Te Fakatuʼuake ʼo Sesu ʼe Fakafihiʼi
“ ʼE feala ke ʼau ʼui fakahagatonu atu, logola ʼe mātou tui papau neʼe maʼuli ia Sesu . . . , kae ʼe mole feala ke mātou tui papau neʼe kua fakatuʼuake ia Ia e te ʼAtua mai te mate.” Ko te ʼu palalau ʼaia ʼa te takitaki lotu ʼo te ’Ēkelesia ʼo Pilitania, te Pule ʼo te kau ʼēpikopō ʼo Cantorbéry.
NEʼE mole manatu feiā te ʼapositolo Kilisitiano ko Paulo. ʼI te kapite 15 ʼo tona ʼuluaki tohi ki te kau Kilisitiano ʼo Kolonito ʼāfea, neʼe tohi fēnei e Paulo: “Neʼe ʼau fakahā atu ʼi te ʼu ʼuluaki meʼa, te meʼa ʼaē neʼe ʼau toe tali mo ʼau, ʼaē neʼe mate ia Kilisito maʼa tatatou ʼu agahala ʼo mulimuli ki te Folafola; pea neʼe ʼavaifo, ei, pea fakatuʼuake ʼi te tolu ʼaho ʼo mulimuli ki te Tohi-Tapu.”—1 Kolonito 15:3, 4, MN.
Neʼe ko tanatou tui ki te fakatuʼuake ʼo Sesu Kilisito ʼaē neʼe ina uga ai tana kau tisipulo ke nātou faka mafola te evaselio ʼi te ʼu fenua Keleka mo Loma fuli—“ ʼi te ʼu meʼa katoa ʼaē neʼe fakatupu ʼi te lalo lagi.” (Kolose 1:23, MN ) ʼI tona fakahagatonu, ko te fakatuʼuake ʼo Sesu ʼe ko te tafitoʼaga ʼaia ʼo te tui faka Kilisitiano.
Kae talu mai te kamata, neʼe mole tui te tokolahi ki te fakatuʼuake ʼo Sesu. Maʼa te kau Sutea, neʼe ko he fasituʼu ʼa te ʼu tisipulo ʼa Sesu tanatou tala ʼe ko te Mesia te tagata ʼaia neʼe tutuki ʼi te pou. Pea maʼa te tokolahi ʼo te kau Keleka popoto, ʼaē neʼe nātou tui ki te nefesi tuputupua, neʼe fakalialia kia nātou te manatu ʼaē ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼuake.—Gaue 17:32-34.
Te ʼu Lotolotolua ʼi Totatou Temi
ʼI te ʼu taʼu ʼaenī, ko ʼihi hahaʼi popoto ʼaē ʼe nātou ʼui ia nātou ko he kau Kilisitiano, neʼe nātou tā te ʼu tohi pea mo te ʼu alatike neʼe ʼui ai ko te fakatuʼuake ʼo Sesu ʼe ko he fagana ia, pea neʼe kamata ai tanatou fai palalau lahi ki te faʼahi ʼaia. ʼI tanatou kumi “te hisitolia ʼo Sesu,” ʼe ʼui e te kau popoto kehekehe ko te ʼu fakamatala ʼa te ʼu Evaselio ʼo ʼuhiga mo te gaʼasi ʼo te falemaka pea mo te hā ʼa Sesu ʼi tona ʼosi fakatuʼuake, ʼe mole moʼoni ia, neʼe ko he fakamatala neʼe hoki faʼu ki muli age ʼi te hili ʼo tona mate, ke lagolago ki te ʼui ʼaē neʼe ina maʼu te mālohi mai selo.
Ohage la, koutou fakatokagaʼi te ʼu manatu ʼa te tagata poto Siamani ko Gerd Lüdemann, ko te polofesea ʼo te Koga Tohi-Tapu Faka Keleka, pea neʼe ina fai te tohi What Really Happened to Jesus—A Historical Approach to the Resurrection. ʼE ina ʼui ai ko te fakatuʼuake ʼo Sesu ʼe ko “he akonaki ʼe mole hona tafitoʼaga,” ʼe tonu ke līaki e ia ʼaē ʼe tui ki te “manatu ʼo te poto fakatagata.”
ʼE tala e te polofesea ko Lüdemann ko te hā ʼa Kilisito kua fakatuʼuake ki te ʼapositolo ko Petelo, neʼe tupu ia mai tana lotomamahi ʼaupito pea mo tana tukugakoviʼi ʼoʼona ʼi tana fakafisi kia Sesu. Pea ohage ko tona ʼui e Lüdemann, ko te hā ʼa Sesu ʼi te temi e tahi ki te toko 500 kau Kilisitiano neʼe ko te “avea ia ʼo te tokolahi.” (1 Kolonito 15:5, 6) ʼI tona fakanounou, ko te tokolahi ʼo te kau hahaʼi popoto ʼe nātou fakapipiki te fakatuʼuake ʼo Sesu ki he ʼu meʼa neʼe hoko ʼi te fakakaukau ʼa te kau tisipulo, neʼe fakafoʼou ai tonatou ʼatamai ʼi te faʼahi fakalaumālie ke nātou maʼu te falala pea mo te faʼafai ʼi te gāue misionea.
ʼE moʼoni, ʼe tokosiʼi ia nātou ʼaē ʼe nātou tokagaʼi te ʼu fakafeagai ʼo te hahaʼi popoto. Kae ʼe tonu ke tou fia ʼiloʼi te ʼu fakamatala ʼaē ʼe fai ʼo ʼuhiga mo te fakatuʼuake ʼo Sesu. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi kapau neʼe mole fakatuʼuake, pea ko tona faka ʼuhiga ʼe fakatafito te Lotu Faka Kilisitiano ki he loi. ʼI te tahi faʼahi, kapau neʼe fakatuʼuake moʼoni ia Sesu, pea ʼe fakatafito te Lotu Faka Kilisitiano ki te moʼoni. Kapau koia, pea ʼe moʼoni te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼui ʼo ʼuhiga mo Sesu pea mo tana ʼu fakapapau. Pea kapau ʼe ʼi ai he fakatuʼuake, pea ʼe mole mālo te mate kae ʼe ko he fili ʼe feala ke tauʼi.—1 Kolonito 15:55.
[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 3]
From the Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, containing the King James and the Revised versions