Ko “Te Temi Moʼo Fakalogologo Pea Mo Te Temi Moʼo Palalau”

KUA tuʼa fia koa takotou ʼui, “ ʼE ʼau fakahemala ki te ʼu palalau ʼaē neʼe ʼau fai”? Kae, ʼe lagi koutou manatuʼi neʼe ʼi ai te ʼu lakaga neʼe tonu ke koutou palalau fakahagatonu ai, ka neʼe mole koutou fai. Kapau ʼe koutou toe fakakaukau, ʼe lagi koutou manatu fēnei, ‘He koʼe koa neʼe mole ʼau palalau ʼi te moʼi lakaga ʼaia.’

ʼE ʼui e te Tohi-Tapu ʼe ʼi ai “te temi moʼo fakalogologo pea mo te temi moʼo palalau.” (Tagata Tānaki 3:⁠7) Ko te faʼahi la ʼaia ʼaē ʼe faigataʼa​—ko te ʼiloʼi ʼaē pe ko te temi fea ʼaē ʼe tonu ai ke kita palalau, pea ko te temi fea ʼaē ʼe tonu ai ke kita fakalogologo. ʼI ʼihi temi ʼe tō kovi ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou fai pea mo te ʼu palalau ʼaē ʼe tou fai, ʼuhi ko totatou ʼuhiga agahala. (Loma 7:​19) Kae ʼe lava feafeaʼi koa hatatou lolomi totatou ʼalelo?​—Sake 3:​2.

Te ʼu Faʼahi ʼe Tonu Ke Lolomi Ai Totatou ʼAlelo

Moʼo tokoni kia tatou ke tou ʼiloʼi pe ko te temi fea ʼaē ʼe tonu ke tou palalau ai pea ko te temi fea ʼaē ʼe tonu ke tou fakalogologo ai, ʼe mole ʼaoga kiai he ʼu tuʼuga lekula ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼaluʼaga kehekehe. Kae, ʼi te faʼahi ʼaia ʼe tonu ke takitaki tatou e te ʼu kalitate ʼaē ʼe kau ki totatou ʼuhiga Kilisitiano. Koteā te ʼu kalitate ʼaia?

Neʼe fakamahino e Sesu Kilisito ko te ʼofa ʼe ko te kalitate tāfito ʼaia ʼo tana kau tisipulo. Neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼAki te meʼa ʼaenī, ʼe ʼiloʼi anai e te hahaʼi fuape, ko koutou ko taku ʼu tisipulo, mo kapau ʼe koutou feʼofaʼofani.” (Soane 13:35) Kapau ʼe lahi tatatou fakahā te taʼi ʼofa fakatautehina ʼaia, pea ʼe lelei anai tatatou lolomi totatou ʼalelo.

Tahi ʼaē meʼa, ʼe toe tokoni anai kia tatou te ʼu kalitate e lua ʼe nā pipiki fakatahi. Ko te ʼuluaki ʼe ko te agavaivai. Ko te kalitate ʼaia ʼe ina faka fealagia ai kia tatou ke tou ‘faka ʼuhiga ia te hahaʼi ohage ʼe nātou māʼoluga age ia tatou.’ (Filipe 2:3) Ko te tahi kalitate ʼe ko te agamālū, pea ʼe tokoni kia tatou ke tou “lolomi te agakovi” ʼaē ʼe fai mai kia tatou. (2 Timoteo 2:​24, 25) Kapau ʼe tou fia ʼiloʼi peʼe feafeaʼi te maʼuliʼi ʼo te ʼu kalitate ʼaia pea ʼe ʼi ai totatou faʼifaʼitaki ko Sesu Kilisito.

Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ʼe faigataʼa ʼaupito te lolomi ʼo totatou ʼalelo mokā tou felāveʼi mo he fihifihia, koia tou vakaʼi te meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi te po ʼi muʼa ʼo te mate ʼo Sesu​—ʼi te temi ʼaē neʼe “ina logoʼi [ai] te hoha lahi.” (Mateo 26:37, 38) ʼE mole ko he meʼa fakapunamaʼuli te logoʼi e Sesu te faʼahi ʼaia ʼi tona loto, koteʼuhi neʼe fakalogo te ka haʼu heʼegata ʼo te malamanei katoa ki tana nofo agatonu ki te ʼAtua.​—Loma 5:​19-​21.

