Tou Maʼu He ʼu Fua Lelei ʼi Te Lau ʼo Te Tohi-Tapu ʼi Te ʼAho Fuli
“Manuʼia te tagata . . . [ʼaē] ko tona ʼu fiafia ʼe ʼi te lao ʼa Sehova, pea ʼi tana lao ʼe ina lau leʼo veliveli ʼi te ʼaho mo te po.”—Pesalemo 1:1, 2.
1. (a) Koteā te meʼa maʼuhiga ʼaē neʼe tohi ʼe tuʼu ʼi te faʼahi ʼo te fale ʼaē ʼe tā ai te ʼu tohi ʼi te nofoʼaga faka malamanei ʼo te Sosiete Watch Tower? (b) ʼE feafeaʼi anai he fua lelei kia tatou mo kapau ʼe tou fakaʼaogaʼi takitokotahi ʼaki totatou loto katoa te fakaloto mālohi ʼaia?
“KOUTOU LAU TE FOLAFOLA ʼA TE ʼATUA, TE TOHI-TAPU ʼI TE ʼAHO FULI PE.” ʼAki he ʼu mataʼi tohi lalahi, ko te ʼu kupusiga palalau ʼaenī ʼe tuʼu ʼi te faʼahi ʼo te fale, ʼi Brooklyn ʼi New York ʼaē ʼe tā ai te ʼu Tohi-Tapu pea mo te ʼu tohi faka Tohi-Tapu ʼa te Watchtower Bible and Tract Society. Ko te fakaloto mālohi ʼaia ʼe mole fakatuʼutuʼu pe ki te hahaʼi ʼo te malamanei ʼaē ʼe sio ki te meʼa ʼaia neʼe tohi. ʼE mahino ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ʼaoga kia nātou ke nātou tokagaʼi te meʼa ʼaia neʼe tohi. Ko nātou ʼaē ʼe nātou lau tuʼumaʼu te Tohi-Tapu pea mo maʼuliʼi, ʼe fua lelei kia nātou te ako, te fakatonutonu, te akonaki, pea mo te fakatotonu ʼi te faitotonu ʼaē ʼe ina foaki.—2 Timoteo 3:16, 17.
2. Neʼe feafeaʼi te haga ʼa te Tēhina ko Russell ʼo fakahā lelei te maʼuhiga ʼo te lau ʼaē ʼo te Tohi-Tapu?
2 ʼE leleiʼia ʼaupito e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova tanatou ʼu tohi ako faka Tohi-Tapu, ʼo kau kiai mo Te Tule Leʼo, pea ʼe nātou fakaʼaogaʼi tuʼumaʼu te ʼu tohi ʼaia. Kae ʼe nātou ʼiloʼi ʼe mole ʼi ai he tohi ʼi te ʼu tohi ʼaia ʼe ina fetogi te Tohi-Tapu. ʼI te taʼu 1909, ko Charles Taze Russell, ko te ʼuluaki pelesita ʼo te Watch Tower Bible and Tract Society, neʼe ina tohi fēnei ki te kau lautohi ʼo Te Tule Leʼo: “ ʼAua naʼa galo kia koutou ʼi he lakaga ʼe tou kumi tokoni ki te Tohi-Tapu, pea logope la peʼe ʼi ai ‘he tahi age ʼu tohi ʼe pipiki kiai ʼe foaki mai e te ʼAtua, ʼe ko he ʼu tohi pe ia moʼo fakamahinohino kia tatou te Tohi-Tapu, kae ʼe mole feala ke nātou fetogi te Tohi-Tapu.”
3. (a) ʼE malave feafeaʼi te “folafola ʼa te ʼAtua” kia nātou ʼaē ʼe nātou lau? (b) Neʼe tuʼa fia te lau pea mo te ako e te kau Pelea te Tohi-Tapu?
3 Ko te Tohi-Tapu ʼaē ʼe haʼu mai te ʼAtua, ʼe loloto age ia pea mo mālohi age ia ʼi te ʼu tohi fuli. “Ko te folafola ʼa te ʼAtua ʼe maʼuli pea ʼe ina fakalogoʼi tana gāue, pea ʼe māsila ake ia ʼi he heletā ʼe mata lua pea ʼe ulu ia ʼo kaku ki tana vaheʼi te nefesi pea mo te laumālie, pea mo te ʼu hokoga hui mo ʼonatou uho, pea ʼe feala ia ke ina ʼiloʼi lelei te ʼu manatu pea mo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼo te loto.” (Hepeleo 4:12) Ko te tisipulo ko Luka ʼaki he lotoʼofa neʼe ina vikiviki te hahaʼi ʼo Pelea, ʼo ina fakahigoaʼi nātou ko te hahaʼi neʼe “lahi makehe age te ʼu meʼa ʼaē ʼi tonatou ʼu loto.” Neʼe mole gata ʼaki pe tanatou tali fakavilivili te folafola ʼaē neʼe faka mafola age e te ʼapositolo ko Paulo pea mo tona kaugā fagona ko Silasi, kae neʼe nātou toe ‘akoʼi fakalelei te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli pe’ ke nātou ʼiloʼi te tafitoʼaga faka Tohi-Tapu ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe akoʼi age kia nātou.—Gāue 17:11.
Koutou Lau Te Tohi-Tapu ʼi Te ʼAho Fuli
4. ʼO mulimuli ki te meʼa ʼaē ʼe fakahā e te Tohi-Tapu, ʼe tonu anai ke tou lau tuʼa fia te Tohi-Tapu?
