Tanatou Kumi Te Lotu Moʼoni
TALU mai te kei veliveli, ʼe lahi te hahaʼi ʼe nātou kumi he ʼu tali ki tanatou ʼu fehuʼi ʼo ʼuhiga mo ni ʼu faʼahi ʼo tonatou maʼuli. ʼI tanatou kei tūpulaga, neʼe lagi nātou kau ki ni ʼu gaohi meʼa faka lotu. Kae tokolahi ia nātou ʼaia, ko te ʼu tali ʼaē neʼe foaki age ʼo toe feiā aipe ki te ʼu toʼotoʼoga ʼaē ʼi te ʼu ʼēkelesia neʼe mole tokoni ia kia nātou ke nātou tauʼi te ʼu faigataʼaʼia ʼo te maʼuli.
ʼE feala pe ke nātou ʼui, ʼe kei nātou pipiki ki te lotu ʼa tanatou ʼu mātuʼa, kae ʼe tahitahiga tanatou kau ki te ʼu toʼotoʼoga faka lotu. ʼI te manatu ʼa te ʼēpikopō ʼo te ’Ēkelesia Pilitania, ʼe mole kei mālohi te tui ia nātou. Kua nātou tuku kehe te lotu. Ko ʼihi, ʼi tanatou fehiʼa ki te aga malualoi ʼaē ʼe nātou sisio kiai ʼi te ʼu lotu kehekehe, kua nātou situʼa ʼosi ki te lotu. Kae, ko tanatou ʼu fehuʼi ʼo ʼuhiga mo te maʼuli ʼe kei tuʼumaʼu pe ia.
He Koʼe Koa ʼe Mālohi Te Lotolotolua ʼa Te Tokolahi?
Tokolahi ʼe nātou ʼiloʼi ʼe ʼi ai te ʼu kautahi ʼa te ʼu ʼēkelesia moʼo tokoni kia nātou ʼaē mole ʼi ai honatou ʼu ʼapi, moʼo tufa te meʼa kai ki te hahaʼi māsisiva, pea moʼo lagolago ki te meʼa ʼaē ʼe hoko ʼi te fenua. Kae teitei pe ʼi te ʼaho fuli ʼe nātou toe fagono pe foki ki te ʼu logo ʼo ʼuhiga mo te aga fakamālohi pea mo te ʼu liligi toto ʼaē tupu mai te lotu ʼo mole gata ʼaki ʼi te hahaʼi ʼaē ʼe mole ko ni ʼu Kilisitiano kae mo nātou pe foki ʼaē ʼui ko te kau Kilisitiano. ʼE ko he meʼa fakapuna’maʼuli koa mo kapau ʼe nātou lotolotolua ki te moʼoni ʼa te tauhi ʼa te ʼu kūtuga ʼaē kau ki te taʼi aga fakamālohi ʼaia?
ʼI te temi ʼaē, ki te tokolahi neʼe ako ʼi te ʼu faleako ʼo te lotu, ko te ʼu fale ʼaē neʼe lagolago kiai te ʼu ʼēkelesia moʼo tauhi te ʼu tamaliki ʼaē hala mo tāmai pea mo faʼe neʼe ko he fakatuʼutuʼu lelei ia. Kae ʼi te ʼu taʼu ʼaenī kua hili, neʼe valokiʼi te kau patele ʼi te ʼu potu fuli pe, ʼo tukugakoviʼi nātou he neʼe nātou fakaʼalikiʼi te ʼu tamaliki ʼaē neʼe nātou taupau. ʼI te kamata neʼe ʼui e te hahaʼi ʼe mole tonu ke tukugakoviʼi te kau patele fuli. ʼI te temi nei ko ʼihi ʼi te hahaʼi ʼaia ʼe nātou feʼekeʼaki peʼe ʼi ai he meʼa ʼe kovi tāfito ʼi te ʼēkelesia.