ʼE mahino ia neʼe ko he temi neʼe ʼaoga ai kia Sesu ke palalau ki tana Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo. Koia neʼe ʼalu ai ʼo faikole, pea neʼe ina kole ki tana ʼu tisipulo e toko tolu ke nātou nonofo ʼalaʼala. Hili ʼaia te kiʼi temi, pea neʼe toe liliu mai pea ina maʼu mai tana ʼu tisipulo ʼe momoe. Koia neʼe ina ʼui ai kia Petelo: “Neʼe mole koutou lavaʼi pe la ke koutou ʼalaʼala pea mo ʼau ʼi he hola e tahi?” ʼI te hili ʼo tana fakatonutonu faka manavaʼofa ʼaia, neʼe ina fai te ʼu palalau ʼe ina fakahā ai neʼe mahino ia ki tonatou vaivaiʼaga. Neʼe ina ʼui fēnei: “Ko te laumālie, ʼe moʼoni, ʼe mālohi ia, kaʼe ko te kakano ʼe vaivai.” Ki muli age, neʼe toe liliu mai Sesu pea neʼe ina maʼu mai te kau tisipulo ʼe momoe. Neʼe palalau fakalelei age kia nātou pea “neʼe toe ʼalu ia ʼo faikole ko tona tuʼa tolu leva ʼaia.”​—Mateo 26:​36-44.

ʼI te maʼu atu e Sesu tana ʼu tisipulo ʼe momoe ko tona tuʼa tolu leva ʼaia, neʼe mole aga fefeka ia kia nātou kae neʼe ina ʼui age fēnei: “ ʼI te taʼi lakaga ʼaenī, ʼe koutou momoe pe koutou pea mo koutou mālōlō! Koʼeni! Kua ōvi mai te hola ʼaē ʼe tonu ke tuku ai te Foha ʼo te tagata ki te ʼu nima ʼo te kau agahala.” (Mateo 26:​45) ʼE gata pe ki he tahi ʼe ina maʼu he loto ʼe fonu ʼi te ʼofa, ʼaki he agamālū moʼoni pea mo he loto agavaivai, neʼe feala ke palalau feiā ʼi te moʼi temi faigataʼa ʼaia.​—Mateo 11:29; Soane 13:⁠1.

Hili pe ʼaia, pea neʼe puke ia Sesu ʼo ʼave ʼo fakamāuʼi. ʼAki te meʼa ʼaē neʼe hoko kia Sesu, kua mahino ai kia tatou, ʼe lelei age ʼi ʼihi temi ke tou fakalogologo, māʼiape la mokā ʼe tou kau ki te minisitelio faka Kilisitiano. Neʼe lotomālohi te kau pelepitelo ke tukugakoviʼi ia Sesu, koia neʼe mole nātou fia ʼiloʼi tuʼa tahi peʼe lākatonu peʼe kailoa. Koia ʼi te lakaga ʼaia, neʼe nofo fakalogologo ia Sesu.​—Vakaʼi ia Mateo 7:⁠6.

Kae, neʼe mole nofo fakalogologo ia Sesu ʼi te fehuʼi age ʼaē ʼa te pelepitelo lahi: “ ʼAki te ʼAtua maʼuli ʼe ʼau fakamaʼua atu kia te koe te fakapapau, koteʼuhi ke ke fakahā mai peʼe ko koe ia Kilisito te ʼAlo ʼo te ʼAtua!” (Mateo 26:63) Neʼe ko he temi ʼaia ke palalau ai ia Sesu, he neʼe kole age kia ia he fakamoʼoni. Koia neʼe ina tali age: “Kua ke ʼui totonu pe ʼe koe te meʼa ʼaia. Pea ʼe ʼau tala atu kia koutou, ʼi te temi leva ʼaē, ʼe koutou sisio anai ki te Foha ʼo te tagata ʼe heka ʼi te toʼomataʼu ʼo te mālohi pea mo tana haʼu ʼi te ʼu ʼao ʼo te lagi.”​—Mateo 26:64.