4 ʼE mole ʼui mai fakahagatonu e te Tohi-Tapu peʼe tonu ke tuʼa fia tona lau. Kae ʼe ina fakahā mai te tokoni ʼaē neʼe fai e Sehova kia Sosue, ʼo ina ʼui kia ia ke ina ‘lau leʼo veliveli ʼi te ʼaho mo te po’ ke liliu ai ʼo aga fakapotopoto pea mo maui lelei tana gāue ʼaē neʼe hinoʼi age e te ʼAtua kia ia. (Sosue 1:8) ʼE ina ʼui mai kia tatou ko ia ʼaē neʼe fakanofo hau ʼi te Iselaele ʼāfea, neʼe tonu ke ina lau te ʼu tohi taputapu “ ʼi te ʼu ʼaho fuli ʼo tona maʼuli.” (Teutalonome 17:19) ʼE toe ʼui fēnei e te Tohi-Tapu: “Manuʼia te tagata ʼaē neʼe mole haʼele ʼi te tokoni ʼa te kau agakovi . . . Kae ko tona ʼu fiafia ʼe ʼi te lao ʼa Sehova, pea ʼi tana lao ʼe ina lau leʼo veliveli ʼi te ʼaho mo te po.” (Pesalemo 1:1, 2) ʼE toe ʼui fēnei mai kia tatou e te Evaselio ʼa Mateo, ʼi te temi ʼaē neʼe fakafisi ai Sesu Kilisito ki te ʼu faiga ʼa Satana moʼo fakahalaʼi ʼo Ia, Neʼe ina fakaʼaogaʼi te ʼu Tohi Faka Hepeleo, ʼo ʼui maʼana: “ ʼE tohi fēnei: ‘Ko te tagata ʼe mole tonu ke maʼuli ʼaki pe te pane, kaʼe ʼaki te folafola fuli pe ʼe haʼu mai te gutu ʼo Sehova.’ ” (Mateo 4:4) ʼE tuʼa fia te ʼaoga ʼo te meʼa kai fakasino kia tatou? ʼI te ʼaho fuli pe! ʼE maʼuhiga age te toʼo ʼo te meʼa kai fakalaumālie ʼi te ʼaho fuli koteʼuhi ʼe malave ia ki tatatou ʼu ʼamanaki ʼo ʼuhiga mo te maʼuli heʼegata.—Teutalonome 8:3; Soane 17:3.
5. E feafeaʼi he lava tokoni kia tatou ia tatatou lau te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli ke tou “haʼele ʼi he ʼaluʼaga ʼe tau mo feʼauga mo Sehova, ke [tou] lelei ʼaupito kia te ia” mokā ʼe felāveʼi tatatou tui mo ni ʼu faigataʼaʼia?
5 Ko tatou fuli ʼe ʼaoga ke fakaloto mālohiʼi tatou ʼi te ʼaho fuli pe e te Folafola ʼa te ʼAtua. ʼI te ʼaho fuli pe—ʼi fale, ʼi te fale gāue, ʼi te faleako, ʼi te ala, mokā tou faifakatau, ʼi totatou minisitelio—ʼe felāveʼi tatatou tui mo te ʼu faigataʼaʼia. ʼE feafeaʼi anai hatatou tauʼi te ʼu faigataʼaʼia ʼaia? ʼE ko he meʼa faigafua anai koa hatatou toe manatuʼi te ʼu folafola pea mo te ʼu pelesepeto ʼo te Tohi-Tapu? ʼO mole ʼui ke uga e te Tohi-Tapu he manatu faʼitaliha, ʼe ina fai te fakatokaga ʼaenī: “Ko ʼaē ʼe manatu ʼe tuʼu ke tokaga naʼa tō.” (1 Kolonito 10:12) Ko te lau ʼi te ʼaho fuli pe ʼo te Tohi-Tapu, ʼe tokoni anai kia tatou ke tou “haʼele ʼi he ʼaluʼaga ʼe tau mo feʼauga mo Sehova, ke [tou] lelei ʼaupito kia te ia” ʼo mole tou fakagafua ki te malamanei ke ina fakahēʼi tatou ke tou fai tana aga.—Kolose 1:9, 10; Loma 12:2.
ʼE ʼAoga Ke Lau Liuliuga Te Tohi-Tapu
6. He koʼe koa ʼe ʼaoga ke tou lau liuliuga ia te Tohi-Tapu?
6 ʼE mole tatau te lau ʼo te Tohi-Tapu pea mo te lau ʼo he tohi ʼe mole moʼoni tona ʼu hisitolia. ʼE lahi te ʼu faʼahiga tohi feiā neʼe fakatuʼutuʼu pe ia ke lau ʼi te lakaga e tahi; mokā kua ʼiloʼi e he tahi te hisitolia pea mo tona fakaʼosi, ʼe mole kei ʼi ai he ʼuhiga ʼo he toe lau ʼo te tohi ʼaia. ʼE mole feiā ia ʼo ʼuhiga mo te Tohi-Tapu, logope la pe kua tuʼa fia tatatou lau te tohi ʼaia, ʼe fua lelei ʼaupito kia tatou te liuliuga ʼo te lau ʼo te Tohi-Tapu. (Tāʼaga Lea 9:9) Ki he tahi ʼe poto, ko te Tohi-Tapu ʼe ʼi ai hona tahi ʼuhiga kia ia. Ko te ʼu lea faka polofeta ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼaho fakamuli ʼe ʼāsili maʼuhiga kia te ia ʼuhi ko tana kua mālama ki te meʼa ʼaē neʼe sio kiai, mo logo kiai, pea mo hoko kia ia ʼi te ʼu māhina pe ʼaenī kua hili. (Taniela 12:4) ʼI tana kua māhani ʼaē mo te ʼu meʼa neʼe hoko totonu kia ia ʼi tona maʼuli pea mo tana felāveʼi ʼaē mo te ʼu faigataʼaʼia, ko te tagata lau Tohi-Tapu poto ʼe ina leleiʼia ʼaupito te tokoni ʼaē neʼe ina lau ki muʼa atu ʼi te Tohi-Tapu. (Tāʼaga Lea 4:18) Kapau ʼe tau mo he mahaki kovi, ko te ʼu fakapapau ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te pulihi ʼo te mamahi pea mo te fakamālōlō ʼo te mahaki ʼe makehe age ʼosi ia kia te ia ʼi te temi ʼaia. Ka mate hona ʼu kaumeʼa pea mo hona ʼu kāiga, ko te fakapapau ʼaē ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼuake ʼe makehe age ʼosi tona maʼuhiga.