Ko te tokosiʼi ohage la ko Eugenia neʼe ʼi ai te temi neʼe nātou pipiki fakamalotoloto ki tanatou lotu. Ko he finemui mai Alasatina, neʼe kau ʼi te ʼu pelelinasi ʼaē neʼe fai moʼo atolasio ia te Fine Tapu ʼi Itatí. Lolotoga taʼu e 14 neʼe maʼuli faka taupoʼou ia ʼi te fale taupoʼou. ʼOsi ʼaia pea neʼe mavae ʼi te nofoʼaga taupoʼou ʼaia ʼo kau ki te kautahi faka politike pea mo lotu faka malamanei ʼe holi ki he fetogi fakavilivili ʼo te ʼu fakatuʼutuʼu faka sosiale pea mo te ʼu fakatuʼutuʼu faka ekonomike ʼo te Sosiete ʼaki he tahi age ʼu puleʼaki. ʼUhi ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe sio ki ai pea neʼe hoko ʼi tona maʼuli, neʼe mole kei tui ia pea mo falala ki te ʼAtua. ʼI tona fakahagatonu neʼe mole ina kumi he lotu ke tui kiai. Ko te meʼa ʼaē neʼe loto ia ki ai ko he faʼahiga puleʼaki moʼo fakatuʼu te faitotonu kia nātou ʼaē neʼe māsisiva—pea mo hona kaumeʼa ʼe feala anai ke falala ki ai.
Ko ʼihi neʼe nātou mamata ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe lolotoga hoko ʼi te ʼu ʼēkelesia, neʼe fakatupu ʼaki ai tanatou fakamamaʼo mai te ʼu ʼēkelesia. Ko te tagata ʼe mole tui ki te ʼAtua, neʼe ina ʼui fakahagatonu ʼi te nusipepa (Sputnik) ʼi te taʼu 1991: “ ʼE mole ʼau maʼu he kehekeheʼaga ʼi te ʼu agaaga faka pagani pea mo te mitolosia faka Kilisitiano.” Ohage la, neʼe ina fakamatalatala te polosesio neʼe teu ai te ʼu patele ʼaki te ʼu kofu loloa gigila, ʼo nātou ʼamo mamalie ʼi te ʼu ala ʼo Moscou te puha maka ʼo te mate neʼe kofukofuʼi. Ko te sino ʼo te “sagato Kilisitiano Orthodoxe” neʼe toʼo mai te fale tukuʼaga meʼa ʼāfea ʼo ʼave ki te ʼēkelesia, pea neʼe ina manatuʼi te kau pelepitelo pea mo te kau mate ʼaē neʼe kofukofuʼi ʼi te Esipito ʼāfea. Neʼe ina toe fakamanatuʼi foki, ko nātou ʼaē neʼe kau ki te polosesio ʼi Moscou neʼe nātou tui ki te “Tahitolu faka Kilisitiano,” pea ko te kau Esipito neʼe nātou toe atolasioʼi pe foki te ʼu ʼatua e ʼipotasi tolu—ko Osiris, Isis, pea mo Horus.
Ko te tagata faitohi pe ʼaia neʼe talanoa ki te akonaki faka Kilisitiano ʼaē ʼo ʼuhiga mo te ʼofa—“Ko te ʼAtua ʼe ʼofa,” pea “ke ke ʼofa ki tou kāiga”—ʼe mole maʼu he meʼa feiā ʼi te Esipito pagani. Kae neʼe ina ʼui: “Ko te ʼofa fakatautehina neʼe mole mālo ia ʼi te mālama, ʼo toe feiā pe la ki te faʼahi ʼaē ʼe toʼo ko te mālama faka Kilisitiano.” Pea neʼe ina fakaʼosi tana palalau ʼaki te ʼu fakamatala ʼo ʼuhiga mo te ʼu fua kovi ʼuhi ko te kau mālohi ʼaē ʼa te ʼēkelesia ki te ʼu gāue ʼo te Puleʼaga. Ko te meʼa ʼaē neʼe sio kiai neʼe mole ina uga ia ia ke ina logoʼi ʼe foaki age anai e te ʼu ʼēkelesia ʼo te Keletiate te meʼa ʼaē ʼe ina lolotoga kumi.
Pea ʼi te tahi age faʼahi, ko ʼihi neʼe nātou maʼu te ʼu tali ʼe fakaloto fīmālie ki tanatou ʼu fehuʼi kae mole ʼi te ʼu ʼēkelesia ʼo te Keletiate.
