ʼI tanatou mole fakatokagaʼi te ʼu lelei ʼaē ʼe tologa pea mo maʼuhiga age, ʼe nātou sisio ʼe mole nātou maʼu hanatou ʼu lelei ʼi te moʼi temi pe ʼaia ʼi te fai ʼo te meʼa ʼe tokoniʼi e te ʼAtua. ʼE nātou hāla mo fakatokagaʼi ko te falala ʼaē ki te ʼu meʼa fakasino ʼe vaʼiga noa pea ʼe ina taki ki te lotomamahi. ʼE fēnei te fehuʼi fakahagatonu e te tagata faitohi faka tohi-tapu: “ ʼI te liliu leva te ʼu meʼa lelei ʼo tuʼuga, ko nātou ʼaē ʼe nātou kakai ki ai ʼe nātou liliu moʼoni ʼo hahaʼi. Pea koteā te lelei ʼe maʼu e ia ʼo ʼona te ʼu meʼa, ko tana pe mamata ki ai ʼaki ʼona ʼu mata?” (Tagata Tānaki 5:11; vakaʼi mo Tagata Tānaki 2:4-11; 7:12). ʼE puli vave te lelei ʼo te meʼa neʼe tou fia fai ʼi ai! Pea ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe tou manatu ʼe tonu ke tou maʼu kua tuku kehe ia pea ko tona pe ʼaoga ko tana kua gaohaʼa pea mo tae te efu!

Ko he kilisitiano moʼoni ʼe mole ina tuku anai ia ia totonu ke taki ki te ‘faiga ʼaē ke fakatatau mo tona kāiga’ ʼi te faʼahi ʼo te ʼu koloā. ʼE ina ʼiloʼi ko te meʼa maʼuhiga moʼoni ʼe mole fakafuafua ia ki te meʼa ʼaē ʼe maʼu e he tagata, kae ki te ʼuhiga ʼo te tagata ʼaia. ʼE mole he mahalohalo ia ʼi tona ʼatamai ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼe ʼaoga moʼo fakafiafiaʼi he tahi — ko te fiafia moʼoni: ko te fakafiafia ki he felogoi lelei mo Sehova pea mo he nofo maʼumaʼua ʼi Tana gāue.

[Paki ʼo te pasina 20]

Ko te ʼu meʼa fakasino ʼāteaina pe ʼe mole pe feala ia ke ina foaki te fiafia heʼegata.

[Paki ʼo te pasina 22]

ʼE ʼui e te Tohi-Tapu: “Manuʼia ia nātou ʼaē ʼe nātou ʼiloʼi te maʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie kia nātou.”