7. Koteā anai ʼaē ka tokoni kia tatou mo kapau kua foaki mai kia tatou ni ʼu maʼua foʼou, pea koteā tona tupuʼaga?
7 E lagi neʼe kua koutou lau takitokotahi te Tohi-Tapu pea mo maʼuliʼi tana ʼu tokoni ʼi he temi. Kae lagi ʼi te temi nei kua koutou tau mo ni ʼokotou ʼu maʼua foʼou ʼi tokotou maʼuli. ʼE koutou fakatuʼutuʼu koa ke koutou ʼohoana? ʼE koutou liliu anai koa ko he tāmai peʼe ko he faʼe? Neʼe foaki atu koa kia koutou he maʼua ʼi te kokelekasio ohage la ko he liliu ko he tagata ʼāfea peʼe ko he tagata faifekau faka minisitelio? Kua koutou liliu koa ko he tagata fai faka mafola evaselio katoa, ʼaki te ʼu fealagia ki te fagonogono pea mo te faiako? ʼE toe fua manuʼia anai te toe lau ʼo te Tohi-Tapu katoa mo te ʼu maʼua foʼou ʼaia ki te ʼatamai!—Efesi 5:24, 25; 6:4; 2 Timoteo 4:1, 2.
8. ʼE lava feafeaʼi ki ni ʼu ʼaluʼaga foʼou hanatou fakahā ʼe ʼaoga ke lahi age tatatou akoʼi he ʼu meʼa ʼe feala ke tou ʼui kua tou ʼiloʼi pe?
8 Lagi ʼi te temi muʼa neʼe ʼiloga lelei ia koutou te ʼu fua ʼo te laumālie maʼoniʼoni. (Kalate 5:22, 23) Kae ʼe feala pe ke koutou felāveʼi mo ni ʼu ʼaluʼaga foʼou ʼo ʼaoga ai leva ke lahi age takotou akoʼi te ʼu kalitate faka lotu ʼaia. (Vakaʼi ia Hepeleo 5:8.) Ko te tēhina neʼe ko he tagata taupau feʼaluʼaki ʼi muʼa atu, neʼe mahino kia ia ʼe tonu ke ina tuku tana kaugana makehe moʼo taupau tana ʼu mātuʼa kua matutuʼa, neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼI taku manatu ko te meʼa ʼaē neʼe ʼau fai neʼe kua feʼauga pe moʼo fakahā te ʼu fua ʼo te laumālie. Kae ʼi te temi nei ʼe hage ia ʼe tonu ke ʼau toe kamata ia meʼa fuli.” ʼO toe feiā ki te ʼu tagata pea mo te ʼu fafine ʼaē ko ʼonatou ʼu hoa ʼe tau mo ni ʼu mahaki fakasino ʼe kovi peʼe ko he mahaki ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼi te loto, ʼe feala ke hage kia nātou ko te foaki ʼaē ʼo te tokaga ki ʼonatou ʼu hoa, ko he lotohoha ʼe ina lagaʼi ni ʼu meʼa ʼe fakatupu lotovaivai kia nātou. Ko te lau hoholo ʼo te Tohi-Tapu ʼe ko he matapuna ʼo te fīmālie lahi pea ʼe ko he tokoni.
Te Temi ʼAē ʼe Feala Ai Ke Lau Te Tohi-Tapu
9. (a) Koteā te meʼa ʼaē ʼe feala ke tokoni ki he tahi ʼe lahi tona ʼu maʼumaʼua ke ina maʼu he temi moʼo lau te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli pe? (b) He koʼe koa ʼe maʼuhiga tāfito ki te kau tagata ʼāfea ke nātou lau te Folafola ʼa te ʼAtua?
9 ʼIo, kia nātou ʼaē kua lahi tonatou ʼu maʼumaʼua, ko te maʼu ʼo he temi ke fai hoholo he tahi age meʼa ʼe ko he meʼa faigataʼa. Kae, ʼe feala ke tou maʼu he fua lelei ʼi te faʼifaʼitaki ʼa Sehova. ʼE fakahā e te Tohi-Tapu ʼe ina fai te ʼu meʼa ʼo mulimuli ki ‘te ʼu temi ʼaē kua fakakatofa.’ (Senesi 21:2; Ekesote 9:5; Luka 21:24; Kalate 4:4) Ko te mahino ʼaē ki te maʼuhiga ʼo te lau hoholo ʼo te Folafola ʼo te ʼAtua ʼe feala ke tokoni kia tatou ke tou fakatuʼutuʼu he temi ki te lautohi ʼaia ʼi tatatou polokalama ʼaē ʼi te ʼaho fuli. (Efesi 5:15-17) ʼE ʼaoga tāfito ki te kau tagata ʼāfea ke nātou tuku he temi ki te lau hoholo ʼo te Tohi-Tapu, ke feala ai anai hanatou foaki te ʼu tokoni ʼaē ʼe fakatafito ki te ʼu pelesepeto ʼo te Tohi-Tapu pea ke nātou fakahā anai te manatu ʼaē ʼe hā ʼaki ai “te poto ʼaē mai ʼoluga.”—Sake 3:17; Tito 1:9.
