Koteā ʼAē ʼe Fakamaʼua Mai e Te ʼAtua Kia Tatou?
Koʼeni te faka ʼuhiga ʼo te ʼofa ʼaē ki te ʼAtua: ke tou maʼuliʼi tana ʼu fakatotonu; pea ko tana ʼu fakatotonu ʼe mole faka mafasia ia.”—1 Soane 5:3.
1, 2. He koʼe ʼe mole ko he meʼa fakapunamaʼuli ke ʼi ai he ʼu meʼa ʼe fakamaʼua e te ʼAtua kia nātou ʼaē ʼe nātou fia tauhi fakalelei kia te ia?
“ ʼE ʼAU leleiʼia taku lotu!” ʼE mole ko te meʼa koa la ʼaia ʼaē ʼe tautau ʼui e te hahaʼi? Kae, ʼi tona fakahagatonu, ko te fehuʼi ʼaenī ʼaē ʼe tonu ke tou fai: “ ʼE leleiʼia koa e te ʼAtua taku lotu?” Ei, ʼe ʼi ai te ʼu meʼa ʼe fakamaʼua e te ʼAtua kia nātou ʼaē ʼe nātou loto ke ina tali lelei tanatou tauhi. ʼE tonu koa ke tou punamaʼuli ʼi te faʼahi ʼaia? Kailoa. Ohage la ʼe ʼi ai hokotou ʼapi matalelei, neʼe mole heʼeki faʼa fualoa takotou fakafoʼou, pea neʼe totogi kovi te fakafoʼou ʼaia. ʼE koutou hoko tuku anai koa ki he tahi ke ina nofoʼi? Kailoa ia! Ko ia ʼaē ʼe fia nofo ai, ʼe tonu anai ke mulimuli ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe koutou fakamaʼua kiai.
2 ʼO toe feiā aipe, neʼe fakatuʼutuʼu e Sehova ʼAtua ke nofoʼi te kele e te tagata. ʼI te takitaki ʼo tona Puleʼaga, ʼe mole kei tuai pea ʼe toe “fakafoʼou” anai te kele, ʼo fakaliliu ko he palatiso matalelei. ʼE fakahoko anai e Sehova te faʼahi ʼaia. Neʼe lahi te totogi ʼaē neʼe ina foaki moʼo fakahoko ia te faʼahi ʼaia, he neʼe ina foaki tona ʼAlo ʼulu tokotahi. ʼE mahino ia, ʼe ʼi ai te ʼu meʼa ʼe fakamaʼua e te ʼAtua kia nātou ʼaē ka nonofo anai ʼi te palatiso ʼaia!—Pesalemo 115:16; Mateo 6:9, 10; Soane 3:16.
3. Neʼe fakanounou feafeaʼi e Salomone te meʼa ʼaē ʼe loto e te ʼAtua ke tou fai?
3 ʼE lava feafeaʼi hatatou ʼiloʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai e te ʼAtua? Neʼe takitaki e Sehova ia te Hau poto ko Salomone ʼaki tona laumālie, ke ina fakahā te meʼa ʼaē ʼe Ina loto ke tou fai. ʼI tana ʼosi fakakaukauʼi te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe ina kumi—te ʼu koloā, te ʼu fakatuʼutuʼu ki he ʼu laga fale, tana leleiʼia te musika, pea mo te manako ki te fafine—neʼe mahino ai leva kia Salomone ia te faʼahi ʼaenī: “Ko te manatu fakaʼosi ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, mai tona ʼaluʼaga ʼaē kua tou fagono kia meʼa fuli: Manavasiʼi ki te ʼAtua moʼoni pea mo taupau tana ʼu fakatotonu. He koʼena te maʼua katoa ʼo te tagata.”—Tagata Tānaki 12:13.
“Ko Tana ʼu Fakatotonu ʼe Mole Faka Mafasia Ia”
4-6. (a) Koteā te faka ʼuhiga tāfito ʼo te kupu faka Keleka ʼaē neʼe fakaliliu ʼaki te kupu “faka mafasia”? (b) He koʼe ʼe feala ke tou ʼui ko te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua ʼe mole faka mafasia ia?