Lolotoga te ʼaho maʼuhiga ʼaia, neʼe lolomi katoa e Sesu tona ʼalelo. Neʼe ina maʼu te ʼu kalitate ʼaē ko te ʼofa, te agamālū, pea mo te agavaivai. ʼE lava feafeaʼi hatatou fakaʼaogaʼi te ʼu kalitate ʼaia moʼo lolomi ʼo totatou ʼalelo mokā ʼe tou tau mo he ʼahiʼahi?

Tou Lolomi Totatou ʼAlelo Mokā Tou ʼIʼita

Ka tou ʼiʼita, ʼe tautau puli ia tatou te lolomi ʼo totatou ʼalelo. Ohage la, ko Paulo pea mo Palenapasi ʼi te tahi lakaga neʼe mole ʼalutahi tana ʼu manatu. “Neʼe fakatuʼutuʼu e Palenapasi ke ina ʼave ia Soane, ʼaē neʼe higoa ko Maleko. Kae neʼe mole leleiʼia e Paulo te ʼave ʼo he tahi neʼe ina tuku ia nāua ʼi Pamefilia, pea neʼe mole kaugā fagona mo nāua ʼi te gāue. Pea neʼe tupu ai te toe ʼita lahi, ʼo nā tahi mavete ai.”​—Gāue 15:37-​39.

Ko Mikaele,a ʼaē neʼe gāue lolotoga ni ʼu taʼu ʼi te laga fale, ʼe ina fakamatala fēnei: “Neʼe ʼi ai te tahi ʼi te laga fale neʼe ʼau feʼiloʼiʼaki lelei mo ia pea neʼe ʼau fakaʼapaʼapa ki ai. Kae neʼe ina valoki tuʼumaʼu pe taku gāue. Neʼe ʼau lotomamahi pea neʼe ʼau ʼita, kae neʼe mole ʼau fakahā te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼau logoʼi ʼi toku loto. ʼI te tahi ʼaho neʼe mole kei ʼau kātakiʼi tana valokiʼi taku gāue.

“Neʼe ʼau palalau fakahagatonu age ki ai ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē neʼe ʼau manatu kiai. ʼI te lahi ʼo toku ʼita, neʼe mole kei ʼau tokagaʼi pe koteā anai te manatu ʼa nātou ʼaē neʼe nātou sisio ki te tokakovi ʼaia. ʼI te ʼu ʼaho ki muli mai, neʼe mole ʼau fia palalau mo ia pea neʼe mole ʼau fia sio ki ai. ʼI te temi leva ʼaia, neʼe mahino ai kia ʼau, neʼe mole lelei taku fakatokatoka te fihifihia. Neʼe lagi lelei age taku nofo fakalogologo, ʼo talitali ke siʼisiʼi toku ʼita, pea hoki ʼau palalau leva.”

Ko te meʼa ʼaē ʼe lelei, he neʼe uga e te ʼofa faka Kilisitiano te tautehina ʼaia ke nā fakatokatoka tona ʼu fihifihia. ʼE fakamatala fēnei e Mikaele: “ ʼI tamā ʼosi palalau fakahagatonu, neʼe ma femahinoleleiʼaki ai, pea ʼi te temi nei kua ma kaumeʼa lelei.”