Neʼe Ina Ako Te Moʼoni ʼo ʼUhiga Mo Te Kau Mate
Ko Magdalena ʼaē kua taʼu 37 nei, ʼe maʼuli ʼi Pulukalia. ʼI te hili ʼaē ʼo te mate ʼo te tāmai ʼo tona ʼohoana ʼi te taʼu 1991, neʼe lotovaivai ʼaupito. Neʼe feʼekeʼaki tuʼumaʼu pe ʼi tona loto ʼo fēnei, ‘ ʼE ʼolo koa kifea te kau mate? ʼE ʼifea koa te tāmai ʼo toku ʼohoana?’ Neʼe ʼalu ki te ʼēkelesia, pea neʼe faikole ʼi muʼa ʼo te fakatātā ʼi tona ʼapi, kae neʼe mole ina maʼu he ʼu tali.
Hoko ki te tahi ʼaho neʼe telefoni age tona vāhaʼa fale ʼo fakaafe ia ia ki tona ʼapi. Ko te tūpulaga neʼe ako mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova neʼe ʼalu ʼo fai te ʼaʼahi ki te vāhaʼa fale ʼaia. Neʼe fagono pe ia ki te palalau ʼa te tūpulaga ʼaē ki te Puleʼaga ʼo te ʼAtua pea mo Tana fakatuʼutuʼu ke ina fakaliliu te kele ko he palatiso ʼe maʼuli heʼegata ai leva te hahaʼi ʼi te manuʼia. Neʼe hili ʼi te fuga laupapa te tohi E Feala Keke Mauli O Heegata Ite Palatiso Ite Kele. ʼAki te tohi ʼaia, neʼe fakahā age e te tūpulaga ia te vaega ʼaē ʼo Tagata Tānaki 9:5 ʼi te Tohi-Tapu: “Ko te kau maʼuʼuli ʼe nātou ʼiloʼi ʼe nātou mamate anai; kae ko te hahaʼi kua mamate, mole kei nātou ʼiloʼi he meʼa.” ʼI te po ʼaia neʼe lahi ʼosi tana lautohi. Neʼe mahino leva kia ia ko te kau mate ʼe mole nātou ʼolo ki he tahi maʼuli ʼi te lagi peʼe ʼi ʼifeli; ʼe mole nātou ʼiloʼi he meʼa, ohage pe ko he māʼumoea loloto. Neʼe ina tali lelei tona fakaafe ʼaē ki te ʼu fono ʼo te kokelekasio ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼI te ʼosi ʼo te fono neʼe ina tali ke fai hana ako faka Tohi-Tapu. ʼI tana fakatokagaʼi te faʼahiga fai ʼaē ʼo te ʼu faikole kia Sehova ʼi te fono, neʼe kamata faikole ia kia Sehova ke tokoni age kia te ia ke ina tauʼi te ʼu vaivaiʼaga loloto ʼaē neʼe ia te ia. ʼI tana maʼu ʼaē ʼo te tali ki tana faikole, neʼe mahino leva kia ia kua ina maʼu te lotu moʼoni.
Neʼe Nātou Maʼu Te Maʼuli ʼAē ʼe ʼi Ai Tona ʼUhiga
Neʼe tuputupu ia Atelea ʼi te loto fale ʼi Pelesike ʼe tauhi mālohi ki te lotu Katolika pea neʼe tokoni ia ki te patele ʼo te koga meʼa ʼaē neʼe maʼuli ai. ʼI te temi ʼaia, neʼe sio ia ki te ʼu meʼa neʼe mole tokoni kia ia ke ina fakahā he fakaʼapaʼapa ki te ʼēkelesia. ʼO liliu ai ia ko he Katolika ʼi te higoa pe.