4 “Taupau tana ʼu fakatotonu.” ʼI tona ʼuhiga moʼoni, ʼe ko te meʼa ʼaia ʼaē ʼe loto e te ʼAtua ke tou fai. ʼE mamafa koa te meʼa ʼaē ʼe ina kole mai ke tou fai? Kailoa ia. ʼE tala mai e te ʼapositolo ko Soane te meʼa ʼaē ka ina fakafimālieʼi moʼoni tatou ʼo ʼuhiga mo te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua, peʼe ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina fakamaʼua mai. Neʼe ina tohi fēnei: “Koʼeni te faka ʼuhiga ʼo te ʼofa ʼaē ki te ʼAtua: ke tou maʼuliʼi tana ʼu fakatotonu; pea ko tana ʼu fakatotonu ʼe mole faka mafasia ia.”—1 Soane 5:3.
5 Ko te kupu faka Keleka ʼaē neʼe fakaliliu ʼaki te kupu “faka mafasia” ʼe faka ʼuhiga tāfito ki te kupu “mamafa.” ʼE feala ke faka ʼuhiga ki he ʼu fakamaʼua ʼe faigataʼa tona muliʼi, peʼe faigataʼa tona fakahoko. ʼE fakaʼaogaʼi te kupu ʼaia ia Mateo 23:4, moʼo fakahā “te ʼu kavega mamafa,” te ʼu lekula pea mo te ʼu talatisio fakatagata, ʼaē neʼe hili e te kau sekelipa mo te kau Faliseo ki te hahaʼi. Kua koutou mahino koa ki te faka ʼuhiga ʼo te manatu ʼaē neʼe fai e te ʼapositolo ko Soane, ʼaē neʼe kua matuʼa? Ko te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua ʼe mole ko he kavega mamafa ia, peʼe faigataʼa fau kia tatou tona muliʼi. (Vakaʼi ia Teutalonome 30:11.) Kae, kapau ʼe tou ʼoʼofa ki te ʼAtua, pea ʼe tou fiafia ʼi te muliʼi ʼo tana ʼu fakatotonu. ʼE foaki mai ai kia tatou te fealagia maʼuhiga ʼaē ke tou fakahā tatatou ʼofa kia Sehova.
6 Moʼo fakahā tatatou ʼofa ki te ʼAtua, ʼe tonu ke tou ʼiloʼi lelei te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina loto ke tou fai. Tou palalau ʼi te temi nei ki te ʼu fakamaʼua e nima ʼa te ʼAtua. ʼI tatatou vakaʼi te faʼahi ʼaia, tou manatuʼi te meʼa ʼaē neʼe tohi e Soane: ‘Ko te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua ʼe mole faka mafasia ia.’
Tou Ako Ke Tou ʼIloʼi Te ʼAtua
7. ʼE fakalogo kiteā ia te hāofaki ʼo tatou?
7 Ko te ʼuluaki fakamaʼua ʼe ko tatatou ako ke tou ʼiloʼi te ʼAtua. Tou vakaʼi te ʼu palalau ʼa Sesu ʼaē ʼe tuʼu ia Soane kapite 17. Neʼe ko te po fakamuli ʼaia ʼo te maʼuli ʼa Sesu ʼi te kele. Neʼe lahi te temi ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi e Sesu ʼi te po ʼaia moʼo teuteuʼi ʼo tana ʼu ʼapositolo ʼo ʼuhiga mo tana mavae ia nātou. Neʼe tuʼania ia ʼo ʼuhiga mo tonatou ka haʼu, tonatou ka haʼu heʼegata. Neʼe ina hiki tona ʼu mata ki te lagi, pea neʼe faikole maʼa nātou. ʼI te vaega 3, ʼe tou lau ai: “Ko te faka ʼuhiga ʼaenī ʼo te maʼuli heʼegata, ke nātou ako te ʼiloʼi ʼo koe, te ʼAtua moʼoni pe ʼaē e tahi, pea mo ia ʼaē neʼe ke fekauʼi mai, ia Sesu Kilisito.” Ei, neʼe fakalogo tonatou hāofaki ki tanatou “ako te ʼiloʼi” ʼo te ʼAtua pea mo Kilisito. ʼE toe faka ʼuhiga te faʼahi ʼaia kia tatou. Ke feala he hāofaki ʼo tatou, ʼe tonu ke tou ako ke tou ʼiloʼi te ʼAtua.