10. ʼE maʼu koa ʼi te temi fea e te kau lautohi ʼo te Tohi-Tapu he temi moʼo fai te faʼahi ʼaia?
10 Tokolahi ia nātou neʼe fua lelei tanatou polokalama lau takitokotahi ʼo te Tohi-Tapu, ʼe nātou fai te faʼahi ʼaia ka kei hegihegi te ʼaho ʼi muʼa ʼo te kamata ʼo tanatou ʼu gāue. Ko ʼihi ʼe nātou leleiʼia te fai ʼo te lautohi ʼaia ʼi he tahi age temi. Ko te foʼi fime ʼo te Tohi-Tapu (ʼi te ʼu fenua ʼaē ʼe maʼu ai) ʼe tokoni kia nātou ʼaē ʼe folau ke nātou fakaʼaogaʼi lelei tonatou temi, pea ko ʼihi kau Fakamoʼoni ʼe nātou fakalogo te ʼu foʼi fime ʼaia ʼi tanatou lolotoga fai ʼaē ʼo tanatou ʼu gāue ʼo te loto fale. Ko te ʼu polokalama neʼe fai e te kau Fakamoʼoni kehekehe ʼo te Eulopa, ʼi Afelika, ʼi te Amelika ʼo te Potu Tokelau, ʼi te Amelika ʼo te Potu Toga, pea mo te Potu Oliete ʼe fakahā ʼi te pasina 20 pea mo te pasina 21, ʼi te kupusiga palalau ʼaenī “Ko Te Temi Fea ʼAē ʼe Nātou Lau Ai Te Tohi-Tapu Pea Koteā Tona ʼu Fua Kia Nātou.”
11. ʼE lava feafeaʼi te fakahoko ʼo te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli, māʼiape la mo kapau ko te temi ʼaē ʼe maʼu kiai ʼe faka tuʼakoi?
11 Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito ʼe mole ko te lahi ʼo te temi ʼi he tahi ʼaluʼaga ki te lau ʼo takotou Tohi-Tapu kae ko tona fai hoholo. ʼE koutou ʼiloʼi ai leva te lelei ʼaē ʼo te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼi he hola katoa peʼe laka age, ʼo toe hilifaki atu kiai he ʼu kumi, pea ko tokotou ʼatamai ʼe tuku katoa ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou lau. Kae ʼe faka fealagia koa ʼe takotou polokalama he lau hoholo feiā? ʼO mole ʼui ke koutou tuku he ʼaho ke fakalaka ka mole heʼeki koutou lau te Tohi-Tapu, ʼe mole lelei age anai koa la hakotou lau ʼi te ʼaho fuli pe ia minuta e 15 peʼe ko ni ʼu minuta e 5? Koutou fakatuʼutuʼu ke koutou lau te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli pe. Koia koutou fakatuputupu te lautohi ʼaia ʼaki he ʼu kumi ʼe loloto age mo kapau ʼe fealagia.
Te ʼu Faʼahiga Fai Ki Te Lau ʼo Te Tohi-Tapu
12. Koteā te polokalama ʼo ʼuhiga mo te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼe fai e te hahaʼi foʼofoʼou ʼo te famili ʼo te Petele pea mo te kau ako ʼo Kalaate?
12 ʼE lahi te ʼu faʼahiga fai ki te lau ʼo te Tohi-Tapu. ʼE lelei hona lau mai te Senesi ki te Fakahā. Ko te famili katoa ʼo te Petele ʼaē ʼe gāue ʼi te nofoʼaga faka malamanei peʼe ko he filiale pe ʼi te ʼu filiale ʼo te Sosiete, ʼe fakamaʼua kia nātou ke nātou lau fuli te Tohi-Tapu ʼi te ʼuluaki taʼu ʼaē ʼe nātou gāue ai ʼi te Petele. (ʼE fakamaʼua tuʼumaʼu ke nātou lau te ʼu kapite e tolu peʼe nima, ʼo mulimuli pe foki ki te loloto ʼo te ʼu kapite ʼaia, peʼe ko he ʼu pasina e fā peʼe nima ʼi te ʼaho.) Ko te kau ako ʼo te Ako Faka Tohi-Tapu ʼo Kalaate ʼe toe tonu pe foki ke nātou lau te Tohi-Tapu katoa ʼi muʼa ʼo tanatou kau ki te ako ʼaia. ʼE fakaʼamu pe ko te meʼa ʼaia ʼe tokoni anai kia nātou ke liliu te lau ʼo te Tohi-Tapu ko he koga ʼo tonatou maʼuli.