Ohage ko te meʼa ʼaē kua mahino kiai ia Mikaele, kapau ʼe tou ʼiʼita, ʼi ʼihi temi ʼe lelei age hatatou nonofo fakalogologo. ʼE ʼui fēnei ia Tāʼaga Lea 17:27: “Ko he tagata fakasiosio tonu ʼe fīmālie tona ʼatamai.” Ko te fakasiosio tonu pea mo te ʼofa fakatautehina ʼe tokoni anai kia tatou ke tou lolomi totatou holi ʼaē ke tou fai he meʼa ʼe kovi. Kapau neʼe fai mai he meʼa ʼe kovi kia kita, pea ʼe lelei ke tou palalau ʼāteaina mo ia ʼaē neʼe tupu ai te tokakovi ʼaia, ʼo fai ʼaki te agamālū pea mo he agavaivai, ʼaki te fakatuʼutuʼu ʼaē ke tou toe tokalelei mo ia. Kae ʼe feafeaʼi anai mo kapau neʼe mole feala hakita tāʼofi tokita ʼita? Ko te ʼofa ʼe ina uga anai tatou ke tou līaki tatatou fialahi pea ke tou agavaivai ʼo fakahā neʼe tou lākahala ʼi te faʼahi ʼaia. ʼE ko te temi la ʼaia ʼaē ʼe tonu ai ke tou palalau ai, ke tou fakahā ai ʼe tou fakahemala ki te meʼa ʼaē neʼe hoko, pea mo fakatokatoka te tokakovi ʼaki he palalau fakamalotoloto.​—Mateo 5:⁠23, 24.

Ko Te Temi ʼAē ʼe Mole ʼAoga Ai Te Fakalogologo

Ka fakakinakinaʼi tatou e he tahi, ʼe lagi feala ke uga tatou e te ʼita ke tou ʼui age kia ia ke tuku tana palalau. Ko te meʼa ʼaia ʼe feala ke fakatupu kovi ʼaupito. “Lolotoga te ʼuluaki taʼu ʼo tomā ʼohoana, neʼe ʼi ai te ʼu lakaga neʼe mole ʼau fia palalau ai ki toku ʼohoana lolotoga ni ʼu ʼaho,” ko te ʼui ʼaia ʼa Malia.b “ ʼI te agamāhani, ʼe mole hoko te faʼahi ʼaia ʼuhi ko he ʼu fihifihia lahi kae, ʼe hoko ʼuhi pe ko te tātānaki ʼo te ʼu kiʼi meʼa veliveli neʼe kita ʼita ai. Neʼe mole feala ke ʼau galoʼi te ʼu meʼa ʼaia, pea neʼe liliu ia ohage ko he moʼuga kia ʼau. Pea neʼe ʼi ai te temi neʼe mole kei feala haku kātakiʼi te ʼu meʼa ʼaia, pea neʼe mole kei ʼau palalau ki toku ʼohoana ʼo aʼu ki te fakalaka ʼo toku ʼita.”

ʼE toe ʼui fēnei e Malia: “Ko te vaega ʼaenī ʼo te Tohi-Tapu​—‘ke ʼaua naʼa tō te laʼā ki tokotou ʼita.’⁠—neʼe tokoni kia ʼau ke ʼau fakatonutonuʼi taku manatu. Neʼe ma faiga fakamalotoloto ke ma toe fepalalauʼaki, pea ke ʼaua naʼa toe ʼāsili te ʼu fihifihia. Neʼe mole ko he meʼa faigafua, kae hili kiai taʼu e hogofulu ʼi tamā kua ʼohoana, kua ʼau fiafia ʼi te fakahā atu ʼi te temi nei, kua tahitahiga te ʼu temi ʼaē ʼe mole ma fegūʼaki ai. Kae, ʼe ʼau fakahā fakahagatonu atu, ʼe kei ʼau gāue nei moʼo lolomi ʼo te aga ʼaia.”​—Efesi 4:​26.

Ohage ko te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Malia, ka hoko he fihifihia ki he toko lua, ʼe mole lelei tanā fakagata tanā fepalalauʼaki. ʼI te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, ʼe ʼāsili ai tokita ʼita, pea ʼe mole kei lelei ai te ʼu felogoi. Neʼe ʼui e Sesu ʼe tonu ke tou ‘foimo fakatokatoka te ʼu meʼa ʼaia.’ (Mateo 5:​25) Ko “he palalau ʼe fai ʼi tona lakaga totonu” ʼe feala ke tokoni kia tatou ke ‘hoko atu totatou maʼuli tokalelei.’​—Tāʼaga Lea 25:11; 1 Petelo 3:​11.