8. Koteā koa te faka ʼuhiga ʼo te kupuʼi palalau ʼaē ko te “ako te ʼiloʼi” ʼo te ʼAtua?
8 Koteā koa te faka ʼuhiga ʼo te ‘ako ʼaē ke tou ʼiloʼi te ʼAtua’? ʼI henī, ko te kupu faka Keleka ʼaē neʼe fakaliliu ʼaki te kupu ʼaē “ako te ʼiloʼi,” ʼe faka ʼuhiga “ki te liliu ʼo ʼiloʼi, ke fakamoʼoni kiai” peʼe “ke mahino katoa.” Tahi ʼaē meʼa, koutou fakatokagaʼi, ko te fakaliliu ʼo te kupu “ako te ʼiloʼi” ʼe faka ʼuhiga ko te meʼa ʼaia ʼe fai hoholo. Koia, ko te akoʼi ke tou ʼiloʼi te ʼAtua, ʼe mole faka ʼuhiga ke tou ʼiloʼi feiā pe ia ia, kae ke tou ʼiloʼi lelei ia ia, ʼo fakatuputupu he fakakaumeʼa lelei mo ia pea mo he loto femahinoʼaki. Ko tatatou ʼu felogoi hoholo mo te ʼAtua, ʼe ina foaki mai he ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo ia ʼe tuputupu tuʼumaʼu. Ko te meʼa ʼaia ʼe feala ke hoko atu ʼo talu ai, koteʼuhi ʼe mole tou ako katoa anai ʼi he temi te ʼu meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou ʼiloʼi ʼo ʼuhiga mo Sehova.—Loma 11:33.
9. Koteā ʼaē ʼe feala ke tou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼaki te tohi ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu?
9 ʼE lava feafeaʼi hatatou ʼiloʼi te ʼAtua? ʼE ʼi ai te ʼu tohi e lua ʼe feala ke tokoni kia tatou. Ko te ʼuluaki tohi ʼe ko te tohi ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu. Ko te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu e Sehova, te ʼu meʼa ʼaē ʼe gaūgaūe pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe mole gaūgaūe, ʼe nātou fakahā mai tona ʼuhiga ʼo ia. (Loma 1:20) Tou vakaʼi he ʼu faʼifaʼitaki. Te gugulu ʼo te tōʼaga vaitafe, te logoaʼa ʼo te pa ʼo te ʼu peau mokā afā, te sioʼi ʼo te ʼu fetuʼu mokā lau ʼātea te lagi, ʼe mole akoʼi mai koa la e te ʼu meʼa ʼaia kia tatou ko Sehova ʼe ko he ʼAtua “ ʼe mālohi ʼi tona māfimāfi”? (Isaia 40:26) Ko te kata ʼa he kiʼi tamasiʼi ʼi tana sio ki he kiʼi kuli ʼe gaoʼi mo tona hiku, peʼe ko he kiʼi pusi ʼe gaoʼi mo he foʼi filo, ʼe mole fakahā koa la e te faʼahi ʼaia ko Sehova, “te ʼAtua fiafia,” ʼe ina leleiʼia te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakakatakata? (1 Timoteo 1:11) Ko te kai ki he meʼa kai lelei, te magoni ʼo te ʼu fisiʼi teu ʼi he koga meʼa ʼe lunaʼia, mo te ʼu lanu kehekehe ʼo te pepe, te hiva ʼo te ʼu manulele ʼi te fasiga taʼu mātala, te fāʼufua ʼa he tahi ʼe tou ʼofa ai, ʼe mole tou mahino ai koa la ko totatou Tupuʼaga, ʼe ko he ʼAtua ʼofa, ʼe loto ke tou maʼuli fiafia?—1 Soane 4:8.
10, 11. (a) Koteā te ʼu meʼa ʼo ʼuhiga mo Sehova pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu ʼe mole feala ke tou ako ʼaki te tohi ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fakatupu? (b) Ko te ʼu fehuʼi fea koa ʼaē ʼe tou maʼu pe tonatou ʼu tali ʼi te Tohi-Tapu?