13. Koteā te fakatuʼutuʼu ʼaē ʼe fakatotonu ki te kau Fakamoʼoni ʼaē mole heʼeki faʼa fualoa tanatou papitema?
13 ʼE ko he meʼa lelei ki te kau Fakamoʼoni ʼaē neʼe hoki papitema, hanatou fakatuʼutuʼu ke nātou lau te Tohi-Tapu katoa. ʼI te taʼu 1975, ʼi te temi ʼaē neʼe teuteu ai ke papitema, neʼe fehuʼi age e te tagata ʼāfea ki te tama tūpulaga ʼi Falani pe kua ina fakatuʼutuʼu hana polokalama ke ina lau te Tohi-Tapu. Talu mai ai neʼe ko hana agamāhani ia te lau ʼo te Tohi-Tapu katoa ʼi te taʼu fuli pe, ʼo ina lau ʼi te uhu fuli ʼi muʼa ʼo tana ʼalu ʼo gāue. ʼO ʼuhiga mo tona ʼu fua, ʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE ʼāʼāsili age ʼosi taku felogoi mo Sehova. ʼE feala haku sio peʼe feafeaʼi te pipiki ʼo te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe ina fai ki tana fakatuʼutuʼu pea koteā te meʼa ʼaē ʼe ina fai mokā hoko ni ʼu fihifihia. ʼI te temi pe ʼaia ʼe ʼau sio ai ko Sehova ʼe faitotonu pea mo agalelei ʼi tana ʼu gāue fuli.”
14. (a) Moʼo kamata he polokalama takitokotahi ʼe fai hoholo ʼo ʼuhiga mo te lau ʼo te Tohi-Tapu, koteā ʼaē ʼe ʼaoga kiai? (b) Koteā ʼaē ʼe feala ke tokoni kia tatou ke tou tāʼofi maʼu ʼi totatou ʼatamai te manatu tāfito ʼo te ʼu tohi fuli ʼaē ʼo te Tohi-Tapu mokā ʼe tou lau?
14 Kua koutou lau katoa koa te Tohi-Tapu? Kapau ʼe mole heʼeki koutou fai, ko te temi lelei ʼaenī ke kamata ai. Koutou fai he polokalama, pea koutou haga muliʼi. Koutou fakafuafua peʼe ko pasina e fia peʼe ko kapite e fia ʼaē ka koutou lau anai ʼi te ʼaho fuli, peʼe koutou fakafuafua anai te temi ʼaē ka koutou tuku ki takotou lautohi ʼaia pea ko te temi fea ʼaē ka koutou fai ai. ʼE mole ko te hahaʼi fuli anai ʼaē ka nātou lau te Tohi-Tapu ʼi te taʼu katoa, kae ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ko te lau hoholo ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua, ʼo fai te faʼahi ʼaia ʼi te ʼaho fuli pe mokā ʼe fealagia. ʼI te temi ʼaē ʼe koutou lau ai te Tohi-Tapu, ʼe feala ke koutou fakaʼaogaʼi he tahi ʼu tohi ʼe tokoni atu anai ke koutou taupau ʼi tokotou ʼatamai te manatu tāfito. Kapau ko te tohi ʼaenī Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible ʼe maʼu ʼi takotou lea, koia ia muʼa ʼo takotou kamata lau he tohi ʼo te Tohi-Tapu, koutou toe vakaʼi tona kiʼi fakamatala fakanounou ʼaē ʼe fai ʼi te tohi Auxiliaire.a Koutou fakatokagaʼi tāfito te ʼu kupu ʼaē ʼe fakaʼilogaʼi ʼaki te lanu ʼuli. Peʼe koutou fakaʼaogaʼi he fakanounou feiā ʼo lahi age ʼi te fakamatala ʼaē ʼi te tohi “Toute Écriture est inspirée de Dieu et utile.”b
15. (a) Koteā te ʼu tokoni ʼe tuku mai ʼi te pasina 16 pea mo te pasina 17, ʼaē ʼe feala anai ke tokoni ki takotou faka maʼuhigaʼi ʼo takotou lau te Tohi-Tapu? (b) ʼO mole ʼui leva ke tou lau faka fuanoa pe ni ʼu pasina, koteā anai te meʼa maʼuhiga ʼaē ʼe tonu ke tou tokakaga ʼaupito kiai?
15 Ko te lau fakahoahoa ʼo te Tohi-Tapu ʼe lelei, kae ʼe mole tonu ke tou liliu ko he kau lautohi ʼe nātou fai te faʼahi ʼaia ʼuhi pe ko he meʼa ʼe tonu ke fai. ʼAua naʼa koutou lau he ʼu pasina ʼi te ʼaho fuli ke ʼui ʼe koutou lau te Tohi-Tapu ʼi te taʼu fuli. Ohage ko tona fakahā ʼi te kupu tāfito ʼaē “Ko Te ʼu Tokoni Moʼo Fakatuputupu Takotou Lau Ia Te Tohi-Tapu,” (ʼi te pasina 16 mo te pasina 17), ʼe lahi te ʼu faʼahiga fai ʼo ʼuhiga mo takotou lau pea mo takotou leleiʼia te Tohi-Tapu. Tatau aipe pe koteā te ʼu puleʼaki ʼaē ʼe koutou fakaʼaogaʼi, ke koutou ʼiloʼi papau ʼe koutou lolotoga fafaga tokotou ʼatamai pea mo tokotou loto.
Ke Koutou Mahino Ki Te ʼUhiga ʼo Te ʼu Meʼa ʼAē ʼe Koutou Lau
16. He koʼe ʼe maʼuhiga ke tou toʼo he temi ki te metitasioʼi ʼo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou lau?