ʼE tonu foki ke tou palalau mokā ʼe ʼaoga kia tatou he tokoni. Kapau ʼe tou mamahi ʼuhi ko he fihifihia fakalaumālie, ʼe mole lagi tou fia palalau ki he tahi ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, heʼe tou tuʼania naʼa liliu ko he kavega kia ia. Kae kapau ʼe tou nonofo fakalogologo, ʼe feala ke kovi ʼosi age te fihifihia ʼaia. Ko te ʼu tagata ʼāfea ʼe nātou tokakaga kia tatou pea ʼe nātou fia tokoni moʼoni mai kia tatou, mo kapau ʼe tou fakahā kia nātou totatou ʼu fihifihia. ʼE ko te temi la ʼaia ʼe tonu ke tou palalau ai.​—Sake 5:​13-16.

Ia meʼa fuli, ʼe tonu ke tou palalau tuʼumaʼu kia Sehova ʼo tou faikole fakamalotoloto kia te ia, ʼo mulimuli ki te faʼifaʼitaki ʼa Sesu. ʼIo, tou ‘fakahā te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼi totatou loto’ ki tatatou Tāmai ʼe ʼi selo.​—Pesalemo 62:8; vakaʼi ia Hepeleo 5:7.

Ko “Te Temi Moʼo Palalau Ai” Ki Te Puleʼaga ʼo Te ʼAtua

Ko te minisitelio faka Kilisitiano ʼe ko he maʼua fakaʼatua ʼe tonu ke tou fakahoko ʼi muʼa ʼo te hoko mai ʼo te ʼaho fakaʼosi. Koia, kua hā lelei mai, ʼe maʼuhiga ki te kau kaugana ʼa Sehova ke nātou tala te logo lelei ʼo te Puleʼaga. (Maleko 13:10) Ohage ko te kau ʼapositolo, ko te kau Kilisitiano moʼoni “ ʼe mole feala ke tuku tamatou palalau ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē neʼe mātou sisio kiai pea mo fagono kiai.”​—Gāue 4:​20.

ʼE mahino ia, ʼe mole ko te hahaʼi fuli ʼaē ʼe fia logo ki te logo lelei. ʼI tona fakahagatonu, ʼi tana fekauʼi tana ʼu tisipulo ke nātou ʼolo ʼo fai faka mafola, neʼe tokoniʼi nātou e Sesu ke nātou ‘kumi pe ko ai ʼaē ʼe tāu mo te logo lelei.’ Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe mole fakamālohiʼi e Sehova he tahi ke tauhi age kia te ia, koia ʼe mole tonu ai ke tou fakakinauʼi he tahi ʼe fakafisi ki te logo ʼo te Puleʼaga. (Mateo 10:​11-​14) Kae ʼe tonu ke tou fia palalau ʼo ʼuhiga mo te pule ʼa Sehova kia nātou ʼaē “ ʼe lotolelei ki te maʼuli heʼegata.”​—Gāue 13:48; Pesalemo 145:10-13.

Ko te ʼofa, te agamālū, pea mo te agavaivai ʼe ko te ʼu kalitate ʼe feala ke tokoni kia tatou, ke tou lolomi ai totatou ʼuhiga heʼe haohaoa ʼaē ko te fai ʼo he ʼu palalau fefeka, peʼe ko te nofo fakalogologo ʼaē mokā kita ʼita. ʼI tatatou tuputupu ʼi te ʼu kalitate ʼaia, ʼe tou ʼiloʼi lelei anai pe ko te temi fea ʼaē ʼe tonu ke tou palalau ai, pea mo te temi fea ʼaē ʼe mole tonu ke tou palalau ai.

[Nota ʼi te lalo pasina]

[Paki ʼo te pasina 23]

ʼE feala ke fakatokatoka te ʼu fihifihia ʼaki he felogoi lelei