10 Kae, ʼe ʼi ai te faka tuʼakoi ʼo te ʼu meʼa ʼaē ʼe feala ke tou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fakatupu. Ohage la ko te ʼu meʼa ʼaenī: Ko ai koa te huafa ʼo te ʼAtua? He koʼe koa neʼe ina fakatupu te kele pea mo ina ʼai kiai te hahaʼi? He koʼe koa ʼe fakagafua e te ʼAtua te agakovi? Koteā ʼaē ka hoko kia tatou ʼi te temi ka haʼu? Moʼo tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia, ʼe tonu ke tou vakaʼi te tahi tohi ʼaē ʼe maʼu ai te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua—te Tohi-Tapu. ʼI tona ʼu pasina, ʼe fakahā mai e Sehova te ʼu meʼa ʼo ʼuhiga mo ia, ʼo kau kiai tona huafa, tona agaaga, pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu—pea ko te ʼu meʼa ʼaia ʼe mole feala ke tou maʼu ʼi he tahi age ʼu tohi.—Ekesote 34:6, 7; Pesalemo 83:18; Amosi 3:7.
11 ʼI te Tohi-Tapu, neʼe toe foaki e Sehova te ʼatamai mālama maʼuhiga ʼo ʼuhiga mo te tahi ʼu hahaʼi ʼe tonu ke tou ʼiloʼi. Ohage la, ko ai ia Sesu Kilisito, pea koteā tona tuʼulaga ʼi te fakahoko ʼo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa Sehova? (Gāue 4:12) Ko ai koa ia Satana te Tevolo? ʼE ina fakahēʼi feafeaʼi te hahaʼi? Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai ke mole ina fakahēʼi tatou? (1 Petelo 5:8) ʼE tou maʼu ʼi te Tohi-Tapu te ʼu tali ki te ʼu fehuʼi ʼaia, pea ko te ʼu tali ʼaia ʼe feala ke tou maʼu ai te maʼuli.
12. ʼE koutou fakamahino feafeaʼi anai ʼe mole ko he kavega mamafa te maʼu ʼo te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu?
12 ʼE ko he kavega koa tatatou maʼu te ʼatamai mālama ʼaia ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tana ʼu fakatuʼutuʼu? Kailoa ia. ʼE kei koutou manatuʼi koa te meʼa ʼaē neʼe koutou logoʼi ʼi tokotou loto, ʼi takotou ʼiloʼi ʼaē ko te huafa ʼo te ʼAtua ʼe ko Sehova, ʼe toe fakatuʼu anai e tona Puleʼaga te Palatiso ʼi te kele, pea mo tana foaki ia tona ʼAlo ʼofaina ko he totogi ki ʼatatou ʼu agahala, pea mo ʼihi ʼatu ʼu moʼoni maʼuhiga? Neʼe mole hage koa neʼe toʼo ia tatou te pūlou ʼo te fakapōʼuli, pea ko tatatou hoki sio lelei leva ʼaia ki te ʼu meʼa? Ko te maʼu ʼo te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua ʼe mole ko he kavega ia, kae ʼe ko he meʼa fakafiafia ia!—Pesalemo 1:1-3; 119:97.
Tou Mulimuli Lelei Ki Te ʼu Lekula ʼa Te ʼAtua
13, 14. (a) ʼI tatatou maʼu te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, koteā te ʼu fetogi ʼe ʼaoga ke tou fai ʼi totatou maʼuli? (b) Koteā te ʼu aga heʼemaʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai e te ʼAtua ke tou fakamamaʼo mai ai?
13 ʼI tatatou maʼu te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, ʼe tou mahino ai ki te ʼaoga ʼaē ke tou fai he ʼu fetogi ʼi totatou maʼuli. Koia ʼe tou talanoa ai leva ki te lua fakamaʼua. ʼE tonu ke tou mulimuli lelei ki te ʼu lekula ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke tou fai pea mo tou tali tana moʼoni. Koteā te moʼoni? ʼE maʼuhiga koa ki te ʼAtua te meʼa ʼaē ʼe tou tui kiai pea mo te meʼa ʼaē ʼe tou fai? ʼE hā mai ko te tokolahi ia ʼaho nei ʼe mole nātou manatu feiā. Ko te alatike neʼe tā e te ’Ēkelesia ʼo Pilitania ʼi te taʼu 1995, neʼe ina ʼui ai ko te maʼuli ʼa he fafine mo he tagata kae mole heʼeki nā ʼohoana, ʼe mole tonu ke faka ʼuhiga ʼe ko he agahala. “Ko te kupuʼi palalau ʼaē ko te ‘maʼuli ʼi te agahala’ ʼe mole leleiʼia e te hahaʼi pea ʼe mole ʼi ai hona ʼaoga” neʼe ko te ʼui ʼaia ʼa te ʼēpikopō.