16 ʼI te temi ʼaē neʼe fai akonaki ai Sesu ki tana kau tisipulo, neʼe ina fakahā lelei te maʼuhiga ʼo tanatou mālama ki te meʼa ʼaē neʼe palalau kiai. Ko te meʼa ʼaē neʼe maʼuhiga, neʼe mole gata ʼaki pe ʼi te mālama fakaʼatamai, kae ke nātou mahino “ki tona ʼuhiga ʼaki tonatou loto” ke feala hanatou fakaʼaogaʼi ia te faʼahi ʼaia ʼi tonatou maʼuli. (Mateo 13:14, 15, 19, 23) Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga ki te ʼAtua, ʼe ko te meʼa ʼaē ʼi te loto, pea ko te meʼa ʼaia ʼaē ʼe fakatātā ʼaki te mafu. (1 Samuele 16:7; Tāʼaga Lea 4:23) Koia, ʼo mole gata ʼaki pe tatatou tokaga ʼaē ki tatatou kua mālama ki te ʼu vaega ʼaē ʼe talanoa kiai te Tohi-Tapu, ʼe ʼaoga ke tou metitasioʼi te ʼu meʼa ʼaia, ʼo tou fakatokagaʼi tonatou ʼuhiga ki totatou maʼuli totonu.—Pesalemo 48:9; 1 Timoteo 4:15.
17. Koteā te ʼu faʼahiga meʼa ʼaē ʼe feala ke tou metitasio kiai ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou lau ʼi te Tohi-Tapu?
17 Koutou faigaʼi ke koutou mahino ki te ʼu pelesepeto tāfito ʼo te ʼu hisitolia ʼo te Tohi-Tapu, ke feala ai hakotou fakaʼaogaʼi te ʼu faʼahi ʼaia ʼi te ʼu ʼaluʼaga ʼaē ʼe felāveʼi mo koutou. (Vakaʼi ia Mateo 9:13; 19:3-6.) Kapau ʼe koutou lau pea mo metitasioʼi te ʼu kalitate taulekaleka ʼo Sehova, koutou fakaʼaogaʼi te fealagia ʼaia moʼo fakamālohiʼi takotou ʼu felogoi mo ia, ke koutou fakatuputupu ʼi tokotou loto he manatu mālohi ʼo ʼuhiga mo te aga faka lotu. Ka koutou lau he ʼu talanoa ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼutuʼu ʼa Sehova, koutou vakavakaʼi te meʼa ʼaē ʼe feala ke koutou fai ke feala he ʼalutahi ʼo takotou gāue mo te ʼu meʼa ʼaia. ʼI te temi ʼaē ʼe koutou lau ai he tokoni fakahagatonu, ʼaua naʼa koutou ʼui feiā pe, ‘ ʼE ʼau ʼiloʼi te meʼa ʼaenī,’ kae ke koutou fai te fehuʼi ʼaenī, ‘ ʼE ʼau fai koa te meʼa ʼaē ʼe ʼui ʼi henī?’ Kapau ʼe koutou fai te meʼa ʼaia, pea koutou fai te fehuʼi ʼaenī ‘Ko te ʼu faʼahi fea ʼaē ʼe feala ai ke ʼau “fakalahi age?” ’ (1 Tesalonika 4:1) Kapau ʼe koutou ako te ʼu lekula ʼa te ʼAtua, koutou toe fakatokagaʼi te ʼu faʼahiga maʼuli ʼi te Tohi-Tapu ʼo nātou ʼaē neʼe mulimuli ki te ʼu lekula ʼaia pea mo nātou ʼaē neʼe mole nātou mulimuli kiai. Koutou fakatokagaʼi pe koteā te tupuʼaga ʼo tanatou haga fai te faʼahiga maʼuli ʼaia pea neʼe koteā tona ikuʼaga. (Loma 15:4; 1 Kolonito 10:11) ʼI te temi ʼaē ʼe koutou lau ai te maʼuli ʼo Sesu Kilisito, koutou manatu neʼe ko Sesu tokotahi ʼaē neʼe foaki age ki ai e Sehova te pule hau ki te kele katoa; koutou fakaʼaogaʼi te fealagia ʼaia moʼo fakamālohiʼi ʼo koutou totonu ke koutou holi ki te mālama foʼou ʼa te ʼAtua. Pea tahi ʼaē meʼa, koutou vakavakaʼi te ʼu faʼahi ʼaē ʼe feala ke lahi age ai takotou faʼifaʼitakiʼi te ʼAlo ʼo te ʼAtua.—1 Petelo 2:21.
18. E feafeaʼi hatatou fakamatatau tatatou lau te Tohi-Tapu pea mo tatatou fakaʼaogaʼi te ʼu tohi ako ʼaē neʼe foaki mai e te “tagata kaugana agatonu mo poto”?
18 ʼIo, ko te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼe mole tonu anai ke ina fetogi takotou fakaʼaogaʼi te ʼu tohi lelei ʼaē neʼe tā e te “tagata kaugana agatonu mo poto.” ʼE ko he tahi ʼaia koga ʼo te meʼa kai ʼaē ʼe foaki e Sehova—ʼe ko he meʼa ʼofa maʼuhiga. (Mateo 24:45-47) Koutou vakavakaʼi fakalelei ke liliu te lau hoholo ʼo te Folafola ʼo te ʼAtua ko he faʼahi maʼuhiga ʼi tokotou maʼuli. Kapau ʼe fealagia ia meʼa fuli, “KOUTOU LAU TE FOLAFOLA ʼA TE ʼATUA, TE TOHI-TAPU ʼI TE ʼAHO FULI PE.”
[Nota ʼi te lalo pasina]
a Neʼe tā e te Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
b Neʼe tā e te Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
ʼE Feafeaʼi Anai Hakotou Tali?
◻ He koʼe koa ʼe ʼaoga ke lau he kiʼi koga ʼo te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli pe?