Lolotoga taʼu e 15 neʼe kau ki te ʼu foʼi ʼaka fitipolo lalahi. ʼI te tahi ʼaho, kae gaoʼi tanatou foʼi ʼaka ʼi Italia, neʼe fakaafe nātou ki te fakatahi mo te tuʼi tapu. ʼI te fakaafe ʼaia neʼe mole ʼi ai pe la he fakaloto mālohi ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea neʼe punamaʼuli ʼosi ia Atelea ʼi te ʼu koloā fakamālama ʼaē neʼe nofo mo te tuʼi tapu. Neʼe toe ʼāsili age ʼosi tana ʼu lotolotolua ʼaē ʼo ʼuhiga mo te ʼēkelesia. Neʼe mole fiafia ia ʼi tona maʼuli ʼuhi he neʼe mavete tuʼa lua ʼi tana nofo ʼohoana. Neʼe mole ina leleiʼia te ʼaluʼaga ʼo te malamanei. ʼI te taʼu 1989 neʼe ina tohi ʼi tana kiʼi tohi fakamanatu, ʼo fēnei: ‘Koteā te ʼuhiga ʼo te ʼu meʼa faka hihigo fuli ʼaē ʼe lolotoga hoko nei?’ Neʼe mole ina maʼu he ʼu tali kiai mai tana lotu.
ʼI te taʼu 1990, ʼi te temi ʼaē neʼe gāue ai ia Atelea ko he tagata ʼe ina ako te ʼaka fitipolo ʼi Iceland, neʼe felāveʼi te misionea ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ko Iiris mo ia. Neʼe tali e Atelea te tohi pea neʼe ina fakaafe te misionea ke toe liliu age. Neʼe toe liliu ia Iiris mo tona ʼohoana, ko Kjell ʼo ʼaʼahi ia Atelea. ʼI tanatou kua nonofo ki lalo pea mo palalau mo Atelea, neʼe ʼiloga tana fia mahino moʼoni ʼaē ki te Tohi-Tapu. Neʼe toe fia logo mo tona ʼohoana ia Ásta ki te faʼahi ʼaia. ʼI te vaelua ʼo te ʼaho, neʼe ʼi ai tona kiʼi temi mālōlō ko hola e tolu ʼi tana ʼu ako ʼaka fitipolo, pea neʼe nā fakatuʼutuʼu ke nā fakaʼaogaʼi te temi ʼaia moʼo ako te Tohi-Tapu. “Neʼe lahi age toku fīmālie ʼi taku ako ʼaē ʼo te Tohi-Tapu ʼi taku hoʼi mālōlō pe,” ko tana ʼui ʼaia. Neʼe tali mamalie pe e te Tohi-Tapu ki tanā ʼu fehuʼi. Neʼe tuputupu mamalie pe tanā tui ʼaē kia Sehova pea mo tona Puleʼaga. Ko te ʼu fakapapau faka kolōlia ʼa te Tohi-Tapu ʼo ʼuhiga mo he mālama foʼou tokalelei, ko he mālama ʼāteaina mai “te ʼu meʼa faka hihigo fuli ʼaē ʼe lolotoga hoko nei,” kua liliu ko he meʼa ʼe moʼoni kia nāua. ʼI te temi nei ko Atelea pea mo Ásta ʼe nā lolotoga faka mafola nei tanā tui ki ʼihi.
Ko Magdalena, Atelea, pea mo Ásta kua nātou ʼiloʼi moʼoni kua nātou maʼu te lotu moʼoni. ʼO toe feiā aipe kia Eugenia, ʼi te hili ʼaē ʼo tana faiga ke ina fakatokatoka te ʼu faigataʼaʼia ʼo te malamanei ʼaki he ʼu puleʼaki faka politike, neʼe ina maʼu ʼi te lotolotoiga ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova te lotu ʼaē hage kia ia ko te lotu moʼoni. Kae koteā koa ʼaē ʼe hā ʼaki mai ai te moʼoni ʼaē ʼo he lotu? Vakaʼi ʼi te alatike ʼaē ʼe hoa mai.
[Paki ʼo te pasina 7]
Ko te ako hoholo ʼo te Tohi-Tapu mo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe tokoni nei ki te toko nima miliona tupu hahaʼi ʼi tanatou kumi ʼaē ʼo he ʼu tali ʼe tau mo feʼauga ki ʼanatou ʼu fehuʼi