14 Kae, ko te “maʼuli ʼi te agahala” ʼe mole ko he agahala koa la ia? ʼE ʼui lelei mai e Sehova tana manatu ʼo ʼuhiga mo te taʼi aga ʼaia. ʼE ʼui fēnei e tana Folafola, te Tohi-Tapu: “Ke faka maʼuhigaʼi e te hahaʼi fuli te nofo ʼohoana pea ke ʼaua naʼa ʼulihi te moeʼaga faka taumatuʼa, heʼe fakamāuʼi anai e te ʼAtua te kau fai folonikasio pea mo te kau tono.” (Hepeleo 13:4) Ko te fai ʼo he ʼu felāveʼi fakasino ʼi muʼa ʼo te ʼohoana, ʼe mole lagi ko he agahala ʼi te manatu ʼa te kau takitaki lotu pea mo te hahaʼi ʼo te ʼu ʼēkelesia, kae ʼe ko he agahala mamafa ia ia mata ʼa te ʼAtua! Pea ʼe toe feiā mo te tono, te ʼu felāveʼi fakasino mo hokita kāiga, pea mo te fai tagata pe ko te fai fafine. (Levitike 18:6; 1 Kolonito 6:9, 10) ʼE fakamaʼua e te ʼAtua ke tou fakamamaʼo mai te ʼu taʼi aga ʼaia, koteʼuhi ʼe ko he ʼu meʼa ʼe heʼemaʼa kia te ia.
15. Koteā te pikipikiga ʼo te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai e te ʼAtua, mo tatatou aga ki te hahaʼi pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou tui kiai?
15 Kae, ʼe mole feʼauga pe tatatou fakamamaʼo mai te ʼu aga ʼaē ʼe ko he ʼu agahala kia mata ʼa te ʼAtua. ʼE toe kau ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai e te ʼAtua, tatatou faʼahiga aga ki te hahaʼi. ʼI te famili, ʼe ina loto ke feʼofaniʼaki te taumatuʼa, pea mo nā fefakaʼapaʼapaʼaki. ʼE fakamaʼua e te ʼAtua ke tokakaga te ʼu mātuʼa ki te ʼu meʼa ʼaē e ʼaoga ki tanatou ʼu fānau ʼi te faʼahi fakasino, mo te faʼahi fakalaumālie, pea mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou logoʼi ʼi tonatou loto. ʼE ina ʼui ki te ʼu fānau ke nātou fakalogo ki tanatou ʼu mātuʼa. (Tāʼaga Lea 22:6; Kolose 3:18-21) Kae e feafeaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē ʼe tou tui kiai? ʼE loto e Sehova ʼAtua ke tou līaki te ʼu akonaki pea mo te ʼu agaʼi fenua ʼaē ʼe haʼu mai te lotu hala, peʼe fakafeagai ki te ʼuhiga maʼa ʼo te moʼoni ʼaē ʼe akoʼi ʼi te Tohi-Tapu.—Teutalonome 18:9-13; 2 Kolonito 6:14-17.
16. Koutou fakamahino pe koʼe ʼe mole ko he kavega te mulimuli lelei ki te ʼu lekula ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai pea mo te tali ʼo tana moʼoni.
16 ʼE ko he kavega mamafa koa kia tatou te mulimuli lelei ki te ʼu lekula ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke tou fai pea mo tou tali tona moʼoni? ʼE mole ko he kavega mamafa ia mo kapau ʼe tou vakaʼi ia te ʼu fua lelei ʼaē ʼe tou maʼu—ko he ʼu taumatuʼa ʼe feʼofaniʼaki pea mo fefalalaʼaki, kae mole ko he taumatuʼa ʼe mavete ʼuhi ko te mole nā fenofoleleiʼaki; mo he ʼu loto fale ʼe ʼoʼofa ai te ʼu mātuʼa ki tanatou fānau pea mo tokakaga kia nātou, kae mole ko he ʼu famili ʼe mole ʼofa ki te fānau, pea mole tokakaga kia nātou; pea ko he leʼo ʼo loto ʼe maʼa pea mo he maʼuli ʼe lelei, kae mole ko he leʼo ʼo loto ʼe nofo hoha, peʼe ko he sino ʼe mahamahaki ʼuhi ko te SITA, peʼe ko he tahi ʼu mahaki ʼe maʼu ʼi te ʼu felāveʼi fakasino. ʼE mahino ia, ʼaki te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai e Sehova, ʼe tou maʼu ai ia meʼa fuli ʼaē ʼe ʼaoga ke tou maʼuli fiafia!—Teutalonome 10:12, 13.