◻ He koʼe koa ʼe ʼaoga ke tou lau liuliuga te Tohi-Tapu?
◻ ʼI takotou polokalama, kofea te temi faigamālie ʼaē ʼe koutou maʼu ki te lau ʼo te Tohi-Tapu ʼi te ʼaho fuli?
O◻ Kapau ʼe koutou lau liuliuga te Tohi-Tapu, koteā te tahi meʼa ʼe feala ke hilifaki ki te polokalama ʼo takotou lau ʼo te Tohi-Tapu?
◻ He koʼe ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou metitasioʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou lau?
[Talanoa ʼo te ʼu pasina 16, 17]
Ko he ʼu tokoni moʼo fakatuputupu takotou lau ia te Tohi-Tapu
(1) Tokolahi te hahaʼi ʼe nātou lau te ʼu tohi ʼo te Tohi-Tapu ʼo mulimuli ki te tā fakahoahoa ʼo te ʼu tohi, mai te Senesi ki te Fakahā. ʼE toe feala pe ke koutou lau ʼo mulimuli ki te ʼu taʼu ʼaē neʼe tohi ai. Koutou manatuʼi ko te Tohi-Tapu ʼe ko he fakatahitahi ʼo te ʼu kiʼi tohi liliki e 66 ʼe haʼu mai te ʼAtua. Moʼo fetogi, e lagi koutou fia lau te ʼu tohi ʼaē ʼe faka maʼuhiga ai te ʼu hisitolia, peʼe ko te ʼu tohi ʼaē ʼe talanoa tāfito ai ki te ʼu lea faka polofeta, ʼo hoa mai kiai te ʼu tohi ʼaē ʼe maʼu ai te ʼu tokoni, ʼo mole koutou lau anai ʼo mulimuli pe ki te fakahoahoa ʼo te ʼu pasina. Koutou taupau lelei takotou lautohi, pea ʼe mahino papau ia ʼe koutou lau anai te Tohi-Tapu katoa.
(2) Ka kua ʼosi hakotou lau he koga ʼo te Tohi-Tapu, koutou fakakaukauʼi pe koteā ʼaē ʼe ina fakahā ʼo ʼuhiga mo Sehova, ʼo ʼuhiga mo tana fakatuʼutuʼu, ʼo ʼuhiga mo tana faʼahiga fakaiku ʼo te ʼu meʼa; e feafeaʼi tona malave ki tokotou maʼuli, ʼe lava feafeaʼi hakotou fakaʼaogaʼi moʼo tokoniʼi ʼo niʼihi.
(3) Koutou fakaʼaogaʼi te pasina ʼaē ʼe tuʼu ai te kupusiga palalau ʼaenī “Principaux événements du séjour terrestre de Jésus” ʼaē ʼe tuʼu ʼi te kupu tāfito “Jésus Christ” ʼo te tohi Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible (ʼo toe feiā mo te tohi “Toute Écriture est inspirée de Dieu et utile”), koutou lau te ʼu fakamatala ʼaē ʼe ʼalutahi mo te faʼahi ʼaia ʼi te ʼu koga tohi ʼo te ʼu Evaselio, ʼo mulimuli pe ki tona tā fakahoahoa. ʼO hilifaki atu kiai, koutou vakaʼi te ʼu koga ʼaē ʼe ʼalutahi mo te koga ʼaia ʼi te tohi Te Tagata ʼAē ʼe Lahi Tokotahi ʼo Te ʼu Temi Fuli.
(4) Ka koutou lau te tohi ʼo te ʼu Gāue ʼa te kau ʼApositolo, te hisitolia ʼo te maʼuli pea mo te minisitelio ʼo Paulo, koutou toe lau foki mo te ʼu tohi ʼaē mai te ʼAtua. Koia, kapau ʼe talanoa ki te ʼu faʼahiga kolo kehekehe peʼe ko te ʼu koga meʼa ʼaē neʼe fai faka mafola ai ia Paulo, koutou fakatuʼu muʼa ʼi ai kae koutou lau te ʼu tohi ʼaē neʼe ina fai ki muli age ki te kau Kilisitiano ʼo te ʼu koga meʼa ʼaia. ʼE toe maʼuhiga pe foki ke tou vakaʼi ʼi he mape tana ʼu feʼaluʼaki, ohage ko te mape ʼaē ʼe tuʼu ʼi te Traduction du monde nouveau ʼi te ʼu pasina fakaʼosi.
(5) ʼI takotou lau te tohi ʼo Ekesote ki te Teutalonome, koutou lau te tohi ki te kau Hepeleo ke koutou maʼu ai te fakamatala ʼo te ʼu tuʼuga faʼifaʼitaki faka polofeta. ʼI lalo ʼo te kupu ʼaē ko te “Loi” ʼi te tohi Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible, koutou vakaʼi te pasina ʼaē ʼe tuʼu ai te kupusiga palalau ʼaenī “Principales caractéristiques de la Loi.”
(6) Ka koutou lau te ʼu tohi faka polofeta, koutou tuku he temi ke koutou toe vakaʼi ai te ʼu meʼa faka hisitolia ʼaē ʼe talanoa kiai te Tohi-Tapu. Ohage la, mokā koutou lau te tohi ʼo Isaia, koutou toe vakaʼi te meʼa ʼaē ʼe ʼui ʼi te ʼu ʼaluʼaga fuli ʼo ʼuhiga mo te ʼu hau ko Osiasi, Sotame, Akasi, pea mo Esekiasi, ʼaē ʼe talanoa kia nātou ʼaia ia Isaia 1:1. (2 Hau, ʼi te kapite 15 ki te kapite 20; 2 Fakamatala, ʼi te kapite 26 ki te kapite 32) Peʼe ʼi te temi ʼaē ʼe koutou lau ai ia Asea pea mo Sakalia, koutou fakatuʼutuʼu he temi ke koutou vakaʼi ai te meʼa ʼaē ʼi te tohi ʼo Esitalasi.