Tou Fakaʼapaʼapa Ki Te Maʼuli Pea Mo Te Toto
17. Koteā te manatu ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te maʼuli pea mo te toto?
17 ʼI takotou mulimuli ki te ʼu lekula ʼa te ʼAtua, kua mahino ai kia koutou ʼe maʼuhiga moʼoni te maʼuli. Tou palalau ʼi te temi nei ki te tolu fakamaʼua ʼa te ʼAtua. ʼE tonu ke tou fakaʼapaʼapa ki te maʼuli pea mo te toto. Ko te maʼuli ʼe taputapu ia ki te ʼAtua, he ko ia te Matapuna ʼo te maʼuli. (Pesalemo 36:9) Māʼiape la mo te maʼuli ʼo te kiʼi tamasiʼi ʼaē ʼe fuafatuʼi e tana faʼe, ʼe maʼuhiga kia Sehova! (Ekesote 21:22, 23) Ko te toto ʼe ko te maʼuli. Koia, ko te toto ʼe toe taputapu kia mata ʼa te ʼAtua. (Levitike 17:14) Koia ʼe mole tonu ke tou punamaʼuli ʼi te fakamaʼua mai e te ʼAtua, ke tou maʼu tana manatu ʼo ʼuhiga mo te maʼuli pea mo te toto.
18. Koteā te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai ʼi tatatou kua ʼiloʼi te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te maʼuli pea mo te toto?
18 Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fai ʼi tatatou fakaʼapaʼapa ki te maʼuli pea mo te toto? ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano, ʼe mole tonu ke tou fakatupu tuʼutāmaki ka mole hona ʼaoga ki totatou maʼuli ʼaki pe hatatou fia logoʼi he meʼa ʼe mālohi. ʼE tou tokakaga ke ʼaua naʼa tou fakatupu he tuʼutāmaki, pea ʼe tou vakaʼi tatatou ʼu motokā pea mo totatou ʼu loto fale peʼe mole ʼi ai he meʼa ʼe feala ke tuʼutāmaki ai he tahi. (Teutalonome 22:8) ʼE mole tou suluka, mo kaikai pata, peʼe tou fakaʼaogaʼi he toloke moʼo fakafimālieʼi ʼo totatou sino. (2 Kolonito 7:1) Mai tona ʼuhiga ʼaē ʼe tou fakalogo ki te ʼAtua ʼi tana ʼui mai ʼaē ke tou ‘fakamamaʼo mai te toto,’ koia ʼe mole tou tali ke fakahū he toto ki totatou sino. (Gāue 15:28, 29) Logope la ʼe tou fia maʼuʼuli, kae ʼe mole tou faigaʼi anai ke tou hāofaki totatou maʼuli ʼo maumauʼi te lao ʼa te ʼAtua, pea mo fakatupu ʼaki ai he tuʼutāmaki ki tatatou ʼamanaki ʼaē ke tou maʼuli ʼo heʼegata!—Mateo 16:25.
19. Koutou fakamahino pe koteā te ʼu fua lelei kia tatou tatatou fakaʼapaʼapa ki te maʼuli pea mo te toto.
19 ʼE ko he kavega mamafa koa kia tatou tatatou faka ʼuhiga te maʼuli pea mo te toto ko he ʼu meʼa taputapu? Kailoa ia! Koutou fakakaukau muʼa. ʼE ko he kavega mamafa koa hatatou ʼāteaina mai te kosea ʼo te ʼatefēfē ʼuhi ko te suluka? ʼE ko he kavega mamafa koa tatatou hāo mai te ʼu toloke ʼaē ʼe fakatupu kovi ki te ʼatamai pea mo te sino? ʼE ko he kavega mamafa koa tatatou mole maʼu te ʼu mahaki ohage ko te SITA, mo te hépatite, pe ko te tahi ʼu mahaki ʼuhi ko te ʼu foʼi huki toto? ʼE mahino mai, ko tatatou līaki te ʼu aga māhani pea mo kovi ʼaia, ʼe fua lelei anai kia tatou.—Isaia 48:17.