(7) Koutou fili he tohi ʼo te Tohi-Tapu, koutou lau hona ʼu vaega (lagi ko he kapite katoa), pea koutou fai ni ʼu kumi, koutou fakaʼaogaʼi te Index des publications de la Société Watch Tower peʼe koutou fakaʼaogaʼi te ʼu Tule Leʼo ʼaē ʼi te olotinatea mo kapau ʼe koutou maʼu ʼi takotou lea. Koutou fakaʼaogaʼi te ʼu meʼa ʼaia ki tokotou maʼuli. Koutou fakaʼaogaʼi ʼi te ʼu akonaki pea mo te fagonogono ʼi te minisitelio. Pea koutou hiki atu ʼo lau he tahi faʼahi.
(8) Kapau ʼe ʼi ai he tohi ʼo te Sosiete ʼe talanoa ki he tohi ʼo te Tohi-Tapu peʼe ko he koga ʼo te tohi faka Tohi-Tapu ʼaia, koutou vakaʼi tuʼumaʼu ʼi te temi ʼaē ʼe koutou lau ai te koga ʼaia ʼo te Tohi-Tapu. (Ohage la ko: Te Katiko ʼo te ʼu Katiko, ʼi Te Tule Leʼo ʼo te ʼaho 15 ʼo Maio 1958, ʼi te pasina 148 ki te pasina 154; ko te tohi ʼo Esekiele, ʼi te tohi “Les nations sauront que je suis Jéhovah”—Comment?; ko te tohi ʼo Taniela, ʼi te tohi “Que ta volonté soit faite sur la terre” peʼe ko te tohi “Que ton royaume vienne!”; ko te tohi ʼo Asea pea mo Sakalia, ʼi te tohi Le paradis rétabli parmi les hommes—grâce à la théocratie!; ko te tohi ʼo te Fakahā, ʼi te tohi La Révélation: le grand dénouement est proche!)
(9) Kapau ʼe koutou lau, koutou vakaʼi te ʼu nota ʼaē ʼe pipiki kiai. Koutou fakaʼilogaʼi te ʼu vaega e 320 ʼo te ʼu Tohi Faka Hepeleo ʼaē ʼe tuʼu ʼi te ʼu Tohi Faka Keleka Faka Kilisitiano pea mo te ʼu vaega ʼe lauʼi teau ʼaē ʼe tuʼu pe ʼi ai, ʼo toe feiā mo te ʼu fakamahino ʼaē ʼe maʼu ai. Ko te ʼu nota ʼe pipiki kiai ʼe nātou fakahā te fakahoko ʼo te ʼu lea faka polofeta ʼaē ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu, te ʼu fakamatalatala ʼo ʼuhiga mo te maʼuli pea mo te seokalafia, pea mo te ʼu manatu tatau ʼe feala pe ke nātou fakamahinohino te ʼu kupusiga palalau ʼaē lagi mata faigataʼa kia koutou.
(10) ʼAki hakotou fakaʼaogaʼi ʼo te Traduction du monde nouveau, édition anglaise à références, mo kapau ʼe maʼu ʼi takotou lea, toe vakaʼi te ʼu nota ʼi te lalo pasina pea mo te tahi ʼu nota ʼo te ʼu alatike ʼaē ʼe pipiki ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou lau. Ko te ʼu meʼa ʼaia ʼe nātou fakahā te tafitoʼaga ʼo te ʼu kupu ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi pea mo te tahi ʼu faʼahiga ʼaluʼaga ʼaē neʼe feala ke fakaliliu ʼaki ai te ʼu kupu ʼaia. ʼE toe feala pe foki ke koutou fakatatau he tahi ʼu vaega neʼe fakaliliu ʼi ʼihi age ʼu Tohi-Tapu.
(11) Ka kua ʼosi takotou lau te ʼu kapite fuli ʼaia, koutou tohi he fakamatala fakanounou ʼo ʼuhiga mo te manatu tāfito ʼo te kapite ʼaia. ʼE koutou fakaʼaogaʼi ohage ko he tafitoʼaga ki he toe fakamanatu pea mo metitasio ki muli age.
(12) Kapau ʼe koutou lau te Tohi-Tapu, koutou fakaʼiloga te ʼu koga tohi ʼaē ʼe koutou fia maʼu loto pea mo fia tāʼofi, peʼe koutou hiki ki he laupepa pea koutou hilihili ki he faʼahi ʼe koutou sio anai kiai ʼi te ʼaho fuli pe. Koutou fakamanatuʼi te ʼu vaega ʼaia; koutou metitasioʼi; koutou fakaʼaogaʼi. ʼAua naʼa koutou faiga ke koutou taupau fakaʼatamai he ʼu tuʼuga vaega ʼi he temi pe e tahi, lagi ʼe lelei age peʼe ko he vaega e tahi peʼe lua ʼi te vāhaʼa fuli; pea ki muli age leva, koutou haga ʼo tohi te tahi ʼu vaega ʼi takotou lau te Tohi-Tapu.
[Paki ʼo te pasina 15]
ʼE koutou lau koa te Tohi-Tapu peʼe koutou fakalogo koa te ʼu foʼi fime ʼi te ʼaho fuli pe?