20. Neʼe fua lelei feafeaʼi ki he famili tanatou maʼu te manatu ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te maʼuli?
20 Koʼeni tona faʼifaʼitaki. Kua hili kiai te ʼu taʼu, ko te tuagaʼane neʼe kua māhina tolu vaelua tana kua faitama, pea ʼi te tahi po, neʼe kamata ʼalu te toto ia ia pea neʼe foimo leletakiʼi ki lopitali. ʼI te kua ʼosi vakaʼi ia ia e te tōketā, neʼe ina logoʼi tana ʼui ʼaē ki te ʼu afilimie, ʼe tonu anai ke nātou fakatō tona fatu. ʼI tana ʼiloʼi ʼaē te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te maʼuli ʼo te kiʼi tamasiʼi ʼaē ʼe ina fuafatuʼi, neʼe fakafisi mālohi ki te fakatō fatu, ʼo ina ʼui age fēnei ki te tōketā: “Kapau ʼe kei maʼuli, koutou tuku ke nofo ʼi ai!” ʼI ʼihi temi neʼe ʼalu te toto ia ia, kae hili kiai te ʼu māhina, neʼe ina fānauʼi te kiʼi tama kae neʼe mole heʼeki hoko tona māhina, neʼe maʼuli lelei pe ia, pea kua taʼu 17 ʼi te temi nei. Neʼe fakamahino fēnei e te tuagaʼane: “Neʼe ma fakahā te ʼu meʼa fuli ʼaia ki tamā tama, pea neʼe ina ʼui mai neʼe fiafia ʼi taku mole tali te fakatō ʼaē ʼo tana fatu. ʼE ina ʼiloʼi, neʼe ko te tupuʼaga pe e tahi ʼo tana kei maʼuli, ko tamā tauhi ʼaē kia Sehova.” ʼE mahino ia, ko tanatou maʼu te manatu ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te maʼuli neʼe mole ko he kavega mamafa ia ki te famili ʼaia!
Tou Tauhi Fakatahi Mo Te Hahaʼi ʼa Sehova
21, 22. (a) ʼE loto e Sehova ke tou fakatahi mo ai ʼo tauhi kia te ia? (b) ʼE tou lava ʼiloʼi feafeaʼi te kautahi ʼa te ʼAtua?
21 ʼE mole ko tatou tokotahi pe ʼaē ʼe tou fakahoko te ʼu fetogi ʼaē ʼe ʼaoga moʼo faka ʼalutahi ʼo totatou maʼuli mo te ʼu lekula ʼa te ʼAtua. ʼE ʼi ai te hahaʼi ʼa Sehova ʼi te kele ʼaenī, pea ʼe ina loto ke tou fakatahi kia nātou ʼo tauhi kia te ia. ʼE ko te fā fakamaʼua ʼaia. ʼE tonu ke tou tauhi kia Sehova ʼaki tana kautahi ʼaē ʼe ina takitaki ʼaki tona laumālie.
22 Kae, ʼe tou lava ʼiloʼi feafeaʼi te hahaʼi ʼa te ʼAtua? ʼO mulimuli ki te ʼu lekula ʼaē ʼe tuʼu ʼi te Tohi-Tapu, ʼe nātou feʼofaniʼaki moʼoni, ʼe nātou fakaʼapaʼapa ʼaupito ki te Tohi-Tapu, mo nātou fakaʼapaʼapa ki te huafa ʼo te ʼAtua, mo nātou faka mafola tona Puleʼaga, pea ʼe mole nātou kau ki te mālama agakovi ʼaenī. (Mateo 6:9; 24:14; Soane 13:34, 35; 17:16, 17) ʼE ko te kautahi faka lotu pe ʼaia e tahi ʼi te kele ʼaē ʼe ina maʼu te ʼu fakaʼiloga fuli ʼaia ʼo te Lotu Faka Kilisitiano moʼoni—ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova!
23, 24. ʼE feala ke tou fakatā feafeaʼi te ʼui ʼaē ʼe mole ko he kavega mamafa ia te fakatahi mo tana hahaʼi ʼo tauhi kia Sehova?
23 ʼE ko he kavega mamafa koa te kau ki te hahaʼi ʼa Sehova ʼo tauhi kia te ia? Kailoa ia, kae ʼe ko he pilivilesio maʼuhiga te maʼu ia te ʼofa pea mo te tokoni ʼa te famili ʼo te ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼi te malamanei katoa. (1 Petelo 2:17) Koutou fakakaukau muʼa neʼe koutou hāo ʼi he afāsia ʼa he vaka pea neʼe koutou tō ki te tai, ʼo koutou faiga ke ʼaua naʼa koutou malemo. ʼI te temi ʼaē ʼe mole kei feala ai hakotou kātaki fualoa, ʼe kapa atu kia koutou te nima mai te vaka, ke ina hāofaki koutou. Ei, ʼe ʼi ai te tahi ʼu hahaʼi neʼe hāo mo nātou! ʼI te vaka hāofaki hahaʼi, ko koutou pea mo ʼihi hahaʼi ʼe koutou takafoli ʼi te tai, ʼo koutou fakahake ake te hahaʼi ʼaē neʼe hāo ʼi te tuʼutāmaki ʼaia.
24 ʼE mole feiā koa la mo tatou? Neʼe kua toʼo ake tatou mai te ʼu “vai” fakamataku ʼo te mālama agakovi ʼaenī, ki te “vaka hāofaki hahaʼi” ʼo te kautahi ʼa Sehova ʼi te kele. ʼI te kautahi ʼaia ʼe tou tauhi fakatahi, ʼi tatatou ʼolo ki te ʼu “tai” ʼo he mālama foʼou faitotonu. Kapau ʼe tou gaʼegagaʼe ʼi tatatou fagona ʼaia, ʼuhi ko te ʼu faigataʼaʼia ʼo te maʼuli, ʼe tou loto fakafetaʼi anai ki te tokoni pea mo te fakaloto fīmālie ʼo tatatou ʼu kaumeʼa Kilisitiano moʼoni!—Tāʼaga Lea 17:17.
25. (a) Koteā totatou maʼua kia nātou ʼaē ʼe kei ʼi te ʼu “vai” ʼo te mālama agakovi ʼaenī? (b) Koteā te fakamaʼua ʼa te ʼAtua ʼaē ka tou palalau anai kiai ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai?
25 Kae e feafeaʼi ki ʼihi—te hahaʼi fakamalotoloto ʼaē ʼe kei nātou ʼi te “vai” fakatātā? ʼE mole tonu koa la ke tou tokoni ke nātou ʼōmai ki te kautahi ʼa Sehova? (1 Timoteo 2:3, 4) ʼE ʼaoga kia nātou he tokoni ke nātou ako te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua e te ʼAtua. ʼE ko te nima fakamaʼua ʼaia ʼa te ʼAtua. ʼE tonu ke tou liliu ko he kau fai faka mafola agatonu ʼo te Puleʼaga ʼa te ʼAtua. ʼE tou palalau anai ki te faʼahi ʼaia ʼi te alatike ʼaē ka hoa mai.
ʼE Kei Koutou Manatuʼi Koa?
◻ He koʼe ko te ʼu fakatotonu ʼa te ʼAtua ʼe mole faka mafasia ia?
◻ ʼE tou maʼu feafeaʼi te ʼatamai mālama ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua?
◻ He koʼe ʼe mole ko he kavega mamafa te mulimuli lelei ki te ʼu lekula ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tonu ke fai pea mo tou tali tana moʼoni?
◻ Koteā te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai ʼi tatatou kua ʼiloʼi te manatu ʼa te ʼAtua ʼo ʼuhiga mo te maʼuli pea mo te toto?
◻ ʼE loto e te ʼAtua ke tou tauhi fakatahi mo ai kia te ia, pea ʼe lava feafeaʼi hatatou ʼiloʼi ia nātou?
[Paki ʼo te pasina 18]
ʼE tou ako ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼi te tohi ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fakatupu pea mai te Tohi-Tapu
[Haʼuʼaga ʼo te paki]
Crocodile: By courtesy of Australian International Public Relations; bear: Safari-Zoo of Ramat-Gan, Tel Aviv